νάσα για την οικονομία φέρνει το σχέδιο Ηρακλής- Ποιοι οι όροι του νομοσχεδίου

Της Αλεξάνδρας Γκίτση

Στη μείωση των κόκκινων δανείων τουλάχιστον κατά 30 δισ. ευρώ σε βάθος 18μηνών -το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 40% των μη εξυπηρετούμενων δανείων που είναι εγγεγραμμένα στους ισολογισμούς των τραπεζών- στοχεύει το σχέδιο Ηρακλής, το οποίο κατατέθηκε χθες Τρίτη στη Βουλή.

Πρόκειται για ένα πρόγραμμα παροχής εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου -το ύψος των κρατικών εγγυήσεων φθάνει τα 12 δις. ευρώ ποσό το οποίο μπορεί να αυξηθεί με υπουργική απόφαση- έναντι προμήθειας. Στόχος του προγράμματος είναι μέσω της παροχής εγγύησης στις ομολογίες υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας, να υπάρξει η ενθάρρυνση και το κίνητρο στις μεταβιβάζουσες τράπεζες να επιδιώξουν τη δραστική και συστηματική μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στους ισολογισμούς τους.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του τρίτου τριμήνου του 2019, το ύψος των Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων, των ελληνικών τραπεζών ανέρχεται σε 75 δισ. ευρώ και αποτελεί το υψηλότερο ποσό στην Ευρωζώνη. Οι τράπεζες εκτός των εποπτικών στόχων για τη μείωση τους δεν μπορούν να προσφέρουν νέα χρηματοδότηση στην οικονομία. Οπότε κρίνεται από την αγορά αναγκαία η λήψη μέτρων και η ενθάρρυνση στη δραστική απομείωσή τους σε σύντομο χρονικό διάστημα. Στόχος λοιπόν του σχεδίου Ηρακλής είναι η υιοθέτηση μιας συστημικής λύσης για την αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων. Αναμένεται κατά την αρχική 18μηνη εφαρμογή του προγράμματος, σύμφωνα με τις ήδη αναγγελθείσες τιτλοποιήσεις εκ μέρους των συστημικών τραπεζών, η μείωση των κόκκινων δανείων κατά 30 δισ. ευρώ ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 40% των μη εξυπηρετούμενων δανείων που είναι εγγεγραμμένα στους ισολογισμούς των τραπεζών. Οι συνέπειες αναμένεται να είναι θετικές και να λειτουργήσουν πολλαπλασιαστικά σε πολλά επίπεδα, σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση. Και αυτό γιατί, οι Τράπεζες θα απομειώσουν γρήγορα τους ισολογισμούς τους από τα κόκκινα δάνεια και θα μπορέσουν να ξαναπροσφέρουν φθηνή χρηματοδότηση που είναι το ζητούμενο για τις επιχειρήσεις. Σημειώνεται πως αντίστοιχο πρόγραμμα εφαρμόζεται από το 2016 στην Ιταλία και έχει συμβάλει στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά 60 δισ. ευρώ περίπου.

Τι προβλέπει το νομοσχέδιο και ποιοι οι όροι και οι προϋποθέσεις

Με το νομοσχέδιο καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες δύναται να παρέχεται η εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, σύμφωνα με την από 10/10/2019 απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία αφορά στο πρόγραμμα παροχής εγγύησης σε τιτλοποιήσεις πιστωτικών ιδρυμάτων με σκοπό τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων.

Συγκεκριμένα στο νομοσχέδιο προβλέπονται τα εξής:

- Η εγγύηση τίθεται σε ισχύ μόλις επιβεβαιωθεί ότι πληρούνται σωρευτικά συγκεκριμένες προϋποθέσεις και συγκεκριμένα:

α) μόλις επέλθει η πώληση σε ιδιώτες επενδυτές ποσοστού 50%+1 των ομολογιών χαμηλής εξοφλητικής προτεραιότητας καθώς και αρκετό ποσοστό ομολογιών χαμηλής και μέσης εξοφλητικής προτεραιότητας ώστε να επιτευχθεί η λογιστική από-αναγνώριση

β)υπάρχει αξιολόγηση των ομολογιών υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας που ανταποκρίνεται στην ελάχιστη βαθμίδα που προβλέπει ο νόμος

γ)η διαχείριση των τιτλοποιημένων απαιτήσεων έχει ανατεθεί σε διαχειριστή που δεν ελέγχεται από το μεταβιβάζον πιστωτικό ίδρυμα.

- Με το νομοσχέδιο καθορίζεται η δομή των τιτλοποιήσεων σε κατηγορίες ομολογιών, περιγράφεται η σειρά εξόφλησης των υποχρεώσεων και καθορίζεται η σειρά κατάταξης της εξόφλησης της προμήθειας που λαμβάνει το Ελληνικό Δημόσιο από τις χρηματοροές της τιτλοποίησης.

- Θεσπίζονται συγκεκριμένοι όροι που πρέπει να περιέχονται στα συμβατικά κείμενα, ειδικά ως προς τη δυνατότητα αναβολής συγκεκριμένων πληρωμών που αφορούν είτε την αμοιβή του διαχειριστή είτε την εξόφληση των τοκομεριδίων των κατόχων ομολογιών μεσαίας εξοφλητικής προτεραιότητας.

- Ανατίθεται υποχρεωτικά σε ανεξάρτητο διαχειριστή η διαχείριση των τιτλοποιηθεισών απαιτήσεων.

- Η εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου συνίσταται στην ανάληψη υποχρέωσης πληρωμής των υποχρεώσεων του αποκτώντος για την ολοσχερή εξόφληση απαιτήσεων από ομολογίες υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας, συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων για αποπληρωμή του κεφαλαίου και των τόκων για όλη τη διάρκεια των τίτλων.

- Επιβάλλεται υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, ως εγγυητή, προμήθεια ασφαλείας η οποία καταβάλλεται από την παροχή της εγγύησης και καθ’ όλη τη διάρκεια ισχύος αυτής, υπολογιζόμενη επί του εκάστοτε ανεξόφλητου εγγυημένου υπολοίπου ομολογιών υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας.

- Ορίζεται ως ανεξάρτητος επόπτης, με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών φυσικό ή νομικό πρόσωπο για ανάληψη του έργου παρακολούθησης σχετικά με τη συμμόρφωση των εμπλεκομένων φορέων της τιτλοποίησης ως προς τις απαιτήσεις των προτεινόμενων διατάξεων.

- Δημιουργείται στο Υπουργείο Οικονομικών Επιτροπή Παρακολούθησης Εγγυήσεων για λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου σε τιτλοποιήσεις απαιτήσεων πιστωτικών ιδρυμάτων. Επίσης παρέχεται η δυνατότητα στην Επιτροπή να ζητά τη συνδρομή εξειδικευμένων χρηματοοικονομικών ή νομικών συμβούλων. 

-  Το αίτημα κατάπτωσης υποβάλλεται μετά την παρέλευση 50 ημερών από τη μη πληρωμή τυχόν υποχρέωσης του αποκτώντος από τις ομολογίες υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας και εντός 9 μηνών από τη συμπλήρωση της ανωτέρω προθεσμίας. Το Ελληνικό Δημόσιο καταβάλει τα οφειλόμενα ποσά προς τους ομολογιούχους υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας εντός 30 ημερών από την παραλαβή του αιτήματος κατάπτωσης.