Τι σημαίνει για τους φορολογούμενους η απόφαση του ΣτΕ για τις παραγραφές

 Ακυρώνονται χιλιάδες πρόστιμα και φόροι που κοινοποιήθηκαν στους φορολογούμενους μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Του Προκόπη Χατζηνικολάου

Ακυρώνονται χιλιάδες πρόστιμα και φόροι που κοινοποιήθηκαν στους φορολογούμενους μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Το ανώτατο δικαστήριο θέτει ως όρο την κοινοποίηση των καταλογιστικών πράξεων εντός της προθεσμίας που έχει δικαίωμα το δημόσιο δηλαδή εντός της πενταετίας. Μέχρι πρότινος οι εφορίες όλης της χώρας εξέδιδαν την καταλογιστική πράξη με ημερομηνία 31/12 και την απέστελλαν στους φορολογούμενους εντός του Ιανουαρίου επιμηκύνοντας με αυτόν τον τρόπο το χρονικό διάστημα που προβλέπει η νομοθεσία.

Η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια οι εφορίες καλούνται σε διάστημα 20-30 ημερών να εκδώσουν χιλιάδες καταλογιστικές πράξεις υποθέσεων που παραγράφονται στο τέλος κάθε έτους. Όπως είναι λογικό είναι αδύνατο να προλάβουν να κοινοποιήσουν στους φορολογούμενους τους φόρους και τα πρόστιμα. Αυτό γινόταν κάποια στιγμή τον Ιανουάριο ή ακόμα και αργότερα.   

Σημειώνεται ότι ο Διοικητής της ΑΑΔΕ με οδηγίες που απέστειλε σε όλες τις εφορίες της χώρας στις 5 Νοεμβρίου 2020 καλούσε τους προϊσταμένους των εφοριών εν όψει της εκδίκασης σχετικών υποθέσεων από τα διοικητικά δικαστήρια και προκειμένου να αποφευχθούν ζητήματα ακύρωσης καταλογιστικών πράξεων  "να παρακολουθούν τον χρόνο έκδοσης των καταλογιστικών πράξεων διασφαλίζοντας, ανεξαρτήτως της χρήσης που αυτές αφορούν, την αμελλητί κοινοποίηση τους εντός του έτους κατά το οποίο λήγει το δικαίωμα της φορολογικής διοίκησης για την έκδοση πράξης προσδιορισμού φόρου και σε κάθε περίπτωση, μέχρι 31/12 του εν λόγω έτους".

Με αυτόν τον τρόπο επιλύθηκε το θέμα για τις υποθέσεις που παραγράφονταν στα τέλη του 2020. Ωστόσο, αναμένεται να δικαιωθούν χιλιάδες φορολογούμενοι στους οποίους τα προηγούμενα χρόνια τους είχε κοινοποιηθεί μεταγενέστερα δηλαδή μετά τη λήξη του δικαιώματος δημοσίου να προχωρήσει στον προσδιορισμό του φόρου και να τους επιστραφούν ποσά που έχουν πληρώσει.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο με τις αποφάσεις 616 και 618 της Ολομέλειας κρίνει ότι είναι αντισυνταγματικές και άρα ανίσχυρες οι προβλέψεις του νόμου του 2014 που όριζαν, ότι η παραγραφή για επιβολή φόρων και προστίμων από το δημόσιο, διακόπτεται μόλις εκδοθεί η καταλογιστική πράξη της αρμόδιας αρχής, δηλαδή μόλις καταλογιστεί το πρόστιμο η ο φόρος. Αντί της έκδοσης της καταλογιστικής πράξης ως έναρξη της παραγραφής ορίζεται, σύμφωνα με τις αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ, η κοινοποίηση στον ενδιαφερομένο της καταλογιστικής πράξης για πρόστιμα και φόρους.

Στην απόφαση αναφέρονται τα εξής:

Διακοπή προθεσμίας παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου να επιβάλει φόρους και πρόστιμα (άρθρο 72 παρ. 11 εδ. γ Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας – ν. 4174/2013).

Η διάταξη του άρθρου 72 παρ. 11 εδ. γ του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013), η οποία προστέθηκε με το άρθρο πρώτο υποπαρ. Δ.2 περ. 18β του ν. 4254/2014 και ορίζει ότι η προβλεπόμενη από κείμενες διατάξεις ουσιαστικού φορολογικού δικαίου, που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ΚΦΔ, προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου να επιβάλει φόρους και πρόστιμα διακόπτεται με την έκδοση των οικείων καταλογιστικών πράξεων, είναι ανίσχυρη ως αντικείμενη στις αρχές της φανερής δράσης της Διοίκησης και της ασφάλειας του δικαίου και, ως εκ τούτου, μη εφαρμοστέα, με αποτέλεσμα να εφαρμόζονται οι προϊσχύουσες του άρθρου 36 του ΚΦΔ διατάξεις περί παραγραφής, οι οποίες παγίως προέβλεπαν ως προϋπόθεση διακοπής της προθεσμίας παραγραφής της φορολογικής αξίωσης του Δημοσίου την εντός της οικείας προθεσμίας κοινοποίηση της καταλογιστικής πράξης.