Ποιες δαπάνες αφορούν οι e-αποδείξεις και πως μπορούμε να τις καλύψουμε
Γράφει ο Απόστολος Αλωνιάτης
Ποια προβλήματα παρουσιάζονται στη συγκέντρωση των δαπανών
με ηλεκτρονικά μέρα και πότε οδηγούν σε έλεγχο
Περιμένοντας τα μετρά του Σεπτεμβρίου από την ΔΕΘ και διαβάζοντας
σενάρια για μειώσεις φόρων σε ορισμένες κατηγορίες εσόδων, για αλλαγές στον
τρόπο που θα φορολογηθούν οι ατομικές επιχειρήσεις με τεκμαρτό τρόπο αλλά και
μια σειρά άλλα φορολογικά μέτρα, που η αλήθεια είναι ότι ξεκίνησαν πολύ νωρίς
να συζητούνται, ας δούμε ορισμένα ζητήματα που αφορούν τις φορολογικές δηλώσεις
και όχι μόνο.
Καταγραφή προβλημάτων
Θα θέλαμε να αναφερθούμε σε μια θετική ενέργεια, στην
καταγραφή των προβλημάτων στην υποβολή των φορολογικών δηλώσεων και όχι μόνο
που έγινε από την Ένωση Φοροτεχνικών Ελευθέρων Επαγγελματιών Αττικής (ΕΦΕΕΑ),
πάνω στα ζητήματα που αφορούν την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων για το 2025
και η κατάθεση σχετικού υπομνήματος στην ΑΑΔΕ.
Μέσα στα πολλά προβλήματα που παρουσιάστηκαν στο υπόμνημα,
ήταν και τα προβλήματα που παρουσιάζονται με τους κωδικούς 049 -050 και αφορούν
την εξόφληση με ηλεκτρονικό τρόπο αποδείξεων αγαθών και υπηρεσιών.
Σύμφωνα με το υπόμνημα :
·
«Ιδιαίτερα σοβαρό είναι το πρόβλημα που
εντοπίζεται στην προσυμπλήρωση του κωδικού 049, ο οποίος αφορά την κάλυψη του
ορίου του 30% τραπεζικών δαπανών επί του δηλωθέντος εισοδήματος. Συγκεκριμένα,
έχει παρατηρηθεί ότι στο άθροισμα περιλαμβάνονται και κινήσεις μεταξύ
λογαριασμών του ίδιου φορολογούμενου – δηλαδή μεταφορές από λογαριασμό σε
λογαριασμό ή από τράπεζα σε τράπεζα. Επιπλέον εμφανίζονται εκροές χρημάτων που
δεν θα έπρεπε βάσει της φύσης τους όπως που αφορούν αγορές τραπεζικών
προϊόντων, όπως π.χ. ομόλογα. Η εικόνα αυτή προβληματίζει καθώς αυτά τα
δεδομένα μπορεί στο μέλλον να επιχειρηθεί να αξιοποιηθούν από τις φορολογικές
αρχές για ελέγχους.
·
Παρατηρήθηκε η προσυμπλήρωση ποσού ύψους
34.540,44 € ως τόκοι εκτός τραπεζικών καταθέσεων στο όνομα φορολογούμενου, με
καταχωρημένο φορέα τη CITIBANK INTERNATIONAL LIMITED (ΑΦΜ 999843488). Ωστόσο,
από τον έλεγχο στοιχείων επιχειρήσεων προκύπτει ότι η εν λόγω εταιρεία έχει
διακόψει τη δραστηριότητά της από το έτος 2016. Η ασυμφωνία αυτή δημιουργεί
εύλογα ερωτήματα ως προς την ακρίβεια και την αξιοπιστία των προσυμπληρωμένων
στοιχείων.»
α) Τι
γίνεται αν δεν έχει καλύψει ο φορολογούμενος τις αποδείξεις αυτές και αν μπορεί
να τις καλύψει με κάποιο τρόπο
Ηλεκτρονική
εξόφληση θεωρείται και η εξόφληση στα ειδικά μηχανήματα που έχουν εγκαταστήσει
οι τράπεζες αλλά και οι καταθέσεις σε λογαριασμούς μέσω των ΑΤΜ.
Αυτές δεν
καταγράφονται με συνέπεια να μην εμφανίζονται στα στοιχεία που στέλνουν οι
τράπεζες. Αν αποδεδειγμένα έχουμε τέτοιες περιπτώσεις τότε μπορούμε να
διορθώσουμε το ποσό που στέλνει η τράπεζα και να βάλουμε το πραγματικό ποσό των
e-αποδείξεων
β) Πάντοτε
κάνουμε έλεγχο στον κωδικό 049 για να δούμε αν σε αυτών έχουν μπει ποσά που δεν
καλύπτουν e-αποδείξεις , π.χ. ποσά μεταφέραμε ή
κάναμε χρήση της κάρτας μας για την αγορά ενός οχήματος
γ) Το
γίνεται αν οι αποδείξεις αυτές είναι πάνω από το εισόδημα που έχει δηλώσει στην
φορολογική δήλωση τους . Αν αυτά τα ποσά δεν είναι λανθασμένες χρεώσεις σαν
αυτές που αναφέρονται στο υπόμνημα ή ποσά που αφορούν την αγορά αγαθών και
υπηρεσιών που καταχωρούνται στα βιβλία επιτηδευματιών, τότε ο φορολογούμενος κινδυνεύει
να βγει σε έλεγχο με τις έμμεσες τεχνικές ελέγχου δηλαδή με έλεγχο όλων των δαπανών
του από την μια και από την άλλη των κινήσεων του τραπεζικού του λογαριασμού.
Κάλυψη αφορολόγητου με ηλεκτρονικά μέσα
πληρωμής
Το απαιτούμενο ποσό των δαπανών για το φορολογικό έτος 2024
προσδιορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις
της παρ. 6 του άρθρου 15, της παρ. 4 του άρθρου 40 καθώς και της παρ. 71 του
άρθρου 72 του ν.4172/2013, όπως προστέθηκε και ισχύει από την παρ. 3 του άρθρου
37 του ν.4797/2021(Α’ 66) ως ακολούθως:
Σε ποσοστό τριάντα
τοις εκατό (30%) του πραγματικού εισοδήματος, που προέρχεται από μισθωτή
εργασία και συντάξεις, επιχειρηματική δραστηριότητα και ακίνητη περιουσία και μέχρι είκοσι χιλιάδες
(20.000) ευρώ δαπανών. Επισημαίνεται ότι, ως πραγματικό εισόδημα επί του οποίου
υπολογίζεται το ελάχιστο απαιτούμενο ποσό δαπανών είναι κάθε εισόδημα που
εμπίπτει στις ως άνω κατηγορίες εισοδημάτων ανεξάρτητα από το γεγονός ότι
φορολογείται αυτοτελώς ή με την κλίμακα της παραγράφου 1 του άρθρου 15 ν.
4172/2013 ή με την κλίμακα της παραγράφου 4 του άρθρου 40 ν. 4172/2013 ή
απαλλάσσεται του φόρου.
Ειδικές περιπτώσεις
Στην περίπτωση που οι δαπάνες, που έχουν πραγματοποιηθεί εντός
του φορολογικού έτους 2024 και αφορούν
σε καταβολές φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων και ΕΝΦΙΑ (ανεξαρτήτως του
χρόνου βεβαίωσης αυτών), δανειακές
υποχρεώσεις προσωπικές ή επαγγελματικές προς χρηματοπιστωτικά ιδρύματα
(στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό) και για ενοίκια, υπερβαίνουν το εξήντα τοις εκατό
(60%) του πραγματικού εισοδήματος, τότε το απαιτούμενο ποσοστό δαπανών
περιορίζεται στο είκοσι τοις εκατό (20%), υπό την προϋπόθεση ότι οι ανωτέρω δαπάνες
έχουν καταβληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Στα ενοίκια περιλαμβάνεται το
ποσό που καταβάλλεται για ενοίκιο κύριας ή/και δευτερεύουσας κατοικίας του
φορολογούμενου, επαγγελματικής στέγης, καθώς και το ποσό που καταβάλλεται για
ενοίκιο κατοικίας των εξαρτώμενων τέκνων του που φοιτούν σε άλλη πόλη.
Για να
κατοχυρώσουμε μια δαπάνη ώστε να συμμετέχει στις κάλυψη του αφορολόγητου πρέπει
να έχει εξοφληθεί με χρεωστική, πιστωτική ή προπληρωμένη κάρτα, ή να έχει
εξοφληθεί μέσω e-banking.
Ποιες δαπάνες ΔΕΝ
συμμετέχουν για το «κτίσιμο» του αφορολόγητου.
• Ενοίκια.
• Αγορά οχημάτων,
αυτοκινήτων, μοτοσικλετών.
• Τέλη κυκλοφορίας.
• Δόσεις
στεγαστικών δανείων.
• Αγορά ομολόγων
και χρηματοοικονομικών προϊόντων.
Όλες οι άλλες
δαπάνες ¨μετράνε» στην συμπλήρωση του 30%
Προσοχή: Η ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή
υπολογίζεται πλέον στην κάλυψη του 30% . με την προϋπόθεση να έχει εξοφληθεί με
ηλεκτρονικό τρόπο.
Σε ποια ποσά εφαρμόζεται το 30%.
Στον υπολογισμό του πραγματικού εισοδήματος δεν περιλαμβάνονται το
συνολικό ποσό της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του ν. 4172/2013
του φορολογικού έτους 2024, όλων των κατηγοριών εισοδήματος, όπως αυτό
προκύπτει από την πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου του φορολογικού έτους 2024. Επιπροσθέτως, δεν
περιλαμβάνεται το ποσό της διατροφής που δίδεται από τον φορολογούμενο
στον/στην διαζευγμένο/-η σύζυγο ή σε μέρος συμφώνου συμβίωσης ή/και σε
εξαρτώμενο τέκνο του, εφόσον αυτό καταβάλλεται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής,
καθώς και το εισόδημα που προκύπτει από την προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων της
παρ. 1 του άρθρου 34 του ν. 4172/13.
Τι πρέπει να προσέξετε.
Κοινοί λογαριασμοί
Στις περιπτώσεις κοινών τραπεζικών λογαριασμών σε χρηματοπιστωτικά
ιδρύματα (κάθε μορφής στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό) οι πραγματικοί δικαιούχοι,
οι οποίοι καθορίζονται με βάση τις πραγματικές περιστάσεις, μπορούν να
χρησιμοποιούν τους εν λόγω λογαριασμούς ανάλογα με τις δαπάνες που
πραγματοποιούν μέσω αυτών.. Τα ίδια ισχύουν
και για πιστωτικές κάρτες με δικαιούχους κύρια και πρόσθετα μέλη.
Λογαριασμοί
(πρώην) ΔΕΚΟ
Σημειώνεται ότι ειδικά για τους λογαριασμούς ΔΕΚΟ που είναι σε
όνομα διαφορετικό από εκείνο που τους εξοφλεί, γίνονται δεκτές οι εν λόγω
δαπάνες, εφόσον ο καταβάλλων την δαπάνη είναι και ο πραγματικός χρήστης του
ακινήτου.
Κοινόχρηστα
Διευκρινίζεται, στην περίπτωση δαπανών των κοινόχρηστων χώρων, οι
οποίες εξοφλούνται από τον διαχειριστή της πολυκατοικίας/συγκροτήματος
ιδιοκτησιών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, αυτές θα λαμβάνονται υπόψη για τους
ενοίκους ή ιδιοκτήτες ανάλογα με το ποσό που τους αντιστοιχεί.
Δαπάνες
που έχουν καταχωρηθεί στα βιβλία επιτηδευματιών
Ειδικά για τους ασκούντες επιχειρηματική δραστηριότητα λαμβάνονται
υπόψη και εκείνες οι δαπάνες που πραγματοποιούνται από τον επαγγελματικό τους
τραπεζικό λογαριασμό, εφόσον αυτές αφορούν σε ατομικές ιδιωτικές τους δαπάνες
και όχι στην επιχειρηματική τους δραστηριότητα.
Δαπάνες
αισθητικής αναβάθμισης κτηρίων
Τονίζεται ότι λαμβάνονται υπόψη και οι δαπάνες του άρθρου 39Β του
ν. 4172/2013, που σχετίζονται με τη λήψη υπηρεσιών και αφορούν στην ενεργειακή,
λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων, καθώς οι εν λόγω δαπάνες
εντάσσονται στην υποομάδα 432 (υπηρεσίες επισκευής και συντήρησης κατοικίας)
της ομάδας 4 του δείκτη τιμών καταναλωτή της ΕΛ.ΣΤΑΤ.
Δαπάνες
που καλύπτονται εν όλο ή εν μέρη
Σε περίπτωση που κάποια από τα δικαιολογητικά που αφορούν δαπάνες
απόκτησης αγαθών και λήψης υπηρεσιών, όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 4 της
Α.1163/2020 απόφασης του Υφυπουργού Οικονομικών, έχουν κατατεθεί στον εργοδότη
του φορολογούμενου ή στο ασφαλιστικό ταμείο/ασφαλιστική εταιρία που είναι
ασφαλισμένος, προκειμένου να αποζημιωθεί για την πραγματοποίηση αυτών των
δαπανών, λαμβάνεται υπόψη μόνο το τυχόν μέρος της δαπάνης που επιβαρύνθηκε ο
ίδιος ο φορολογούμενος. Ενδεικτικά παραδείγματα τέτοιων δαπανών αποτελούν οι
φαρμακευτικές, οι δαπάνες για την αγορά ορθοπεδικών ειδών (νάρθηκες, κηδεμόνες,
υποδήματα, κ.λπ.), αναλώσιμων νοσηλευτικών υλικών, αναπηρικών βοηθητικών
οργάνων (πατερίτσες, αναπηρικά αμαξίδια, στρώματα κατάκλισης, κ.λπ.), ειδικών
μηχανημάτων (νεφελοποιητές, συσκευές αναρρόφησης, φιάλες οξυγόνου, κ.λπ.), οι
δαπάνες για έξοδα μετακίνησης και διαμονής των ασφαλισμένων, οι δαπάνες για
νοσήλια, οι δαπάνες για βρεφονηπιακούς σταθμούς, κ.λπ.., όταν δεν καλύπτονται
στο σύνολό τους από εργοδότες, ασφαλιστικά ταμεία και ασφαλιστικές εταιρείες,
οι οποίες δύναται να χρησιμοποιηθούν από τους φορολογουμένους, υπό την
προϋπόθεση ότι δεν αποτελούν δαπάνες που εκπίπτουν με βάση άλλη φορολογική
διάταξη.
Προκειμένου να ληφθούν αυτά τα ποσά υπόψη, απαιτείται βεβαίωση του
εργοδότη ή ασφαλιστικού ταμείου ή της ασφαλιστικής εταιρείας από την οποία να
προκύπτουν τα ακόλουθα:
α) Τα στοιχεία του προσώπου
για το οποίο καταβλήθηκε η δαπάνη,
β) Το συνολικό ποσό της
δαπάνης, για το οποίο υποβλήθηκαν δικαιολογητικά,
γ) Το ποσό της δαπάνης που καλύφθηκε από τον εργοδότη ή το
ασφαλιστικό ταμείο ή την ασφαλιστική επιχείρηση και
δ ) Το υπόλοιπο ποσό της δαπάνης με το οποίο επιβαρύνεται ο
φορολογούμενος.
Στην περίπτωση που η βεβαίωση εκδοθεί κατά το επόμενο έτος από το
έτος που καταβλήθηκαν οι δαπάνες, είτε υποβάλλεται τροποποιητική δήλωση βάσει
του άρθρου 19 του ν.4174/2013 για το έτος που καταβλήθηκαν, είτε δηλώνονται για
να εκπέσουν στο έτος χορήγησης της βεβαίωσης.
Απόδειξη της δαπάνης
Για την απόδειξη της εξόφλησης με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής των
δαπανών απόκτησης αγαθών και λήψης υπηρεσιών, όπως αυτές ορίζονται στο
άρθρο 4 της Α 1163/2020 ΑΥΟ, γίνεται
δεκτό κάθε πρόσφορο μέσο όπως ενδεικτικά, κατάσταση κίνησης τραπεζικού
λογαριασμού (bank statement) ή αντίγραφο κίνησης τραπεζικού λογαριασμού,
αναλυτική εικόνα καρτών, αποδεικτικά κατάθεσης ή εξόφλησης, αντίγραφο εκτύπωσης
της συναλλαγής του τερματικού μηχανήματος (POS) κ.λπ. χωρίς να απαιτείται η συλλογή αποδείξεων.
Σε κάθε περίπτωση υποβολής της δήλωσης δεν συνυποβάλλονται τα
δικαιολογητικά που αποδεικνύουν την απόδειξη της δαπάνης για απόκτηση αγαθών
και λήψης υπηρεσιών τα οποία φυλάσσονται από τον φορολογούμενο και παραδίδονται εφόσον ζητηθούν για έλεγχο.
Κάλυψη του ποσού από συζύγους
Επίσης, σε περίπτωση κοινής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, όπου
καλύπτεται το απαιτούμενο ποσό δαπανών από οποιονδήποτε εκ των δυο συζύγων ή
μερών συμφώνου συμβίωσης, το τυχόν πλεονάζον ποσό δύναται κατά τον προσδιορισμό
του φόρου εισοδήματος να μεταφερθεί στον άλλο σύζυγο ή στο άλλο μέρος συμφώνου
συμβίωσης για τυχόν κάλυψη του ελάχιστα απαιτούμενου ποσού δαπανών. Ακόμη στην
ίδια ως άνω περίπτωση, όταν ένας εκ των δυο συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης,
ανήκει στα πρόσωπα των περιπτώσεων για
τα οποία δεν απαιτείται η πραγματοποίηση δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής
και εφόσον πραγματοποιεί δαπάνες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, τότε το δηλωθέν
ποσό των δαπανών του δύναται κατά τον προσδιορισμό του φόρου, να μεταφερθεί
στον άλλο σύζυγο ή στο άλλο μέρος συμφώνου συμβίωσης για τυχόν κάλυψη του
ελάχιστα απαιτούμενου ποσού δαπανών (σχετ.
άρθρο 6 της Α. 1163/2020 απόφασης του Υφυπουργού Οικονομικών).
Εξαιρέσεις από την συλλογή ηλεκτρονικών αποδείξεων;
Βάσει του άρθρου 3 της
Α.1163/2020 απόφασης του Υφυπουργού Οικονομικών συγκεκριμένες κατηγορίες
φορολογουμένων εξαιρούνται από την υποχρέωση πραγματοποίησης δαπανών με
ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και δεν απαιτείται να προσκομίσουν αποδείξεις, αλλά
έχουν την υποχρέωση να συμπληρώσουν τους κωδικούς 023 - 024.
Σύμφωνα με την περ. Γ΄ της παρ. 6 του άρθρου 15 του ν. 4172/2013
οι ακόλουθες κατηγορίες φορολογουμένων απαλλάσσονται από την υποχρέωση
πραγματοποίησης δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και δεν απαιτείται να
προσκομίσουν αποδείξεις:
(i) Φορολογούμενοι που ως το τέλος του εκάστοτε φορολογικού έτους
έχουν συμπληρώσει το εβδομηκοστό (70ό) έτος της ηλικίας τους.
(ii) Άτομα με ποσοστό αναπηρίας ογδόντα τοις εκατό (80%) και άνω.
(iii) Όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση.
(iv) Οι φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής, που υποχρεούνται σε υποβολή
δήλωσης στην Ελλάδα.
(v) Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην
αλλοδαπή, καθώς και φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας που διαβιούν ή εργάζονται στην
αλλοδαπή. Στην έννοια της αλλοδαπής περιλαμβάνονται τόσο οι χώρες της
Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ε.Ο.Χ., όσο και οι τρίτες χώρες.
(vi) Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας
εισοδήματος.
(vii) Οι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία.
(viii) Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500
κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την
τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους. Ως τουριστικοί
τόποι ορίζονται όσοι περιλαμβάνονται στο π.δ. 899/1976, όπως τροποποιήθηκε με
το π.δ. 664/1977.
(ix) Οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος
Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).
(x) Οι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας
νοσηλείας (πέραν των έξι (6) μηνών).
(xi) Όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα.
(xii) Οι φυλακισμένοι.
Αλωνιάτης Απόστολος
Οικονομολόγος
- φοροτεχνικός, Α' Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών
Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Voice (Finance & Markets Voice) , την Κυριακή 1 Ιουνίου 2025
.
