Νέο Ασφαλιστικό: Οι τελευταίες αλλαγές και τα νέα δεδομένα για συντάξεις και εισφορές

Του Δημήτρη Κατσαγάνη

"Ώρα μηδέν" σήμανε για τη δημοσιοποίηση του ασφαλιστικού νομοσχεδίου. Σύμφωνα με  δηλώσεις του  υπουργού Εργασίας, κ. Γιάννη Βρούτση, το νομοσχέδιο θα αναρτηθεί στη "δημόσια διαβούλευση" αύριο ή μεθαύριο, ενώ θα κατατεθεί στις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής έως το τέλος του τρέχοντος μηνός.

Σύμφωνα με τις έως τώρα, επίσης, πληροφορίες, το εν λόγω νομοσχέδιο, που αντικείμενο θα έχει την ευθυγράμμιση του ασφαλιστικού συστήματος με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) σε σχέση με το νόμο Κατρούγκαλου, θα έχει δύο βασικούς "πυλώνες". Ο πρώτος θα αφορά τις συντάξεις και ο δεύτερος τις εισφορές.

Όσον αφορά τις συντάξεις, θα προβλέπει αυξήσεις τόσο για κύριες, όσο και για επικουρικές συντάξεις. Αναφορικά, με τις εισφορές, θα περιλαμβάνει την πλήρη αλλαγή του συστήματος υπολογισμού των ασφαλιστικών κρατήσεων των μη μισθωτών, δηλαδή των ελευθέρων επαγγελματιών και των  αγροτών, αλλά και τη μείωση των εισφορών των μισθωτών με συμβάσεις πλήρους απασχόλησης.

Πιο αναλυτικά:

Αυξήσεις σε κύριες και επικουρικές συντάξεις
 

Το επερχόμενο ν/σ θα προβλέπει αυξήσεις :

-Στις κύριες συντάξεις όσων έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης. Οι αυξήσεις αυτές  (από 12 έως 252 ευρώ/μήνα) από τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ο οποίος θα μετασχηματισθεί σε Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, σύμφωνα με το επερχόμενο νομοσχέδιο) θα προκύψουν μέσω αυξήσεων στα ποσοστά αναπλήρωσης.  Κατά τα άλλα, η βάση υπολογισμού των συντάξιμων αποδοχών θα μείνει ίδια, όπως την προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου.

Η μέγιστη αύξηση στα ποσοστά αναπλήρωσης θα ανέρχεται σε 8 μονάδες και θα αφορά όσους έχουν πάνω από 40 έτη ασφάλισης. Θα αφορά όλους τους συνταξιούχους (με πάνω από 30 έτη ασφάλισης), τόσο του ιδιωτικού, όσο και του δημοσίου τομέα.

Όλες οι πληροφορίες συντείνουν στο ότι οι δικαιούχοι των αυξήσεων στις κύριες, θα ξεπεράσουν το 1 εκατομμύριο. Οι αυξήσεις, όμως, θα είναι δύο "τύπων". 

Για όλους τους "νέους" συνταξιούχους (με πάνω από 30 έτη ασφάλισης), δηλαδή για όσους συνταξιοδοτήθηκαν μετά τις 12/5/2016, τους μελλοντικούς, αλλά και για μία μικρή μερίδα των "παλιών" συνταξιούχων (σ.σ. συνταξιοδοτήθηκαν προ της 12/5/2016) θα είναι  πραγματική, δηλαδή οι εν λόγω συνταξιούχοι θα δουν αύξηση στο καταβαλλόμενο ποσό της κύριας σύνταξης. 

Για την πλειοψηφία των "παλιών" συνταξιούχων, δηλαδή όσων συνταξιοδοτήθηκαν  πριν από τις 12/5/2016, η αύξηση θα είναι "λογιστική", δηλαδή θα αυξηθεί η σύνταξή τους σε σχέση με εκείνη που τους προέκυψε βάσει του ν. Κατρούγκαλου, αλλά όχι σε σχέση με το καταβαλλόμενο ποσό που βλέπουν στο λογαριασμό τους. Ωστόσο, καθώς η αρνητική "προσωπική διαφορά” τους θα είναι μικρότερη σε σχέση με εκείνη που προέκυψε από το ν. Κατρούγκαλου, θα συμψηφισθεί πιο γρήγορα από τις ονομαστικές αυξήσεις στις κύριες συντάξεις, οι οποίες θα "ξεπαγώσουν” από το 2023.

Με άλλα λόγια 1 στους 2,5 συνταξιούχους, θα δει αύξηση στην κύρια σύνταξη του, είτε πραγματική, είτε "λογιστική".

Να σημειωθεί πως το ήδη από το 2019 δρομολογημένο πλάνο αυξήσεων σε 600.000 κύριες συντάξεις, με θετική "προσωπική διαφορά" (ιδίως με έτη ασφάλισης κάτω των 30 ετών)  θα συνεχίσει να ισχύει έως  το 2023.

-Στις επικουρικές συντάξεις άνω των 170 ευρώ/μήνα οι οποίες κόπηκαν τον Ιούνιο του 2016. Η μέση αύξηση θα φτάσει, σχεδόν, τα 100 ευρώ ή το 30%. Δικαιούχοι θα είναι πάνω από 300.000 -350.000 συνταξιούχοι.

Το εύρος της αύξησης θα ξεκινά από τα 5 ευρώ και θα φτάνει στα 200 ευρώ, σύμφωνα με δηλώσεις του κ. Βρούτση.

Έτσι 1 στους 4 συνταξιούχους του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ) θα δει αύξηση.

Παράλληλα, καταργείται η διάταξη του ν. Κατρούγκαλου που πρόβλεπε περικοπή 60% στις συντάξεις των μισθωτών και των επαγγελματιών που συνεχίζουν να εργάζοναι και 100% στους συνταξιούχους του δημοσίου. Αντ΄ αυτού, η μείωση θα ανέλθει στο 30%. Επίσης, θα προβλέπεται πρόστιμο σε όσους συνταξιούχους απασχολούνται αδήλωτοι.

Τόσο οι αυξήσεις στις κύριες, όσο και στις επικουρικές συντάξεις θα ισχύσουν αναδρομικά από τον Οκτώβριο του 2019. Μάλιστα, όπως δήλωσε χθες ο κ. Βρούτσης, τα αναδρομικά αυτά θα δουν  σε "μία δόση", δηλαδή όλα μαζί και όχι σε μηνιαίες δόσεις, μαζί με τις καταβαλλόμενες συντάξεις. Η καταβολή των αυξήσεων αναμένεται τον ερχόμενο Μάρτιο ή Απρίλιο (δηλαδή λίγο πριν ή λίγο μετά το Πάσχα), αφού το νομοσχέδιο ψηφισθεί το Φεβρουάριο.Συνεπώς, τα αναδρομικά θα αφορούν 5 ή 6 μήνες.

Αλλαγές στις εισφορές

Το ν/σ Βρούτση θα προβλέπει:

-Ελεύθερο σύστημα επιλογής εισφορών για τους επαγγελματίες (μέλη εταιρειών πλην ΑΕ, ατομικούς επιχειρηματίες, μπλοκάκηδες με πάνω από 2 εργοδότες).

Με άλλα λόγια, καταργείται η σύνδεση των εισφορών με το φορολογητέο εισόδημα.

Για τους ασφαλισμένους έως 5 έτη, θα προβλέπονται εισφορές κύριας σύνταξης –υγείας 126 ευρώ (συν 10 ευρώ για την ανεργία). Για όσους έχουν πάνω από 5 έτη ασφάλισης, οι κατώτατες εισφορές θα ανέρχονται σε 210 ευρώ  (συν 10 ευρώ υπέρ ΟΑΕΔ) και οι ανώτατες στα 566 ευρώ (10 ευρώ για τον ΟΑΕΔ). Συνολικά, οι επαγγελματίες θα μπορούν να επιλέξουν 6 κλιμακούμενες  "κλάσεις" εισφορών και θα είναι στο "χέρι" κάθε ασφαλισμένου να επιλέξει σε ποια θέλει να υπαχθεί.

Να σημειωθεί πως για πρώτη φορά, θα θεσπιστούν σταθερές εισφορές υγείας (55 ευρώ/μήνα -66 ευρώ/μήνα), ανεξάρτητες όχι μόνο από το φορολογητέο εισόδημα, αλλά και από τα έτη ασφάλισης. Συνεπώς θα είναι μόνο οι εισφορές κύριας σύνταξης εκείνες που θα κλιμακώνονται.

Η ισχύς του νέου συστήματος θα ξεκινήσει αναδρομικά ,είτε από 1/1/2020, είτε από 1/2/2020, ανάλογα με τους ρυθμούς ψήφισης, αλλά και εφαρμογής του επερχομένου νομοσχεδίου.

Oι αυταπασχολούμενοι μηχανικοί,γιατροί και δικηγόροι (ασφαλισμένοι στο τέως ΕΤΑΑ), εκτός από τις παραπάνω εισφορές (κύριας σύνταξης και υγείας), θα καταβάλλουν και εισφορές υπέρ της επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ. Ωστόσο και αυτές οι εισφορές θα είναι κλιμακωτές και θα είναι "στο χέρι" του κάθε ασφαλισμένου να επιλέγει κάθε χρόνο σε ποια από 3 κλίμακες θα υπαχθεί. Συγκεκριμένα, οι εισφορές του επικουρικού θα ανέρχονται μεταξύ 42 ευρώ/μήνα -61 ευρώ/μήνα, ενώ οι εισφορές του εφάπαξ θα κυμαίνονται ανάμεσα σε 26 ευρώ/μήνα και 37 ευρώ/μήνα.

Οι εισφορές κύριας σύνταξης –υγείας για τους αγρότες με πάνω από 5 έτη ασφάλισης θα ανέρχονται σε 119 -319 ευρώ και για τους κάτω των 5 ετών ασφάλισης σε 85 ευρώ.

Προβλέπεται, επίσης, κατάργηση των παράλληλων εισφορών για τους παράλληλα απασχολούμενους επαγγελματίες. Θα πληρώνουν μόνο ένα "πακέτο" εισφορών για τη μία απασχόληση, ενώ θα απαλλάσσονται από εισφορές για τις άλλες. 
 
-Mείωση των εισφορών επί των μικτών αποδοχών των μισθωτών  με συμβάσεις πλήρους απασχόλησης κατά 0,9% από την 1/7/2019

Κατά 0,5% θα μειωθούν οι εργοδοτικές εισφορές και κατά 0,4% θα μειωθούν οι εργατικές εισφορές. Ωστόσο, δεν αποκλείεται μεγαλύτερη  (από το 0,9% τον ερχόμενο Ιούλιο) ή ταχύτερη (δηλ. να έλθει πριν τον Ιούλιο) μείωση. Υπενθυμίζεται πως κυβερνητική δέσμευση είναι η μείωση των εισφορών κατά 5 μονάδες την περίοδο 2020-2023.