Φοροαπόψεις 27/6/2019

Ανάδειξη και σχολιασμός επίκαιρων φορολογικών, εργατικών, ασφαλιστικών & οικονομικών θεμάτων

* Δεν υπόκειται σε τέλη χαρτοσήμου η αύξηση κεφαλαίου ΑΕ: Πράξη αυξήσεως του κεφαλαίου των εμπορικών εταιρειών, υποκείμενη σε τέλος χαρτοσήμου είναι κατ' αρχήν και πάσα σχετική εγγραφή στα βιβλία της εταιρείας, προκειμένου δε περί ανωνύμων εταιρειών, η σχετική εγγραφή απαλλάσσεται του τέλους, χωρίς να απαιτείται για την απαλλαγή αυτή η απόδειξη της αυξήσεως του κεφαλαίου με την τροποποίηση του καταστατικού της εταιρείας κατά τις προβλεπόμενες από το νόμο διατυπώσεις, αφού, για μεν την επιβολή του τέλους, ο νόμος αρκείται στην σχετική εγγραφή, για δε την απαλλαγή αυτή, δεν θεσπίζει κάποια άλλη προϋπόθεση. Συνεπώς, εγγραφή στα βιβλία ανωνύμου εταιρείας περί καταθέσεως από τους μετόχους χρημάτων για τη μελλοντική αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου απαλλάσσεται του τέλους χαρτοσήμου και, άρα, δεν υπόκειται στο αναλογικό τέλος 1%.

Με αυτό το σκεπτικό έγινε δεκτή ενδικοφανής προσφυγή εταιρείας και απαλλάχθηκε από την υποχρέωση καταβολής τελών χαρτοσήμου (βλ. απόφαση ΔΕΔ Α 1318/2019).
Συνεπώς, ένα χρόνιο πρόβλημα τριβής μεταξύ ΑΑΔΕ και εταιρειών βρήκε τη λύση του. Δυστυχώς υπάρχει σχετικά με τα τέλη χαρτοσήμου ανακύπτουν πολλά ζητήματα και για τον λόγο αυτό θα επανέλθουμε με αναλυτική αρθρογραφία.

* Παραγωγικές δαπάνες επιχείρησης - ανεπίτρεπτος ο έλεγχος σκοπιμότητας από την φορολογική αρχή: Κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα των φυσικών προσώπων που αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, καθώς και των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών, οι οποίες πληρούν αθροιστικά τα τιθέμενα εκ του νόμου  κριτήρια, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 23 και της παραγράφου 4 του άρθρου 48, αναφορικά με τις δαπάνες που κατά ρητή διατύπωση του νόμου δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων. 

Ειδικότερα, εκπίπτουν οι δαπάνες που:

α) πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της. Συγκεκριμένα, στις δαπάνες της περίπτωσης αυτής εμπίπτει κάθε δαπάνη, που κρίνεται απαραίτητη από τον επιχειρηματία ή τη διοίκηση της επιχείρησης, ανεξάρτητα εάν αυτή πραγματοποιείται δυνάμει νόμιμης ή συμβατικής υποχρέωσης, για την επίτευξη του επιχειρηματικού σκοπού, την ανάπτυξη των εργασιών, τη βελτίωση της θέσης της στην αγορά, εφόσον αυτή ενεργείται στα πλαίσια της οικονομικής αποστολής της ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της και μπορεί να συμβάλλει στη δημιουργία εισοδήματος ή άλλως αποβλέπει στη διεύρυνση των εργασιών της και στην αύξηση του εισοδήματός της (ΣτΕ 2033/2012) ή στην υλοποίηση δράσεων στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. 

β) αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή, η αξία της οποίας δεν κρίνεται κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας, στη βάση των στοιχείων που διαθέτει η Φορολογική Διοίκηση.

γ) εγγράφονται στα λογιστικά αρχεία (βιβλία) της επιχείρησης την περίοδο που πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά. Επομένως, οι δαπάνες θα πρέπει να έχουν καταχωρηθεί στα τηρούμενα βιβλία του φορολογικού έτους που αυτές έχουν πραγματοποιηθεί με βάση τα κατάλληλα δικαιολογητικά. 3. Αναφορικά με το χρόνο έκπτωσής τους, αυτές εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα του φορολογικού έτους το οποίο αφορούν, με την επιφύλαξη ειδικότερων  διατάξεων του άρθρου 23 (π.χ. χρόνος έκπτωσης ασφαλιστικών εισφορών, κ.λπ.). Οι δαπάνες των οποίων τα δικαιολογητικά εκδίδονται ή λαμβάνονται έως την ημερομηνία κλεισίματος του ισολογισμού και αφορούν την κλειόμενη χρήση επίσης εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα του έτους που αφορούν.

Δεν επιτρέπεται στη φορολογική αρχή να ελέγχει τη σκοπιμότητα και το προσήκον μέτρο των δαπανών αυτών (ΣτΕ 2963/2013, ΣτΕ 1729/2013, ΣτΕ 1604/2011, κ.ά.), εκτός αν τούτο ορίζεται ρητά και ειδικά στο νόμο (π.χ. ενδοομιλικές συναλλαγές).
Η γενική και αόριστη αναφορά της φορολογικής αρχής ότι οι δαπάνες που δεν αναγνωρίσθηκαν από τον έλεγχο κρίθηκαν ως μη παραγωγικές, δεν δύναται να αποτελέσει αιτιολογία επαρκή και ικανή να στοιχειοθετήσει την απόρριψη της έκπτωσής τους από το ακαθάριστο εισόδημα (βλ. και απόφαση ΔΕΔ 471/2019).

Ιδιαίτερα δε όταν οι δαπάνες αυτές ενσωματώνονται στο κόστος πωληθέντων και από τη διαφορά εσόδου και κόστους προκύπτει το καθαρό έσοδο. Θα πρέπει, λοιπόν, οι ελεγκτικές αρχές να εφαρμόζουν ορθά τη νομοθεσία γιατί με τον τρόπο αυτό πολλές επιχειρήσεις εξαναγκάζονται να μεταναστεύσουν εκεί όπου οι επιχειρηματικές κινήσεις αντιμετωπίζονται στα πλαίσια της συνήθους επιχειρηματικής πρακτικής.

* Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων: Όπως είναι γνωστό, ήδη από το τέλος του 2018 έχει τεθεί σε ισχύ το νέο νομοθετικό καθεστώς για τη νομιμοποίηση εσόδων. Στις αυστηρές υποχρεώσεις που θέτει ο νόμος ειδικά για τους λογιστές έχουμε αναφερθεί αναλυτικότατα σε προηγούμενη αρθρογραφία μας (βλ. "Πώς συνδέεται το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος με τη φοροδιαφυγή και ποιες οι υποχρεώσεις του λογιστή"). 

Ήδη οι κυβερνητικές αρχές έχουν αρχίσει να προβαίνουν σε υλοποίηση των προβλεπόμενων διαδικασιών και μία από αυτές είναι και η δημιουργία του Κεντρικού Μητρώου Πραγματικών Δικαιούχων.

Συγκεκριμένα, με την υπ’ αριθ. 67343 ΕΞ 2019 (ΦΕΚ B’ 2443/20-06-2019) απόφαση του Υπουργού Οικονομικών ορίσθηκε για κάθε είδους νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες που έχουν έδρα στην Ελλάδα ή ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα που φορολογείται στην Ελλάδα η υποχρέωση τήρησης μητρώου πραγματικών δικαιούχων, το οποίο συνδέεται με το Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων που τηρείται στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών.

Ειδικότερα στο μητρώο καταχωρούνται πλήρη στοιχεία του νομικού προσώπου και του νομίμου εκπροσώπου του, αλλά και για κάθε Μέλος Δ.Σ., διευθύνοντα σύμβουλο, εντεταλμένο σύμβουλο, διοικητή, γενικό δ/ντή, δ/ντή, άλλο πρόσωπο εντεταλμένο είτε άμεσα από το νόμο είτε από ιδιωτική βούληση είτε με δικαστική απόφαση στη διοίκηση, διαχείριση ή εκπροσώπηση της εταιρείας, εταίρος και  μέτοχος.

Η προθεσμία καταχώρησης στοιχείων ορίζεται ανά κατηγορία νομικού προσώπου. 
Για τα περισσότερα νομικά πρόσωπα πάντως (ΑΕ, ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ) η προθεσμία λήγει στις 29.11.2019, ενώ για τις ΙΚΕ είναι έως 1.11.2019.

Με βάση την ως άνω απόφαση, η εφαρμογή θα λειτουργήσει πιλοτικά από 20/07/2019. 

Η επιστημονική ομάδα της ΑΡΤΙΟΝ
Με την καθοδήγηση του κυρίου Γεώργιου Δαλιάνη

Το ανωτέρω κείμενο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τις εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στην ARTION Α.Ε. (Πουρνάρα 9 Μαρούσι | +30 210 6009062 |  www.artion.gr).