Τα χαμένα έσοδα από την αμόλυβδη και τα σενάρια για νέο χαράτσι στο πετρέλαιο

Τα πάνω κάτω στον προϋπολογισμό από τη μεταφορά κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης

17 Ιουν 2017

 Share  Tweet

Πονοκέφαλο προκαλεί στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης η «στροφή» των καταναλωτών στις φθηνότερες λύσεις ανεφοδιασμού των οχημάτων τους. Η κατρακύλα στις πωλήσεις της αμόλυβδης συνεχίζεται καθώς πέραν της οικονομικής κρίσης που «φρενάρει» τις μετακινήσεις αποτυπώνεται και ολοένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για την πετρελαιοκίνηση και την υγραεριοκίνηση. Για κάθε λίτρο αμόλυβδης που υποκαθίσταται από ένα λίτρο πετρελαίου κίνησης, το ελληνικό δημόσιο χάνει 34 λεπτά του ευρώ. Μόνο μέσα στο 2016, οι πωλήσεις της αμόλυβδης μειώθηκαν κατά 50,571 χιλιάδες μετρικούς τόνους για να «προσγειωθούν» στα 2,3 δις. λίτρα όταν το 2010 οι αντίστοιχες πωλήσεις ξεπερνούν τα 3,4 δις. λίτρα. Μόνο από αυτή τη μεταβολή, το ελληνικό δημόσιο χάνει πάνω από ένα δις. ευρώ ετησίως το οποίο δεν αναπληρώθηκε παρά μερικώς από τις πωλήσεις του πετρελαίου κίνησης οι οποίες και αυξήθηκαν από τα 2,488 δις. λίτρα το 2010 ή τα 2,513 δισ. λίτρα το 2015, στα 2,622 δις. λίτρα το 2016. Στον προϋπολογισμό του 2017, ήδη παρατηρείται «τρύπα» της τάξεως των 126 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που είχε τεθεί για το 4μηνο ενώ το ανησυχητικό από τα στοιχεία που δημοσιεύει το υπουργείο Οικονομικών είναι ότι η κατάσταση δείχνει να επιδεινώνεται. Πλέον θεωρείται πολύ πιθανό να επιχειρηθεί η επιπλέον φορολόγηση των πετρελαιοκίνητων οχημάτων –ενδεχομένως μέσα από την αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των τελών κυκλοφορίας- ώστε να μπει «φρένο» και στη μεταφορά κατανάλωσης από την αμόλυβδη στο πετρέλαιο κίνησης που «πληγώνει» τον κρατικό προϋπολογισμό.

Ένα λίτροαμόλυβδης κοστίζει αυτή την περίοδο –μετά και την πρόσφατη αποκλιμάκωση των διεθνών τιμών- 1,491 ευρώ κατά μέσο όρο. Από αυτά το 1 ευρώ (0,992 ευρώ για την ακρίβεια) είναι φόροι και τέλη. Με τις αλλεπάλληλες αυξήσεις στον ειδικό φόρο κατανάλωσης των καυσίμων αλλά και τις μεταβολές του ΦΠΑ, φτάσαμε πλέον στη σχέση «1 προς 1»: για κάθε λίτροαμόλυβδης πληρώνουμε και ένα ευρώ φόρο στο κράτος. Πενήντα λίτρα χωράει το ρεζερβουάρ; 50 ευρώ φόρους θα εισπράξει το δημόσιο. Όσο απίστευτο και αν φαίνεται, ο καταναλωτής που γεμίζει το ρεζερβουάρ του μια φορά την εβδομάδα, πληρώνει περισσότερα στο κράτος από όσα καταβάλλει ένας μισθωτός με ετήσιες αποδοχές 20.000 ευρώ για φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων και εισφορά αλληλεγγύης μαζί.

Στηναμόλυβδη, οι φόροι, τα τέλη και οι λοιπές επιβαρύνσεις αντιστοιχούν στο 67% της τιμής λιανικής. Η τιμή διυλιστηρίου αντιστοιχεί στο 28 % της τελικής τιμής ενώ το περιθώριο κέρδους των εταιρειών εμπορίας και των πρατηριούχων, ανέρχεται στο 6% της τελικής τιμής. Σε απόλυτους αριθμούς, ο φόρος ανά λίτρο φτάνει στο 1 ευρώ καθώς:

1. Μόνο 70 λεπτά είναι ο ειδικός φόρος κατανάλωσης μετά και την πρόσφατη αύξηση που ενεργοποιήθηκε από τις αρχές του 2017.
2. Ο ΦΠΑ 24%, υπολογίζεται όχι μόνο επί της διυλιστηριακής τιμής και επί του κέρδους στο στάδιο της εμπορίας αλλά και επί του ειδικού φόρου κατανάλωσης. Είναι η γνωστή πρακτική που επιβάλλει σε πολλά προϊόντα η Ελλάδα: φόρος στον φόρο. Έτσι, ο ΦΠΑ σε ένα λίτρο, φτάνει να αντιστοιχεί στα 0,2892 ευρώ.
3. Αν προστεθούν και τα διάφορα τέλη (ανταποδοτικό τέλος ρυθμιστικής αρχής ενέργειας, εισφορά ειδικού λογαριασμού πετρελαιοειδών και ειδικό τέλος δικαιωμάτων εκτέλεσης τελωνειακών εργασιών) τότε η συνολική επιβάρυνση προσεγγίζει το 1 ευρώ.

Στο πετρέλαιο κίνησης, η εικόνα είναι διαφορετική καλύτερη καθώς σε ένα λίτρο, επιβάλλονται φόροι και τέλη 0,6614 ευρώ. Αντιστοιχούν δηλαδή στο 53,04% της τιμής λιανικής η οποία την προηγούμενη εβδομάδα διαμορφωνόταν στα 1,247 ευρώ.

Να λοιπόν πώς προκύπτει η απώλεια εσόδων για το δημόσιο: για κάθε λίτρο αμόλυβδης που αντικαθίσταται από ένα λίτρο πετρελαίου κίνησης, το δημόσιο χάνει 1 ευρώ και εισπράττει 0,66 ευρώ. Άρα προκύπτει μια απώλεια 0,34 ευρώ. Επί ποιων ποσοτήτων υπολογίζονται αυτές οι απώλειες;

• Αμόλυβδη: Η κατανάλωση αμόλυβδης βενζίνης συρρικνώθηκε το 2016 για μια ακόμη χρονιά αν και με μικρότερο ρυθμό συγκριτικά με τα προηγούμενα μνημονιακά χρόνια. Οι πωλήσεις περιορίστηκαν στα 2,299 εκατομμύρια μετρικούς τόνους έναντι 2,349 εκατομμύρια μετρικούς τόνους το 2015. Από την κατανάλωση που υπήρχε το 2010, έχει χαθεί περίπου το ένα τρίτο, ποσοστό που μεταφράζεται 1,123 εκατομμύρια τόνους. Το 2010, πρώτο μνημονιακό έτος, οι οδηγοί κατανάλωναν περίπου 3,422 εκατομμύρια μετρικούς τόνους.
• Πετρέλαιο κίνησης: Το 2016 ήταν το 4ο διαδοχικό έτος αύξησης της κατανάλωσης στοιχείο που αποτυπώνει κατά κύριο λόγο τη στροφή των οδηγών προς την πετρελαιοκίνηση (σ.σ τα 6 στα 10 νέα οχήματα είναι πετρελαιοκίνητα). Από το 2016, οι πωλήσεις πετρελαίου κίνησης είναι μεγαλύτερες συγκριτικά με την αμόλυβδη ενώ φέτος η ψαλίδα άνοιξε ακόμη περισσότερο. Έτσι, το 2016, πουλήθηκαν 2,622 εκατομμύρια μετρικοί τόνοι έναντι 2,513 εκατομμυρίων το 2015. Η αύξηση είναι συνεχής μετά το 2013 οπότε και επετράπη η είσοδος των πετρελαιοκίνητων οχημάτων στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Τα έσοδα

Στο τετράμηνο, τα έσοδα και από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στα καύσιμα αλλά και από τον ΦΠΑ, διαμορφώθηκαν στα 1,394 δις. ευρώ με τον στόχο για την συγκεκριμένη περίοδο να ανέρχεται στα 1,495 δις. ευρώ. Έτσι, έναντι του στόχου παρατηρούνται ήδη απώλειες 126 εκατ. ευρώ. Στο τέλος του μήνα, το υπουργείο Οικονομικών θα αναθεωρήσει τους στόχους βάσει των αναθεωρημένων προβλέψεων που έγιναν στο μεσοπρόθεσμο. Σε κάθε περίπτωση, η πτωτική τάση δύσκολα θα ανατραπεί μέσα στους επόμενους μήνες εκτός και αν αλλάξει η εικόνα λόγω τουρισμού.