Τετάρτη 4 Μαρτίου 2015

Το οικονομικό επιτελείο μπροστά στα προβλήματα

Το οικονομικό επιτελείο μπροστά στα προβλήματα

  •  Print
Το οικονομικό επιτελείο μπροστά στα προβλήματα
Του Απόστολου Αλωνιάτη*
Ακούγοντας τόσο τις συνεντεύξεις του υπουργού Οικονομικών, όσο και άλλες πολιτικές συζητήσεις, ναι, έχω ακόμη το κουράγιο και ακούω πολιτικές συζητήσεις σε αυτά τα κανάλια τις ασχετοσύνης και τις παραπληροφόρησης, έχω την αίσθηση ότι κάποιοι ζουν εκτός τόπου και χρόνου.
Οι δημοσιογράφοι κινούνται μεταξύ του αν θα πληρωθούν τα χρέη, τι θα γίνουν οι τράπεζες και αν θα γίνει πιστωτικό γεγονός. Τους πολίτες αυτής της χώρας που υποφέρουν για να πληρωθούν οι πιστωτές, για να ευημερήσουν οι τράπεζες και για να μην γίνει πιστωτικό γεγονός, τους έχουν γραμμένους στα παλαιότερα των υποδημάτων τους. Αλλά βέβαια ποιος νοιάζεται γι' αυτούς;
Ας μην πολιτικολογήσουμε όμως, στο θέμα μας. Αλήθεια ποιο είναι σήμερα το θέμα μας;
Το θέμα μας είναι η κατάσταση που επικρατεί στο υπουργείο Οικονομικών και τα προβλήματα που έχουν δημιουργήσει και θα δημιουργήσουν τόσο στους φορολογούμενους, όσο και στο ίδιο το υπουργείο και τα δημοσιονομικά της χώρας.
Λίγο πριν τις φορολογικές δηλώσεις, χωρίς να ξέρουμε πως θα φορολογηθούμε!
Μεγάλος θόρυβος έγινε για τις συγκεντρωτικές καταστάσεις πελατών προμηθευτών του 2014, αποπροσανατολίζοντας ουσιαστικά την συζήτηση για τα βασικά προβλήματα που υπάρχουν στην λειτουργία του υπουργείου.
Έχουμε φτάσει λίγες πριν από την κατάθεση των φορολογικών δηλώσεων και δεν υπάρχουν ακόμη τα έντυπα για την κατάθεση, αλλά και οι αποφάσεις εκείνες που είναι αναγκαίες για να ξέρουν οι φορολογούμενοι πώς θα φορολογηθούν.
Ας γίνουμε πιο συγκεκριμένοι:
Α) Δύο σχεδόν χρόνια από την ψήφιση του νέου Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν.4172/2013) και δεκαπέντε μήνες από την εφαρμογή του (1.1.2014), το υπουργείο δεν έχει εκδώσει ακόμη βασικές εγκυκλίους και αποφάσεις , ώστε οι φορολογούμενοι να γνωρίζουν πώς θα φορολογηθούν.
Δεν έχουν εκδοθεί, για παράδειγμα, αποφάσεις που αφορούν την έκπτωση των δαπανών, ποιες δηλαδή από τις δαπάνες που έχει κάνει η επιχείρηση είναι εκπιπτόμενες και ποιες όχι. Εδώ θα πρέπει να πούμε ότι αυτές οι αποφάσεις θα έπρεπε να έχουν εκδοθεί πριν την εφαρμογή του νόμου, ώστε οι επιχειρήσεις να ήξεραν αν μια δαπάνη που έκαναν ήταν εκπιπτόμενη ή όχι. Αν γνώριζαν ότι δεν μπορούν να την εκπέσουν, μπορεί να μην την έκαναν.
Δεν είναι μόνο το θέμα των εκπιπτόμενων δαπανών. Για παράδειγμα, ακόμη δεν γνωρίζουμε πώς θα φορολογηθούν οι αγρότες. Η διεύθυνση εισοδήματος έδωσε στη δημοσιότητα μια απόφαση (ΠΟΛ.1041/4.2.2015), που ουσιαστικά δεν λύνει κανένα από τα προβλήματα και τις απορίες που έχει δημιουργήσει η νέα κατάσταση, η φορολόγηση δηλαδή των αγροτικών εισοδημάτων με 13%.
Το σημαντικό θέμα στη φορολόγηση του αγροτικού εισοδήματος έχει να κάνει με την ασάφεια και άγνοια που εντέχνως δημιουργήθηκε , στην φορολογία των αγροτών , με αποτέλεσμα χιλιάδες φορολογούμενοι να βρεθούν μπροστά σε δυσάρεστες εκπλήξεις όταν λάβουν το εκκαθαριστικό της εφορίας, αφού θα καλεστούν να πληρώσουν φόρο στα ποσά που εισέπραξαν, χωρίς να ξέρουν ποιες δαπάνες θα πρέπει να εκπέσουν αυτά. Σε δεινότερη θέση θα βρεθούν όσοι από τους φορολογούμενους δεν είναι κατ' επάγγελμα αγρότες και μέχρι το 2013 φορολογούνταν με τον τεκμαρτό τρόπο υπολογισμού των αγροτικών εισοδημάτων που είχαν. Αυτή η ομάδα φορολογουμένων θα κληθεί να φορολογηθεί με 13%, σε όποια εισοδήματα έχουν εισπράξει από αγροτικά προϊόντα που έχουν διαθέσει σε συνεταιρισμού ή έμπορους.
Β) Εκτός από τα παραπάνω, στον αέρα ουσιαστικά βρίσκονται οι φορολογικές δηλώσεις του οικονομικού έτους 2015, δηλαδή οι δηλώσεις για τα εισοδήματα του 2014. Λίγες εβδομάδες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, η νέα ηγεσία του υπουργείου οικονομικών αντιλαμβάνεται ότι η διαδικασία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων του 2015 βρίσκεται αυτή τη στιγμή κυριολεκτικά στον «αέρα».
Ενώ, βάσει νόμου, το ηλεκτρονικό σύστημα του taxis θα έπρεπε να έχει ήδη ανοίξει από την 1η Φεβρουαρίου και να μείνει ανοιχτό μέχρι 30.6.2015 για όλες τις δηλώσεις φυσικών και νομικών προσώπων (ανεξαρτήτως αν τα νομικά πρόσωπα είναι κερδοσκοπικά ή μη κερδοσκοπικά), προς το παρόν δεν έχουν εκδοθεί ούτε καν τα νέα έντυπα η τροποποίηση των οποίων είναι επιβεβλημένη δεδομένου ότι έχουν επέλθει σειρά αλλαγών στη φορολογική νομοθεσία.
Κι όχι μόνον αυτό. Δεν έχει εκδοθεί ακόμη η εγκύκλιος που θα ξεκαθαρίζει με ποιο τρόπο θα αποσταλούν φέτος τα στοιχεία για τα εισοδήματα των μισθωτών και των ελευθέρων επαγγελματιών στο taxis, προκειμένου να γίνει η αυτόματη συμπλήρωση των φορολογικών δηλώσεων. Τα ασφαλιστικά ταμεία, δεν έχουν ακόμη ενημερώσει τις φορολογικές αρχές για τις αποδοχές των συνταξιούχων ενώ σε εκκρεμότητα βρίσκεται και η αποστολή των στοιχείων των τόκων καταθέσεων από τις τράπεζες.
Με δεδομένο ότι από τη στιγμή που θα ολοκληρωθεί το νέο έντυπο, αλλά και από τη στιγμή που θα ξεκινήσει η αποστολή των στοιχείων για τα εισοδήματα των μισθωτών θα χρειαστούν αρκετές εβδομάδες προκειμένου να συγκεντρώσει το υπουργείο Οικονομικών στοιχεία για 8,2 εκατομμύρια φορολογούμενους, το ρεαλιστικό σενάριο αυτή τη στιγμή είναι ότι το ηλεκτρονικό σύστημα θα ανοίξει μετά το Πάσχα, όταν το 2014 –χρονιά κατά την οποία και πάλι καταλήξαμε να δίνουμε παρατάσεις για την υποβολή των δηλώσεων- το σύστημα είχε ανοίξει 20 Μαρτίου 2014, με το ανεκδιήγητο «Ανοίξαμε και σας περιμένουμε» του τότε Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων. Βέβαια για να «στρώσει» το σύστημα χρειάστηκε να περάσει άλλος ένας μήνα και να δοθούν αρκετές παρατάσεις.
Αυτό σημαίνει ότι τα λογιστικά γραφεία θα έχουν στη διάθεσή τους περίπου εξήντα ημέρες για την υποβολή τουλάχιστον έξι εκατομμυρίων φορολογικών δηλώσεων. Αυτό σημαίνει ότι το έργο των παρατάσεων είναι εξαιρετικά πιθανό να το δούμε και φέτος κάτι που σημαίνει ότι εκατομμύρια φορολογούμενοι να καταλήξουν να φτάσουν στο γκισέ της τράπεζας για να πληρώσουν την πρώτη δόση του φόρου τέλη Αυγούστου ή ακόμη και Σεπτέμβριο.
Αυτή η καθυστέρηση θα δημιουργήσει τεράστια δημοσιονομικά προβλήματα , σε μια χρονιά που το κράτος χρειάζεται άμεσα είσπραξη εσόδων για να καλύψει της δημοσιονομικές του ανάγκες.
Μέτρα που πρέπει να παρθούν για τη φορολογική ισότητα
Έχει γίνει κατανοητό ότι για τα εισοδήματα του 2014 θα φορολογηθούμε με τις διατάζεις του νόμου 4172/2013. Για αφορολόγητο και λοιπές φορολογικές παρεμβάσεις, θα πρέπει να περιμένουμε τις αλλαγές από τον Ιούλιο και μετά και θα αφορούν τα εισοδήματα του 2015.
Θεωρούμε όμως ότι το νέο οικονομικό επιτελείο θα πρέπει να λύσει άμεσα , και για τα εισοδήματα του 2014, θέματα που αφορούν την ανισότητα στην φορολόγηση των εισοδημάτων.
Α) Φορολόγηση ανέργων με αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης.
Για αποκατάσταση της αδικίας που υπάρχει στο νόμο 4172/2013, πρέπει να απαλλαχθούν όλοι οι άνεργοι από την φορολόγηση με βάση τις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης.
Σήμερα οι άνεργοι που έχουν μικρότερα εισοδήματα από τις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης, φορολογούνται με βάση αυτές. Αν είναι εγγεγραμμένοι στα μητρώα ανέργων με την κλίμακα των μισθωτών και συνταξιούχων, αν δεν είναι με 26%.
Αν λοιπόν ένας άνεργος έχει 10.000 ευρώ αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης , αν μεν είναι εγγεγραμμένος στα μητρώα ανέργων θα καλεστεί να πληρώσει 100 ευρώ φόρο (10.000 Χ22% = 2.200 -2.100 = 100) και να έχει 1.000 ευρώ αποδείξεις χωρίς να έχει ούτε ένα ευρώ πραγματικό εισόδημα.
Χειρότερα είναι τα πράγματα αν ο συγκεκριμένος φορολογούμενος , δεν είναι εγγεγραμμένος στα μητρώα ανέργων του ΟΑΕΔ, αφού θα καλεστεί να πληρώσει φόρο και προκαταβολή 4.030 ευρώ δηλαδή 10.000 Χ 26% = 2.600 € φόρο και 2.600 Χ 55% = 1.430 € προκαταβολή.
Σαν δείγμα κοινωνικής δικαιοσύνης της νέας κυβέρνησης θα πρέπει να απαλλαχτούν όλοι οι άνεργοι από την φορολόγηση με τις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης, με κάποιες δικλίδες βέβαια.
Β) Φορολογική ισότητα. Ίδιο εισόδημα διαφορετικός φόρος.
Σε αυτό το σημείο θα μεταφέρουμε αποσπάσματα από παλιότερη δημοσίευση στο www.newmoney.gr που έγινε 24.6.2014. Από του πίνακες που θα δείτε το μόνο που έχει αλλάξει είναι η έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης , που από 1% που ήταν στα παραδείγματα έχει κατέβει σε 0,7%, αφού έχουμε μείωση των ποσοστών της εισφοράς αλληλεγγύης κατά 30%.

«Φορολογική ισότητα; Τι είναι αυτό;
Οδεύουμε προς το τέλος των φορολογικών δηλώσεων , άλλοι μιλούν για 30.6 και άλλοι για 15 ή 20 Ιουλίου, παρ όλους τους λεονταρισμούς του υπουργείου.
Έχουν γραφτεί πολλά στο διαδίκτυο και σε εφημερίδες σχετικά με την αύξηση των φόρων και τις ανισότητες που υπάρχουν στην φορολογία, με βάση το νέο σύστημα. Νέο σύστημα που κατά την γνώμη μας δοκιμάστηκε και απέτυχε , όχι μόνο για την λειτουργικότητα του αλλά και για τα αποτελέσματα του.
Αποτελέσματα που θα δουν στις τσέπες και τους οικογενειακούς τους προϋπολογισμούς από 31.7 οι φορολογούμενοι.

Μπορούμε να αναφέρουμε πολλές περιπτώσεις αδικιών, που προκύπτουν από νέο σύστημα, κάτι που θα προσπαθήσουμε να κάνουμε σε άλλα μας σημειώματα.
Σήμερα θα θέλαμε να σας δώσουμε ένα συγκεκριμένο παράδειγμα και να μιλήσουμε για την φορολογική ισότητα και το σύνταγμα.
Σύμφωνα λοιπόν με το άρθρο 4 παράγραφοι 1 και 2 του Συντάγματος:
Άρθρο 4
Παράγραφος 1: Οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου.
Παράγραφος 2: Οι Έλληνες και οι Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις.
Ο συνταγματικός νομοθέτης έρχεται να ειδικεύσει, στην παράγραφο 5 του ίδιου άρθρου , τις φορολογικές υποχρεώσεις των Ελλήνων και των Ελληνίδων, αναφέροντας ρητά ότι:
Παράγραφος 5: Οι Έλληνες πολίτες συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στα δημόσια βάρη, ανάλογα με τις δυνάμεις τους.
Ας μην επεκταθούμε εδώ για το πόσο ένας φορολογούμενος με ένα ή δυο, ή και παραπάνω, παιδιά , έχει την ίδια φοροδοτική ικανότητα με έναν άγαμο χωρίς παιδιά, ή αν και μεταξύ των ίδιων των φορολογούμενων με παιδιά έχουν την ίδια φοροδοτική ικανότητα ή αυτή καθορίζεται ανάλογα με τα παιδιά που έχουν.
Εμείς θα αναφερθούμε σε ίδια εισοδήματα, ίδιες συνθήκες αλλά με διαφορετική πηγή εισοδήματος.
Τα παρακάτω παραδείγματα αφορούν σύγκριση εισοδημάτων από διαφορετικές πηγές . Μισθωτή εργασία και επιχειρηματική δραστηριότητα. Έχουμε αφήσει στην άκρη, παιδιά κλπ που δεν παίζουν ρόλο στις εκπτώσεις ή στα βάρη.
Ένα ζευγάρι που και οι δύο εργάζονται, σπάνιο για τις ημέρες μας, ο σύζυγος έχει εισόδημα 19.138,14 ευρώ και η σύζυγος 15.738,96 ευρώ.
Για τις ανάγκες του παραδείγματος ο φόρος που έχει παρακρατηθεί σε κάθε περίπτωση , είναι 2.110,39 για τον σύζυγο και 1.362,57 για την σύζυγο. Στις περιπτώσεις εισοδημάτων από μισθωτές , θεωρούμε ότι η έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης, του άρθρου 29 του νόμου 3986/2011, έχει εισπραχθεί παρακρατηθεί πλήρως.
Φορολόγηση σαν μισθωτοί και οι δύο
alo1
Στην περίπτωση μας δεν πληρώνει κανένας φόρος διότι ο φόρος έχει παρακρατηθεί από την επιχείρηση.
Για να μην πληρωθεί φόρος πρέπει να καταθέσουν 4.784,54 + 3.934,74 = 8.719,28 , αποδείξεις .
Φορολόγηση σαν μισθωτός ο σύζυγός και επιτηδευματίας η σύζυγος
alo2
Στην περίπτωση αυτή , παρατηρούμε ότι ο φόρος της συζύγου από μηδέν (0) εκτινάσσεται αμέσως στις 4.425,05 ευρώ , αφού πέρα από τον πρόσθετο φόρο που έχει λόγω της διαφορετικής κλίμακας φορολογίας.
Όπως παρατηρούμε στην περίπτωση που είναι μισθωτή ο φόρος που αναλογεί είναι 1.362,57 ευρώ , αφού έχει φορολόγηση με 22% και την έκπτωση των 2.100,00 ευρώ , ενώ στην περίπτωση που δηλώνει επιτηδευματίας ή ελεύθερος επαγγελματίας , ο φόρος υπολογίζεται με 26% από το πρώτο ευρώ και δεν έχει καμία έκπτωση από το φόρο. Η φορολογούμενη αυτή έχει ακόμη την προκαταβολή, την έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης και βεβαίως το τέλος επιτηδεύματος.
Ο σύζυγός για να μην έχει το «πέναλτι» του 22% πρέπει να καταθέσει 4.784,54 αποδείξεις.
Φορολόγηση και οι δύο σαν επιτηδευματίες
alo3
Θα μπορούσε να έχει και σαν τίτλο , ο θάνατος του εμποράκου ή ο θάνατός του επιτηδευματία.
Ο πίνακας δείχνει την «ισότητα» μεταξύ των φορολογουμένων. Από μηδέν (0) φόρος σαν μισθωτοί φτάσαμε στις 8.768,32 (οκτώ χιλιάδες επτακόσια εξήντα οκτώ ευρώ και τριάντα δύο λεπτά).
Είναι σαφές ότι δεν υπάρχει ισότητα μεταξύ των Ελλήνων φορολογουμένων, ούτε ισότητα στην φοροδοτική ικανότητα , μιας και με τα ίδια ακριβώς στοιχεία έχουμε διαφορετική φορολόγηση του ίδιου εισοδήματος.
Κατά τα άλλα ζητάμε από τον φορολογούμενο να είναι εντάξει απέναντι στο κράτος και από τους επιτηδευματίες να κάνουν επενδύσεις!»

Αυτές τις ανισότητες λοιπόν θα πρέπει να δει το υπουργείο οικονομικών και να παρέμβει στην κατεύθυνση της ομαλοποίησης τους και τελικά της εφαρμογής του συντάγματος.
Το θέμα δεν είναι μόνο ο σεβασμός του συντάγματος και του πολίτη τούτης της χώρας , αλλά και το ότι ουσιαστικά εγκλωβίζουμε του φορολογούμενους με φόρους που γνωρίζουμε ότι δεν μπορούν να πληρώσουν.
Από την μία δημιουργούμε δέσμιους πολίτες , που έχουν το φόβο της σύλληψης ανά πάσα στιγμή για χρέη προς το δημόσιο, ένα πολίτη που ζει σε πλαίσιο φόβου και από την άλλη ένα κράτος που «μαζεύει» ληξιπρόθεσμα χρέη.
*Οικονομολόγος - Φοροτεχνικός, Α. Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Οικονομικός Διευθυντής της PROSVASIS AEBE, Συγγραφέας

Δεν υπάρχουν σχόλια: