Εντείνονται οι αντιδράσεις για τη μείωση των ενισχύσεων της νέας ΚΑΠ

Η συνολική χρηματοδότηση αναμένεται να σημειώσει σημαντικά μεγαλύτερη πτώσηby ypaithros.gr8.10.2018, 12:39
του Γιάννη Τσιφόρου, επιστημονικού συνεργάτη της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝhttps://www.ypaithros.gr/analysis/nea-cap-analisi-meiosi-enisxiseon/?utm_source=ypaithros_home&utm_medium=banner&utm_campaign=analisi_cap_tsiforos_153Η ΚΑΠ ΜΕΤΑ ΤΟ 2020Στον ημερήσιο Τύπο και στην κοινή γνώμη γενικότερα έχει δοθεί η εντύπωση ότι οι ενισχύσεις της ΚΑΠ μετά το 2020 θα περιοριστούν κατά ένα μικρό ποσοστό. Η άποψη αυτή προέρχεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία, προκειμένου να κατευνάσει τις αντιδράσεις των κρατών-μελών, αναφέρει ότι οι πόροι της ΚΑΠ μετά το 2020 αναμένεται να περιοριστούν, σε τρέχουσες τιμές, κατά 5% μόνο σε σχέση με το επίπεδό τους το 2020.
Η σύγκριση αυτή, ωστόσο, απέχει από την πραγματικότητα. Αυτό προκύπτει από την έκθεση της Υπηρεσίας Ερευνών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου[1] που αναλύει τη σύγκριση των πόρων της ΚΑΠ μεταξύ της τρέχουσας και της επόμενης περιόδου σε σταθερές τιμές, ώστε να αποδίδεται το πραγματικό επίπεδο της μεταβολής. Επιπλέον, η έκθεση αποκαλύπτει το γεγονός ότι στα κονδύλια του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ 2021-2027) συμπεριλαμβάνονται και οι πόροι του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης, οι οποίοι όμως δεν είχαν περιληφθεί στο προηγούμενο ΠΔΠ (2014-2020), με αποτέλεσμα η εξομοίωση της διαφοράς αυτής να εκμηδενίζει την αύξηση του συνολικού ύψους των πιστώσεων του νέου προϋπολογισμού, όπως ισχυρίζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η εντύπωση ότι οι ενισχύσεις της νέας ΚΑΠ θα περιοριστούν κατά ένα μικρό ποσοστό, απέχει από την πραγματικότητα.Ειδικότερα, οι πόροι που αντιστοιχούν στη χρηματοδότηση της ΚΑΠ στον νέο προτεινόμενο προϋπολογισμό, ανέρχονται, σε σταθερές τιμές 2018, στο ύψος των 324 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 254 δισ. ευρώ αντιστοιχούν στη χρηματοδότηση των άμεσων ενισχύσεων και των μέτρων αγοράς και 70 δισ. ευρώ στη χρηματοδότηση της αγροτικής ανάπτυξης. Τονίζεται, επίσης, ότι το αντίστοιχο κονδύλι χρηματοδότησης της ΚΑΠ κατά το τρέχον ΠΔΠ, σε σταθερές τιμές 2018, ήταν σημαντικά υψηλότερο στο σύνολό του (383 δισ. ευρώ για την ΕΕ-27), με αποτέλεσμα η σύγκριση του νέου προϋπολογισμού με εκείνο της τρέχουσας περιόδου να οδηγεί, σύμφωνα με πρόσφατη ενημέρωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου[2], σε πραγματική απώλεια πόρων χρηματοδότησης της ΚΑΠ της τάξεως των 59 δισ. ευρώ.
Ανώτατα όρια πιστώσεων ΚΑΠ και ΠΔΠ στην ΕΕ-27 (σε εκατ. ευρώ, σταθερές τιμές 2018)ΠΔΠ 2014-2020 ΠΔΠ 2021-2027 Μεταβολή (%)Πιστώσεις άμεσων ενισχύσεων & μέτρων αγοράς 286.143 254.247 (-) 11Πιστώσεις αγροτικής ανάπτυξης 96.712 70.037 (-) 28Σύνολο πιστώσεων χρηματοδότησης της ΚΑΠ 382.855 324.284 (-) 15Σύνολο πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων ΠΔΠ 1.082.320 1.134.583 5Μερίδιο συμμετοχής δαπανών ΚΑΠ (%) 35,3 28,5 ΠΗΓΗ: ypaithros_hora_logos_Y_colour_European Parliament, Briefing for the AGRI Committee, September 2018.
Η διαφορά αυτή αντιστοιχεί σε ποσοστιαία μείωση κατά 15% συνολικά, με σημαντική πτώση στη χρηματοδότηση του 1ου πυλώνα της ΚΑΠ (-11%) και πολύ μεγαλύτερη στη χρηματοδότηση του 2ου πυλώνα (-28%). Στο ίδιο συμπέρασμα, εξάλλου, καταλήγουν η FarmEurope, το Ινστιτούτο Bruegel, καθώς και άλλοι αναλυτές.
ΜΕΓΕΘΥΝΣΗΗ ΣΥΓΚΡΙΣΗ των προϋπολογισμών οδηγεί σε πραγματική απώλεια πόρων περίπου 59 δισ. ευρώΗ ΣΥΓΚΡΙΣΗ των προϋπολογισμών οδηγεί σε πραγματική απώλεια πόρων περίπου 59 δισ. ευρώΝα σημειωθεί ότι η μεγάλη αυτή μείωση βρίσκεται αντιμέτωπη με το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τον Μάιο του 2018, στο οποίο εκφράστηκε έντονη αντίδραση στη σημαντική μείωση των πόρων της αγροτικής ανάπτυξης και διατυπώθηκε με έμφαση η ανάγκη διατήρησης των πόρων της ΚΑΠ τουλάχιστον στο επίπεδο του προϋπολογισμού της τρέχουσας περιόδου και σε πραγματικούς όρους. Οι επισημάνσεις αυτές εντείνουν τις αντιδράσεις των κρατών-μελών, αλλά και των ευρωπαϊκών οργανώσεων των γεωργών. Χαρακτηριστική είναι η πρόσφατη δημοσίευση των θέσεων των Copa-Cogeca που εκφράζει την έντονη αντίθεσή τους στην περικοπή των πόρων της ΚΑΠ, υπογραμμίζει την αδυναμία επίτευξης των φιλόδοξων στόχων στους οποίους αποβλέπει η μελλοντική ΚΑΠ και καλεί τα κράτη-μέλη να στηρίξουν την ενίσχυση της χρηματοδότησής της, με στόχο την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας πριν από τις ευρωεκλογές του Μαΐου του 2019.
DOCUMENTΗ έκθεση της Υπηρεσίας Ερευνών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που αναλύει τη σύγκριση των πόρων της ΚΑΠ μεταξύ της τρέχουσας και της επόμενης περιόδουΑπό την άλλη πλευρά, ο επίτροπος Γεωργίας, Φιλ Χόγκαν, στο ερώτημα σχετικά με το πώς θα καταστεί δυνατή η υλοποίηση των φιλόδοξων στόχων που θέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την αγροτική ανάπτυξη με την πολύ μεγάλη περικοπή της κοινοτικής συγχρηματοδότησης, απαντά ευθαρσώς ότι τα κράτη-μέλη μπορούν να συνεισφέρουν και εθνικούς πόρους. Η δήλωση αυτή αποτελεί, αν μη τι άλλο, σαφή ομολογία επανεθνικοποίησης της ΚΑΠ, χωρίς να εξετάζεται αν αυτό είναι εφικτό από ορισμένα κράτη-μέλη, όπως η Ελλάδα, που έχουν περιορισμένες δυνατότητες συνεισφοράς πρόσθετων εθνικών πόρων λόγω της οικονομικής τους αδυναμίας. Οι δυνατότητες, εξάλλου, που προσφέρονται με τη μεταφορά πόρων από τον 1ο πυλώνα της ΚΑΠ (άμεσες ενισχύσεις) προς τον 2ο (αγροτική ανάπτυξη) είναι αντικειμενικά περιορισμένες, εάν εκτιμηθεί η σημαντική μείωση του γεωργικού εισοδήματος στην ΕΕ-28, το οποίο, σύμφωνα με τις μεσοπρόθεσμες προβλέψεις της ίδιας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής[4] πριν από την εφαρμογή των περικοπών της νέας ΚΑΠ, εκτιμάται ότι θα περιοριστεί, σε πραγματικούς όρους συντελεστών παραγωγής, κατά 20% και μετά την περικοπή κατά 8,3% επιπλέον.
DOCUMENTEuropean Commission, EU Agricultural Outlook for the agricultural markets and income 2017-2030, DG AGRI, December 2017Η ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΚΑΠ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑΗ συνολική χρηματοδότηση της ΚΑΠ στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον προτεινόμενο προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναμένεται την περίοδο 2021-2027 να ανέλθει, σε τρέχουσες τιμές, στο επίπεδο των 18.263 εκατ. ευρώ, μέγεθος μειωμένο κατά 1,26 δισ. ευρώ σε σχέση με εκείνο της προηγούμενης περιόδου (-6,5%). Στον 1ο πυλώνα της ΚΑΠ, οι άμεσες ενισχύσεις προβλέπεται συνολικά να μειωθούν κατά 641 εκατ. ευρώ (-4,3%), ενώ στον 2ο πυλώνα περιορίζονται κατά 629 εκατ. ευρώ (-15%).
Σύγκριση χρηματοδότησης της ΚΑΠ στην Ελλάδα (σε εκατ. ευρώ, τρέχουσες τιμές)ΠΔΠ 2014-2020 ΠΔΠ 2021-2027 Μεταβολή (%)Άμεσες ενισχύσεις 14.897 14.256 -4,3Μέτρα αγοράς 433 440 +1,6Σύνολο 1ου Πυλώνα 15.330 14.696 -4,1Αγροτική ανάπτυξη 4.196 3.567 -15,0Συνολική χρηματοδότηση ΚΑΠ 19.526 18.263 -6,5ΠΗΓΗ: ypaithros_hora_logos_Y_colour_European Commission, DG BUDGET, Preallocations of MFF 2014-2020, MFF 2021-2027 (Memo 18-3974, 1.6.2018).
Σε πραγματικές τιμές, όμως, η συνολική χρηματοδότηση της ΚΑΠ αναμένεται να σημειώσει σημαντικά μεγαλύτερη πτώση. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η συνολική χρηματοδότηση της ΚΑΠ στην Ελλάδα εκτιμάται, σε σταθερές τιμές, στο επίπεδο των 16.230 εκατ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027, μέγεθος μειωμένο κατά 10% περίπου σε σχέση με την τρέχουσα περίοδο.
DOCUMENTEuropean Parliament, Briefing for the AGRI Committee, September 2018.ΤΑ ΚΡΙΣΙΜΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑΣτο στάδιο των διαπραγματεύσεων που βρισκόμαστε σήμερα οφείλεται να αναδειχθεί, ως καίριο ζήτημα, ότι η προτεινόμενη περικοπή των πόρων της ΚΑΠ στη νέα προγραμματική περίοδο, με την επιβολή της σύγκλισης των ενισχύσεων μεταξύ των κρατών-μελών, δεν μπορεί να βασίζεται σε ένα και μόνο κριτήριο, την ανά εκτάριο στρεμματική ενίσχυση. Δεν είναι δυνατόν να αγνοείται το γεγονός ότι η κατανομή των ενισχύσεων ανά γεωργική εκμετάλλευση βρίσκει την Ελλάδα στην 20ή θέση μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ούτε, βέβαια, μπορεί να υποτιμάται το γεγονός ότι το καθαρό μέσο γεωργικό εισόδημα ανά μονάδα εργασίας, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βρίσκει την Ελλάδα στη 17η θέση μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ, ενώ στην Ελλάδα, και μόνο σε αυτή μεταξύ όλων των κρατών-μελών, η αμοιβή της οικογενειακής γεωργικής εργασίας έχει αρνητικό πρόσημο.
Η συνολική χρηματοδότηση της ΚΑΠ στην Ελλάδα, αναμένεται μειωμένη κατά 1,26 δισ. ευρώ σε σχέση με εκείνο της προηγούμενης περιόδου.Πέραν όμως της οικονομικής πλευράς, η πλέον κρίσιμη πρόκληση που θα κληθεί να αντιμετωπίσει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων της χώρας, συνδέεται με την προετοιμασία και την επάρκειά του για την ικανοποιητική επίτευξη των πολυάριθμων στόχων της μελλοντικής ΚΑΠ, με σκοπό να σχεδιάζει και κυρίως να εφαρμόζει, με ποσοτικά και μετρήσιμα αποτελέσματα, το στρατηγικό σχέδιο της ΚΑΠ, η αξιολόγηση του οποίου θα αποτελεί προϋπόθεση για τη χορήγηση χρηματοδοτικής στήριξης τόσο στον 1ο όσο και στον 2ο πυλώνα. Η αντιμετώπιση των επιπτώσεων και των προκλήσεων αυτών απαιτεί, προφανώς, την προετοιμασία ενός σχεδίου, ώστε να καταστούν ευρύτερα κατανοητοί και αποδεκτοί οι εθνικοί στόχοι και οι επιδιώξεις ενόψει των διαπραγματεύσεων. Παράλληλα, επιβάλλει την πραγματοποίηση ενός ανοιχτού διαλόγου με τους παραγωγούς και τις οργανώσεις τους, που αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για τη διαμόρφωση ενιαίων θέσεων και προτάσεων. Η υλοποίηση των κρίσιμων αυτών προτεραιοτήτων θα έπρεπε να βρίσκεται στη φάση της ολοκλήρωσής της. Μέχρι σήμερα, πάντως, η διεκδίκηση των πόρων που μας αναλογούν φαίνεται να βασίζεται σε γενικόλογες επισημάνσεις μόνο.
(για να δείτε πίνακες και DOCUMENT στην παρακάτω διεύθυνση)
https://www.ypaithros.gr/analysis/nea-cap-analisi-meiosi-enisxiseon/?utm_source=ypaithros_home&utm_medium=banner&utm_campaign=analisi_cap_tsiforos_153