Η αύξηση των τιμών ακινήτων και το στεγαστικό πρόβλημα

Του Δημήτρη Δελεβέγκου

Σε roller coaster παραπέμπει η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην κτηματαγορά όσον αφορά τις ζητούμενες τιμές πώλησης κατοικιών: τη θέση της πτώσης έχει λάβει η απότομη άνοδος, προκαλώντας ίλιγγο σε ιδιοκτήτες και σε όσους αναζητούν στέγη σε προσιτή τιμή. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε, χθες, η τράπεζα της Ελλάδος, το δ΄ τρίμηνο του 2019 οι τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν, κατά μέσο όρο, κατά 7,5% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2018, ενώ συνολικά για το 2019 ενισχύθηκαν κατά 7,2%, έναντι αύξησης 1,8% το 2018. Όπως ακόμη προκύπτει από το δείκτη τιμών του δικτύου Spitogatos, το τέταρτο τρίμηνο της χρονιάς, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018, οι ζητούμενες τιμές πώλησης αυξήθηκαν σε ποσοστό 8,5%, με την αντίστοιχη μεταβολή να διαμορφώνεται σε 13,6% και 30,7% σε Πειραιά και Θεσσαλονίκη, αντίστοιχα.

Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, το δ’ τρίμηνο της χρονιάς έναντι του αντίστοιχου του 2018, οι ζητούμενες τιμές μίσθωσης αυξήθηκαν σε όλη την Ελλάδα κατά 8,7%, ενώ στο κέντρο της Αθήνας υποχώρησαν σε ποσοστό 6,2%. Στον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη, τα ενοίκια ενισχύθηκαν κατά 12,5% και 6,5%, αντίστοιχα.

Η αύξηση

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η αύξηση των τιμών είναι κατά βάση απόρροια των θετικών προσδοκιών που έχουν διαμορφωθεί για την οικονομία, καθώς τα θεμελιώδη μεγέθη της οικονομίας δεν έχουν καταγράψει σημαντική βελτίωση. Ενδεικτικά, το ΑΕΠ εκτιμάται ότι ενισχύθηκε το 2019 κατά 2,2%, ενώ οι μέσες απολαβές παρέμειναν στα ίδια επίπεδα, σε σχέση με το 2018.

Η αύξηση των ζητούμενων τιμών πώλησης και κατ’ επέκταση των ενοικίων αποδίδεται όχι μόνο στη βραχυχρόνια μίσθωση που έχει αφαιρέσει από την Αττική περίπου 15 χιλιάδες κατοικίες. Αλλά και στο γεγονός ότι σημαντικός αριθμός κατοικιών παραμένουν κατασχεμένα από τις τράπεζες, όπως και στην ενίσχυση των αναγκών για στέγαση λόγω δημογραφικών λόγων. Για παράδειγμα, ένα άτομο ηλικίας 26 ετών το 2010, σήμερα, ύστερα από δέκα χρόνια, έχει αυξημένες στεγαστικές ανάγκες. Ταυτόχρονα, το απόθεμα έχει μειωθεί, ιδίως στο κέντρο της Αθήνας, καθώς σημαντικός αριθμός ακινήτων διατίθενται προς ενοικίαση στο πλαίσιο προγραμμάτων κοινωνικής κατοικίας ΜΚΟ.

Χαρακτηριστικές περιπτώσεις

Ως αποτέλεσμα, η εύρεση στέγης όπου το ενοίκιο δεν αντιστοιχεί στο 60% των μηνιαίων απολαβών έχει καταστεί αδύνατη, ενώ τα διαμερίσματα με τιμές χαμηλότερες ή ίσες με 1.000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο είναι πια ανύπαρκτα.

Για παράδειγμα, στο Κουκάκι, τον Μάρτιο του 2015, ένα ανακαινισμένο διαμέρισμα, δευτέρου ορόφου, κοντά στο σταθμό του Μετρό, μισθωνόταν προς 350 ευρώ, αποτελώντας προσιτή επιλογή για φοιτητές ή χαμηλόμισθους εργαζόμενους. Με τα ίδια χρήματα, τριάμισι χρόνια μετά, μπορεί κάποιος να ενοικιάσει στο Κουκάκι ένα μικρό διαμέρισμα μόλις 25 τ.μ. τρίτου ορόφου, το οποίο δεν βρίσκεται σε κοντινή απόσταση με το σταθμό του μετρό Φιξ.

Το 2011, στο Μετς μεζονέτα 110 τ.μ. (τριών επιπέδων, κατασκευής 1987), με απεριόριστη θέα ενοικιαζόταν προς 1.200 ευρώ. Σήμερα οι τιμές αυτές είναι ανύπαρκτες, καθώς με περίπου 1.100 ευρώ κάποιος δεν ενοικιάζει παρά ένα διαμέρισμα 85 τ.μ. κατασκευής 1960.

dimitris.delevegos@capital.gr