Στο "ρελαντί" οι κλαδικές συμβάσεις

 
 
 
 
 

Του Δημήτρη Κατσαγάνη 

Δώδεκα νέες κλαδικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας και καμία νέα επιχειρησιακή σύμβαση εργασίας. Αυτός είναι ο έως τώρα (5μηνος) απολογισμός της επιστροφής της υποχρεωτικής ισχύος των κλαδικών συμβάσεων και στα μη μέλη των κλαδικών εργοδοτικών ενώσεων αλλά και της υπερίσχυσης των κλαδικών έναντι των επιχειρησιακών συμβάσεων.

Οι δύο αυτές αρχές, μετά από νομοθετική παρέμβαση της κυβέρνησης, επανήλθαν σε ισχύ από την πρώτη μέρα μετά την ολοκλήρωση του 3ου Μνημονίου, δηλαδή από την 21η Αυγούστου 2018. 

Τα στοιχεία αυτά ανήκουν στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ) ο οποίος καταγράφει κάθε συλλογική σύμβαση η οποία υπογράφεται σε οποιαδήποτε επίπεδο  (εθνικό, κλαδικό, επιχειρησιακό). 

Σύμφωνα  με τα στοιχεία αυτά, στο τέλος του 2018, το σύνολο των υπογεγραμμένων κλαδικών συμβάσεων έφτασε στις 34 έναντι των 22 που είχαν υπογραφεί έως το τέλος του 2017.

Συνολικά, όμως, οι κλάδοι στους οποίους υπογράφονταν στο παρελθόν συλλογικές συμβάσεις, ανέρχονται στους 359. 

Ωστόσο, στο τελευταίο καταγεγραμμένο αποκορύφωμα του εν λόγω θεσμού, δηλαδή το 2008, είχαν υπογραφεί 215 κλαδικές συμβάσεις. Με άλλα λόγια, πριν το ξέσπασμα της κρίσης, το 58% των κλάδων της ελληνικής οικονομίας "καλυπτόταν" από συλλογικές συμβάσεις. Μετά την αναστολή ισχύος της επεκτασιμότητας τους (2012), οι κλαδικές συμβάσεις έπεσαν ακόμα και στις 19 (2014).

Έπειτα αυξήθηκαν σταδιακά, φτάνοντας στις 22 στο τέλος του 2017 και στις 34 στο τέλος του 2018. Με άλλα λόγια, πριν την επαναφορά της επεκτασιμότητας 6,1% των κλάδων καλυπτόταν από συμβάσεις, ενώ μετά την επαναφορά της επεκτασιμότητας το ποσοστό αυτό αυξήθηκε στο 9,4%. Δεν καταγράφηκε, όμως, η ίδια, έστω και μικρή αύξηση στις επιχειρησιακές συμβάσεις. Αυτές παρέμειναν "κολλημένες" στο πλήθος των 132, έναντι των 215 που ήταν στο τέλος του 2018.

Κύκλοι της αγοράς ανέφεραν στο Capital.gr πως ο βασικότερος λόγος στον οποίο οφείλεται η πολύ αργή αύξηση των κλαδικών συμβάσεων είναι η στάση αναμονής που τηρούν οι κλαδικές εργοδοτικές οργανώσεις ενόψει του καθορισμού του νέου κατώτατου μισθού. 

Η κυβέρνηση έχει διακηρύξει την πρόθεση της να τον αυξήσει και οι σχετικές αποφάσεις θα ληφθούν έως τέλος του τρέχοντος μηνός. Έτσι, δεδομένου ότι η διαπραγμάτευση εργοδοτών –εργαζομένων ανά κλάδο θα αφορά κλαδικούς μισθούς πάνω από τον κατώτατο μισθό, αυτή δεν μπορεί να προχωρήσει αν πρώτα δεν καθορισθεί το ακριβές ύψος του κατώτατου.

Και όχι μόνο αυτό, αλλά το ενδεχόμενο μίας συνεχούς αύξησης του κατώτατου (πχ σταδιακά σε ορίζοντα 3ετίας) πιθανόν να συντηρήσει τις εργοδοτικές αναστολές στην υπογραφή μαζικών κλαδικών συμβάσεων, αναφέρουν οι ίδιοι κύκλοι.