ΚΡΙΣΙΜΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ

Οι 30 ημέρες - φωτιά για την ελληνική οικονομία

Της Ελευθερίας Αρλαπάνου

Περιθώριο τεσσάρων εβδομάδων, έως το κρίσιμο Eurogroup της 8ης Δεκεμβρίου, έχουν στη διάθεσή τους, κυβέρνηση και πιστωτές. Εντός ασφυκτικών χρονικών περιθωρίων και σε περιβάλλον έντονων πιέσεων που απορρέουν από την εγχώρια πολιτική δυναμική αλλά και τις αγορές, πρέπει να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση από την τρόικα και να πάρει «σάρκα και οστά» ο νέος μηχανισμός προληπτικής στήριξης, από τις αρχές του 2015.

Έτσι τις επόμενες μέρες αναμένεται να ενταθούν οι διαβουλεύσεις εντός της κυβέρνησης αλλά και με την τρόικα, ώστε οι ελεγκτές να «βγάλουν» εισιτήριο επιστροφής στην Αθήνα, ει δυνατόν έως το τέλος της ερχόμενης εβδομάδας, με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης να χαρακτηρίζεται «ζωτικής σημασίας» από το Eurogroup.

Οι παγίδες της... ECCL
Ειδικά ως προς το δεύτερο σκέλος, στο παρασκήνιο, θα «τρέχει» η διαπραγμάτευση για τους όρους παροχής του νέου, προληπτικού, μηχανισμού στήριξης, το πιθανότερο, ετήσιας διάρκειας, με μεγάλο «αγκάθι» το πώς θα ξεπεραστεί ο σκόπελος ενός νέου Μνημονίου, που προβλέπει βάσει κανονισμών, η παροχή της ενισχυμένης γραμμής πίστωσης (ECCL).

Πρόκειται για μεγάλο «αγκάθι» σε πολιτικό επίπεδο, και αναζητείται η χρυσή τομή στις... διατυπώσεις, με αρμόδιες πηγές να τονίζουν πάντως πως μιλάμε για ένα πλαίσιο με σαφώς μεγαλύτερη αυτονομία στην Ελλάδα, και πιο χαλαρούς όρους και πλαίσιο εποπτείας.

Ταυτόχρονα, επιδίωξη της κυβέρνησης παραμένει η απόσπαση, έστω προφορικής δέσμευσης, από την Ευρώπη για τη ρύθμιση του χρέους, θέμα πάντως που η Ευρωζώνη, εξετάζει, σύμφωνα με πληροφορίες σε τεχνικό επίπεδο, φέρεται όμως να έχει δεύτερες σκέψεις για την αναγκαιότητά της, αλλά και τον χρόνο πολιτικών αποφάσεων για το θέμα.

Μεταρρυθμιστικό σύμφωνο, έναντι προληπτικής στήριξης

Στο επίκεντρο έρχεται σε κάθε περίπτωση, το νέο Μεταρρυθμιστικό Σύμφωνο στο οποίο καλείται να δεσμευθεί η Ελλάδα, προσφέροντας μεταρρυθμίσεις ως αντάλλαγμα για την παροχή προληπτική στήριξης.

Οι δράσεις αναμένεται να είναι αριθμητικά πολύ λιγότερες, αλλά ποιοτικά, απαιτητικές: αξιολόγηση στο Δημόσιο, απελευθέρωση αγορών, αποκρατικοποιήσεις, ταχύτερη απονομή φορολογικής δικαιοσύνης, ασφαλιστικό, δομικές μεταρρυθμίσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα, είναι έξι κεντρικοί άξονες του νέου σχεδίου.

«Υπάρχουν δημόσιοι υπάλληλοι που δουλεύουν 12ωρα και 16ωρα κάθε μέρα, με όρους ιδιωτικού τομέα, πολύ σκληρά και δεν αμείβονται. Αυτό πρέπει να το δούμε», είναι η εκτίμηση του υπουργού Οικονομικών Γκ. Χαρδούβελη.

Η κυβέρνηση πάντως βγάζει από την ατζέντα νέες απολύσεις, ενώ δεν συζητά και το καθεστώς των ομαδικών απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα. Αποκλείει δε νομοθεσία για παραμετρικές αλλαγές στο ασφαλιστικό. Ωστόσο «φωτογραφίζει» παρεμβάσεις, εν ευθέτω χρόνω, σε επιμέρους χαρακτηριστικά. «Δεν μπορεί κάποιος που βγαίνει στη σύνταξη με πλήρη εργασιακό βίο, να έχει χαμηλότερες απολαβές από κάποιον με δεκαπέντε χρόνια υπηρεσίας, που λαμβάνει όμως το ΕΚΑΣ», τονίζει με νόημα κορυφαίος κυβερνητικός παράγοντας.

Λεπτές ισορροπίες
Μετά το Eurogroup της Πέμπτης, όπου μπήκε πλέον στην τελική ευθεία και επισήμως η διαπραγμάτευση για την επόμενη μέρα στην Ελλάδα, κυβερνητικές πηγές τονίζουν πως σε αυτή τη φάση, εκείνο που προέχει είναι η ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Σύμφωνα με πληροφορίες, στη δύσκολη συζήτηση της Πέμπτης, η Ελλάδα βρήκε συμμάχους, για παράδειγμα από το ιρλανδικό και το ισπανικό «μέτωπο», σε μια κουβέντα, λεπτών ισορροπιών και πολύπλευρων πιέσεων.

Η Αθήνα αποτιμά θετικά το ότι και η Ευρώπη δεσμεύεται σε ένα χρονοδιάγραμμα που θέτει ως κεντρικό ορόσημο, το Eurogroup της 8ης Δεκεμβρίου, καθώς και στο ότι δεν υπήρξε, επιμονή για το δημοσιονομικό κενό.

«Το ζήτημα, πλέον, είναι οι όροι, του νέου μεταβατικού μηχανισμού» τονίζει χαρακτηριστικά υψηλόβαθμο κυβερνητικό στέλεχος, υπογραμμίζοντας πως στο νέο σχήμα, εξαμηνιαίας ή ετήσιας διάρκειας, η Ελλάδα θα έχει μεγαλύτερη αυτονομία για τον καθορισμό και τον τρόπο επίτευξης των στόχων, αλλά και πιο χαλαρή εποπτεία.

8 δισ. ευρώ από τον «κουμπαρά» του ΤΧΣ
Στο τραπέζι παραμένει το εύρος των κεφαλαίων που μπορούν, τελικά, να χρησιμοποιηθούν από το απόθεμα των 11,4 δισ. ευρώ του ΤΧΣ, αφού όπως έχει γράψει η «Η» το πιθανότερο σενάριο είναι τελικά, να είναι διαθέσιμα περίπου 8 δισ. ευρώ για το νέο σχήμα. Έτσι, το μεγάλο ερώτημα που τίθεται είναι εάν το εύρος της νέας γραμμής θα κριθεί επαρκές από τις αγορές.

Οι ίδιες πηγές σημειώνουν πάντως πως από το κάδρο έχουν βγει ακραίες λύσεις, όπως η παροχή νέου δανείου.

Τεχνικός σύμβουλος ή χρηματοδότης
Υπό διαπραγμάτευση ο ρόλος του ΔΝΤ

Υπό διαπραγμάτευση τελεί ο ρόλος του ΔΝΤ στο νέο σχήμα. Θα περιοριστεί σε ρόλο τεχνικού συμβούλου ή θα έχει ανάμειξη, ως δυνητικός χρηματοδότης, στον προληπτικό μηχανισμό; Το τελευταίο είναι σενάριο που οι πιστωτές δεν αποσύρουν από το τραπέζι, αναμένοντας οριστικά αριθμητικά δεδομένα, τον Δεκέμβριο, μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. «Δεν ξέρουμε ακόμη ποιος θα είναι ο ρόλος του ΔΝΤ, το ζήτημα είναι ανοικτό», λέει χαρακτηριστικά υψηλόβαθμος ξένος αξιωματούχος, σημειώνοντας πως ακόμη υπάρχουν απροσδιόριστες παράμετροι. Υπογραμμίζουν όμως πως η Ελλάδα, τελικά, θα αποφασίσει εάν θέλει ή όχι χρήματα από το ΔΝΤ. Τεχνικά, στο ενδεχόμενο χρηματοδότησης από το ΔΝΤ θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί, προληπτική Διερυμένη Χρηματοδοτική Διευκόλυνση, (Extended Fund Facility), με προϋποθέσεις (conditionality), σε ποιο χαλαρό πλαίσιο, ενώ θα μπορούσε να περιοριστεί η δέσμευση με μια «Επιστολή Προθέσεων» (Letter of Intent).