Ορθή έκδοση παραστατικών σε καταστήματα εστίασης. Λεπτομέρειες και θέματα που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής

Πρακτικά θέματα για νέους λογιστές

10 Οκτώβριος 2020

---

Taxheaven.gr

---

Δουκέρης Αναστάσιος
Λογιστής-φοροτεχνικός Α’ τάξης.
Αρθρογράφος-Σύμβουλος επιχειρήσεων-ιδιωτών.
Email: doukeris1982@gmail.com

Γιώργος Νούσης
Λογιστής-φοροτεχνικός σύμβουλος επιχειρήσεων
BNP Tax Advisory Services Certified Tax Acc. O.E.E. Grade A’

Η έλευση των ΕΛΠ στη λογιστική μας καθημερινότητα, επέφερε εκτός από απλοποιήσεις και αρκετές διαφοροποιήσεις σε σχέση με το προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο του ΚΒΣ και μετέπειτα του Κ.Φ.Α.Σ.

Ο ν.4308/2014, αποτελεί πλέον για εμάς τους λογιστές την πυξίδα ως προς τις βασικές αρχές της Λογιστικής Επιστήμης που οφείλουμε να τηρούμε στις οντότητες, αλλά και τον οδηγό μας στον τρόπο και την ορθή διαδικασία έκδοσης των λογιστικών τους στοιχείων.

Δεν είναι καθόλου σπάνιο, ψάχνοντας την ερμηνεία ενός θέματος που αφορά την πρώην έκδοση στοιχείων στην εποχή του κατά τα άλλα τυπολατρικού ΚΒΣ, να μην καλυφθούμε πλήρως από τις γενικές κατευθύνσεις των ΕΛΠ, αλλά να χρειαστεί να ανατρέξουμε σε παλαιότερες διατάξεις που ακόμα και σήμερα όμως βρίσκονται σε ισχύ.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί και το σημερινό θέμα του άρθρου μας, που αφορά την ορθή και σύννομη έκδοση παραστατικών στα καταστήματα εστίασης.

Όσοι συνάδελφοι έχουν πελάτες με καταστήματα εστίασης (εστιατόρια, ψητοπωλεία κ.λπ.), ουκ ολίγες φορές, έχουν δεχτεί τα δύο παρακάτω σημαντικά ερωτήματα:

Ερώτηση πρώτη:

Πότε πρέπει να εκδίδεται η απόδειξη λιανικής πώλησης από την ταμειακή μηχανή; Τι κάνω αν έχω πρόγραμμα εστιατορίου;

Ερώτηση δεύτερη:

Αν ο πελάτης τελικά στο τέλος μου ζητήσει τιμολόγιο, τι κάνω σε αυτή την περίπτωση; Μπορώ να κόψω τιμολόγιο σε αντικατάσταση αποδείξεων λιανικής πώλησης, όπως έχω ακούσει;

Θα δώσουμε με απλό και κατανοητό τρόπο τεκμηριωμένες απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα, βασιζόμενοι στην τρέχουσα νομοθεσία, αλλά και παλαιότερες διατάξεις που βρίσκονται ακόμα σε ισχύ.

Απάντηση πρώτη:

Σε κάθε περίπτωση η λογική μας στην έκδοση των στοιχείων στα καταστήματα εστίασης είναι ότι πρέπει να εκδίδονται με κάθε σερβίρισμα, είτε πρόκειται για αποδείξεις λιανικών συναλλαγών όταν το κατάστημα διαθέτει Φορολογική Ταμειακή Μηχανή, είτε πρόκειται για προσωρινές αποδείξεις αν διαθέτει ειδικό λογισμικό με πρόγραμμα εστιατορίου (δίνοντας πάντα έμφαση στις τεχνικές λεπτομέρειες που αναλύονται με βάση τις διατάξεις στη συνέχεια).

Τεκμηρίωση:

Α) Το ΔΕΛ Ζ ΚΦΑΣ 1142901 ΕΞ 2015, αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Από 01.01.2015, ημερομηνία έναρξης ισχύος των Ε.Λ.Π. (ν.4308/2014), η έκδοση στοιχείων λιανικής γίνεται με τη χρήση φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών (φορολογική ταμειακή μηχανή ή μηχανισμό Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ.), που προβλέπει ο ν.1809/1988 κατά τη θέση σε ισχύ του παρόντος νόμου, κατά το χρόνο παράδοσης ή έναρξης της αποστολής, όταν πρόκειται για πώληση αγαθών (άρθρα 12 και 13 Ε.Λ.Π.-ν.4308/2014).
Περαιτέρω, με το άρθρο 9 της Α.Υ.Ο.ΠΟΛ.1220/2012 η οποία διατηρείται σε ισχύ και με τις διατάξεις του ν.4308/2014, ως προς τις προβλεπόμενες ιδιότητες και τα τεχνικά χαρακτηριστικά των Φ.Η.Μ., ορίζεται η διαδικασία έκδοσης των αποδείξεων λιανικής με τη χρήση Φ.Τ.Μ. με πρόγραμμα εστιατορίου, σύμφωνα με την οποία, για κάθε σερβίρισμα παραδίδεται στο τραπέζι μια προσωρινή απόδειξη με τα σερβιριζόμενα είδη και τις επιμέρους αξίες κάθε είδους, χωρίς να αναγράφεται συνολικό άθροισμα του ποσού και στο τέλος εκδίδεται τελική νόμιμη απόδειξη για το «κλείσιμο» του λογαριασμού του τραπεζιού, στην οποία αναφέρονται αναλυτικά τα είδη που καταναλώθηκαν και η συνολική τους αξία. Τα δεδομένα δε τόσο των προσωρινών αποδείξεων όσο και της τελικής απόδειξης, ενταμιεύονται στη φορολογική μνήμη αυτής.
Συνεπώς, οι εκδίδοντες αποδείξεις λιανικής με τη χρήση Η/Υ και μηχανισμού Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ., μπορούν να κάνουν ανάλογη εφαρμογή των προαναφερομένων και αντί να εκδίδουν σημασμένες αποδείξεις λιανικής πώλησης με κάθε σερβίρισμα, να εκδίδουν προσωρινές αποδείξεις δελτία παραγγελίας με σήμανση και για το «κλείσιμο» του λογαριασμού του τραπεζιού μια απόδειξη λιανικής πώλησης με σήμανση, για το σύνολο των σερβιρισθέντων ειδών».

Β) Το ΔΕΑΦ Δ 1157368 ΕΞ 2017 ξεκαθαρίζει τα εξής:
«Με την παράγραφο 9.2 της Α.Υ.Ο. ΠΟΛ.1220/2012, η οποία διατηρείται σε ισχύ με τις διατάξεις του ν. 4308/2014, ορίζεται το περιεχόμενο των δελτίων Προσωρινών Αποδείξεων που εκδίδονται με Φορολογικό Ηλεκτρονικό Μηχανισμό (Φ.Η.Μ.) με πρόγραμμα εστιατορίου. Όπως αναφέρεται δε στην υποπαράγραφο 9.2.1 (περ. 10) της ανωτέρω απόφασης, στο υποχρεωτικό περιεχόμενο των δελτίων προσωρινών αποδείξεων, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνεται και μια τουλάχιστον γραμμή για κάθε είδος, στην οποία αναγράφεται η ονομασία, η αξία και η ποσότητα του είδους.
Όπως έχει γίνει δεκτό (υπ' αριθμ. ΔΕΛ Ζ ΚΦΑΣ 1142901 ΕΞ 2015/26.10.2015 έγγραφό μας), οι εκδίδοντες αποδείξεις λιανικής με τη χρήση Η/Υ και μηχανισμού Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ., μπορούν να κάνουν ανάλογη εφαρμογή των οριζομένων στην Α.Υ.Ο. ΠΟΛ.1220/2012 και αντί να εκδίδουν σημασμένες αποδείξεις λιανικής πώλησης με κάθε σερβίρισμα, να εκδίδουν προσωρινές αποδείξεις - δελτία παραγγελίας με σήμανση και για το «κλείσιμο» του λογαριασμού του τραπεζιού μια απόδειξη λιανικής πώλησης με σήμανση, για το σύνολο των σερβιρισθέντων ειδών.
Από τα προαναφερόμενα προκύπτει ότι τα καταστήματα εστιάσεως που χρησιμοποιούν «πρόγραμμα εστιατορίου» πρέπει να εφαρμόζουν τα οριζόμενα στην Α.Υ.Ο. ΠΟΛ.1220/2012. 
Τέλος, στις περιπτώσεις που δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις της Α.Υ.Ο. ΠΟΛ.1220/2012, αναφορικά με τον τρόπο και το περιεχόμενο των προσωρινών αποδείξεων - δελτίων παραγγελίας (ήτοι εκδίδονται δελτία παραγγελίας στα οποία δεν αναγράφονται αξίες), εφαρμόζονται οι γενικές διατάξεις του άρθρου 13 του ν. 4308/2014, και οι υπόχρεοι οφείλουν να εκδίδουν τα στοιχεία λιανικής πώλησης, με σήμανση από μηχανισμό Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ., κατά τον χρόνο παράδοσης των αγαθών, ήτοι με κάθε σερβίρισμα».

Απάντηση δεύτερη:

Δεν επιτρέπεται πλέον η έκδοση τιμολογίου πώλησης σε αντικατάσταση των εκδοθέντων αποδείξεων λιανικής πώλησης, όπως στο παρελθόν. Η διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθείται, παρουσιάζεται παρακάτω.

Τεκμηρίωση:

Το ΔΕΛ Ζ ΚΦΑΣ 1142901 ΕΞ 2015/26.10.2015, αναφέρει χαρακτηριστικά για την έκδοση παραστατικών από τους εκμεταλλευτές που διαθέτουν φαγητά και ποτά για επιτόπια κατανάλωση και τους εκμεταλλευτές τουριστικών καταλυμάτων, για τις παρεχόμενες από αυτούς υπηρεσίες:
«Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 38 του ν. 4308/2014, από την 1η Ιανουαρίου 2015 καταργήθηκε κάθε διάταξη, ερμηνευτική εγκύκλιος ή Οδηγία που είχε εκδοθεί δυνάμει των διατάξεων του Κ.Β.Σ. (Π.Δ. 186/1992) ή του Κ.Φ.Α.Σ. (ν.4093/2012). Κατά συνέπεια, στις περιπτώσεις που εκδίδονται αποδείξεις λιανικής πώλησης από εκμεταλλευτές καταστημάτων, που διαθέτουν φαγητά και ποτά για επιτόπια κατανάλωση ή και από τμήματα των τουριστικών καταλυμάτων για τη διάθεση στο κοινό οποιουδήποτε είδους τροφής ή ποτού για επιτόπια κατανάλωση (π.χ. εστιατόριο, καφετέρια, μπαρ), δεν μπορεί να γίνει πλέον χρήση των οριζομένων στην εγκύκλιο ΠΟΛ.1098/1991, περί έκδοσης τιμολογίου σε αντικατάσταση των εκδοθέντων αποδείξεων λιανικής πώλησης, λόγω της μη έγκαιρης γνωστοποίησης της ιδιότητας του πελάτη - οντότητας, καθώς η εγκύκλιος αυτή έπαψε να ισχύει από 01.01.2015. Στις περιπτώσεις που, έχει λανθασμένα εκδοθεί απόδειξη λιανικής αντί για τιμολόγιο, μπορεί να γίνει χρήση των διατάξεων της παραγράφου 4 του άρθρου 12 του ν.4308/2014, μπορεί δηλαδή να εκδοθεί πιστωτικό στοιχείο λιανικής πώλησης και στη συνέχεια τιμολόγιο προς την πράγματι αντισυμβαλλόμενη οντότητα για την ορθή απεικόνιση της συναλλαγής».

Συμπέρασμα:

Διαβάζοντας προσεχτικά όλες τις παραπάνω διατάξεις που ξεκαθαρίζουν πλήρως το τοπίο της έκδοσης στοιχείων από τα καταστήματα εστίασης, διαπιστώνουμε πως καταλυτικό ρόλο στην ερμηνεία της διοίκησης με βάση τα ΕΛΠ, διαδραματίζει η ΠΟΛ.1220/2012, η οποία συνεχίζει να βρίσκεται σε ισχύ, αν και έχει δημοσιευτεί πριν την εισαγωγή του Ν.4308/2014.

Οι εξαιρέσεις λοιπόν στη δουλειά μας έρχονται να επιβεβαιώσουν κάθε φορά τον κανόνα….

Αυτό που πρέπει βέβαια να έχουμε συνεχώς κατά νου, είναι πως αρκετές ερμηνευτικές εγκύκλιοι της προ ΕΛΠ εποχής, δεν έχουν καμία ισχύ αυτή την περίοδο.

Η εξέταση σε κάθε περίπτωση της νομολογίας που βρίσκεται σε ισχύ για οποιοδήποτε θέμα , αποτελεί «μεγάλο βραχνά» για τους νέους λογιστές και όχι μόνο, λόγω της  δαιδαλώδους, αλλά και συνεχώς μεταβαλλόμενης νομοθεσίας.

Άραγε αποτελεί άπιαστο όνειρο η απλοποίηση και εκ νέου κωδικοποίηση της νομοθεσίας, προς όφελος τόσο της αγοράς, όσο και των λογιστών-φοροτεχνικών;

Το μέλλον θα δείξει…