ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΔΕΛΤΙΟ SOS για μακροχρόνια ανεργία και ανεργία νέων από την Alpha Bank

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΔΕΛΤΙΟ

SOS για μακροχρόνια ανεργία και ανεργία νέων από την Alpha Bank

Έμφαση στα δύο μεγάλα κοινωνικοοικονομικά προβλήματα που προκάλεσε η παρατεταμένη ύφεση, την εκρηκτική άνοδο της μακροχρόνιας ανεργίας και της ανεργίας των νέων, επικεντρώνει η Alpha Bank στο εβδομαδιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων.

Όπως επισημαίνει η ελληνική τράπεζα, η μακροχρόνια ανεργία προξενεί βλάβη στην κοινωνική συνοχή, ενώ η ανεργία των νέων οδηγεί στην απαξίωση του ανθρώπινου κεφαλαίου της χώρας και στη διαρροή του επιστημονικού δυναμικού στο εξωτερικό (brain drain). Κατά συνέπεια, η χώρα στερείται υψηλής ποιότητας ανθρώπινο δυναμικό, καινοτόμες επιχειρηματικές ιδέες, εισφορές στην κοινωνική ασφάλιση και φορολογικά έσοδα. Αμφότερες οι ανωτέρω εξελίξεις συνδέονται με την αποεπένδυση και την αδυναμία σχηματισμού παγίου κεφαλαίου στην ελληνική οικονομία, που με τη σειρά τους οφείλονται στην αβεβαιότητα και την αύξηση των φορολογικών συντελεστών στην επιχειρηματικότητα και την μισθωτή εργασία.

Σύμφωνα με την Alpha Bank, την προηγούμενη χρονιά, η τόνωση των συνθηκών στην αγοράς εργασίας ως αποτέλεσμα της αυξημένης ευελιξίας που επετεύχθη στα προηγούμενα χρόνια και της βραχύβιας ανακάμψεως που σημειώθηκε το 2014 και το πρώτο εξάμηνο του 2015 οδήγησε σε μικρή κάμψη του ποσοστού της μακροχρόνιας ανεργίας στο 18% του εργατικού δυναμικού το 2015 έναντι 19,5% το 2014.

Ειδικότερα, ο αριθμός των μακροχρόνια ανέργων καταγράφει μεν μικρή μείωση όλα τα τρίμηνα του 2015 σε ετήσια βάση, αλλά παραμένει σε ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο. Η αναλογία των μακροχρόνια ανέργων στο σύνολο των ανέργων υπεχώρησε στο 73,1% το 2015 (73,5% στο 2014). Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η μείωση του συνολικού αριθμού των ανέργων (6,1% το 2015) υπολείπεται της μειώσεως των ατόμων που παραμένουν χωρίς εργασία για περισσότερο από 12 μήνες.

Οι αναλυτές της Alpha Bank επομένως, καθιστούν απαραίτητο τον περιορισμό της νέας υφεσιακής διαταραχής και της μεταβάσεως το ταχύτερο δυνατό σε μία διατηρήσιμη ανάπτυξη. Άλλωστε, η περαιτέρω αποκλιμάκωση της ανεργίας και η αύξηση του ποσοστού απασχολήσεως εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη σταθεροποίηση του οικονομικού κλίματος, την εξέλιξη της οικονομικής δραστηριότητας και την υλοποίηση των διαρθρωτικών μεταβολών.

Θετική επίδραση στη μείωση της ανεργίας θα έχουν η επέκταση των ενεργητικών πολιτικών για την απασχόληση και των προγραμμάτων καταρτίσεως, συνεχίζει η ελληνική τράπεζα.

ΓΙΑ ΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΕΙ Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Αναζητούνται 5,5 δισ. ευρώ από τρεις «δεξαμενές»

Της Ελευθερίας Αρλαπάνου

Σε τρεις «δεξαμενές» αναζητείται το νέο πακέτο μέτρων ώστε να κλείσει μέσα στις επόμενες μέρες ο λογαριασμός των περίπου 5,5 δισ. ευρώ που έχει θέσει ως προαπαιτούμενο η ευρωπαϊκή πλευρά των Θεσμών και να ενισχυθεί η δυναμική για μια συνολική συμφωνία το συντομότερο δυνατόν. Αύξηση της φορολογίας στο ντίζελ μέσω της εξίσωσης του ειδικού φόρου κατανάλωσης με τη βενζίνη, συντάξεις, με τους Θεσμούς να διατηρούν ανοικτό το ενδεχόμενο μερικής υποχώρησης στο θέμα της αύξησης των εισφορών, χωρίς να διώχνουν από το «κάδρο» περικοπές στις επικουρικές συντάξεις, αλλά και αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος όπου μαίνεται το παζάρι για το αφορολόγητο και τη νέα φορολογική κλίμακα. Αυτά είναι τα τρία πεδία που αναζητούνται τα πρόσθετα μέτρα ώστε να κλείσει ο λογαριασμός των περίπου 5,5 δισ. ευρώ που ζητά η Κομισιόν. Πηγές διατηρούν την ίδια ώρα ένα μεγάλο ερωτηματικό στο εάν θα περικοπούν οι αμυντικές δαπάνες, ειδικά στην παρούσα φάση, ενώ εκτιμούν πως από τις αλλαγές στη φορολογία του ντίζελ μπορούν να προκύψουν σημαντικά έσοδα της τάξης έως και των 400 εκατ. ευρώ. Σε κάθε περίπτωση φέρεται να είναι μη αμελητέα η απόσταση μεταξύ Ελλάδας και της θέσης της Κομισιόν για δημοσιονομικό κενό 3% του ΑΕΠ, που θα αποτελέσει πλατφόρμα συζήτησης στο νέο γύρο διαβουλεύσεων, ο οποίος ξεκινά πρακτικά στις 4 Απριλίου επί ελληνικού εδάφους.

«Στα μισά του δρόμου...»
Αυτό όμως δεν σημαίνει με βάση πηγές πως δεν είναι εφικτή η κατάληξη, υπό προϋποθέσεις, σε ένα, σε γενικές γραμμές αποδεκτό, μείγμα μέτρων που θα «κλείσουν» τον λογαριασμό των 5,5 δισ. ευρώ, καθώς ήδη φέρεται να έχει καλυφθεί έδαφος. «Είμαστε προς περίπου τη μέση του δρόμου» εκτιμούν πηγές με γνώση των διαπραγματεύσεων, ενώ θεωρούν πως ό,τι συμφωνηθεί στην Ελλάδα εντός του πρώτου δεκαπενθημέρου του Απριλίου θα έλθει, πριν υπάρξει κάποια νομοθέτηση, στο τραπέζι των Ευρωπαίων υπουργών Οικονομικών για να γίνει η τελική διαπραγμάτευση.

Το γεγονός ότι θα επιχειρηθεί καταρχήν ένας συμβιβασμός στη βάση της θέσης της ευρωπαϊκής πλευράς των Θεσμών, δεν σημαίνει ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει εγκαταλείψει τη δημόσια τοποθέτηση του περί κενού 4% - 5% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τα ίδια στελέχη η θέση του Ταμείου παραμένει σταθερή και ζητά είτε πιο γενναία μέτρα από την Ελλάδα, είτε χαλάρωση των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα από το 3,5% του ΑΕΠ στο οποίο εμμένει προς το παρόν τουλάχιστον η Ευρώπη ή/και πιο γενναίες παρεμβάσεις στο χρέος. Με βάση τις διατυπωμένες θέσεις του ΔΝΤ, που φέρονται να έχουν στηριχθεί σε δυσμενή σενάρια και παραδοχές, αλλά και το πρωτοφανές για την Ευρώπη σκηνικό στο οποίο εκτυλίσσεται η τρέχουσα διαπραγμάτευση, η διαφορά που απομένει από τις θέσεις του ΔΝΤ θα αποτελέσει πεδίο διαπραγμάτευσης, εντός των Θεσμών, σε επίπεδο Eurogroup.

«Άσχημο το ελληνικό στόρι, αλλά...»
Ξένοι αξιωματούχοι με πολύ καλή γνώση των διαπραγματεύσεων θεωρούν πως με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο θα επιτευχθεί ουσιαστικά ένας πολιτικός συμβιβασμός, ώστε το «αγκάθι» της πρώτης αξιολόγησης να φύγει από το τραπέζι, την ώρα που η Ευρώπη βάλλεται από την προσφυγική κρίση και την τρομοκρατία. Επισημαίνουν δε πως πολλές ισχυρές ομάδες εντός Ευρώπης δεν βλέπουν με καλό μάτι το ενδεχόμενο διάσπασης της αξιολόγησης και συμφωνίας σε... δόσεις, και τάσσονται υπέρ του να δοθεί συνολική λύση, τώρα.

«Οι Ευρωπαίοι έχουν πρόβλημα. Πρέπει να το κάνουν. Το πώς μένει να φανεί, αλλά είναι ορατό πως η πολιτική θα παίξει τον ρόλο της στη διαπραγμάτευση, αλλά και στο αν θα παραμείνει το Ταμείο στο παιχνίδι», υποστηρίζει χαρακτηριστικά ξένο στέλεχος. Αξιωματούχοι δε εκτιμούν πως το πιο πιθανό είναι, τελικά, να βρεθεί μια φόρμουλα ώστε να παραμείνει και το ΔΝΤ στο παιχνίδι, με δεδομένη την ιδιαίτερη... εμπιστοσύνη που δείχνει προς τον θεσμό το Βερολίνο, και ο Β. Σόιμπλε, που θα κληθούν να περάσουν από τη γερμανική Βουλή νέα μέτρα ελάφρυνσης χρέους για την Ελλάδα.

Στην παρούσα φάση το καλό σενάριο συνοψίζεται στο χρονοδιάγραμμα που έχει θέσει η ελληνική κυβέρνηση. Δηλαδή ολοκλήρωση της συμφωνίας έως τις 22 Απριλίου και ύπαρξη παράλληλης δέσμευσης από την πλευρά των Ευρωπαίων για το θέμα του χρέους. Εφόσον το ΔΝΤ δεν επιμείνει, με εμπρηστικό τρόπο, στην ικανοποίηση του 4% - 5% του ΑΕΠ, θεωρείται βέβαιο πως θα απαιτήσει πιο «συμπαγή» απάντηση από την πλευρά των Ευρωπαίων στο θέμα του χρέους. Το πώς θα χειριστούν την κατάσταση οι Ευρωπαίοι μένει να αποδειχθεί στην πράξη. «Σε τεχνικό επίπεδο η διαχείριση της ελληνικής κατάστασης είναι για αρκετά στελέχη του Ταμείου, μία άσχημη υπόθεση να υποστηρίζει κανείς», εκτιμούν ξένοι εμπειρογνώμονες. Σπεύδουν όμως να εκτιμήσουν πως σίγουρα «η πολιτική θα έχει ρόλο στις εξελίξεις».

Στο δυσμενές σενάριο, και λιγότερο πιθανό σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η διαπραγμάτευση θα μπορούσε να «περάσει» χρονικά μέσα στο Μάιο ή στη χειρότερη περίπτωση να «αγγίξει» και τον Ιούνιο. Εκτιμάται όμως πως θα καταβληθεί, από όλες τις πλευρές κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποφευχθεί κάποιο χρηματοδοτικό ατύχημα μέσα στον Ιούλιο, που συγκεντρώνονται οι μεγάλες υποχρεώσεις πληρωμών της Ελλάδας κυρίως για ομόλογα της ΕΚΤ που λήγουν.

«Μην πληρώσετε μισθούς και συντάξεις»

Νέα επίθεση στο ΔΝΤ έκανε χθες η κυβέρνηση, με το γενικό γραμματέα δημοσιονομικής πολιτικής να κατηγορεί το Ταμείο για ιδεολογικές εμμονές και ανακρίβειες, αποκαλύπτοντας ταυτόχροντα πως σε τεχνικό επίπεδο, οι Θεσμοί, κατά διαστήματα έχουν υποστηρίξει την καθυστέρηση της καταβολής μισθών και συντάξεων, εάν δεν επαρκούν τα ταμειακά διαθέσιμα του κράτους. Ο κ. Φρ. Κουτεντάκης διαβεβαίωσε πάντως πως αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει τέτοιο ταμειακό πρόβλημα, ξεκαθάρισε όμως πως εάν ποτέ φθάσουμε στο δίλημμα, συντάξεις ή αποπληρωμή χρέους, θα πληρωθούν οι συντάξεις. Αν και επί του παρόντος δεν υπάρχει ταμειακό πρόβλημα, η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχίζεται επ' αόριστον, σύμφωνα με τον ίδιο, ενώ κατηγόρησε του Θεσμούς για καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης, εκτιμώντας πως «η τακτική των δόσεων με το σταγονόμετρο είναι συμπεριφορά Σάιλοκ». Κατηγορώντας δε ειδικά το ΔΝΤ για τη σημερινή κατάσταση, είπε πως «η ευθύνη είναι εκεί γιατί θέλουν να φθάσεις στο χείλος του γκρεμού» δημιουργούν και συντηρούν μια αβεβαιότητα για το εάν κλείνει η αξιολόγηση. Σχετικά με το χρέος υποστήριξε πως η Ελλάδα θέλει να διασφαλίσει πως το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης θα είναι τέτοιο που θα μπορεί να καλυφθεί, καθησυχάζοντας την όποια ανησυχία στους επενδυτές, θεωρώντας εφικτή την επιστροφή στις αγορές πριν από το 2018.

Παρέμβαση Λιου για το χρέος

Απαραίτητος όρος για να συμμετάσχει χρηματοδοτικά το ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα είναι μια, ικανοποιητική, ελάφρυνση του δημοσίου χρέους, ήταν το μήνυμα που έστειλε ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζ. Λιού, με βασικό αποδέκτη την Ευρωζώνη. Δυστυχώς, το ντιμπέιτ για το ελληνικό χρέος, δεν είναι μια συζήτηση που είναι επείγουσα δήλωσε ο Β. Σόιμπλε, ανεβάζοντας το θερμόμετρο σε μια επιχείρηση προσγείωσης των προσδοκιών προς Αθήνα αλλά και ΗΠΑ ενόψει των δύσκολων διαβουλεύσεων που επίκεινται. Μάλιστα υποστήριξε πως περισσότερο επείγοντα από τη συζήτηση για τη βιωσιμότητα του χρέους είναι η τόνωση της ανταγωνιστικότητας και η εφαρμογή μεταρρυθμίσεων. Ωστόσο, διατήρησε ανοικτό παράθυρο ευελιξίας για το ασφαλιστικό. Όπως δήλωσε, δουλεύουμε για μια συμφωνία με την Ελλάδα, η Αθήνα πρέπει να παρουσιάσει ό,τι υποσχέθηκε, προκειμένου να κλείσει η αξιολόγηση τον Απρίλιο. Πρόσθεσε όμως πως αν για γνωστούς λόγους δεν υπάρχει περιθώριο για ελιγμούς στο ασφαλιστικό, τότε οι Θεσμοί μαζί με την κυβέρνηση πρέπει να δουλέψουν, «ώστε να βρουν κάτι άλλο αντ’ αυτού».