Τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την απόφαση του διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γ. Πιτσιλή για τον τύπο, το περιεχόμενο και τον τρόπο συμπλήρωσης, υποβολής και εκκαθάρισης των εντύπων Ε1 και Ε2 των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, τα οποία θα κληθούν να υποβάλουν φέτος πάνω από 8,2 εκατομμύρια φορολογούμενοι, ηλεκτρονικά μέσω του συστήματος TAXISnet.
Ξεχωριστά εκκαθαριστικά σημειώματα θα λαμβάνουν από φέτος οι σύζυγοι είτε υποβάλλουν τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος από κοινού είτε χωριστά.
Επιπλέον, όσοι φοιτητές σπουδάζουν μακριά από τους τόπους διαμονής των οικογενειών τους και νοικιάζουν φοιτητική στέγη, εφόσον το 2018 απέκτησαν οποιασδήποτε μορφής και οποιουδήποτε ύψους εισόδημα, θα φορτωθούν με το τεκμήριο διαβίωσης της ενοικιαζόμενης κατοικίας, θα πάψουν να θεωρούνται εξαρτώμενα μέλη των οικογενειών τους και θα υποχρεωθούν να εμφανίσουν στην εφορία εξωπραγματικού ύψους εισοδήματα, με κίνδυνο ακόμη και να πληρώσουν φόρο εισοδήματος.
Επίσης, οι περίπου 400.000 εν ενεργεία και συνταξιούχοι δημόσιοι λειτουργοί που υπάγονται στα ειδικά μισθολόγια και έλαβαν τον Δεκέμβριο του 2018 ή λαμβάνουν στους πρώτους μήνες του 2019 αναδρομικά ποσά, βάσει του ν. 4575/2018, οφείλουν να δηλώσουν τα ποσά αυτά ως αυτοτελώς φορολογούμενα με 20% στις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που θα υποβάλουν φέτος για το 2018 και θα κληθούν να πληρώσουν επ’ αυτών ειδική εισφορά αλληλεγγύης 2,2%-10%.

Σύμφωνα ειδικότερα με τα όσα αναφέρονται στην απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ (υπ’ αριθμόν Α 1041/2019):

1 Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία οι σύζυγοι υποβάλλουν κοινή δήλωση φορολογίας εισοδήματος θα διενεργείται ξεχωριστή βεβαίωση του φόρου και θα εκδίδονται δύο πράξεις προσδιορισμού φόρου, μία για κάθε σύζυγο. Πιστωτικά ποσά του ενός συζύγου δεν θα συμψηφίζονται με τυχόν χρεωστικά του άλλου και στην περίπτωση που έχουν και οι δύο πιστωτικά ποσά θα επιστρέφονται στον κάθε δικαιούχο χωριστά.

Η μίσθωση φοιτητικής κατοικίας

2 Σε περίπτωση κατά την οποία ενήλικο εξαρτώμενο τέκνο του φορολογούμενου μισθώνει κατοικία ή οποιουδήποτε τύπου κατάλυμα, διαφορετική από αυτήν της κύριας κατοικίας της οικογένειας (φοιτητής που σπουδάζει σε διαφορετικό τόπο, τέκνο που υπηρετεί τη στρατιωτική του θητεία κ.λπ.) μόνο εφόσον δεν έχει δική του υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, επιτρέπεται η κατοικία αυτή να δηλώνεται ως δευτερεύουσα από τον γονέα που είναι υπόχρεος να περιλάβει τα εισοδήματα του εξαρτώμενου μέλους του στη δική του δήλωση. Έτσι, μόνο στην περίπτωση αυτή το τεκμήριο διαβίωσης θα βαρύνει τον γονέα και όχι το τέκνο.
Η δυνατότητα αυτή θα παρέχεται ακόμη και στην περίπτωση που το μισθωτήριο συντάσσεται στο όνομα του τέκνου.
Συνεπώς, όσοι από τους φοιτητές που σπουδάζουν μακριά από τα σπίτια των οικογενειών τους και νοικιάζουν φοιτητική στέγη απέκτησαν το 2018 κάποιο πολύ μικρό εισόδημα (π.χ., από τόκους καταθέσεων στο όνομά τους ή από περιστασιακή απασχόληση) επειδή υποχρεούνται να υποβάλουν φέτος δική τους φορολογική δήλωση θα υποχρεωθούν να δηλώσουν αυτοί ως τεκμήριο τη φοιτητική κατοικία.
Έτσι, θα επιβαρυνθούν αυτοί με το τεκμήριο διαβίωσης της κατοικίας, με αποτέλεσμα να εμφανίσουν αναγκαστικά ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα υψηλότερο του πενιχρού πραγματικού εισοδήματός τους και πολύ μεγαλύτερο των 3.000 ευρώ, που είναι το όριο ετήσιου εισοδήματος μέχρι το οποίο θεωρούνται εξαρτώμενα τέκνα.
Σε κάθε τέτοια περίπτωση, δηλαδή, ο φοιτητής θα πάψει να θεωρείται εξαρτώμενο τέκνο και στη φορολογική δήλωση που θα υποβάλει το άνω των 3.000 ευρώ τεκμαρτό του εισόδημα θα φορολογηθεί ως προερχόμενο από μισθωτή εργασία. Το τεκμαρτό αυτό εισόδημα, όμως, δεν θα είναι αφορολόγητο αν ο φοιτητής δεν έχει μεριμνήσει να έχει καταβάλει εντός του 2018, μέσω χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών ή άλλων ηλεκτρονικών μεθόδων πληρωμής, δαπάνες για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών συνολικού ύψους 10% επί του εισοδήματος αυτού!
Σε περίπτωση που δεν θα έχει προνοήσει να καλύψει το ποσοστό αυτό θα κληθεί φέτος με το εκκαθαριστικό της φορολογικής του δήλωσης να πληρώσει φόρο 22% επί του «ακάλυπτου» ποσού.
Επιπλέον, επειδή ο φοιτητής θα πάψει πλέον να θεωρείται εξαρτώμενο μέλος, η οικογένειά του δεν θα μπορέσει να τον συμπεριλάβει στην αίτηση Α21 που θα υποβάλει φέτος για να εισπράξει οικογενειακό επίδομα από τον ΟΠΕΚΑ, με συνέπεια:
* είτε να στερηθεί πλήρως το επίδομα, αν ο φοιτητής είναι το μοναδικό της τέκνο ή εάν λόγω μείωσης του αριθμού των δηλωθέντων εξαρτώμενων τέκνων το εισοδηματικό όριο θα έχει μειωθεί σημαντικά και θα έχει υποχωρήσει κάτω από το όριο του ετήσιου εισοδήματος της οικογένειας,
*  είτε να εισπράξει μειωμένο επίδομα λόγω μείωσης του αριθμού των εξαρτώμενων τέκνων.

Τα αναδρομικά

3 Στις κατηγορίες εισοδημάτων που απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο, αλλά υπόκεινται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης 2,2%-10%, περιλαμβάνονται και τα αναδρομικά που εισέπραξαν τον Δεκέμβριο του 2018 ή εισπράττουν εντός των πρώτων μηνών του 2019 οι περίπου 400.000 εν ενεργεία και συνταξιούχοι δημόσιοι λειτουργοί, οι οποίοι υπάγονται στα ειδικά μισθολόγια. Τα ποσά αυτά θα συμπεριληφθούν στις φετινές φορολογικές δηλώσεις των δικαιούχων, καθώς θεωρούνται εισοδήματα του έτους 2018.
Όλα τα ποσά εισοδημάτων θα είναι προσυμπληρωμένα από την ΑΑΔΕ στους κωδικούς 619-620 του πίνακα 6 του βασικού εντύπου Ε1 της φετινής φορολογικής δήλωσης, εφόσον γι’ αυτά έχει υπάρξει ηλεκτρονική πληροφόρηση από τους φορείς που τα κατέβαλαν.  Εφόσον για τα ποσά αυτά η ΑΑΔΕ δεν έχει καμία ηλεκτρονική πληροφόρηση, θα πρέπει να συμπληρωθούν από τους δικαιούχους στους κωδικούς 659-660 του πίνακα 6 του Ε1.

Οι επτά αλλαγές στο φετινό Ε1

* Αλλαγές σε 7 σημεία έχει το βασικό έντυπο Ε1 της φετινής φορολογικής δήλωσης. Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από την απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ για τον τύπο και το περιεχόμενο του Ε1 του φορολογικού έτους 2018:
1) Στο κάτω μέρος του πίνακα 1, στην 1η σελίδα του εντύπου, όπου αναγράφονται τα στοιχεία του φορολογούμενου, προστέθηκε νέα ένδειξη για όσους συζύγους επιλέγουν την υποβολή χωριστών δηλώσεων. Δίπλα από τη φράση «χωριστή δήλωση συζύγων», ο σύζυγος που έχει εκδηλώσει την επιθυμία να υποβάλει χωριστή δήλωση πρέπει να κλικάρει πάνω στη λέξη «ΝΑΙ» και στη συνέχεια να αναγράψει τον ΑΦΜ του άλλου συζύγου.
2) Από τον πίνακα 2 της 1ης σελίδας, όπου δηλώνονται διάφορα πληροφοριακά στοιχεία, απαλείφθηκαν η παράγραφος που περιείχε την ερώτηση «Εμπίπτετε στις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 73 του ν. 3842/2010;» (για τα κίνητρα ενίσχυσης της κινηματογραφικής παραγωγής), καθώς και οι κωδικοί 025-026 που υπήρχαν δίπλα από την ερώτηση αυτή. Ο λόγος είναι ότι οι διατάξεις αυτές καταργήθηκαν.
3) Από τον πίνακα 4Α στον οποίο δηλώνονται τα εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις απαλείφθηκαν οι παράγραφοι και οι κωδικοί όπου προσυμπληρώνονταν από την ΑΑΔΕ οι φόροι που αναλογούν στα συγκεκριμένα εισοδήματα. Φέτος αρκεί να προσυμπληρωθούν μόνο οι φόροι που παρακρατήθηκαν, καθώς καταργήθηκε η έκπτωση 1,5% επί του παρακρατηθέντος φόρου, η οποία διαφοροποιούσε το ποσό του αναλογούντος από το ποσό του παρακρατηθέντος φόρου.
4) Στον πίνακα 4Γ2 όπου δηλώνεται το εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα προστέθηκαν η παράγραφος 13 και οι κωδικοί 607-608, στους οποίους πρέπει να αναγραφεί ο φόρος που προσδιορίστηκε με τις διατάξεις του άρθρου 5 του ν.δ. 1146/1972.
5) Στον πίνακα 5, στην παράγραφο 2δ, στην 3η σελίδα, όπου δηλώνονται τα ποσά των τεκμηρίων απόκτησης περιουσιακών στοιχείων προστέθηκε νέα ένδειξη για να δηλωθούν τα ποσά δαπάνης για τα ασφαλιστικά επενδυτικά συμβόλαια, τα οποία από φέτος θεωρούνται τεκμήρια.
6) Στον πίνακα 6 στην 4η σελίδα, προστέθηκε η νέα παράγραφος 17 και οι κωδικοί 435-436, όπου πρέπει να αναγραφούν τα μη εισαχθέντα μερίσματα πλοιοκτητριών εταιριών του ν. 27/1975, επειδή υπόκεινται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης και ταυτόχρονα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη τεκμηρίων.
7) Από τον πίνακα 7 της 4ης σελίδας, όπου αναγράφονται τα ποσά των δαπανών που αφαιρούνται από το συνολικό εισόδημα ή από τον φόρο τροποποιήθηκαν οι ενδείξεις στις οποίες αναγράφεται το ποσό της επένδυσης για κινηματογραφικές ταινίες, καθώς η νομοθετική διάταξη για την έκπτωση του ποσού αυτού άλλαξε.
Από την έντυπη έκδοση της Ναυτεμπορικής