Tο ελληνικό «θαύμα» της πλαστικής σακούλας
Στο βαθύτερο σημείο των ωκεανών, στην Τάφρο των Μαριανών στον Ειρηνικό Ωκεανό – ακόμα και εκεί βρήκαν οι επιστήμονες μια πλαστική σακούλα. Σε βάθος 10.898 μ., σχεδόν 11 χλμ. κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Και φυσικά δεν βρήκαν μόνο εκεί. Όπως επιβεβαιώνουν, τα πλαστικά μιας χρήσης είναι πανταχού παρόντα σε βάθη άνω των 6.000 μέτρων. Τι σημαίνει αυτό; Ότι η υπερκατανάλωση πλαστικού που κάνουμε είναι πλέον εκτός ελέγχου και έχει μια μακράς διάρκειας καταστροφική δύναμη: προκαλεί σημαντικές βλάβες στον υδροφόρο ορίζοντα, στις θάλασσες, στην πανίδα, αλλά και στον ίδιο τον άνθρωπο, αφού τα πλαστικά αποδομούνται, μολύνουν το πόσιμο νερό, με αποτέλεσμα να καταλήγουν στον ανθρώπινο οργανισμό. Άρα η μείωση της χρήσης, ειδικά της λεπτής πλαστικής σακούλας που ούτε ανακυκλώνεται αλλά και πολυμερίζεται, καταλήγοντας παντού στο περιβάλλον, είναι κρίσιμη – εξ ου και η σχετική ευρωπαϊκή οδηγία που ακολούθησε και η Ελλάδα από τις αρχές της φετινής χρονιάς.
Όταν ανακοινώθηκε, όμως, το μέτρο –που προέβλεπε αντικίνητρο στη χρήση το περιβαλλοντικό τέλος των 0,04 ευρώ ανά σακούλα–, υπήρξε μια μαζική δυσθυμία. Οι Έλληνες δεν είμαστε συνηθισμένοι να χαλάμε τη βολή μας, ειδικά όταν μας δίνεται η ευκαιρία να βρούμε δικαιολογίες: «το μέτρο είναι εισπρακτικό», «μοιάζει με χαράτσι», «αν ήθελαν, ας την απαγόρευαν εντελώς». Κάτι τέτοιο όμως, αν και σωστότερο περιβαλλοντικά, δεν θα μπορούσε να συμβεί από τη μία μέρα στην άλλη. Ο απώτερος στόχος της σχετικής ευρωπαϊκής οδηγίας είναι εν τέλει η κατάργηση. Στο ενδιάμεσο, η μείωση γίνεται με το αντικίνητρο της πληρωμής, με το ποσό που συγκεντρώνεται να αποτελεί δημόσιο έσοδο το οποίο εισπράττεται από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) και στη συνέχεια αποδίδεται υπέρ του ΕΟΑΝ (Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης) για τη χρηματοδότηση δράσεων προώθησης, δωρεάν διάθεσης στον καταναλωτή και εν γένει πριμοδότησης της επαναχρησιμοποιήσιμης σακούλας.
Έσοδα 2,5 εκατ. ευρώ
Πώς πήγε, όμως, τελικά αυτή η πρώτη φάση της προσπάθειας; Τα αποτελέσματα, παρά την αρχική δυσθυμία, είναι εντυπωσιακά. Το κίνητρο της πληρωμής έκανε το θαύμα του. Έως και 80% μείωση της χρήσης της πλαστικής σακούλας στα σούπερ μάρκετ, 60-65% στο σύνολο της αγοράς στο πρώτο τρίμηνο εφαρμογής, ενώ τα έσοδα από το τέλος εκτιμώνται στα 2,5 εκατ. ευρώ (αρχίζουν να εισπράττονται τώρα σιγά σιγά). Οι καταναλωτές φαίνεται ότι συνήθισαν τη νέα πραγματικότητα, άρχισαν να κουβαλούν μαζί τους τις επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες, τις οποίες πλέον προσφέρουν σε χαμηλές τιμές όλα τα σούπερ μάρκετ, τις βολεύτηκαν, διαπίστωσαν και μόνοι τους ότι τόσα χρόνια απλώς υπερέβαλλαν. Το 2015 στη χώρα μας κάθε άτομο χρησιμοποιούσε τον χρόνο από 242 έως 363 πλαστικές σακούλες! Το 2010 σε ολόκληρη την Ευρώπη χρησιμοποιήθηκαν περισσότερες από 98,6 δισεκατομμύρια! Τώρα έχουν μπει πια τα θεμέλια για τη σταδιακή κατάργηση έστω αυτής της κατηγορίας πλαστικής σακούλας, που είναι και η πιο δημοφιλής. Άρα τίποτα δεν είναι αδύνατον. Ας ελπίσουμε ότι σύντομα ανάλογες δράσεις θα επεκταθούν και σε άλλες κατηγορίες ένοχων πλαστικών, γιατί φυσικά το πρόβλημα δεν τελειώνει. Πολλοί μιλούν ήδη για κατάργηση στα καλαμάκια, αλλά και περιορισμό των πλαστικών μπουκαλιών. Μόνο στην Ελλάδα χρησιμοποιούνται κάθε χρόνο πάνω από 1 δισ. από αυτά... Καιρός για δράση! ■
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου