Τι συνέβη το τελευταίο 48ωρο, τι συζητάει σήμερα και αύριο η ΕΚΤ

Του Γ. Αγγέλη 

Αύριο οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρώπης που συγκροτούν την ΕΚΤ συναντώνται σε μία εξαιρετικά κρίσιμη συγκυρία στην Φρανκφούρτη. Τα περιθώρια που αφήνει η κατάσταση που έχει προηγηθεί είναι μηδενικά για να παραμείνουν αδρανείς. 

Ίσως είναι η πρώτη φορά που η κα Λαγκάρντ και αυτοί που την επέλεξαν, θα πρέπει να δείξουν με τόσο κρίσιμο τρόπο ότι είναι σε θέση να καλύψει το κενό που άφησε η αποχώρηση του Μάριο Ντράγκι. 

Έχει προηγηθεί ένα εξαιρετικά κρίσιμο 48ωρο στο οποίο το τραπεζικό σύστημα, τόσο στην Ευρωζώνη όσο και στις ΗΠΑ, είδε ξανά... το αίμα του να παγώνει, αφού η διατραπεζική που σε απόλυτους αριθμούς "πνίγεται” σε υπερπλεονάζουσα ρευστότητα, χρειάσθηκε μέσα σε ένα 24ωρο περισσότερα από 216 δισ. δολ. επιπλέον ρευστότητα, για να λειτουργήσουν οι χρηματαγορές και να μην καταρρεύσουν τα χρηματιστήρια. 

Μέσα σε δύο περίπου εβδομάδες η Γουόλ Στρητ έχει γνωρίσει τρεις "βουτιές" της τάξης των χιλίων μονάδων και άλλες τρεις εκρήξεις επίσης της τάξης των χιλίων μονάδων... Μια κατάσταση απόλυτης αβεβαιότητας, όπως έχει χαρακτηρισθεί από τον επικεφαλής του χρηματοπιστωτικού και οικονομικού τμήματος της BIS (Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών), Claudio Borio. 

Το κλείσιμο των αγορών στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας οδήγησε τους δείκτες που αποτυπώνουν το stress ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρωζώνη, να χτυπάει και πάλι κόκκινο. Τη Δευτέρα αυτό αποτυπώθηκε σε μία εκ νέου πτώση χωρίς τέλος στα χρηματιστήρια με αποτέλεσμα η Fed να υποχρεωθεί – για πολλοστή φορά μέσα σε δέκα ημέρες – να πολλαπλασιάσει τα ποσά ρευστότητας που έριξε σε ένα 24ωρο στο σύστημα με δημοπρασίες μιας ή περισσότερων ημερών. 

Υπερδιπλασίασε σε 216 δισ. δολ την παροχή ρευστότητας και ταυτόχρονα, ο Μνούτσιν, υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Τραμπ τηλεφώνησε στους επικεφαλής των μεγάλων αμερικανικών τραπεζών για μία έκτακτη συνάντηση μέσα στην εβδομάδα. 

Όπως αναφέρουν κάποιοι σχολιαστές περισσότερο από τα δεκάδες δισ. της Fed που έριξε μέσα σε 24 ώρες, η "είδηση” για το τηλεφώνημα του Μνούτσιν θα αρκούσε για να κάνει την Γουόλ Στρητ να επιστρέψει πάνω από την επιφάνεια του νερού, καθώς παραμένουν ζωντανές οι εικόνες από την ανάλογη συνάντηση του 2008 με τον Σάμμερς και τον Μπερνάνκε, μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers και όσα ακολούθησαν τότε. 

Στην Ευρώπη η Κεντρική Τράπεζα της Αγγλίας σε μία κίνηση μάλλον αναπάντεχη, αλλά προσωρινά επαρκή όπως φάνηκε στη συνέχεια για να δώσει αναπνοές στο City, μείωσε 0,5% τα επιτόκια και ενεργοποίησε ένα πακέτο δανείων προς το τραπεζικό σύστημα με στόχο τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. 

Τι θα κάνει αύριο η ΕΚΤ

Το μεγάλο ερώτημα είναι πλέον το τι θα κάνει αύριο η ΕΚΤ η οποία έχει σχεδόν εξαντλήσει τα μέχρι στιγμής εργαλεία που είχε βγάλει από το συρτάρι ο Μάριο Ντράγκι για τελευταία φορά τον περασμένο Σεπτέμβριο (12/9/2019). 

Τα επιτόκια είναι ήδη "αρνητικά”, το QE είναι ήδη σε λειτουργία και τα νέα TLTROs έχουν επίσης δρομολογηθεί. 

Τι μπορεί να κάνει περισσότερο η κα Λαγκάρντ; Νέα μείωση επιτοκίων; Αύξηση των αγορών τίτλων μέσω του QΕ; Περισσότερα δάνεια; Ποιά θα είναι η διαφορά, πολύ περισσότερο που τώρα οι οικονομίες της Ευρωζώνης αντιμετωπίζουν τις συνδυασμένες συνέπειες της ήδη υπάρχουσας οικονομικής επιβράδυνσης με αυτές της εξάπλωσης του κοροναϊού; 

Η απάντηση δεν είναι καθόλου εύκολη, καθώς η τρίτη ισχυρότερη οικονομία της Ευρωζώνης, η ιταλική έχει ήδη βυθισθεί "απομονωμένη” από τον κοροναϊό στην ύφεση, η γερμανική με δυσκολία κρατιέται να μη γλιστρήσει σε ύφεση και η γαλλική οικονομία επιβραδύνει πλέον με σταθερό τρόπο προς την βέβαιη ύφεση.    
Και όλα αυτά εν μέσω μιας κατάστασης όπου η εξάπλωση του κοροναϊού δεν έχει ακόμα ξεδιπλώσει στο πεδίο της οικονομίας τις πιθανές του συνέπειες...

Ο κ. Βάϊντμαν της Budesbank σε πρόσφατη ομιλία του υποστήριξε ότι "...οι κεντρικές τράπεζες κέρδισαν τον πόλεμο (σ.σ. αναχαίτισαν την κρίση μετά το 2008), χάνοντας όμως την ειρήνη (σ.σ. δεν σταθεροποίησαν την οικονομία στη συνέχεια)... Το κόστος ήταν τεράστιο (enormous)... η πλήρης απώλεια της εμπιστοσύνης του ιδιωτικού χρηματοπιστωτικού συστήματος...”.  Η άποψή του φαίνεται ισχυρή. 

Όμως είναι άγνωστο το τι θα προτείνει σήμερα και αύριο στο ΔΣ της ΕΚΤ και την κα Λαγκάρντ και πώς αυτή θα απαντήσει.