Οι υπουργοί Οικονομικών της Ε.Ε. (ΕCOFIN) υιοθέτησαν , έπειτα από καθυστέρηση μηνών, μια «μαύρη λίστα» φορολογικών παραδείσων που περιλαμβάνει 17 χώρες.Για τις χώρες αυτές, που κατηγορούνται για άρνηση συνεργασίας και ανταλλαγής πληροφοριών με την Ε.Ε., προέκυψε διαφωνία μεταξύ των 28 όσον αφορά την επιβολή κυρώσεων.
Του Κώστα Μοσχονά*
Μία ομάδα χωρών ζήτησε την επιβολή αυστηρών κυρώσεων και μία άλλη ομάδα, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, τάχθηκε υπέρ της λήψης ελαστικών μέτρων για τις χώρες της μαύρης λίστας και αντιτάχθηκε στην επιβολή αυστηρών κυρώσεων.
Ο λόγος; Να μη δημιουργηθούν προβλήματα στην εμπορική ναυτιλία τους, δεδομένου ότι πολλοί πλοιοκτήτες χρησιμοποιούν σημαίες ευκαιρίας χωρών που βρίσκονται στη μαύρη λίστα των φορολογικών παραδείσων. Τα συμφέροντα, συμφέροντα…
Οι «28» υιοθέτησαν, επίσης, έναν δεύτερο «γκρίζο κατάλογο» που περιλαμβάνει 47 χώρες, οι οποίες δεσμεύθηκαν να συνεργαστούν με την Ε.Ε., αλλά οφείλουν να το αποδείξουν στην πράξη.




Στον κατάλογο αυτόν βρίσκεται η Ελβετία και χώρες των Δυτικών Βαλκανίων…
Η συζήτηση ήταν αρκετά επεισοδιακή, αλλά στο τέλος όλοι έμειναν ικανοποιημένοι διότι επήλθε συμφωνία για την υιοθέτηση των 2 καταλόγων, η οποία δείχνει ότι επιτέλους η Ε.Ε. δεν παρέμεινε στην αδράνεια μετά τις αποκαλύψεις (Paradise Papers κ.λπ.) για τη δραστηριότητα και τους πελάτες των φορολογικών παραδείσων.
Μην ξεχνάμε ότι η λήψη αποφάσεων για τα θέματα φορολογίας απαιτεί ομοφωνία των «28».
Επιπλέον, σε σύγκριση με τον ΟΟΣΑ, που έχει καταρτίσει μια «μαύρη λίστα», η οποία περιλαμβάνει μόνο τα νησιά Τρινιντάντ και Τομπάγκο, η Ευρώπη των 28 προχώρησε πολύ περισσότερο, υιοθετώντας μια λίστα με 17 χώρες, έστω και αν τα μέτρα είναι αναιμικά…Τα κράτη-μέλη που ζήτησαν τη λήψη αυστηρών κυρώσεων για τις χώρες που βρίσκονται στη μαύρη λίστα ήταν η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Πορτογαλία, η Σλοβενία και η Ρουμανία.
Απέναντί τους βρέθηκαν το Λουξεμβούργο, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Μάλτα, η Σουηδία, η Ιρλανδία, η Ολλανδία, η Λιθουανία, η Φινλανδία και η Ελλάδα.
Οι χώρες αυτές τάχθηκαν υπέρ μιας στενής παρακολούθησης των φορολογικών παραδείσων της μαύρης λίστας και κατά της επιβολής κυρώσεων, επικαλούμενες κυρίως το πρόβλημα που θα δημιουργηθεί στην εμπορική ναυτιλία τους…
Οι δύο λίστες (μαύρη και γκρίζα) καταρτίστηκαν σε συνεργασία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με το Συμβούλιο Υπουργών.
Η «μαύρη λίστα» περιλαμβάνει 17 χώρες: Μπαχρέιν, Μπαρμπέιντος, Νότια Κορέα, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Γρενάδα, Γκουάμ, Νησιά Μαρσάλ, Μακάο, Ναμίμπια, Παλάου, Παναμάς, Σαμόα, Αμερικανική Σαμόα, Αγία Λουκία, Τρινιντάντ και Τομπάγκο, Τυνησία.
Αρχικά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε καταρτίσει μία «μαύρη λίστα» με 92 χώρες. Στη συνέχεια, όμως, ο αριθμός μειώθηκε, λόγω επίδειξης καλής θέλησης για συνεργασία με την Ε.Ε. από πολλές χώρες, οι οποίες μεταφέρθηκαν στην «γκρίζα λίστα»…
Αυτό έγινε με την Τουρκία, η οποία από τη «μαύρη λίστα» μεταπήδησε, έπειτα από υποσχέσεις και δεσμεύσεις, στην «γκρίζα».
Τα βασικά κριτήρια που ελήφθησαν υπόψη για την κατάρτιση της «μαύρης λίστας» είναι τρία:
1) η έλλειψη φορολογικής διαφάνειας με αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών,
2) η εφαρμογή προτιμησιακών μέτρων που δημιουργούν προβλήματα στην Ε.Ε. και
3) η μη εφαρμογή των μέτρων του ΟΟΣΑ κατά της επιθετικής φορολογικής πολιτικής.
Για τις 17 χώρες της «μαύρης λίστας» προβλέπονται κυρώσεις σε κοινοτικό επίπεδο, όπως ο αποκλεισμός τους από τις χρηματοδοτήσεις της Ε.Ε. Στις κοινοτικές κυρώσεις προστίθενται και οι εθνικές, των κρατών-μελών, τα οποία για να εξασφαλιστεί η συντονισμένη δράση πρέπει να εφαρμόζουν τουλάχιστον ένα από τα ακόλουθα φορολογικά μέτρα:



1) ενισχυμένη παρακολούθηση ορισμένων συναλλαγών,
2) ενίσχυση των ελέγχων σε φορολογούμενους στην Ε.Ε. που επωφελούνται ή χρησιμοποιούν τις δομές των χωρών της «μαύρης λίστας»,
3) μη δυνατότητα έκπτωσης των δαπανών,
4) αντιστροφή του βάρους της απόδειξης,
5) ειδικές απαιτήσεις τεκμηρίωσης,
6) υποχρεωτική γνωστοποίηση από τους φορολογικούς μεσάζοντες ειδικών φορολογικών καθεστώτων…

Η «γκρίζα» λίστα

Οι 47 χώρες της «γκρίζας λίστας» είναι οι εξής: Αλβανία, Ανδόρα, Αρμενία, Αρούμπα, Μπελίζ, Βερμούδες, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Μποτσουάνα, Πράσινο Ακρωτήριο, Νησιά Κέιμαν, Νησιά Κουκ, Κουρασάο, Νησιά Φερόε, Φίτζι, ΠΓΔΜ, Γριλανδία, Γκουέρνσεϊ, Χονγκ Κονγκ, Νήσος Μαν, Τζέρσεϊ, Τζαμάικα, Ιορδανία, Νήσος Λαμπουάν, Λίχτενσταϊν, Μαλαισία, Μαλδίβες, Αγιος Μαυρίκιος, Μαυροβούνιο, Μαρόκο, Ναουρού, Νέα Καληδονία, Νίου, Ομάν, Περού, Κατάρ, Αγιος Βικέντιος-Γρεναδίνες, Αγιος Μαρίνος, Σερβία, Σεϊχέλες, Ζουαζιλάνδη, Ελβετία, Ταϊλάνδη, Τουρκία, Ουρουγουάη, Βανουάτου, Βιετνάμ.
Από τον εν λόγω κατάλογο, οι χώρες που βρίσκονται στην κατηγορία των οικονομικά αναπτυγμένων χωρών έχουν προθεσμία να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει απέναντι στην Ε.Ε. μέχρι το τέλος του 2018.
Για αυτές που ανήκουν στην κατηγορία των αναπτυσσόμενων, η προθεσμία είναι μέχρι το τέλος του 2019…
Ο επίτροπος Π. Μοσκοβισί αναγνώρισε ότι οι κυρώσεις θα μπορούσε να ήταν αυστηρότερες, αλλά, όπως είπε, η χθεσινή απόφαση ήταν ένα «σημαντικό πρώτο βήμα».
Σημείωση: Οι φορολογικοί παράδεισοι του κόσμου «φιλοξενούν» σήμερα περί τα 20 τρισ. δολάρια μαύρου χρήματος. Η ετήσια απώλεια δημόσιων εσόδων από τη φοροαποφυγή μόνο των πολυεθνικών εκτιμάται στα 500 δισ. δολάρια. Οι φτωχές χώρες χάνουν περί τα 100 δισ. δολάρια. Χρήμα που επαρκεί για την εκπαίδευση 124 εκατομμυρίων παιδιών και την αποτροπή του θανάτου περίπου 8 εκατομμυρίων μωρών, παιδιών και μητέρων εκεί.(Μπάμπης Μιχάλης*)
*Πηγή: http://www.efsyn.gr/