Σε ποιες περιπτώσεις μπορούν οι εταιρείες να κάνουν απολύσεις

Τι ξεκαθαρίζει το υπ. Εργασίας, με εγκύκλιο που αφορά τις συμβάσεις εργασίας. Παράθυρο για απολύσεις σε επιχειρήσεις που όταν ανοίξουν μετά το κρατικό λουκέτο, δεν κάνουν χρήση του μέτρου της αναστολής.

Διευκρινιστική εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας ξεκαθαρίζει ότι οι επιχειρήσεις που επαναλειτουργούν κι εφόσον δεν κάνουν χρήση του μέτρου της παράτασης των αναστολών, αν δηλαδή ανακαλέσουν το 100% του προσωπικού τους  σε ενεργή απασχόληση, μπορούν να προχωρήσουν σε απολύσεις, με βάση τις  κοινές διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας. Κάτι τέτοιο δεν επιτρέπεται,  αν κάνουν χρήση του μέτρου του προσωπικού ασφαλούς λειτουργίας, δηλαδή της εκ περιτροπής απασχόλησης.

Στον αντίποδα, διαφορετικό πλαίσιο προστασίας  ισχύει για τις πληττόμενες επιχειρήσεις βάσει ΚΑΔ, οι οποίες υποχρεούνται να διατηρήσουν για 45 ημέρες μετά την αναστολή τους ίδιους εργαζόμενους και με τους ίδιους όρους εργασίας.

Τέλος, αν οι επαναλειτουργούσες επιχειρήσεις κάνουν χρήση του μέτρου της παράτασης αναστολής συμβάσεων εργασίας, εμπίπτουν στις διατάξεις που αφορούν τόσο την απαγόρευση καταγγελίας σύμβασης εργασίας για το σύνολο του προσωπικού τους μέχρι την 31η Μαΐου, όσο και την υποχρέωση να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας και με το ίδιο είδος σύμβασης εργασίας για 45 ημέρες από τον χρόνο λήξης της παράτασης αναστολής συμβάσεων εργασίας. Σύμφωνα με τους ειδικούς, στο 45ήμερο της προστασίας δεν απαγορεύονται οι απολύσεις, αλλά πρέπει να διατηρείται ο ίδιος αριθμός θέσεων εργασίας.

Αναλυτικά, η εγκύκλιος διαχωρίζει τις εξής τρεις περιπτώσεις:

I) Επιχειρήσεις-εργοδότες που έχει ανασταλεί η λειτουργία τους και δεν θα επαναλειτουργήσουν με εντολή δημόσιας αρχής τον Μάιο 

Σε αυτές τις περιπτώσεις παρατείνεται η  αναστολή των συμβάσεων εργασίας. Κατά τη διάρκεια της παράτασης της αναστολής λειτουργίας επιχειρήσεων-εργοδοτών με εντολή δημόσιας αρχής, οι επιχειρήσεις-εργοδότες δεν επιτρέπεται να προβούν σε μείωση του προσωπικού τους με καταγγελία σύμβασης εργασίας. Σε περίπτωση πραγματοποίησης καταγγελιών, αυτές είναι άκυρες.

II) Επιχειρήσεις-εργοδότες του ιδιωτικού τομέα, οι οποίες επαναλειτουργούν μετά την άρση της αναστολής λειτουργίας τους με εντολή δημόσιας αρχής

Επιχειρήσεις-εργοδότες, που επαναλειτουργούν κατά τον μήνα Μάιο μετά την άρση της αναστολής λειτουργίας τους με εντολή δημόσιας αρχής, θεωρούνται πλέον πληττόμενες και μπορούν να παρατείνουν την αναστολή των συμβάσεων εργασίας εργαζομένων τους που έχουν ήδη τεθεί σε αναστολή μέχρι του ποσοστού 60% αυτών. Και άρα, να προβούν σε οριστική ανάκληση τουλάχιστον για το 40% αυτών. Η παράταση μπορεί να είναι έως 30 ημέρες και έως την 31η Μαΐου 2020.  

Προσοχή. Σε περίπτωση που οι επαναλειτουργούσες επιχειρήσεις-εργοδότες κάνουν χρήση του μέτρου της παράτασης αναστολής συμβάσεων εργασίας εργαζομένων τους, εμπίπτουν στις διατάξεις  που αφορούν τόσο την απαγόρευση καταγγελίας σύμβασης εργασίας για το σύνολο του προσωπικού τους κατά το χρονικό διάστημα παράτασης αναστολής συμβάσεων εργασίας, όσο και την υποχρέωση να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας και με το ίδιο είδος σύμβασης εργασίας για 45 ημέρες από τον χρόνο λήξης της παράτασης αναστολής συμβάσεων εργασίας.

Αντίθετα, σε περίπτωση που οι ανωτέρω επαναλειτουργούσες επιχειρήσεις-εργοδότες δεν κάνουν χρήση του μέτρου της παράτασης αναστολής συμβάσεων εργασίας εργαζομένων τους και συνεπώς προβούν σε οριστική ανάκληση της αναστολής των συμβάσεων εργασίας του συνόλου των εργαζομένων τους, δεν δεσμεύονται ούτε από την απαγόρευση καταγγελίας σύμβασης εργασίας για το σύνολο του προσωπικού τους κατά το χρονικό διάστημα παράτασης αναστολής συμβάσεων εργασίας και πάντως μέχρι την 31η Μαΐου 2020, ούτε και από  την υποχρέωση να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας και με το ίδιο είδος σύμβασης εργασίας για 45 ημέρες από τον χρόνο λήξης της παράτασης αναστολής συμβάσεων εργασίας. Συνεπώς αυτές οι επιχειρήσεις-εργοδότες εμπίπτουν στις κοινές διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας και μπορούν να απολύουν, με βάση τα όσα ισχύουν, σεβόμενες κάθε φορά το όριο των ομαδικών απολύσεων. 

III) Επιχειρήσεις-εργοδότες του ιδιωτικού τομέα, οι οποίες πλήττονται σημαντικά και έχουν θέσει σε αναστολή τις συμβάσεις εργασίας μέρους ή του συνόλου των εργαζομένων τους

Επιχειρήσεις-εργοδότες που πλήττονται σημαντικά και έχουν θέσει σε αναστολή τις συμβάσεις εργασίας μέρους ή του συνόλου των εργαζομένων τους, μπορούν να παρατείνουν την αναστολή των συμβάσεων εργασίας εργαζομένων τους που έχουν ήδη τεθεί σε αναστολή μέχρι του ποσοστού 60% αυτών και να προβούν σε οριστική ανάκληση τουλάχιστον για το 40% αυτών. Η παράταση της αναστολής των συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων αυτών δύναται να είναι κατ' ανώτατο όριο 30 ημέρες και μέχρι την 31η Μαΐου 2020. Εάν υπερβούν το  ποσοστό αυτό, οι επιχειρήσεις-εργοδότες υποχρεούνται να καταβάλουν οι ίδιοι τις αποδοχές των εργαζομένων που υπερβαίνουν το ποσοστό αυτό.  

Σε περίπτωση που οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις-εργοδότες κάνουν χρήση του μέτρου της παράτασης αναστολής συμβάσεων εργασίας εργαζομένων τους, εμπίπτουν στις διατάξεις που αφορούν τόσο την απαγόρευση καταγγελίας σύμβασης εργασίας για το σύνολο του προσωπικού τους για το χρονικό διάστημα παράτασης αναστολής συμβάσεων εργασίας και πάντως μέχρι 31η Μαΐου 2020, όσο και την υποχρέωση να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας και με το ίδιο είδος σύμβασης εργασίας για 45 ημέρες από τον χρόνο λήξης της παράτασης αναστολής συμβάσεων εργασίας.

Στον αντίποδα, σε περίπτωση που δεν κάνουν χρήση του μέτρου της παράτασης αναστολής συμβάσεων εργασίας εργαζομένων τους, έχουν υποχρέωση να διατηρήσουν τους ίδιους εργαζόμενους και με τους ίδιους όρους εργασίας που είχαν κατά την 21η Μαρτίου 2020 για 45 ημέρες μετά τη λήξη του χρόνου αναστολής των συμβάσεων εργασίας εργαζομένων τους.

Ρούλα Σαλούρουsalourou@euro2day.gr