Εφορία: Πώς ξεπερνιέται το εμπόδιο οφειλών για μεταβίβαση ακινήτων

 Του Προκόπη Χατζηνικολάου

Η μεταβίβαση ακινήτου χωρίς πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ για όσους χρωστούν στο ελληνικό δημόσιο είναι αδύνατη στις περισσότερες περιπτώσεις. Ακόμα και για μια μικρή οφειλή ο φορολογούμενος όπως είναι λογικό θα πρέπει πρώτα να προχωρήσει στην τακτοποίηση των υποχρεώσεων του.  Η μία από τις λύσεις που του δίνει η εφορία είναι να ενταχθεί στην πάγια ρύθμιση των 24 δόσεων. Η δεύτερη λύση και σκληρότερη προβλέπει με αίτηση του φορολογούμενου να εκχωρηθεί το συνολικό τίμημα της αγοραπωλησίας στο ελληνικό δημόσιο ακόμα και εάν η οφειλή είναι μικρότερη του τιμήματος. Η ανεξάρτητη Αρχή δημοσίων εσόδων προχώρησε στην κωδικοποίηση της νομοθεσία για το πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ με στόχο όλες οι εφορίες της χώρας να ακολουθούν τις ίδιες διαδικασίες και να διευκολύνουν τους φορολογούμενους.  Σημειώνεται ότι το πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. καθώς και η υπεύθυνη δήλωση εκδίδονται αποκλειστικά ηλεκτρονικά από τη διαδικτυακή εφαρμογή της ΑΑΔΕ μέσω του ΟΠΣ Περιουσιολογίου σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, ενεργό χρήστη των υπηρεσιών του Taxisnet, με τους προσωπικούς κωδικούς του, για κάθε Α.Τ.ΑΚ. χωριστά.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία απαιτείται η προσκόμιση πιστοποιητικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. όταν ο φορολογούμενος έχει ανεξόφλητες οφειλές από διαφορετικές πηγές, συμπεριλαμβανομένου και του ΕΝ.Φ.Ι.Α., οι οποίες έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση καταβολής και υποβάλλεται σχετική αίτηση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. Προκειμένου να χορηγηθεί το πιστοποιητικό αυτό ακολουθείται η κατωτέρω διαδικασία:

α) Αφού διαπιστωθεί από το αρμόδιο τμήμα της Δ.Ο.Υ. ότι το δικαίωμα επί ακινήτου περιλαμβάνεται με τα ίδια στοιχεία στη δήλωση ΕΝ.Φ.Ι.Α. ή στην πράξη διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου μετά από έλεγχο για όσα έτη αιτείται το πιστοποιητικό, υπολογίζεται  επιμεριστικά ο αναλογών φόρος ανά έτος.

β) Το Τμήμα Εσόδων της Δ.Ο.Υ. αναγράφει το υπόλοιπο του φόρου, που πρέπει να καταβληθεί, και τους τόκους επ' αυτού, το συνολικό ποσό και τα στοιχεία του χρέους προς καταβολή και συνυπογράφεται από τον Προϊστάμενο του Τμήματος.

γ) Μετά την εξόφληση του ποσού, το πιστοποιητικό εκδίδεται ηλεκτρονικά πλην των περιπτώσεων της παρ. 2 του άρθρου 2 της παρούσας.

Παράλληλα,  μπορεί να υποβληθεί αίτηση από τον φορολογούμενο για τη χορήγηση πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ πριν την εξόφληση του οφειλόμενου φόρου, με υποχρέωση παρακράτησης αυτού από τον συμβολαιογράφο και απόδοσής του εντός τριών εργασίμων ημερών.  Στις περιπτώσεις μεταβιβάζεται με αντάλλαγμα το σύνολο της ακίνητης περιουσίας φυσικού ή νομικού προσώπου και το συνολικά οφειλόμενο ποσό κύριων και πρόσθετων φόρων και προσαυξήσεων παρακρατείται και αποδίδεται από τον συμβολαιογράφο, για τη χορήγηση του πιστοποιητικού υποβάλλεται αίτηση από τον φορολογούμενο . Το ποσό του τιμήματος ή το τμήμα αυτού και μέχρι του ύψους του συνολικά οφειλόμενου ΕΝ.Φ.Ι.Α., αποδίδεται με την εξής σειρά προτεραιότητας:

i) Αρχικά εξοφλείται ο αναλογών ΕΝ.Φ.Ι.Α. του μεταβιβαζόμενου ακινήτου ανά έτος.

ii) Από το υπόλοιπο ποσό του τιμήματος εξοφλείται το υπόλοιπο ποσό ΕΝ.Φ.Ι.Α., όπως αυτό αναγράφεται στο πιστοποιητικό. Αν το τίμημα δεν επαρκεί για την κάλυψη του συνολικά υπολειπόμενου ποσού ΕΝ.Φ.Ι.Α. η εξόφληση γίνεται ανά έτος από το παλαιότερο έτος προς το νεότερο.

Η διαδικασία εφαρμόζεται και στις περιπτώσεις κατά τις οποίες το τίμημα από τη μεταβίβαση ακινήτου δεν υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας αυτού αλλά δεν επαρκεί για την ολοσχερή εξόφληση του αναγραφόμενου ποσού στις βεβαιώσεις οφειλής προς τη Δ.Ο.Υ. και τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης.

Στις περιπτώσεις χορήγησης πιστοποιητικού με υποχρέωση παρακράτησης του οφειλόμενου φόρου και απόδοσης αυτού από τον συμβολαιογράφο, εάν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία απόδοσης αυτού λόγω πλήρους αδυναμίας των πιστωτικών ιδρυμάτων, προσκομίζεται στον φύλακα μεταγραφών ή στον Προϊστάμενο του αρμόδιου κτηματολογικού γραφείου σχετική βεβαίωση. Στην περίπτωση αυτή το συμβολαιογραφικό έγγραφο δεν θεωρείται άκυρο, εφόσον η απόδοση του οφειλόμενου ποσού πραγματοποιηθεί εντός τριών εργασίμων ημερών από τη λήξη του λόγου της αδυναμίας.