Σελίδες

Τρίτη 9 Ιουλίου 2019

Αδικαιολόγητη (αυθαίρετη) απουσία μισθωτού και συνέπειες

Αδικαιολόγητη (αυθαίρετη) απουσία μισθωτού και συνέπειες

Υπό: Χρυσούλας Πετίνη - Πηνιώτη, Δικηγόρου
1. Εν περιπτώσει αδικαιολογήτου αποχής του μισθωτού από την εργασία, ο εργοδότης δικαιούται να αφαιρέση από τις οφειλόμενες σ’  αυτόν αποδοχές τόσα ωρομίσθια, όσες είναι οι ώρες που απουσίασε. Το δικαίωμα αυτό του εργοδότη στηρίζεται στο άρθρο 648 του  Αστικού Κώδικος, σύμφωνα με το οποίο μισθός οφείλεται εφ’ όσον παρέχεται εργασία.
Το ωρομίσθιο του μισθωτού εξευρίσκεται όπως είναι γνωστό, για μεν τον αμειβόμενο με ημερομίσθιο, με τη διαίρεση του ποσού των 6 ημερομισθίων (που οφείλονται εβδομαδιαίως) δια των 40 ωρών, ή με τον πολλαπλασιασμό του ημερομισθίου επί 0,15 (6·40), για δε τον αμειβόμενο με μισθό, με τη διαίρεση των 6/25 του μισθού (που αντιστοιχούν στην απασχόληση μιας εβδομάδος) δια των 40 ωρών, ή με τον πολλαπλασιασμό του μισθού επί 0,006 (6:25:40).
2. Σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγρ. 6 του βασικού περί αδείας ΑΝ 539/45, θεωρούνται ως χρόνος απασχολήσεως και δεν συμψηφίζονται προς τις ημέρες αδείας, τα διαστήματα κατά τα οποία ο μισθωτός απέσχε η απέχει από την εργασία του λόγω βραχείας διαρκείας ασθενείας, στρατεύσεως, απεργίας, ανταπεργίας ή ανωτέρας βίας. Η αποχή για τούς παραπάνω λόγους συνιστά δικαιολογημένη απουσία από την εργασία, γι’  αυτό και θεωρείται από το νόμο, πλασματικώς, ως χρόνος απασχολήσεως.  Από τη διάταξη αυτή, κατά λογική ερμηνεία (επιχείρημα «κατ’  αντιδιαστολήν») προκύπτει ότι ο χρόνος κάθε αδικαιολογήτου απουσίας του μισθωτού από την εργασία του (προς την οποία εξομοιούται ειδικά για την άδεια και η απουσία πέραν των ορίων βραχείας ασθενείας), δεν θεωρείται ως χρόνος απασχολήσεως και συμψηφίζεται με τις ημέρες αδείας.  Ετσι ο εργοδότης, από τον μισθωτό που απουσιάζει αδικαιολογήτως επί μία η περισσότερες ημέρες, δικαιούται να αφαιρέση ίσο αριθμό ημερών αδείας. Δεδομένου δε ότι οι αποδοχές αδείας και το επίδομα αδείας αποτελούν κανονικώς «συνακολούθημα» της αδείας, δηλαδή αμοιβή για τις ημέρες αδείας, για τις οποίες και χορηγούνται, ο μισθωτός που δεν δικαιούται αδείας (ολοκλήρου ή μέρους), δεν δικαιούται να λάβη και τις αντίστοιχες αποδοχές αδείας, και ενδεχομένως, αν οι αποδοχές αδείας περιορισθούν σε ποσόν μικρότερο του 1/2 του μισθού η μικρότερο των 13 ημερομισθίων, δεν δικαιούται να λάβη ούτε επίδομα αδείας (ολόκληρο ή μέρος αυτού).
Την στενή σχέση μεταξύ αδείας αφ’ ενός και αποδοχών και επιδόματος αδείας αφ’ ετέρου, έχει δεχθή και η νομολογία (βλ. τις υπ’ αριθ. 1088/87 και 1056/88 αποφάσεις του  Αρείου Παγου εις ΔΕΝ 1988 σελ. 649 και 1989 σελ. 533 αντιστοίχως, ΑΠ 1139/74  Ολομ. - ΔΕΝ 1975 σελ. 4, ΑΠ 167/68 - ΔΕΝ 1968 σελ. 450,  Εφ. Θεσ/νίκης 3603/99 - ΔΕΝ 2000 σελ. 160,  Εφ. Πατρών 870/96 - ΔΕΝ 1997 σελ. 451).
 Αντιθέτως έκρινε η ΑΠ 27/04  Ολ. (ΔΕΝ 2004 σελ. 1106).  Η απόφαση χωρίς καμμία αιτιολογία, έκρινε ότι ο μισθωτός απώλεσε μεν το δικαίωμα της αδείας, δικαιούται όμως των αποδοχών αδείας και του επιδόματος αδείας. Προς την άποψη αυτή συντάσσεται το  Υπ.  Απασχολ. και Κοιν. Προστασίας ( Εγγρ. 1054/81 - ΔΕΝ 1982 σελ. 116).  Επίσης ο Χρ. Χριστοφοράτος (ΔΕΝ 1982 σελ. 769, 733).  Αντίθετη άποψη (σύμφωνη με την παλαιότερη Νομολογία) βλ.  Α. Μελετίου - ΔΕΝ 1986 σελ. 1073, Γ. Βελονάκη - ΔΕΝ 1982 σελ. 774. Με την τελευταία άποψη (αντίθετη από εκείνη της ΑΠ 27/04) αυτή συντάσσεται και το ΔΕΛΤΙΟΝ (βλ.  Αλλ. ΔΕΝ 2008 σελ. 973).
 Η παραδοχή της απόψεως ότι παρά την απώλεια του δικαιώματος αδείας οφείλονται αποδοχές αδείας ισοδυναμεί με την αποδοχή καταβολής αποδοχών για το διάστημα αδικαιολογήτου απουσίας και απεργίας (βλ. Μελ. Χ. Γκούτου ΔΕΝ 2006 σελ. 515,  Αλλ. ΔΕΝ 2006 σελ. 605 και 1104).
3.  Η αδικαιολόγητη (αυθαίρετη) αποχή του μισθωτού από την εργασία, είτε είναι συνεχής είτε διακοπτομένη, μπορεί να θεωρηθή ως καταγγελία συμβάσεως εκ μέρους αυτού. Δεν αναφέρεται σε νόμο ή άλλη διάταξη, ο αριθμός των ημερών κατά τον οποίο πρέπει να απουσιάση αδικαιολογήτως ο μισθωτός ώστε να λυθή εκ μέρους του η σύμβαση εργασίας. Το ζήτημα αν η συγκεκριμένη απουσία του συγκεκριμένου μισθωτού επέφερε η όχι λύση της συμβάσεως, απόκειται στην κρίση του δικαστηρίου, το οποίο, εφαρμόζοντας τα άρθρα 200 και 288 ΑΚ, επί τη βάσει των αρχών της καλής πίστεως και των συναλλακτικών ηθών και αφού εκτιμήση την αιτία της αποχής, τη διάρκειά της, την υπαιτιότητα ή μη του μισθωτού και τις εν γένει περιστάσεις, θ’  αποφανθή αν η απουσία αυτή, κατ’  αντικειμενικήν κρίσιν, δηλαδή ανεξαρτήτως της προθέσεως ή μη του μισθωτού να λύση τη σύμβαση, πρέπει να θεωρηθή ως σιωπηρά εκ μέρους του καταγγελία (βλ. ΑΠ 690/06 - ΔΕΝ 2007 σελ. 21, ΑΠ 1375/03 - ΔΕΝ 2004 σελ. 181, ΑΠ 113/98 - ΔΕΝ 2000 σελ. 68, ΑΠ 998/95 - ΔΕΝ 1995 σελ. 1195, ΑΠ 278/93 - ΔΕΝ 1997 σελ. 1326, ΑΠ 1920/90, ΔΕΝ 1991 σελ. 1128.  Επίσης τις ΑΠ 602/88 και 1038/88 εις ΔΕΝ 1989 σελ. 36 και 596 και την ΑΠ 219/87 εις ΔΕΝ 1988 σελ. 16).  Άλλα στοιχεία τα οποία βοηθούν στην σχετική κρίση, είναι ο χρόνος υπηρεσίας του μισθωτού στον εργοδότη, η προηγουμένη εν γένει συμπεριφορά του, η ικανοποιητική ή πλημμελής παροχή των υπηρεσιών του καθώς και η συχνότητα των απουσιών του. Σχετικά βλέπετε και Μελέτη Γ. Λεβέντη εις ΔΕΝ 1985 σελ. 1049 επ. Περιπτώσεις αποχής που εκρίθη ότι συνιστούν λύση της συμβάσεως εκ μέρους του μισθωτού βλέπετε και στο ΔΕΝ 2014, τεύχος 1655 σελ. 1196 (1197).
ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ εξωδίκου δηλώσεως προς τον αδικαιολογήτως απουσιάζοντα μισθωτό βλ. αμέσως πιο κάτω. Βλ. και Νίκη Γεωργιάδου - ΔΕΝ 2004 σελ. 1745.
4.  Η αδικαιολόγητη απουσία από την εργασία, επειδή συνιστά αντισυμβατική διαγωγή και πλημμελή εκτέλεση των καθηκόντων του μισθωτού, δίνει το δικαίωμα στον εργοδότη να καταγγείλη νομίμως, ανά πάσαν στιγμήν, τη σύμβαση εργασίας, καταβάλλοντας τη νόμιμη αποζημίωση (βλ. και ΑΠ 707/85  Ολομ. εις ΔΕΝ 1986 σελ. 22). Δικαίωμα του εργοδότου να καταγγείλη τη σύμβαση χωρίς αποζημίωση υπάρχει μόνον στην περίπτωση που ο μισθωτός εκτελεί πλημμελώς κλπ. τα καθήκοντά του, με την πρόθεση να προκαλέση την απόλυσή του από τον εργοδότη και να λάβη την αποζημίωσή του. Στην περίπτωση αυτή, η αξίωση λήψεως της αποζημιώσεως είναι καταχρηστική. Το βάρος αποδείξεως φέρει ο εργοδότης (βλ. Μελ. Χ. Γκούτου ΔΕΝ 1998 σελ. 1217 και τις ΑΠ 405/08 - ΔΕΝ 2009 σελ. 291, ΑΠ 182/08 - ΔΕΝ 2008 σελ. 578, ΑΠ 1080/03 - ΔΕΝ 2004 σελ. 800, ΑΠ 1080/03 - ΔΕΝ 2004 σελ. 800, ΑΠ 526/98 - ΔΕΝ 1998 σελ. 1221, ΑΠ 986/93 - ΔΕΝ 1996 σελ. 409, ΑΠ 1907/83 εις ΔΕΝ 1984 σελ. 1125, ΑΠ 724/83 εις ΔΕΝ 1984 σελ. 134).
*
«ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ»
ΕΞΩΔΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ-ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ
Όπως γνωρίζετε, με την από....................... σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου έχετε προσληφθεί και εργάζεσθε ως................... στην επιχείρησή μας.  Ωστόσο, από....................... απέχετε από τα καθήκοντά σας χωρίς να μας έχετε ενημερώσει για την αιτία της αποχής αυτής, ούτε για τη διάρκειά της, ούτε για το χρόνο επανόδου στα καθήκοντά σας.
 Επειδή η ως άνω αδικαιολόγητη αποχή από την εργασία σας συνιστά παράνομη και αντισυμβατική συμπεριφορά, η οποία επιπροσθέτως προκαλεί οργανωτικές δυσχέρειες στη λειτουργία της επιχειρήσεως, σας προσκαλούμε, εντός προθεσμίας τριών ημερών από την επίδοση της παρούσης, να επιστρέψετε στη θέση σας ή να μας γνωστοποιήσετε την αιτία και τη διάρκεια της απουσίας σας, προσκομίζοντας και τα ανάλογα δικαιολογητικά, άλλως σας δηλώνουμε ότι η συμπεριφορά σας θα θεωρηθεί ως οικειοθελής αποχώρηση και θα επέλθει η λύση της μεταξύ μας εργασιακής συμβάσεως».

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου