Οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι μοιάζει να είναι οι καλύτερα προστατευόμενες ομάδες, ως προς τα οικονομικά τους, εν μέσω πανδημίας. Δεν έχουν μειώσεις στις αποδοχές τους, ενώ οι συνταξιούχοι μάλιστα έλαβαν και κάποια ποσά αναδρομικών.

Του Χρήστου Μέγα

Αν και οι δύο αυτές κατηγορίες έχουν υποστεί σημαντικές μειώσεις (περικοπές, κατάργηση Δώρων κ.α.), ωστόσο τους τελευταίους 10 μήνες της πανδημίας, όντως δεν έχουν απώλειες.

Η βεβαιότητα αυτή όμως δεν μοιάζει ικανή να διατηρηθεί. Ιδιαίτερα όσον αφορά τους σφαλισμένους οι οποίοι απειλούνται από 7 πληγές. Κυριότερα δε γιατί εξαρτώνται από ένα ταμείο (τον ΕΦΚΑ) που τα έσοδά του, πλέον, δεν αρκούν για την καταβολή των συντάξεων και από την άλλη, τα δημόσια ταμεία που ακόμη καλύπτουν αυτά τα ελλείμματα, σύντομα θα κληθούν να σφύζουν τη σχετική στρόφιγγα προκειμένου να ικανοποιήσουν τους δανειστές και για να περιοριστεί το υπέρογκο χρέος (δημιουργία και πάλι πλεονασμάτων). Αναλυτικά:

1.Αύξηση των ηλικιακών ορίων καθώς αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής. Το θέμα αυτό θα τεθεί με ένταση το 2023 καθώς ο νόμος Κατρούγκαλου (4387/16) που, σημειωτέον, δεν τροποποιήθηκε με τον πρόσφατο νόμο Βρούτση, προβλέπει την αναπροσαρμογή των ηλικιακών ορίων κατά 6 έως 12 μήνες ανά δεκαετία. Σε μια τέτοια περίπτωση από το 2023 το έριο ηλικίας για σύνταξη με λιγότερα από 40 έτη μπορεί να μετακινηθεί προς το 68ο από το 67ο σήμερα και το 63ο έτος για εισφορές 40 ετών (62ο σήμερα).

2.Μεταβιβάσεις από τον προϋπολογισμό. Στην Έκθεση Πισσαρίδη αναφέρεται ότι η χώρα μας δαπανά για συντάξεις το 16,5% του ΑΕΠ, έναντι 12,3% στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η κρατική συμμετοχή (στην απονομή των συντάξεων) είναι 10,1% από 3,1% του ΑΕΠ που είναι ο μέσος ευρωπαϊκός όρος. Και καθώς μέσα στην πανδημία έχουν αυξηθεί τα ελλείμματα, ενώ το χρέος αναμένεται να ξεπεράσει τα δύο εθνικά προϊόντα (210% του ΑΕΠ το 2020), τίθεται θέμα μείωση των πληρωμών από τον προϋπολογισμό. Σε μια τέτοια περίπτωση θα μειωθούν και πάλι οι συντάξεις και πιθανόν η μισθολογική δαπάνη του δημοσίου.

3.Το κυβερνητικό σχέδιο για την κεφαλαιοποίηση της επικουρικής σημαίνει ότι οι νέοι ασφαλισμένοι (με λιγότερα από 10 χρόνια στην εργασία και όσοι ενταχθούν στην αγορά εργασίας στο εξής) δεν θα εισφέρουν ασφάλιστρα προκείμενου να καταβληθούν οι συντάξεις της προηγούμενης γενιάς (στο πλαίσιο της αλληλεγγύης των μενεών), παρά μόνο θα αποταμιεύουν σε ατομικούς λογαριασμούς για τα δικά τους δικαιώματα. Και καθώς θα μειωθούν δραματικά τα έσοδα του δημόσιου-επικουρικού ΕΤΕΑΕΠ, δεν αποκλείεσαι να περικοπούν οι επικουρικές συντάξεις. Ήδη, το σχετικό κόστος μετάβασης στο νέο κεφαλαιοποιητικό σύστημα υπολογίζεται ότι θα κοστίσει 55 δις. Και η χώρα είναι ήδη υπερχρεωμένη, άρα δεν δύναται να αναλάβει αυτό το κόστος με πρόσθετο δανεισμό, ενώ δεν προβλέπονται και ισχυρές αναπτυξιακές τάσεις…

4.Δημογραφικό. Ο πληθυσμός της χώρας γερνάει και το φέτος υπολογίζεται ότι αντιστοιχούν 35,7 άτομα άνω των 65 προς 100 δυνητικά εργαζόμενους, ενώ το 2050 η αναλογία τείνει να διπλασιαστεί με τα άτομα άνω των 65 που αναλογούν σε 100 δυνητικά εργαζόμενους να είναι 71! Η χώρα μας είναι πρώτη στο πίνακα με την αρνητική αυτή αναλογία με την Πορτογαλία, την Ιταλία και την Ισπανία να ακολουθούν. Τούτων δοθέντων όλο και λιγότεροι εργαζόμενοι (εισφέροντες) θα πληρώνουν για τις συντάξεις της προηγούμενης γενιάς.

5.Οι νέες θέσεις εργασίας που δημιουργεί η ελληνική οικονομία είναι θέσεις μερικής ή εκ περιτροπής εργασία και χαμηλής αμοιβής. Πάνω από 700.000 αργαζόμενοι αμείβονται με λιγότερα από 400 ευρώ το μήνα, ενώ φέτος δεν δόθηκαν καν αυξήσεις στους βασικούς μισθούς. Σε αυτό το περιβάλλον η μέση αμοιβή των μισθωτών είναι ελαφρώς υψηλότερη από τη μέση (συνολική) σύνταξη. Ενώ η σχέση μεταξύ εργαζομένων και συνταξιούχων είναι 1,4:1. Για να είναι διασφαλισμένη η ροή των συντάξεων απαιτούνται 4 αργαζόμενοι ανά συνταξιούχο.

6.Η τεχνητή νοημοσύνη, οι αυτοματισμοί και η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση αναμένεται να καταργήσει θέσεις μέσης και χαμηλής εξειδίκευσης που χρησιμοποιεί η ελληνική οικονομία καθώς θα αντικατασταθούν με (εισαγόμενα) ρομπότ.

7.Οι μετανάστες χωρίς δικαιώματα συμπιέζουν ιδιαίτερα την αγορά εργασίας και το ασφαλιστικό σύστημα αφού εργάζονται με υπερκατώτατο μισθό στην γκρίζα ζώνης της παρανομίας, ενώ δεν πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές. Έτσι, αφενός συμπιέζουν τις αμοιβές και στερούν έσοδα από την κοινωνική ασφάλιση, αναγκαίους για να στηρίξουν το σημερινό επίπεδο των συντάξεων.

Πηγή: https://www.ieidiseis.gr/