Σε λειτουργία η δήλωση των πραγματικών δικαιούχων επιχειρήσεων

Σε λειτουργία η δήλωση των πραγματικών δικαιούχων επιχειρήσεων

Ποιοι υποχρεούνται σε δήλωση στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων

Ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών

Ξεκίνησε η παραγωγική λειτουργία της εφαρμογής του Κεντρικού Μητρώου Πραγματικών Δικαιούχων ως ηλεκτρονικά συνδεδεμένο σύστημα με τον ΑΦΜ κάθε νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας με χρήση διαδικτυακής ηλεκτρονικής εφαρμογής της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων.

Οι εταιρικές και άλλες οντότητες που έχουν έδρα στην Ελλάδα ή που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα που φορολογείται στην Ελλάδα οφείλουν να καταχωρούν επαρκείς, ακριβείς και επίκαιρες πληροφορίες σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους τους, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις των άρθρων 20-21 του ν. 4557/2018 (Α’139) «Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2015/849/EE) και άλλες διατάξεις».

Ο στόχος της ενωσιακής και εθνικής διάταξης είναι η διαφάνεια των εταιρικών δομών, η άμεση πρόσβαση των ελεγκτικών/διωκτικών αρχών σε αυτές και η αποτροπή κατάχρησης των εταιρικών δομών για σκοπούς ξεπλύματος χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Η ανάγκη για ακριβείς και επικαιροποιημένες πληροφορίες σχετικά με τον πραγματικό δικαιούχο των επιχειρήσεων αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τον εντοπισμό των εγκληματιών, οι οποίοι θα μπορούσαν να αποκρύπτουν την ταυτότητά τους πίσω από μια εταιρική δομή.

Σημειώνεται ότι η δημιουργία του συγκεκριμένου μητρώου αποτελεί ένα ουσιώδες μέτρο για την πρόληψη και καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και εντός του 2021 αναμένεται η διασύνδεση των επιμέρους εθνικών Κεντρικών Μητρώων Πραγματικών Δικαιούχων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Κεντρικής Πλατφόρμας.

Αριθμ. 67343 ΕΞ 2019  – ΦΕΚ B’ 2443/20-06-2019

Ρύθμιση ειδικών θεμάτων σχετικά με την τήρηση και τη διαδικασία καταχώρισης στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων του άρθρου 20 και 21 του ν. 4557/2018

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

αποφασίζουμε:

Άρθρο 1
Ορισμοί

Για τους σκοπούς της παρούσας, ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

1) «πάροχος στοιχείων πραγματικού δικαιούχου»: ο νόμιμος εκπρόσωπος ή το ειδικώς εξουσιοδοτημένο πρόσωπο με απόφαση του αρμόδιου εταιρικού καταστατικού οργάνου που τηρεί το Μητρώο της παρ. 1 του άρθρου 20, ή ο καταπιστευματοδόχος ή διαχειριστής καταπιστεύματος που τηρεί το Μητρώο της παρ. 1 του άρθρου 21,

2) «αρμόδια Ελεγκτική Αρχή»:
α) η Αρχή καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες (άρθρο 47 ν. 4557/2018) και
β) οι αρμόδιες εισαγγελικές ή άλλες αρχές με ερευνητικές ή ελεγκτικές αρμοδιότητες στον τομέα της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, των βασικών αδικημάτων και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (παρ. 6 του άρθρου 20 του ν. 4557/2018),
3) «αρμόδια αρχή/αρμόδιες αρχές»: οι οριζόμενες στο άρθρο 6 του ν. 4557/2018,
4) «υπόχρεο πρόσωπο/υπόχρεα πρόσωπα»: τα οριζόμενα στο άρθρο 5 του ν. 4557/2018,
5) «Κεντρικός Συντονιστικός Φορέας»: ο φορέας που ορίζεται στο άρθρο 7 του ν. 4557/2018,
6) «νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες»: τα οριζόμενα στο άρθρο 2 περιπτ. γ) και δ) του ν. 4172/2013,
7) «υπόχρεος καταχώρισης»: τα νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες που υποχρεούνται να καταχωρίζουν στοιχεία των πραγματικών δικαιούχων τους στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων σύμφωνα με τα άρθρα 20 και 21 του ν. 4557/2018.

Άρθρο 2
Υπόχρεοι καταχώρισης στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων

Α. Κάθε είδους νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες που έχουν έδρα στην Ελλάδα ή ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα που φορολογείται στην Ελλάδα, υποχρεούνται να συμμορφώνονται με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 20 του ν. 4557/2018 και να τηρούν ειδικό Μητρώο πραγματικών δικαιούχων, το οποίο συνδέεται με το Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων που τηρείται στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών. Ειδικότερα, υπόχρεοι καταχώρισης είναι:

1. Εμπορικές επιχειρήσεις που δεν είναι εισηγμένες σε ρυθμισμένη αγορά ή Πολυμερή Μηχανισμό Διαπραγμάτευσης:
α) Ομόρρυθμες Εταιρείες.
β) Ετερόρρυθμες εταιρείες.
γ) Ετερόρρυθμες εταιρείες κατά μετοχές.
δ) Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης.
ε) Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης μονοπρόσωπες.
στ) Ανώνυμες Εταιρείες.
ζ) ΙΜΕ ΕΠΕ.
η) Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες.

Θυγατρικές εταιρείες ημεδαπών ή αλλοδαπών εταιρειών με πραγματικό δικαιούχο εισηγμένη εταιρεία στην Ελλάδα ή την αλλοδαπή καταχωρίζουν ως πραγματικό δικαιούχο την εισηγμένη μητρική σύμφωνα με το μέρος Β του παρόντος άρθρου.

2. Ναυτικές – ναυτιλιακές εταιρείες:
α) ναυτικές εταιρείες του ν. 959/1979 και ειδικές ναυτικές επιχειρήσεις (ΕΝΕ) εγκριτικών πράξεων του άρθρου 13 του ν.δ. 2687/1953 που έχουν καταχωρηθεί στο Μητρώο ΝΕ του ν. 959/1979,
β) οι ναυτιλιακές εταιρείες πλοίων αναψυχής του ν. 3182/2003 (ΝΕΠΑ),
γ) οι συμπλοιοκτησίες.

Οι εταιρείες της παρούσας παραγράφου καταχωρίζουν στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων τα στοιχεία που έχουν ήδη καταχωρισθεί στα οικεία Μητρώα του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.

3. Αστικές επαγγελματικές εταιρείες:
α) αστικές επαγγελματικές εταιρείες δικηγόρων,
β) αστικές επαγγελματικές εταιρείες συμβολαιογράφων,
γ) αστικές επαγγελματικές εταιρείες δικαστικών επιμελητών.

4. Οντότητες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα:
α) σύλλογοι – σωματεία,
β) ιδρύματα,
γ) αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρείες,
δ) μη κερδοσκοπικές οργανώσεις κατά την έννοια του άρθρου 11 του ν. 2731/1999.

5. Καταπιστεύματα και παρεμφερή μορφώματα:
α) οι νομικές οντότητες της περιπτ. δ του άρθρου 2 του ν. 4172/2013,
β) τα αλλοδαπά εμπιστεύματα (trusts) του οποίου ο ιδρυτής, εμπιστευματούχος ή δικαιούχος είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος,
γ) αλλοδαπά ιδρύματα (foundation).

6. Συνεταιρισμοί:
α) αστικοί συνεταιρισμοί,
β) οικοδομικοί συνεταιρισμοί,
γ) αγροτικοί συνεταιρισμοί,
δ) πιστωτικοί συνεταιρισμοί,
ε) πιστωτικοί συνεταιρισμοί που λειτουργούν με τη μορφή πιστωτικού ιδρύματος.

7. Εταιρείες που βρίσκονται σε πτώχευση, εκκαθάριση ή ειδική εκκαθάριση ή σε παρόμοιες διαδικασίες αφερεγγυότητας.

Ο σύνδικος της πτώχευσης, ο διαχειριστής αφερεγγυότητας ή ο εκκαθαριστής ή ειδικός εκκαθαριστής καταχωρίζουν σε ειδική μερίδα του Κεντρικού Μητρώου τα στοιχεία των πραγματικών δικαιούχων.

Β. Οι εισηγμένες εταιρείες σε ρυθμισμένη αγορά ή Πολυμερή Μηχανισμό Διαπραγμάτευσης που λειτουργεί στην Ελλάδα καταχωρίζονται αυτόματα στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων, μέσω σύνδεσης του Κεντρικού Αποθετηρίου Αξιών με τη ΓΓΠΣ. Τα στοιχεία καταχώρισης αφορούν τον Α.Φ.Μ. και τον κωδικό αναγνώρισης νομικού προσώπου (Legal Entity Identifier).

Άρθρο 3
Διαδικασία καταχώρισης στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων

Για την υποβολή στοιχείων στην εφαρμογή του Κεντρικού Μητρώου Πραγματικών Δικαιούχων εφαρμόζεται η ακόλουθη διαδικασία:

α. Η εφαρμογή παρέχεται μέσω της ιστοσελίδας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (Γ.Γ.Π.Σ.) www.gsis.gr και την επιλογή με τη σήμανση «Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων (ν. 4557/2018)».

β. Πρόσβαση στην εφαρμογή για την υποβολή των στοιχείων έχουν τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες με την έννοια των περιπτ. γ) και δ) του άρθρου 2 του ν. 4172/2013 διά των εξουσιοδοτημένων εκπροσώπων τους με χρήση των διαπιστευτηρίων που έχουν λάβει από τη Φορολογική Διοίκηση. Ως εξουσιοδοτημένος εκπρόσωπος μπορεί να είναι οποιοδήποτε φυσικό πρόσωπο, πιστοποιημένο και ενεργοποιημένο με κλειδάριθμο, που έχει δηλωθεί στο TAXISnet στο σύστημα εξουσιοδοτήσεων της υπηρεσίας myTAXISnet της ιστοσελίδας www.gsis.gr ή www.aade.gr, από τον νόμιμο εκπρόσωπο του νομικού προσώπου.

γ. Με την επιτυχή εισαγωγή στο σύστημα, πραγματοποιούνται έλεγχοι για την διαπίστωση του ρόλου και των δικαιωμάτων πρόσβασης. Αναλόγως αποδίδονται οι ρόλοι «Πάροχος στοιχείων πραγματικού δικαιούχου Ν.Π.» «Αρμόδια Ελεγκτική Αρχή», «Αρμόδια Αρχή», «Υπόχρεο Πρόσωπο», «Κεντρικός Συντονιστικός Φορέας».

Άρθρο 4
Στοιχεία καταχώρισης υπόχρεων

Α. Ο πάροχος στοιχείων καταχωρίζει:

1. Για νομικά πρόσωπα
α) Για το νομικό πρόσωπο ή τη νομική οντότητα που εκπροσωπεί:
ΑΦΜ, Επωνυμία, Διακριτικό τίτλο, ΑΡ.ΓΕΜΗ, μορφή νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, στοιχεία επικοινωνίας (Χώρα, Οδός, Αριθμός, ΤΚ, Πόλη, Περιφερειακή Ενότητα, Περιφέρεια, τηλ. σταθερό, fax, email), κωδικό αναγνώρισης νομικού προσώπου (Legal Entity Identifier), όπου απαιτείται.
β) Για τον ίδιο:
ΑΦΜ, Όνομα, Επώνυμο, Πατρώνυμο, τύπος πιστοποιητικού ταυτοποίησης, αριθμός πιστοποιητικού, ημερομηνία γέννησης, διεύθυνση κατοικίας (Χώρα διαμονής, Οδός, αριθμός, ΤΚ, Πόλη, Περιφερειακή Ενότητα, Περιφέρεια, τηλ. σταθερό, τηλ. κινητό, fax, email).
γ) Για τους πραγματικούς δικαιούχους:
i) Βασικά στοιχεία:
ΑΦΜ, Όνομα, Επώνυμο, Πατρώνυμο, τύπος πιστοποιητικού, αριθμός πιστοποιητικού, ημερομηνία γέννησης, υπηκοότητα, διεύθυνση κατοικίας (Χώρα διαμονής, Οδός, αριθμός, ΤΚ, Πόλη, Περιφέρεια, Περιφερειακή Ενότητα, τηλ. σταθερό, τηλ. κινητό, fax, διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου),Φορολογική κατοικία και TAX ID.
ii) Διεύθυνση επικοινωνίας/αλληλογραφίας:
Οδός, αριθμός, ΤΚ, Πόλη, Περιφερειακή Ενότητα, Περιφέρεια, Χώρα.
iii) Ιδιότητες πραγματικού δικαιούχου:
Μέλος Δ.Σ., δ/νων σύμβουλος, εντεταλμένος σύμβουλος, διοικητής, γενικός δ/ντής, δ/ντής, άλλο πρόσωπο εντεταλμένο είτε άμεσα από το νόμο είτε από ιδιωτική βούληση είτε με δικαστική απόφαση στη διοίκηση, διαχείριση ή εκπροσώπηση της εταιρείας, εταίρος, μέτοχος, άλλη ιδιότητα.
iv) Είδος και έκταση δικαιωμάτων:
Είδος μέλους, είδος τίτλου, ποσοστό ιδιοκτησίας, ποσοστό δικαιώματος ψήφου, δυνατότητα ελέγχου με άλλο τρόπο (εξωεταιρική συμφωνία για διορισμό μελών ΔΣ ή για από κοινού λήψη αποφάσεων στη Γενική Συνέλευση), τυχόν ιδιότητα πολιτικώς εκτεθειμένου προσώπου/ στενού συγγενή ή στενού συνεργάτη του κατά τους ορισμούς 9,10,11 του άρθρου 3 του ν. 4557/2018.
δ) Στην περίπτωση κατοχής εταιρείας από άλλη εταιρεία, καταχωρίζει:
i) Βασικά στοιχεία:
Επωνυμία, Διακριτικός τίτλος, ΑΦΜ, ΑΡ. ΓΕΜΗ, είδος Ν.Π., στοιχεία προσδιορισμού έδρας (Χώρα, Οδός, Αριθμός, ΤΚ, Πόλη, Περιφερειακή Ενότητα, Περιφέρεια, τηλέφωνο fax, διεύθυνση ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, επίσημος ιστοσελίδα νομικού προσώπου αν υπάρχει), Φορολογική κατοικία και TAX ID.

ii) Είδος και έκταση δικαιωμάτων:
Είδος μέλους, είδος τίτλου, ποσοστό ιδιοκτησίας, ποσοστό δικαιώματος ψήφου, δυνατότητα ελέγχου με άλλο τρόπο.

2. Για νομικές οντότητες (καταπιστεύματα και άλλα είδη νομικών μορφωμάτων παρεμφερή με καταπιστεύματα)

Τα στοιχεία για τον ίδιο της περιπτ. β, της παρ. 1 του παρόντος άρθρου και τα βασικά στοιχεία της υποπερίπτ. ii) της περιπτ. γ, της παρ. 1 του παρόντος άρθρου των ακολούθων προσώπων:
α) του ιδρυτή,
β) του ή των καταπιστευματοδόχων,
γ) του προστάτη (ενδεχομένως),
δ) των δικαιούχων ή της κατηγορίας δικαιούχων,
ε) οποιουδήποτε άλλου φυσικού προσώπου ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο επί του καταπίατεύματος.

Β. Όλα τα ποσοστά καταχωρούνται με ακρίβεια δύο δεκαδικών ψηφίων.

Τα στοιχεία αυτά αντλούνται από τη βάση δεδομένων της Φορολογικής Διοίκησης αλλά επικαιροποιούνται και επιβεβαιώνονται από τον πάροχο στοιχείων, ο οποίος φέρει και την ευθύνη της ακρίβειας και πληρότητας αυτών.

Άρθρο 5
Τήρηση δεδομένων και επεξεργασία τους

Τα δεδομένα, τα οποία έχουν καταγραφεί, αποθηκευτεί και αναπαραχθεί με οποιοδήποτε τρόπο, τηρούνται online για πέντε (5) έτη, και φυλάσσονται πέραν τούτου σε βάση δεδομένων που τηρείται στη ΓΓΠΣ, σύμφωνα με το ν. 2472/1997 (Α’50) και τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων. Η Γ.Γ.Π.Σ. ως εκ του ρόλου της είναι ο εκτελών την επεξεργασία.

Άρθρο 6
Δικαιώματα πρόσβασης

1. Οι αρμόδιες Ελεγκτικές Αρχές έχουν πλήρη και απεριόριστα δικαιώματα προβολής των στοιχείων. Οι αρμόδιες αρχές και τα υπόχρεα πρόσωπα έχουν περιορισμένα δικαιώματα πρόσβασης στα στοιχεία του Μητρώου και μόνο για τους σκοπούς άσκησης μέτρων δέουσας επιμέλειας που προβλέπονται στα άρθρα 11 έως και 19 του ν. 4557/2018. Τα φυσικά πρόσωπα έχουν δικαίωμα πρόσβασης στα οριζόμενα στην παρ. 7 του άρθρου 20 του ν. 4557/2018 στοιχεία.
2. Για την πρόσβαση των υπόχρεων προσώπων καθορίζεται ετήσιο τέλος ύψους εκατό (100) ευρώ.
Για την πρόσβαση φυσικών προσώπων καθορίζεται τέλος ύψους είκοσι (20) ευρώ για 10 αναζητήσεις.
Η είσπραξη των τελών γίνεται με τη χρήση ηλεκτρονικού παραβόλου το οποίο εκδίδεται με την αίτηση για αναζήτηση. Η πληρωμή του παραβόλου επιτρέπει την αναζήτηση. Το παράβολο συνδέεται με τον λογαριασμό γενικών εσόδων από παράβολα που είναι «1450189001 παράβολα από κάθε αιτία».
Τα έσοδα που δημιουργούνται από την είσπραξη των τελών για τις αναζητήσεις του Μητρώου Πραγματικών Δικαιούχων καλύπτουν τις δαπάνες λειτουργίας του πληροφοριακού συστήματος της ΓΓΠΣ και αποδίδονται για τον σκοπό αυτό στον προϋπολογισμό της, με την εγγραφή ισόποσων πιστώσεων σύμφωνα με το άρθρο 74 του ν. 4270/2014.
3. Με την πρόσβαση στο σύστημα οι χρήστες αποδέχονται την καταγραφή των στοιχείων τους. Περαιτέρω, οι χρήστες -φυσικά πρόσωπα αποδέχονται την ενημέρωση των υπόχρεων καταχώρισης για τις αναζητήσεις που έγιναν από αυτούς. Οι υπόχρεοι καταχώρισης δεν ενημερώνονται για αναζητήσεις των ελεγκτικών αρχών, των αρμόδιων αρχών ή των υπόχρεων προσώπων.

Άρθρο 7
Διαδικασία ηλεκτρονικής εγγραφής αιτήματος χορήγησης πληροφοριών

1. Οι αρμόδιες Ελεγκτικές αρχές, οι αρμόδιες αρχές και τα υπόχρεα πρόσωπα εκτυπώνουν από την ιστοσελίδα της ΓΓΠΣ και την επιλογή με τη σήμανση «Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων (ν. 4557/2018)», τυποποιημένο έγγραφο, το οποίο συμπληρώνουν, υπογράφουν, επισυνάπτουν σε σχετική ηλεκτρονική φόρμα και υποβάλουν στον Κεντρικό Συντονιστικό Φορέα, ο οποίος εγκρίνει την πρόσβαση των ειδικά εξουσιοδοτημέων προσώπων που ορίζονται από κάθε φορέα, με σχετική φόρμα καταχώρισης της εφαρμογής.

2. Τα φυσικά πρόσωπα μπαίνουν στο σύστημα με τους κωδικούς taxisnet και καταχωρίζουν σε σχετική φόρμα – αίτηση το λόγο αναζήτησης.

Άρθρο 8
Χρόνος και σειρά καταχώρισης

1. Η παραγωγική λειτουργία της εφαρμογής για τη διευκόλυνση των υπόχρεων γίνεται σταδιακά. Η διαδικασία καταχώρισης των στοιχείων της παρ. 2 πραγματοποιείται χρονικά ανά Ομάδα υπόχρεων προσώπων, σύμφωνα με το Παράρτημα Α’, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας απόφασης και στο οποίο έχει καταχωρισθεί το σύνολο των υπόχρεων σε φορολογία εισοδήματος στην Ελλάδα νομικών προσώπων και οντοτήτων, ως εξής:

α) Η Ομάδα Α από 16/9/2019-14/10/2019
β) Η Ομάδα Β από 30/9/2019-1/11/2019
γ) Η Ομάδα Γ από 14/10/2019-29/11/2019

2. Για την εξοικείωση των χρηστών η εφαρμογή θα λειτουργήσει πιλοτικά από 20/07/2019. Τα δεδομένα που θα συλλέγουν θα διαγραφούν. Σχετικές πληροφορίες θα αναρτηθούν στην επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου Οικονομικών www.minfin.gr.

Άρθρο 9
Διαρκής υποχρέωση σύνδεσης με το Κεντρικό Μητρώο και Έλεγχος

Κάθε νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που συνιστάται κατά τη διάρκεια του χρόνου καταχώρισης όπως αυτός ορίζεται στο άρθρο 6 ή μετά την ολοκλήρωσή του οφείλει να καταχωρίζει τα προβλεπόμενα στοιχεία εντός 60 ημερών από τη σύστασή του, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 20 του ν. 4557/2018. Ο έλεγχος συμμόρφωσης με την παρούσα συμπεριλαμβάνεται στους ελέγχους δέουσας επιμέλειας που διενεργεί η ΑΑΔΕ.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ A’
ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΗ ΥΠΟΧΡΕΩΝ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΗΣ