logistis: Ιστορική αναδρομή στην «Φορολογική Συνείδηση» και στην «Φορολογική Συμμόρφωση»

Ιστορική αναδρομή στην «Φορολογική Συνείδηση» και στην «Φορολογική Συμμόρφωση»

(Μέρος Δεύτερο : Από τον Πόλεμο του ’40 έως Σήμερα)

Κωνσταντίνος Ιωαν. Νιφορόπουλος
Ορκωτός Ελεγκτής – Λογιστής – ΩΡΙΩΝ Α.Ε

[ Το άρθρο αποτελεί μέρος της Εισήγησης μου, την 1/11/2019, στην Νομική Σχολή του Α.Π.Θ και διοργάνωσε η Έδρα : Jean Monnet Chair "EU Tax Policy & Adminisrtration" ( Επιστημονικώς Υπεύθυνη: Αικ. Σαββαΐδου), στο πλαίσιο των μαθημάτων «Φορολογική Συνείδηση και Συμμόρφωση», που γίνονται σε συνεργασία με : α) το Εργαστήριο Μελέτης για τη Διαφάνεια, τη Διαφθορά και το Οικονομικό Έγκλημα της Νομικής Σχολής ΑΠΘ και β) το Ινστιτούτο Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών (ΙΟΦΟΜ) ]

Ιστορία των 200 ετών της Φορολογίας στην Ελλάδα (Γεγονότα που επηρεάζουν την «Φορολογική Συνείδηση» και την «Φορολογική Συμμόρφωση» ), Εξεγέρσεις και αντιδράσεις κατά της φορολογίας, «Ποινήτορες», «Ένορκες Βεβαιώσεις» και «Πίνακες Φοροκαταχραστών», οι «Παράξενοι Φόροι » του Νεοελληνικού Κράτους, κ.λπ

Γελοιογραφία του Δημήτρη Γεωργοπάλη (Πηγή : www.real.gr)

Όλοι μοιραζόμαστε ένα μαζικό ασυνείδητο νου, διαμορφωμένο από τις μνήμες και τα πρότυπα συμπεριφοράς σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας. …..

Καρλ Γιούνγκ, 1875-1961, Ελβετός ψυχίατρος ( Πηγή : www.gnomikologikon.gr )

[ Δείτε εδώ το πρώτο μέρος : Ιστορική αναδρομή στην «Φορολογική Συνείδηση» και στην «Φορολογική Συμμόρφωση» ]

Το «Πολεμόσημο » ( Ένσημο υπέρ Εθνικού Αγώνος ) - Ένας προαιρετικός φόρος.

Ενώ ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος (Πόλεμος του ‘40) , βρισκόταν σε εξέλιξη [ διάρκεσε από τις 28/10/1940 έως τις 6/4/1941, ( εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα) ] , ψηφίζεται ο Αναγκαστικός Νόμος (Α.Ν.) 2778/25-1-1941 «Περί καθιερώσεως ενσήμου υπέρ του Εθνικού Αγώνος «Πολεμοσήμου» » [ήταν μπορούμε να πούμε κάτι σαν το «Χαρτόσημο»].
Επίσης ιστορικό ενδιαφέρον έχει και η προμήθεια (ποσοστό 4 %), που δινόταν στους ταμίας, εισπράκτορας, πωλητές και υπαλλήλους γενικά, των πάσης φύσεως επιχειρήσεων λιανικής πωλήσεως κλπ, οι οποίοι συντελούσαν στην κατανάλωση του «Πολεμοσήμου».
Ο Α.Ν 2778/1941 μεταξύ των άλλων προέβλεπε:
[ Άρθρον 1]. ….2. Η χρήσις και εν γένει η κατανάλωσις του Πολεμοσήμου είναι προαιρετική , γίνεται δε αύτη επί πάσης φύσεως συναλλαγής….4. Το ποσοστόν του καταβλητέου Πολεμοσήμου αφίεται εις την προαίρεσιν του Λαού, καταβάλλεται δε προκειμένου μεν περί συναλλαγών υπό οιουδήποτε η υπό πάντων των συναλλασσομένων εν αυταίς, προκειμένου δε περί παροχής υπηρεσιών υπό του λαμβάνοντος ή παρέχοντος την αμοιβήν της παρεχομένης υπηρεσίας ή και παρ’ αμφοτέρων.
[ Άρθρον 5 ]…. 3. Εις τους ταμίας, εισπράκτορας, πωλητάς και εν γένει υπαλλήλους των πάσης φύσεως επιχειρήσεων λιανικής πωλήσεως κλπ, οίτινες ως εκ της υπηρεσίας των συντελούσιν εις την κατανάλωσιν του Πολεμοσήμου, δύναται να παρέχηται λόγω προμηθείας ποσοστόν 4 % επί της αξίας του καταναλισκόμενου Πολεμοσήμου…..

( Εφημερίδα «Ασύρματος » της 6/2 /1941 )

Η «ιστορική έρευνα» δεν έχει ακόμα ανακαλύψει ποια ήταν η εισπρακτική επιτυχία του « Πολεμοσήμου ».Ένας επίσης «προαιρετικός φόρος», θα μπορούσαμε να πούμε ότι ήταν και οικειοθελής παροχή της «Ναυτιλιακής Κοινότητας», που προβλέπει το άρθρο 42, του Ν. 4301/2014 :

… Α. «ΣΥΝΥΠΟΣΧΕΤΙΚΟ
….Έχοντας υπ' όψιν:
Α. Την επιθυμία της Ναυτιλιακής Κοινότητας να συμβάλει οικειοθελώς (στο εξής η «Οικειοθελής Παροχή») στη δύσκολη δημοσιονομική συγκυρία στην οποία έχει περιέλθει η χώρα εξαιτίας της οικονομικής κρίσης.
Β. Την αναγνώριση εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου της προσπάθειας που καταβάλλει η Ναυτιλιακή Κοινότητα να συνδράμει οικονομικά τη χώρα.
Γ. Το γεγονός ότι η οικειοθελής παροχή μαζί με τη φορολογική υποχρέωση που επιβλήθηκε στις πλοιοκτήτριες εταιρείες πλοίων υπό ξένη σημαία, τα οποία διαχειρίζονται από την Ελλάδα, με το ν. 4110/2013 και την επιβληθείσα έκτακτη εισφορά όπως προβλέπεται στην παρ. 1 του άρθρου 45 του ν. 4141/2013 που αντικατέστησε την παρ. 1 του άρθρου 43 του ν. 4111/2013, πιστεύεται, λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία της σημερινής χωρητικότητας, ότι θα ανέλθει ενδεικτικά στο ποσό των 140.000.000 ευρώ ετησίως.
Δ. Το σεβασμό στο ιδιαίτερο θεσμικό κανονιστικό καθεστώς του ν. 27/1975 ως ισχύει, το ειδικό νομοθετικό καθεστώς του άρθρου 13 του ν.δ. 2687/1953 και τις εκδιδόμενες βάσει αυτού εγκριτικές πράξεις, καθώς και την κοινή σχετική νομοθεσία κατά τα λοιπά, υπό το φως των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 107 του Συντάγματος.
Ε. Τη διάθεση του Ελληνικού Δημοσίου να αποδεχτεί την Οικειοθελή Παροχή της Ναυτιλιακής Κοινότητας, να συμβάλει με θεσμικά μέσα στην ανταγωνιστικότητα της ναυτιλίας στην Ελλάδα και να αποκαταστήσει νομοθετικά και κανονιστικά ελλείψεις και ασυμμετρίες που διαμορφώθηκαν στο οικείο θεσμικό πλαίσιο.
Συμφωνούν, συναποδέχονται και συνομολογούν τα ακόλουθα: ….

●●●

[1945] Η φορολόγηση των «Πλουτησάντων επί Κατοχής» - Μια αποτυχημένη «προσπάθεια» απονομής Δικαιοσύνης

Επί κυβερνήσεως του Νικολάου Πλαστήρα , εκδόθηκε ο Αναγκαστικός Νόμος 182 ( ΦΕΚ 56 - 12.03.1945 ) «ΠΕΡΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΟΛΕΜΙΚΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟΝ ΠΛΟΥΤΗΣΑΝΤΩΝ». «…Οι «πλουτίσαντες επί κατοχής» ήταν υποχρεωμένοι να πληρώσουν τους φόρους που θα ορίζονταν. Η τιμωρία που προβλεπόταν ήταν αυστηρή, καθώς προβλεπόταν η εκτόπισή τους, η φυλάκιση και η δήμευση του συνόλου ή μέρους της περιουσίας τους. Είναι γεγονός ότι η τροποποίηση αυτή ( δηλ. του αρχικού νόμου ) επέτρεψε σε πολλούς δοσίλογους ν’ απαλλαγούν με βουλεύματα. Παράλληλα, εκδόθηκε στις 21/12/45 ο Α.Ν. 753/45 « περί αποσυμφορήσεως των φυλακών», ο οποίος συμπληρώθηκε αργότερα με τους Α.Ν. 1204/46 και 428/47, διά του οποίου παραγράφηκαν όλα τα αδικήματα που είχαν διαπραχθεί από τις 27 Απριλίου 1941 (ημέρα καταλήψεως της χώρας από τους Γερμανούς) μέχρι και τη 12η Φεβρουαρίου 1945 (ημέρα υπογραφής της Συμφωνίας της Βάρκιζας) και με αυτόν διατάσσονταν οι δικαστικές αρχές να εκδώσουν σε διάστημα 30 ημερών νέα εντάλματα για όσους δεν ευεργετούνταν από το νόμο και ταυτόχρονα καταργούσαν όλα τα ανεκτέλεστα εντάλματα…. Δημοσιεύματα σχετικά με το θέμα των δοσιλόγων έβλεπαν συχνά το φως στη διάρκεια της 5ετίας μεταξύ 1945-1960, ώσπου τον Απρίλιο του 1950 δημοσιεύτηκε η είδηση της διαλύσεως της Υπηρεσίας Δοσιλόγων του Εφετείου Αθηνών και δημοσιεύτηκε απολογισμός του έργου της από τον οποίο καθίσταται σαφές ότι υπήρξε διάθεση συγχώρησης και απαλλαγής πολλών ενόχων. Από τους 25.000 κατηγορουμένους που είχαν συρθεί στη δικαιοσύνη μετά από 6.442 μηνύσεις, είχαν καταδικαστεί 35.061! Σε πανελλήνια μάλιστα κλίμακα, στις 31-3-1950, σε σύνολο 21.915 καταδίκων στις φυλακές, υπήρχαν 96 δοσίλογοι62! Αλλού μάλιστα δινόταν ο αριθμός των 30.000 προδοτών, απ’ τους οποίους είχε καταδικαστεί και φυλακιστεί το 1,3%63»

(Πηγή (1) : « Η Εθνική Νέμεσις θα είναι αδυσώπητος». Δίκες Δωσίλογων Καλαμών (1945-1953) της Αμαλίας Ηρ. Σκούρα )

Η Εισηγητική έκθεση του Νόμου.
«Διά της εισόδου της Ελλάδος εις τον πόλεμον από τις 28 Οκτωβρίου 1940, της κατοχής ταύτης υπό των εχθρών, και του επακολουθήσαντος εξευτελισμού του εθνικού νομίσματος, εδημιουργήθησαν εν τη χώρα τοιαύται οικονομικαί συνθήκαι, ώστε κατέστη αδύνατος η εφαρμογή της κειμένης φορολογικής νομοθεσίας. Κατά την περίοδον ταύτην ωρισμένα πρόσωπα, γενόμενα, ως επί το πλείστον, επιλήσμονα των προς την Κοινωνίαν και την φυλήν μας υποχρεώσεων των, επλούτησαν. Τα πλούτη ταύτα, κτηθέντα κυρίως διά της συνεργασίας μετά των Αρχών Κατοχής ή και άνευ ταύτης, διά της εκμεταλλεύσεως της δυστυχίας του Ελληνικού Λαού, ουδένα φόρον επλήρωσαν. …
Θα ήτο κοινωνικώς άδικον και άκρως αντίθετον προς την απαίτησιν της κοινής γνώμης, εάν πρόσωπα ωφεληθέντα εκ της εθνικής καταστροφής, εξηκολούθουν και μετά την αποκατάστασιν του Κράτους του Νόμου, να καρπώνται ανενόχλητα τα πραγματοποιηθέντα, κατά των ανωτέρω αναφερθέντα τρόπον, αγαθά. ….
Περιορίζονται και τα ένδικα μέσα, συνιστωμένων ειδικών εκδικαστικών επιτροπών, αίτινες θα εκδικάζωσι τας ενστάσεις κατά πρώτον και τελευταίον βαθμόν, αποφευγομένης ούτω της διαιωνίσεως των υποθέσεων. ….
Το σχέδιον προβλέπει και τον προσωρινόν καθορισμόν του παρ’ εκάστου φορολογουμένου οφειλομένου φόρου, υπό των ιδίων λαϊκών επιτροπών, όστις δέον να καταβληθή αμέσως και θέλει συμψηφισθή εις τον τελικώς προσδιορισθησόμενον φόρον. ….
Ένεκα τούτου καθίστανται αλληλεγγύως υπόχρεοι διά την καταβολήν του φόρου, μετά του κυρίως υποχρέου και οι πλησιέστεροι συγγενείς αυτού μέχρι τρίτου βαθμού, εφ’ όσον τα πρόσωπα ταύτα απέκτησαν οπωσδήποτε από της 28 Απριλίου 1941 και εντεύθεν περιουσίαν, είτε εκ χαριστικής είτε εξ επαχθούς αιτίας…. »

Οι φορολογικοί συντελεστές.

Ο «φορολογικός» συντελεστής που έφτανε στο 90%, είναι μάλλον ο υψηλότερος συντελεστής φορολογίας που επιβλήθηκε ποτέ από την ίδρυση του Νεοελληνικού Κράτους. ●●●

[1949] : Η «αξιόλογη» εφάπαξ φορολογία των ευπόρων

Ο αναγκαστικός νόμος 889/1949 περί της εφ' άπαξ φορολογίας των ευπόρων προέβλεπε την φορολογία μιας μεγάλης μερίδας πολιτών (εμπόρους, βιοτέχνες, βιομηχάνους, εφοπλιστές, ελ. επαγγελματίες , λοιπά φυσικά πρόσωπα τα οποία κατείχαν μεγάλη αστική ή αγροτική περιουσία, ομορρύθμους και ετερόρρυθμους εταίρους, διοικητές και γενικούς διευθυντές κατόχους αξιόλογου αριθμού μετοχών ημεδαπών Α.Ε., Ανώνυμες εταιρίες κ.λπ.). Ο νομοθέτης όπως φαίνεται και από τον τίτλο του νόμου αλλά και από τις δηλώσεις σε εφημερίδες της εποχής του αντιπροέδρου του Υπ.Συμβουλίου είχε σκοπό την φορολόγηση των πλουσίων, ωστόσο τα κριτήρια χαρακτηρισμού των πολιτών ως ευπόρων και κατά συνέπεια η επιλογή αυτών για την καταβολή του φόρου, δεν ήταν και τόσο ξεκάθαρα στον νόμο όπως θα δούμε πιο κάτω (τουλάχιστον για μερικούς από αυτούς). Προσθέστε επίσης ότι η δομή των επιτροπών που θα κατάρτιζαν τους καταλόγους τροποποιήθηκε αρκετές φορές για να μπορέσει να φέρει εις πέρας το έργο της.

Η φορολογία βάρυνε τόσο τους Έλληνες κατοίκους όσο και τους κατοίκους εξωτερικού που είχαν την ελληνική υπηκοότητα.

Ένα μεγάλο ποσό του φόρου κατανεμήθηκε ανά περιφέρεια Πρωτοδικείων και το υπόλοιπο κατανεμήθηκε στους εφοπλιστές. Το σύνολο του φόρου που θα εισέπραττε το κράτος άγγιζε τα 200 δις δραχμές ωστόσο κάποια δημοσιεύματα της εποχής ανέβαζαν το ποσό αυτό ακόμα και 250 δις δραχμές.

Ποιοι ήταν όμως οι εύποροι της εποχής κατά τον νομοθέτη;

Σύμφωνα με το άρθρο 1, όσοι είχαν αξιόλογον αστική ή αγροτική περιουσία, όσοι είχαν αξιόλογον ακίνητη περιουσία, όσοι ασκούσαν αξιόλογον εμπορική ή μεταφορική επιχείρηση, όσοι ασκούσαν αξιόλογον βιοτεχνική επιχείρηση, και όσοι ιατροί /δικηγόροι/συμβολαιογράφοι είχαν αξιόλογον πελατεία.

Βέβαια το αξιόλογο αυτό κριτήριο δεν ίσχυε για τους εφοπλιστές, οι οποίοι ήταν κάτοχοι έτσι και αλλιώς αξιόλογων πλοίων...

[ Πηγή: https://www.taxheaven.gr/news/news/view/id/43707 - Κουλουγιάννης Κώστας ]
●●●

[1948-1949 ] : Υποχρέωση τήρησης «Λογιστικών Βιβλίων» (πρώτη φορά ), οι πρώτες « Μ.Υ.Φ» , οι αντιδράσεις Εμπόρων και Επαγγελματιών

Μετά τον β’ παγκόσμιο πόλεμο καθιερώθηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας, σύστημα τηρήσεως λογιστικών – φορολογικών βιβλίων και εκδόσεως φορολογικών στοιχείων από τους επιτηδευματίες. Τα αρχικά νομοθετήματα που επέβαλαν είναι: το Ν.Δ. 578 έτους 1948 [ «περί τηρήσεως βιβλίων υπό επιτηδευματιών » - προέβλεπε τέσσερις κατηγορίες βιβλίων ( πρώτη έως τέταρτη ] και ο Α.Ν. 810/1948 [ «περί συγκεντρώσεως φορολογικών στοιχείων » - υποχρέωνε την αποστολή αντιγράφων τιμολογίων στην Εφορία ] που συμπληρώθηκαν και αυτοί αργότερα …... Στη συνέχεια με το Β. Διάταγμα της 7-7-1952 κωδικοποιήθηκαν όλες οι προγενέστερες διατάξεις σε ενιαίο κείμενο που πήρε τον τίτλο «Κώδιξ Φορολογικών Στοιχείων».
Τα τηρούμενα έως τότε «Εμπορικά Βιβλία » ( δηλ. τα βιβλία τα προβλεπόμενα από τον Εμπορικό Νόμο,), εφόσον τηρούνταν σύμφωνα με τις διατάξεις της φορολογικής νομοθεσίας επείχαν θέση « Ημερολόγιου » και « Βιβλίου Απογραφών».

Η προσπάθεια αυτή συνάντησε αρκετές αντιδράσεις, εκ μέρους των επιχειρήσεων και καταστηματαρχών. Οι εφημερίδες της εποχής, συχνά αναφέρουν, απεργίες και άλλες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας, για το θέμα αυτό.

Η περίοδος της ανασυγκρότησης αποτελεί μια κρίσιμη περίοδο για την ελληνική οικονομία και βασικό στοιχείο της περιόδου αυτής είναι το «Σχέδιο Μάρσαλ» (1948-1952) . « Η Ελλάδα βγήκε από τον πόλεμο κατεστραμμένη. Το 1948 η Ελλάδα χρειαζόταν εισαγωγές αξίας 480 εκατομμυρίων δολαρίων για τροφή, καύσιμα και τις βασικές λειτουργίες της οικονομίας, αλλά είχε τη δυνατότητα απορρόφησης μόλις 150 εκατομμυρίων. Τα τραπεζικά αποθέματα ήταν σχεδόν ανύπαρκτα. Οι άνθρωποι έδιναν μάχη να επιβιώσουν….. έφεραν τους Αμερικανούς, όχι απλά ως συμβούλους, αλλά ως ελεγκτές και υπεύθυνους των αποφάσεων. ……..» ⁽³⁾

(3) Τζέιμς Γουόρεν ( ηγετικό στέλεχος της αμερικανικής οικονομικής αποστολής που υλοποίησε το σχέδιο Μάρσαλ στην Ελλάδα), Συνέντευξη στον Αθανάσιο Ελλις ( http://www.kathimerini.gr/289454/article/epikairothta/ellada/to-sxedio-marsal-alla3e-thn-ellada )Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στο Ν.Δ. 1211 ( ΦΕΚ 279 - 27.10.1949 ) «ΠΕΡΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΩΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕΩΣ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΤΙΝΩΝ ΝΟΜΩΝ» αναφέρονται μεταξύ άλλων «.. προτείνεται η έκδοσις Νομοθετικού Διατάγματος … ως αναγόμενου εις την εφαρμογήν του προγράμματος Αμερικανικής Βοηθείας … » .

Ο ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΑΠΗΓΟΡΕΥΣΕ ΤΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟΝ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝΕπειδή η εξαγγελλομένη δια την 10ην τ. μ. υπό των Επαγγελματιών και Βιοτεχνών απεργία και συγκεντρώσεις συντελουμένη θέλει έκθέση εις κίνδυνον την ασφάλειαν του εν καταστάσει πολιορκίας τόπου και επιφέρει διασάλευσιν της δημόσιας τάξεως.
Ιδόντες και τα άρθρα 5, 9 και 10 του νόμου ΔΞΘ «περί καταστάσεως πολιορκίας»
Απαγορεύομεν το κλείσιμον των καταστημάτων των Επαγγελματιών και Βιοτεχνών εν γένει κατά τας εργάσιμους ώρας και ημέρας και πάσαν συγκέντρωσιν αυτών άνευ ημετέρας αδείας.
Οι παραβάται συλλαμβανόμενοι θα παραπεμφθώσι δι’ απευθείας κλήσεως ενώπιον του Εκτάκτου Στρατοδικείου Αθηνών.

Το «Εργατικό Κέντρο Αθηνών ( Ε.Κ.Α ) » υπέρ της τήρησης « Λογιστικών Βιβλίων».
Η διοίκησις του εργατικού Κέντρο Αθηνών δια χθεσινού ανακοινωνθέντος της κηρύσσεται υπέρ της τηρήσεως λογιστικών βιβλίων υπ’ όλων των επιχειρήσεων προς διαπίστωσιν των κερδών και επιβολής, ως λέγει, του δίκαιου φόρου επ’ αυτών ώστε να επιτευχθή η εφαρμογή ορθής φορολογικής πολιτικής.

« Φταίνε οι Κουμουνιστές και οι Συνοδοιπόροι τους»

«Δεν μπορούν οι ξένοι λαοί να πληρώνουν για τους Έλληνες»
ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΠΕΡΓΙΑΝ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ

Εκ του υπουργείου Τύπου …. Χθές προς δημοσίευσιν η κάτωθι ανακοίνωσις :
Ο γνωστός σχολιαστής κ Μύρελ της Εταιρίας Κολούμπια εις σημερινήν εκπομπήν του έκρινε μετά δοιμύτητος την προχθεσινήν απεργίαν των ελληνικών καταστημάτων και την άρνησιν των εμπόρων όπως συμφώνως τω νόμω τηρούν λογιστικά βιβλία δια να καταστή δυατή η επιβολή φόρων και διηρώταται μέχρι πότε Αμερικάνοι φορολογουμένοι θα φέρουν τα βάρη των ξένων χωρών …

●●●

Η «φορολογική μεταρρύθμιση» του 1955-58.

Τα δύο επόμενα Νομοθετικά Διατάγματα, αποτέλεσαν τους πυλώνες της φορολογικής αυτής μεταρρύθμισης :

α) Ν.Δ. 3323/1955 «περί φορολογίας εισοδήματος Φυσικών Προσώπων» (Φ.Ε.Κ. 214/12.8.1955 Τεύχος Α’). « Άρθρον 2. Εισόδημα: 1.Εισόδημα, επί του οποίου επιβάλλεται ο φόρος, είναι το εκ πάσης πηγής προερχόμενον τοιούτον, μετ’ αφαίρεσιν των δαπανών αποκτήσεως αυτού, ….2. Το εισόδημα, αναλόγως της πηγής προελεύσεως αυτού, διακρίνεται εις: Α’. Εισόδημα εξ’ οικοδομών. Β’. Εισόδημα εξ’ εκμισθώσεως γαιών. Γ’. Εισόδημα εκ κινητών αξιών. Δ’. Εισόδημα (κέρδη) εξ’ εμπορικών εν γένει επιχειρήσεων. Ε’. Εισόδημα (κέρδη) εκ γεωργικών εν γένει επιχειρήσεων. ΣΤ’. Εισόδημα ( αμοιβαί ) εκ μισθωτών υπηρεσιών. Ζ’. Εισόδημα (αμοιβαί) εξ’ υπηρεσιών ελευθερίων επαγγελμάτων και εκ πάσης άλλης πηγής……. Άρθρον 5. Τεκμαρτόν εισόδημα.: 1. Το συνολικόν καθαρόν εισόδημα δύναται κατ’ εξαίρεσιν να προσδιορίζηται και επί τη βάσει των δαπανών διαβιώσεως του φορολογουμένου…. ».
«Επικεφαλής των εργασιών, οι αείμνηστοι Δημήτριος Κόλλιας, καθηγητής Πανεπιστημίου, Διευθυντής Φορολογίας Εισοδήματος, οι τμηματάρχες της ίδιας Διεύθυνσης Νικόλαος Τότσης , Χαράλαμπος Τυροδήμος και Παναγιώτης Φωτόπουλος . Τιμή οφείλεται και στα στελέχη της Διεύθυνσης Φορολογίας Εισοδήματος, επιλεγμένους υπαλλήλους, με άρτια επιστημονική, επαγγελματική υποδομή και εργασιακή αφοσίωση, που τους επέτρεψε να συντάξουν την οικεία ερμηνευτική εγκύκλιο σε χρόνο που δεν πρόκειται ποτέ να ξεπερασθεί (μια εβδομάδα μετά τη δημοσίευση του νομοθετήματος )». ( 4 )
και

β) Ν.Δ. 3843/1958 «περί φορολογίας εισοδήματος Νομικών Προσώπων» (Φ.Ε.Κ. 148/30.9.1958 Α’).

●●●

Το θέμα της «Φοροδιαφυγής»

στον Ελληνικό Τύπο

( Πηγή : «Οικονομικός Ταχυδρόμος », 24-11-1928 )

« Οι Φοροκαταχραστές»

[ «Πίνακας Φοροκαταχραστών» ( Α΄ Πίναξ ) και «Πίνακας Συνεργατών Φοροκαταχραστών» ( Β΄ Πίναξ ) ]

(Πηγή : Εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, 3-4-1949)

Νόμος 1608 / Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 301 - 28.12.1950 ΠΕΡΙ ΑΥΞΗΣΕΩΣ ΤΩΝ ΠΟΙΝΩΝ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΩΝ ΔΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΧΡΑΣΤΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ

«Φοροδιαφυγή»

(Πηγή : Εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, 25-4-1950)

Μέτρα για την καταπολέμηση της «Φοροδιαφυγής»

(Πηγή : Εφημερίδα «Εμπρός», 20-11-1949)

Β. ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΙΣ ΤΗΣ ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗΣ

α. Συγκέντρωσις Φορολογικών Στοιχείων

β. Έλεγχος χερσαίων μεταφορών

γ. Ένορκος βεβαίωσις δηλώσεως

δ. Κυρώσεις κατά παραβατών

ε. Πίνακες φοροκαταχραστών

Γ. ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

α. Νέος οργανισμός

β. Μετεκπαίδευσις Εφοριακών

γ. Εσωτερικός κανονισμός

δ. Λύξησις Οικον. Εφοριών

ε. Αναδιοργάνωσις Επιθεωρήσεως

στ. Στατιστική οικονομικών δεδομένων

Δ. ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΥΠΟ ΜΕΛΕΤΗΝ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΣ ΤΩΝ ΦΟΡΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

α. Κατάργησις κλπ φορολογιών

β. Μηχανοργάνωσις Εφορίας Συγκεντρώσεως

γ. Μηχανικός εξοπλισμός Εφοριών και Ταμείων

δ. Γενικόν φορολογικόν μητρώον.

ε. Σύστασις Φορολογικών Δικαστηρίων

στ. Συγκέντρωση φορολογικής αρμοδιότητας

ζ. Κατάργησις φόρων υπέρ τρίτους

η. Επανεξέταση φορολογικών απαλλαγών .

(Πηγή : «Οικονομικός Ταχυδρόμος », 9-8-1956)

Οι λόγοι της Φοροδιαφυγής

(Πηγή : «Οικονομικός Ταχυδρόμος », 25-10-1956)

(Πηγή : «Οικονομικός Ταχυδρόμος », 19-9-1957)

(Πηγή : «Οικονομικός Ταχυδρόμος », 21-4-1966)

Η Φορολογική συνείδησις των Ελλήνων και τα αίτια της φοροδιαφυγής

Ο Ελληνικός Λαός, κατάπληκτος ανήσυχος και εξωργισμένος παρακολουθεί τον απροσδόκητον πταίσματι του πολιτικού κοσμου οικονομικόν κλονισμό της Πατρίδος, δια την σωτηρίαν της οποίας καλείται ο ανεύθυνος Ελληνικός Λαός να βαστάση έκτακτα φορολογικά βάρη. Ο πατριωτισμός των Ελλήνων παρά την Έλλειψιν εμπιστοσύνης προς τους σημερινούς πολιτικούς άνδρας τους μόνους υπεύθυνους εγγυάται πειθαρχίαν εις τα φορολογικά μέτρα προς συντήρησιν της Πατρίδος.

Εκ των ως ανωτέρω εκτιθεμένων θεωρητικώς περί φοροδιαφυγής και δια συγκεκριμένων γεγονότων, της μεταπολεμικής πολιτικής και δημόσιας οικονομίας μας, τα οποία επηρέασαν ή εκλόνισαν ριζικώς την εμπιστοσύνην του πολίτου προς το Κράτος και την φορολογικήν συνείδησιν του Έλληνος φορολογουμένου προκύπτουν.

(Πηγή : Εφημερίδα «ΝΕΑ », 29-5-1971)

(Πηγή : «Οικονομικός Ταχυδρόμος », 2-3-1978)

Το Υπουργείο Οικονομικών προχωρά γρήγορα, στη χρησιμοποίηση των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών. ( ρεπορτάζ του Παύλου Κλαυδιανού )
( Πηγή : ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ 15-3-1979 )

…………………….

(Πηγή : Εφημερίδα «ΝΕΑ », 6-2-1982)

(Πηγή : Εφημερίδα «ΝΕΑ », 11-2-1983)

(Πηγή : ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ 3-3-1994)

( Πηγή : ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ 2-3-2003 )

●●●

Η καθιέρωση των τεκμηρίων ( 1978 )

Ουσιαστικά η καθιέρωση των τεκμηρίων έγινε με το Ν. 820/1978 «περί λήψεως μέτρων δια την περιστολήν της φοροδιαφυγής», άρθρα 10-14 (Φ.Ε.Κ. 174/17.10.1978 Τεύχος Α’). Ο οποίος προέβλεπε ότι : « Ο προσδιορισμός του συνολικού εισοδήματος των φυσικών προσώπων ενεργείται κατά τας διατάξεις του Ν.Δ. 3323/55. Εις ήν περίπτωσιν η κατά τας διατάξεις των άρθρων 11 και 12 του παρόντος προσδιοριζομένη δαπάνη είναι ανωτέρα του συνολικού εισοδήματος του προκύπτοντος κατά τας διατάξεις του ανωτέρω Νομοθετικού Διατάγματος, το υποκείμενον εις φόρον εισόδημα προσδιορίζεται κατά τα οριζόμενα εις το άρθρον 14 ».
« Στην από το 2002 έκθεση της επιτροπής για την αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος (επιτροπή καθ. Γεωργακόπουλου), στο πόρισμα της οποίας αναφέρεται ότι ο προσδιορισμός του εισοδήματος με τα τεκμήρια εξασφαλίζει στο κράτος ορισμένα έσοδα και χρησιμοποιείται συνήθως σε λιγότερο αναπτυγμένες χώρες, όπου η φοροδιαφυγή είναι περισσότερο εκτεταμένη και ο προσδιορισμός του ύψους του πραγματικού εισοδήματος αντιμετωπίζει περισσότερες δυσκολίες ενώ αντίθετα, τέτοιος προσδιορισμός δεν συναντάται, κατά κανόνα, στα φορολογικά συστήματα των αναπτυγμένων χωρών ... » ( * ) .
Σε όλη την διάρκεια των προηγούμενων ετών, έως και σήμερα προβλέπεται η φορολόγηση με βάση τα «τεκμήρια». Σήμερα ισχύουν οι διατάξεις του κεφ. Δ' ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΛΑΧΙΣΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ( άρθρα 30- 34 ) του Ν. 4172/2013.(*) Γ. Κορομηλάς : «Τεκμήρια διαβίωσης ή φορολογικής εξόντωσης;» , άρθρο στην ιστοσελίδα Liberal ( 8-7-2017 )

●●●

[1987] «Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α) »

Ο Φ.Π.Α επιβλήθηκε στην Ελλάδα το 1987 (Ν. 1642 - ΦΕΚ 125 - 21.08.1986 )
«ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ» ), ως υποχρέωση της χώρας μας στις Κοινοτικές επιταγές για την ολοκλήρωση της λειτουργίας της Κοινής Αγοράς και ήταν καταλυτικός παράγοντας, αφενός στα Φορολογικά έσοδα του Κράτους και αφετέρου στην ανάπτυξη του Λογιστικού / Φοροτεχνικού επαγγέλματος. Ο νόμος αυτός κατήργησε κυρίως τις περισσότερες διατάξεις του Φ.Κ.Ε ( Φόρος Κύκλου Εργασιών) [με εξαίρεση τις διατάξεις που αφορούν τα έσοδα των Ασφαλιστικών επιχειρήσεων ] , του «Φόρου κέντρων διασκεδάσεως κλπ.», του «Φόρου Δημοσίων θεαμάτων» (Α. Ν. 505 - ΦΕΚ 79 - 02.03.1937) , του «Φόρου του άρθρου 5 Α.Ν. 843/48 » ( αφορούσε ειδικό φόρο 6% υπέρ τρίτων, επί των αμοιβών εργατών και υπαλλήλων ) και μέρους των διατάξεων της «φορολογίας χαρτοσήμου».
« Με το Ν.1642/1986, όπως τροποποιήθηκε με τις διατάξεις του Ν.1676/1986 «Καθορισμός των συντελεστών του φόρου προστιθέμενης αξίας και ρύθμιση άλλων θεμάτων» (ΦΕΚ 204/ΑΆ) [ καθορίστηκαν συντελεστές 18% ( κανονικός ) – 3% ( χαμηλός ) - 36% ( υψηλός) ] , καθιερώνεται ένα καινούριο σύστημα έμμεσης φορολογίας, το σύστημα του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ). Με το νέο αυτό φορολογικό σύστημα δεν επιβάλλεται κανένας απολύτως καινούριος φόρος, αλλά αντικαθίσταται ένας σημαντικός αριθμός έμμεσων φόρων, που ισχύουν στη χώρα μας, από ένα μόνο φόρο.

Οι κυριότερες καινοτομίες του νέου φόρου, που αποτελεί πραγματικά μια από τις μεγαλύτερες θεσμικές φορολογικές μεταβολές που έγιναν μεταπολεμικά στη χώρα μας, αναφέρονται:

(1). Στον τρόπο λειτουργίας και εφαρμογής του ΦΠΑ, ο οποίος επιβάλλεται τμηματικά στην προστιθέμενη αξία των αγαθών και υπηρεσιών, δηλαδή στη διαφορά ανάμεσα στην αξία των εκροών (παράδοση αγαθών – παροχή υπηρεσιών) και στην αξία των εισροών (εισαγωγών, αγορών, λήψη υπηρεσιών κ.λπ.). Ετσι, παρακάμπτονται τα σημαντικά μειονεκτήματα των καταργούμενων έμμεσων φόρων και κυρίως των σωρευτικών (χαρτοσήμου κ.λπ.).

(2). Στην ίση φορολογική επιβάρυνση των αγαθών και υπηρεσιών, που επιτυγχάνεται αφενός με την καθιέρωση ίδιων συντελεστών, για όμοια αγαθά και υπηρεσίες και αφετέρου με την αναλογικότητα του φόρου, χάρη στην οποία ο φόρος είναι απόλυτα ανάλογος με την τιμή των αγαθών και υπηρεσιών και ανεξάρτητος από τον αριθμό των συναλλαγών που μεσολαβούν μέχρι την επιβολή του.

(3). Στα σημαντικά πλεονεκτήματα του ΦΠΑ έναντι των καταργούμενων γενικών έμμεσων φόρων, πλεονεκτήματα που καλύπτουν τόσο το φοροτεχνικό τομέα όσο και το δημοσιονομικό και οικονομικό γενικότερα. Πραγματικά, με το νέο φόρο θα απλουστευθεί το σύστημα έμμεσης φορολογίας και αναμένεται ότι θα παταχθεί σε μεγάλο βαθμό η φοροδιαφυγή, λόγω της ίδιας της φύσης και της λειτουργίας του ΦΠΑ, που δημιουργεί αντίθετα συμφέροντα μεταξύ αγοραστή και πωλητή. Ακόμη, στον οικονομικό τομέα αναμένεται η ενίσχυση των εξαγωγών και η προώθηση των επενδύσεων, αφού ο φόρος των αγαθών επένδυσης θα εκπίπτεται ολοσχερώς ή θα επιστρέφεται (άρθρο 27).» ( Π.4336 /3162/ Εγκ.10/10.7.1987 «Για την εφαρμογή του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας και άλλες διατάξεις» ).
Με τον N. 2859 /2001 «Κύρωση Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας» (ΦΕΚ Α' 248/07-11-2000), κωδικοποιήθηκαν οι διατάξεις του Φ.Π.Α.

[ Εφημερίδα «Πρώτη» 2.1.1987 – Σκίτσο του Γιάννη Ιωάννου ]

[ Εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» 2-1-1987 ]

●●●

Οι φορολογικές «περαιώσεις ανέλεγκτων χρήσεων» ( 1978 – 2010 )

( Πηγή : ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ 2-3-2003 )

( Πηγή : Εφημερίδα ΒΗΜΑ 19/9/1985 )

Με τους κατά καιρούς νόμους περί «περαιώσεων » καθορίζεται προαιρετικός ειδικός τρόπος επίλυσης των φορολογικών διαφορών που προκύπτουν από τις εκκρεμείς φορολογικές ( ανέλεγκτες ) υποθέσεις.
Το 1978, με τον τότε υπουργό Οικονομικών, Αθανάσιο Κανελλόπουλο, φέρεται να ξεκινά η ιστορία των «περαιώσεων », με τις αποφάσεις μας Κ. 13082/1044 (Πολ. 177) 23.12.1978, Κ. 1005/124 (Πολ. 15) 27.1.1979, Κ. 1877/238 (Πολ. 30) 22.2.1979, κ.λπ. και η οποία με αλλεπάλληλες παρατάσεις, έφτασε έως το 1981.
Ακολούθησαν και άλλοι νόμοι για την «περαίωση», με την πιο πρόσφατη αυτή του Ν. 3888/2010 «Εκούσια κατάργηση φορολογικών διαφορών, ρύθμιση ληξιπρόθεσμων χρεών, διατάξεις για την αποτελεσματική τιμωρία της φοροδιαφυγής και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α' 175/30-09-2010)] επί υπουργίας Γιώργου Παπακωνσταντίνου, με τον οποί επιχειρείται η «περαίωση» των χρήσεων έως το 2009.

●●●

Η επιβολή φόρου ακίνητης περιουσίας ( 1975 – 2014 )

Γελοιογραφία Πάνου Μαραγκού ( Πηγή : Έθνος)

«Η θεωρία του φορολογικού δικαίου διακρίνει τους φόρους με κριτήριο το αντικείμενο της φορολογίας σε φόρους επί του εισοδήματος, φόρους επί της περιουσίας και φόρους επί της δαπάνης ή κατανάλωσης. Οι φόροι περιουσίας διακρίνονται α) στους φόρους κατοχής και β) στους φόρους μεταβίβασης περιουσίας.
1975 : H κατοχή της ακίνητης περιουσίας παρέμεινε στη συνέχεια αφορολόγητη μέχρι το έτος 1975 όπου ψηφίσθηκε για πρώτη φορά τακτικός φόρος κατοχής ακινήτου περιουσίας με το ν. 11/1975. Ο φόρος αυτό όμως δεν λειτούργησε ικανοποιητικά στη πράξη, κυρίως λόγω της ανεπιτυχούς αντιμετώπισης του προβλήματος αποτίμησης των ακινήτων. Οι αδυναμίες του ν. 11/1975 επιχειρήθηκε να καλυφθούν με τις τροποποιήσεις που επήλθαν με το ν. 231/75 και ν. 542/77 ενώ τελικώς καταργήθηκε με το άρθρο 9 του ν. 1078/1980.
1982 : Η φορολογική υποχρέωση για την ακίνητη περιουσία θεσπίστηκε εκ νέου με τις διατάξεις του ν. 1249/1982 οι οποίες καταργήθηκαν με τον νόμο 2065/1992 από 1.1.1993.
1993 : Στη θέση του ο ν. 2130/ 1993 εισήγαγε το «Τέλος Ακίνητης Περιουσίας» ( Τ.Α.Π ) το οποίο θεσπίστηκε ως ίδιος πόρος των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης. Όμως, με το ν. 2459/1997 (άρθρα 21 επ.) επιβλήθηκε παράλληλα εκ νέου προς το Τ.Α.Π ως φόρος επί της κατοχής μεγάλης ακίνητης περιουσίας(Φ.Μ.Α.Π).
2008 : Καταργήθηκε ο « Φ.Μ.Α.Π», με την θέσπιση του νόμου 3634/29-1-2008 ο οποίος εισήγαγε το «Ενιαίο Τέλος Ακινήτων» ( Ε.Τ.Α.Κ ) . Με το Ν. 3808/2009 επιβλήθηκε έκτακτη εισφορά στη μεγάλη ακίνητη περιουσία φυσικών προσώπων. Το «ΕΤΑΚ» καταργήθηκε, με το Ν. 3842/2010 και αντικαταστάθηκε εκ νέου από το φόρο ακίνητης περιουσίας ».

2014 : Από το έτος 2014 και για κάθε επόμενο έτος επιβάλλεται Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) , Ν. 4223/2014 (ΦΕΚ Α' 287/31-12-2013 ).
Στο πεδίο της φορολογίας της κατοχής της ακίνητης περιουσίας ισχύουν σήμερα ο ΕΝ.Φ.Ι.Α.), το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (Τ.Α.Π.) , άρθρο 24 Ν. 2130/1993), ο Ειδικός Φόρος επί των Ακινήτων (άρθρα 15-18 Ν. 3091/2002), και το Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών (Ε.Ε.Τ.Η.Δ.Ε.) , (άρθρο 53 ν. 4021/2011).

●●●

[1998] Η επιβολή «Τέλους συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας»

( Εφημερίδα ΒΗΜΑ 4/1/1998 )

Στην Ελλάδα η κινητή τηλεφωνία έκανε την εμφάνισή της το 1993, λίγα χρόνια αργότερα με το Ν. 2579/1998 (ΦΕΚ Α' 31/17.02.1998) επιβάλλεται τέλος υπέρ του Δημοσίου ( σύμφωνα με την προσφιλή τακτική των εκάστοτε κυβερνήσεων, να επιβάλλεται επιπλέον φόρος/τέλος, επί δημοφιλών αγαθών/υπηρεσιών, που χρησιμοποιεί ο πολίτης ) , με την ονομασία «τέλος συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας». Υπολογίζεται προ του Φ.Π.Α και ως ποσοστό επί κάθε μηνιαίου λογαριασμού κάθε σύνδεσης με βάση κλίμακα από 12% έως 20%.

(Εφημερίδα ΝΕΑ 28/7/2006)

●●●

[ 2008 ] Το Κίνημα «Δεν πληρώνω»

« Το κίνημα δεν πληρώνω πρωτοεμφανίστηκε το 2008 ως αντίδραση αρχικά στην πληρωμή διοδίων στον πεπαλαιωμένο και επικίνδυνο δρόμο Κορίνθου – Πατρών. Οι συνεχείς αυξήσεις της τιμής των διοδίων που ακολούθησαν στο επόμενο διάστημα στους σταθμούς διοδίων όλης της χώρας οδήγησαν σε γενίκευση του κινήματος και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας.
Η δράση του κινήματος «δεν πληρώνω» ενισχύθηκε και ανανεώθηκε ύστερα από μία σειρά έκτακτων φόρων, που επέβαλλε η κυβέρνηση μεταξύ Ιουνίου και Σεπτεμβρίου του 2011 ( « εισφορά αλληλεγγύης» , « τέλος επιτηδεύματος» , νέος έκτακτος φόρος στα ακίνητα, του οποίου η είσπραξη ορίστηκε να γίνει μέσω του λογαριασμού της ΔΕΗ ).Η αδυναμία μεγάλου μέρους των πολιτών να ανταποκριθούν στους νέους φόρους οδήγησε σε ενδυνάμωση του κινήματος, το οποίο υποστηρίχτηκε ανοιχτά και από πολιτικά κόμματα. Οι πολίτες προχώρησαν σε σειρά δράσεων και κινητοποιήσεων που περιλάμβανε αποκλεισμό εφοριών και γραφείων της ΔΕΗ και συμβολικό κάψιμο των ειδοποιητηρίων της εφορίας.
Το κίνημα «δεν πληρώνω» είναι ένα από τα πρώτα ενεργά κινήματα πολιτών που αναπτύχθηκε ως αντίδραση στις οικονομικές εξελίξεις την περίοδο που ξέσπασε η Ελληνική κρίση χρέους. Εμφανίστηκε ως ένα κάλεσμα προς τους πολίτες της Ελλάδας να αρνούνται να πληρώνουν για κοινωνικά αγαθά που θα έπρεπε να τους παρέχονται δωρεάν ή με πολύ χαμηλότερο αντίτιμο. Σε πολλές περιπτώσεις κινήθηκε οργανωμένα με την συγκρότηση συντονιστικών οργάνων, όπως το Πανελλήνιο Συντονιστικό Μέτωπο Ενάντια στα Διόδια. Οι οργανωμένες ομάδες του κινήματος ανέπτυξαν δράσεις που αφορούσαν το άνοιγμα των διοδίων των εθνικών οδών, απελευθέρωση περιφραγμένων παραλιών, δωρεάν επιβίβαση πολιτών σε μέσα μαζικής μεταφοράς κ.ά. Η δράση του κινήματος εξελίχθηκε σε σοβαρό πρόβλημα για την κυβέρνηση, η οποία προσπάθησε να το περιορίσει με την ψήφιση αυστηρών μέτρων, που περιλάμβαναν υψηλά πρόστιμα για όσους δεν πληρώνουν διόδια, ποινή φυλάκισης για όσους δεν πληρώνουν στα ΜΜΜ κ.ά. ….»

[ Πηγή : https://el.wikipedia.org/wiki/Κίνημα_«δεν_πληρώνω» ]

●●●

[2013] Νέοι Φορολογικοί Νόμοι

«… ο νέος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος, με τον οποίο επιδιώκεται η δημιουργία μιας δίκαιης βάσης αναδιανομής του εισοδήματος, μιας σταθερής πηγής χρηματοδότησης των δημόσιων υπηρεσιών και αγαθών και, παράλληλα, η δημιουργία ενός Κώδικα εύληπτου, κατανοητού και προσιτού στον κάθε πολίτη προκειμένου να επαναθεμελιώσουμε συνθήκες εμπιστοσύνης και σταθερότητας στο κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον και να θέσουμε τις προϋποθέσεις ώστε η φορολογική διοίκηση να μπορεί να αντιμετωπίσει τη μεγαλύτερη πηγή οικονομικής αδικίας που είναι η φοροδιαφυγή».
( «Αιτιολογική» του Ν. 4172/2013 )Ριζική αλλαγή στην Φορολογία έγινε:

α) Με το Ν. 4172/2013 «Φορολογία εισοδήματος, επείγοντα μέτρα εφαρμογής του ν. 4046/2012, του ν. 4093/2012 και του ν. 4127/2013 και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α' 167/23-07-2013), με τον οποίο αντικαταστάθηκε από 1/1/2014, ο Ν. 2238/1994, που αφορούσε την Φορολογία Εισοδήματος Φυσικών και Νομικών προσώπων. Διακρίνει τις ακόλουθες κατηγορίες ακαθάριστων εισοδημάτων: α) εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις, β) εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, γ) εισόδημα από κεφάλαιο και δ) εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, και

β) Με το Ν. 4174/2013 «Φορολογικές διαδικασίες και άλλες διατάξεις.» (ΦΕΚ Α' 170/26-07-2013). Καθορίζει τη διαδικασία προσδιορισμού και είσπραξης των εσόδων του Δημοσίου, καθώς και τις διοικητικές κυρώσεις για τη μη συμμόρφωση με την κείμενη νομοθεσία, η οποία ρυθμίζει τα έσοδα αυτά.
« Προς την κατεύθυνση αυτή προχωράμε με συστηματικό τρόπο στη δημιουργία ενός σταθερού, κοινωνικά δίκαιου και αποτελεσματικού φορολογικού συστήματος. …

Για να λειτουργήσει αποτελεσματικά ο νέος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος και για να έχει η χώρα και η φορολογική διοίκηση στη διάθεσή της ένα σύγχρονο φοροελεγκτικό πλαίσιο που θα διασφαλίζει την είσπραξη των εσόδων του Δημοσίου και θα επανασυστήνει δεσμούς εμπιστοσύνης και συνεργασίας μεταξύ φορολογούμενου πολίτη και κράτους, προωθείται με τις διατάξεις του παρόντος σχεδίου νόμου ο Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας. …

Ο Κώδικας ενσωματώνει και απλοποιεί διάσπαρτες διατάξεις της πρωτογενούς και δευτερογενούς νομοθεσίας που αφορούν τις φορολογικές διαδικασίες, τη σχέση μεταξύ φορολογούμενου και φορολογικής διοίκησης και τις διαδικασίες είσπραξης των φόρων. Εισάγει νέους και σύγχρονους τρόπους προσδιορισμού του φόρου, παναξιολογεί τα προνόμια του Δημοσίου και επιδιώκει να επαναθεμελιώσει τις σχέσεις μεταξύ της φορολογικής διοίκησης και του φορολογούμενου σε υγιέστερη και δικαιότερη βάση.
Ο Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας παρακολουθεί τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές, είναι απλοποιημένος και εύληπτος και διευκολύνει τους φορολογούμενους στη συνεργασία τους με τη διοίκηση. Περιλαμβάνει διατάξεις για την καθολική απόδοση ΑΦΜ, τη χορήγηση φορολογικής ενημερότητας και βεβαίωσης οφειλής, τις περιπτώσεις άρσης και διατήρησης του απορρήτου για την αποτελεσματικότερη λειτουργία του ελεγκτικού μηχανισμού της φορολογικής διοίκησης, περιγράφει τις έμμεσες μεθόδους ελέγχου και αναφέρεται σε γενικές και ειδικότερες διατάξεις κατά της φοροδιαφυγής. Επίσης,, ορίζει τη διαδικασία είσπραξης των φόρων και τη δυνατότητα του πολίτη να εντάσσεται σε προγράμματα ρύθμισης υπό προϋποθέσεις, εγκαθιστά μέτρα διασφάλισης υπέρ του Δημοσίου για την είσπραξη των φόρων καθώς και για τις διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης, πρβλέπει τόκους και πρόστιμα σε περίπτωση παραβάσεων και εκπρόθεσμης καταβολής φόρων ή και δηλώσεων. …»

( «Αιτιολογική» του Ν. 4174/2013 )

●●●

[2014] Οι αντιδράσεις των Αγροτών, στην υποχρέωση τήρησης βιβλίων.