Όπου ακούς πολλά καλάθια κράτα μικρό κεράσι! Γράφει ο Απόστολος Αλωνιάτης

Όπου ακούς πολλά καλάθια κράτα μικρό κεράσι!

Γράφει ο Απόστολος Αλωνιάτης

ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗ ΚΑΙ ΕΙΣΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ.

Είναι καταπληκτικό το τι ακούγεται αυτόν τον καιρό στο επικοινωνιακό παιχνίδι και τι σχεδιάζεται από το Υ.Ο. για την πάταξης της φοροδιαφυγής.

Από τα ηλεκτρονικά βιβλία και την ηλεκτρονική τιμολόγηση, που πολλοί  την έχουν μπερδέψει και  θεωρούν ότι είναι το ίδιο, έως και τα προ συμπληρωμένα στοιχεία στα έντυπα φορολογίας  εισοδήματος Ε1 με στοιχεία που δεν υπάρχει η υποδομή να μαζευτούν, αλλά και ούτε προβλέπονται από την δευτερογενή νομοθεσία. (Για τα ηλεκτρονικά βιβλία αναμένουμε σημαντικές αποφάσεις οσονούπω).

Το πρόβλημα

Πρέπει να παραδεχθούμε ότι το πρόβλημα υπάρχει και είναι η φοροδιαφυγή και η  εισφοροδιαφυγή. 

Μεγάλο είναι και το  έλλειμμα στην είσπραξη του ΦΠΑ που υπολογίζεται  από 6 έως 9 δις κάθε χρόνο.

Όλα αυτά ξεκινούν από την νοοτροπία που υπάρχει στην χώρα μας όλοι να θεωρούνται φοροφυγάδες εκ προοιμίου. Γιατί σε όλο τον κόσμο ο φορολογούμενος θεωρείται ειλικρινής , μέχρι να αποδειχθεί το αντίθετο, ενώ στην Ελλάδα ο φορολογούμενος θεωρείται φοροφυγάς και πρέπει να μπορέσει να αποδείξει ο ίδιος το αντίθετο. Ξέρουμε βέβαια ότι ο Έλληνας είναι πολυμήχανος (βλέπε το λογισμικό που σβήνει τις εκδοθέντες αποδείξεις) και σκαρφίζεται διάφορα.

Εκτός από την νοοτροπία και την έλλειψη φορολογικής συνείδησης  υπάρχει και η πραγματικότητα της υπερφορολόγησης για να σωθεί η χώρα, αφού βέβαια πρώτα κατορθώσαμε να σώσουμε τις τράπεζες του εξωτερικού , τις τράπεζες του εσωτερικού έπειτα και ξεζουμίσαμε τους φορολογούμενους χωρίς όμως  να σώσουμε την χώρα μας και αυτό αποδεικνύεται από τα ληξιπρόθεσμα.

Τα παπαγαλάκια να ‘ν καλά.

Στο επικοινωνιακό παιχνίδι, λοιπόν, όλα … παίζουν  από την στιγμή που κάποιοι είναι πρόθυμοι να κάνουν τα παπαγαλάκια είτε μόνοι τους για να πουλήσουν φύλλα είτε για άλλους λόγους.

Έτσι κατά διαστήματα  βλέπουμε να δημοσιοποιούνται διάφορα χωρίς όμως να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Για παράδειγμα μεγάλο χρονικό διάστημα «έπαιζαν» στον τύπο και τα ηλεκτρονικά ΜΜΕ, τα σενάρια για προσυμπληρωμένα στοιχεία στα φορολογικά έντυπα:

Σύμφωνα με τα «παρατραβηγμένα» δημοσιεύματα η ΑΑΔΕ έχει δρομολογήσει στην ηλεκτρονική εφαρμογή, μαζί με τα στοιχεία που είναι προσυμπληρωμένα για  τις  φετινές φορολογικές  δηλώσεις  (ήτοι εκτός από τα εισοδήματα και τους τόκους των καταθέσεων) και άλλα στοιχεία όπως:

Ø  Τις δαπάνες για τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος,

Ø  Τους λογαριασμούς ύδρευσης

Ø  Τους λογαριασμούς κινητής και σταθερής τηλεφωνίας.

Ø  Τα δίδακτρα στα ιδιωτικά σχολεία.

Ø  Τα ασφάλιστρα ζωής,

Ø  Τα νοσήλια,

Ø  Τα δάνεια και τις πιστωτικές κάρτες.

Ø  Τα εισοδήματα από επενδύσεις σε μετοχές, ομόλογα και άλλα χρηματοοικονομικά προϊόντα.   

Τα στοιχεία αυτά  ζητούνται από τους φορολογούμενους  που ελέγχονται με τις έμμεσες τεχνικές ελέγχου. Μάλιστα  γίνονται εκτεταμένες διασταυρώσεις, καθώς συγκρίνονται όλες οι δαπάνες και τι ξοδεύει ο φορολογούμενος με τα εισοδήματα  που έχουν δηλωθεί , αλλά και με την κίνηση των τραπεζικών λογαριασμών του.  Άλλο, λοιπόν, ο έλεγχος και οι έμμεσες τεχνικές και άλλο οι υπερβολές στα γραφόμενα στα ΜΜΕ. Είναι κάτι που πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε.

Δεν υπάρχει υποδομή.

Τα τελευταία χρόνια πολλοί κωδικοί της φορολογικής δήλωσης των φυσικών προσώπων είναι προσυμπληρωμένοι .

Είναι σίγουρο ότι αν υπήρχε η δυνατότητα να είναι συμπληρωμένα περισσότερα στοιχεία , η ΑΑΔΕ θα το είχε κάνει. Υπάρχει όμως αυτή η δυνατότητα; 

Η απάντηση είναι ότι σε μεγάλο βαθμό αυτό δεν μπορεί να γίνει.

Για παράδειγμα, όσο αφορά τους λογαριασμούς των πρώην ΔΕΚΟ (ηλεκτρισμός, ύδρευση κλπ), δεν υπάρχει ταύτιση του χρήστη με τον «ιδιοκτήτη» που εμφανίζεται στο ρολόι.

Αυτό συμβαίνει διότι, δεν υπάρχει η υποχρέωση να γίνεται επικαιροποίηση των στοιχείων κάθε φορά που αλλάζει ο ιδιοκτήτης ή ο χρήστης του ακινήτου.

Τα δίδακτρα , τα ασφάλιστρα ζωής και τα νοσήλια σε ένα μεγάλο βαθμό μπορούν να ταυτοποιηθούν.

Σοβαρό πρόβλημα υπάρχει με τις κάρτες. Πρόβλημα που εντοπίζεται και με τις δαπάνες που απαιτούνται για να καλύψουν , το αφορολόγητο μέχρι 31.12.2019, το 30% του εισοδήματα για το 2020 και μετά.

Τα στοιχεία που έχουν οι τράπεζες μπορεί να αναφέρουν το είδος της δαπάνης , δεν γνωρίζουν όμως αν αυτό το ποσό καλύπτει την αγορά αγαθού ή την παροχή υπηρεσίας για επαγγελματική χρήση ή απλά για καταναλωτικούς λόγους.

Μάλιστα, πολλοί ακόμη πολίτες εξοφλούν τις υποχρεώσεις τους στις πρώην ΔΕΚΟ, με πιστωτική κάρτα με αποτέλεσμα δυο ελεγχόμενες δαπάνες να υπολογιστούν δυο φορές.

Υπάρχει λύση;

Πάντα υπάρχει λύση. Όμως για να εφαρμοστούν μέτρα σαν αυτά που διαρρέονται από το υπουργείο εντέχνως, μέσα από τα γνωστά κανάλια ενημέρωσης, πρέπει πρώτα να γίνει η υποδομή και μετά να προχωρήσουμε στην εφαρμογή τους.

Βεβαίως, η διοίκηση πρώτα αποφασίζει και μετά απλά δίνει παράταση , νέα παράταση και νέα παράταση……. μέχρι τελικά να ξεχαστεί το θέμα.

Κλασικό παράδειγμα οι φορολογικές ταμειακές μηχανές και η διασύνδεση τους με το taxisnet τότε, με την ΑΑΔΕ σήμερα.

Αφού κάποιοι θα ξεπουλήσουν , όπως κάθε φορά, τις ταμειακές νέας γενιάς που έχουν φέρει, θα περιμένουμε το κράτος να στήσει την υποδομή για να ανεβαίνουν τα στοιχεία σε αυτήν, σε χρόνο που θα είναι ανάλογος με την φοροδιαφυγή του κάθε κλάδου.

Πριν πολλά χρόνια σε συνάντηση στο υπουργείο Οικονομικών είχαμε την ίδια ακριβώς κουβέντα για την διασύνδεση των ταμειακών μηχανών. Και όπως εξηγούσαμε στα στελέχη της διοίκησης, το θέμα δεν είναι η διασύνδεση , αλλά το να πείσεις τον φορολογούμενο να χρησιμοποιεί την ταμειακή μηχανή και όχι να την έχει σαν διακοσμητικό στοιχείο με το σεμεδάκι επάνω.

Όμως οι επισημάνσεις μας έπεσαν στο κενό….

Απόστολος Αλωνιάτης

Οικονομολόγος - φοροτεχνικός, Α' Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Finance & Markets Voice, την Πέμπτη 5 Μαρτίου  2020.