Τα πρόσωπα που διοικούν ένα νομικό πρόσωπο ευθύνονται προσωπικά και αλληλέγγυα, δηλ. παράλληλα με το νομικό πρόσωπο, με την προσωπική τους περιουσία, για τις φορολογικές οφειλές του νομικού προσώπου σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.

της Τζένης Πάνου

Ο νόμος 4646/2019 επέφερε ευνοϊκές τροποποιήσεις στις σχετικές διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (άρθρο 50). Ιδιαιτέρως σημαντική είναι η ρύθμιση ότι η ευθύνη του μέλους της διοίκησης περιορίζεται σε φορολογικές οφειλές που ανάγονται στον χρόνο της θητείας του. Επίσης έχει περιοριστεί ο κύκλος των οφειλών για τις οποίες πλέον ισχύει η αλληλέγγυα ευθύνη.

Αναλυτικότερα, και με βάσει την πρόσφατη ερμηνευτική εγκύκλιο Ε. 2173/2020, τα πρόσωπα που είναι πρόεδροι, διευθυντές, γενικοί διευθυντές, διαχειριστές, διευθύνοντες σύμβουλοι, εντεταλμένοι στη διοίκηση και εκκαθαριστές των νομικών προσώπων, καθώς και τα πρόσωπα που ασκούν εν τοις πράγμασι τη διαχείριση ή διοίκηση νομικού προσώπου, ευθύνονται προσωπικά και αλληλέγγυα για την πληρωμή συγκεκριμένων φόρων, που οφείλονται από αυτά τα νομικά πρόσωπα, ανεξάρτητα από τον χρόνο βεβαίωσής τους. Η ευθύνη αφορά μόνο τον φόρο εισοδήματος, τον ΦΠΑ, τους παρακρατούμενους και επιρριπτόμενους φόρους και τον ΕΝΦΙΑ, καθώς και στους σχετικούς τόκους και τα πρόστιμα.

Για τη γέννηση της αλληλέγγυας ευθύνης θα πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι κατωτέρω προϋποθέσεις:

(α) Τα ανωτέρω πρόσωπα να είχαν μια από τις ανωτέρω ιδιότητες είτε κατά τη διάρκεια λειτουργίας του νομικού προσώπου, είτε κατά τον χρόνο λύσης, διάλυσης ή συγχώνευσής του, είτε κατά τη διάρκεια της εκκαθάρισής του.

(β) Οι οφειλές να κατέστησαν ληξιπρόθεσμες κατά τη διάρκεια της θητείας τους. Ωστόσο, αν οι οφειλές διαπιστώνονται ύστερα από έλεγχο, ως αλληλεγγύως υπεύθυνα πρόσωπα νοούνται μόνο τα πρόσωπα στα οποία συνέτρεχαν οι λοιπές προϋποθέσεις (α) και (γ) κατά το φορολογικό έτος ή την περίοδο στην οποία ανάγονται οι οφειλές αυτές. Επίσης, εάν οι φορολογικές οφειλές έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση, η αλληλέγγυα ευθύνη βαραίνει και τα πρόσωπα στα οποία συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις κατά τον χρόνο που κάθε δόση της ρύθμισης κατέστη ληξιπρόθεσμη ή η ρύθμιση απωλέσθηκε.

(γ) Οι εν λόγω οφειλές να μην καταβλήθηκαν ή να μην αποδόθηκαν στο Δημόσιο από υπαιτιότητα των ανωτέρω προσώπων. Συνεπώς τα πρόσωπα αυτά έχουν το δικαίωμα, αλλά και το βάρος απόδειξης, για τη μη ύπαρξη της υπαιτιότητάς τους.

Πρόσωπα ευθυνόμενα για την καταβολή φόρου εκ μέρους του νομικού προσώπου, σύμφωνα με τα ανωτέρω, δύνανται να ασκήσουν έναντι της φορολογικής διοίκησης, παράλληλα με το νομικό πρόσωπο, οποιοδήποτε δικαίωμα θα είχε στη διάθεσή του το νομικό πρόσωπο.

Ισχύς νέων διατάξεων

Οι νέες (ευνοϊκότερες) διατάξεις ισχύουν από τις 12/12/2019 και μετά, και εφαρμόζονται:

(i) Αυτοδικαίως, για οφειλές που βεβαιώνονται το πρώτον και ανάγονται σε φορολογικό έτος ή περίοδο από τις 12-12-2019 και μετά, στο νομικό πρόσωπο (νέες υποθέσεις).

(ii) Αυτοδικαίως, για οφειλές που βεβαιώνονται το πρώτον από τις 12-12-2019 και μετά, αλλά ανάγονται σε φορολογικό έτος ή περίοδο πριν από τις 12-12-2019 (νέες υποθέσεις για παλαιές οφειλές), με την προϋπόθεση ότι δεν επιφέρουν χειροτέρευση της θέσης του διοικούντος προσώπου σε σχέση με τις διατάξεις που ίσχυαν κατά τον χρόνο που ανάγονται οι οφειλές αυτές.

(iii) Κατόπιν αιτήσεως του ενδιαφερομένου, αναδρομικά, για οφειλές που έχουν βεβαιωθεί πριν από τις 12-12-2019 (παλαιές υποθέσεις). Η αίτηση υποβάλλεται στην υπηρεσία της φορολογικής διοίκησης που είναι αρμόδια για την επιδίωξη της είσπραξης των οφειλών. Για την αποδοχή της αίτησης, αρκεί η διαπίστωση είτε της λήψης μέτρων εις βάρος του για φόρους που δεν κατονομάζονται στο άρθρο 50 ΚΦΔ είτε της μη συνδρομής έστω και μιας προϋπόθεσης εκ των ανωτέρω (α), (β) και (γ). Σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης, μπορεί να ασκηθεί ενδικοφανής προσφυγή.

Σε περίπτωση εκκρεμών ενδικοφανών προσφυγών λόγω απόρριψης των εν λόγω αιτήσεων, παρέχεται η δυνατότητα στους ενδιαφερομένους να υποβάλουν εκ νέου αιτήσεις μέχρι 31.12.2020 με παράλληλη κοινοποίηση στη Δ/νση Επίλυσης Διαφορών. Η ίδια δυνατότητα υποβολής εκ νέου αίτησης παρέχεται και στα πρόσωπα τα οποία δεν άσκησαν ενδικοφανή προσφυγή μετά την απόρριψη των σχετικών αιτήσεων ή δεν άσκησαν προσφυγή ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων μετά την απόρριψη της ενδικοφανούς προσφυγής είτε ρητά είτε σιωπηρά.

* Η κ. Τζένη Πάνου είναι υπεύθυνη του Φορολογικού Τμήματος της ASnetwork (www.asnetwork.gr).

πηγή: kathimerini.gr