Όλα τα μυστικά της ανάλωσης κεφαλαίου ΠΩΣ ΘΑ ΚΑΛΥΨΕΤΕ ΤΑ ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΠΟΥ – ΜΕΧΡΙ ΝΕΟΤΕΡΑΣ – ΚΑΛΑ ΚΡΑΤΟΥ Γραφεί ο Απόστολος Αλωνιάτης

Όλα τα μυστικά της ανάλωσης κεφαλαίου

ΠΩΣ ΘΑ ΚΑΛΥΨΕΤΕ ΤΑ ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΠΟΥ – ΜΕΧΡΙ ΝΕΟΤΕΡΑΣ – ΚΑΛΑ ΚΡΑΤΟΥ

Γραφεί ο Απόστολος Αλωνιάτης

Πολύ μελάνι έχει χυθεί για τα τεκμήρια διαβίωσης και την κατάργηση αυτών και την λειτουργία του νέου περιουσιολογίου. Με αγωνία περιμένουμε το σχέδιο νόμου, που θα εξειδικεύσει όσα είπε ο πρωθυπουργός.

Διότι, καλές οι εξαγγελίες , αλλά ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες, τις οποίες θα δούμε με την  εισαγωγή του σχεδίου νόμου στην βουλή.

Διευκρινήσεις για την ανάλωση κεφαλαίου.

Με την εγκύκλιο Ε.2137/12-7-2019, η διοίκηση έδωσε διευκρινήσεις για την ανάλωση κεφαλαίου.

Διευκρινήσεις που επιφέρουν και ορισμένες αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού της ανάλωσης.

30%  στους συνταξιούχους

Σύμφωνα με τις οδηγίες οι ετήσιες αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης που αφορούν συνταξιούχους που έχουν υπερβεί το 65ο έτος της ηλικίας τους, λαμβάνονται υπόψη μειωμένες κατά τριάντα τοις εκατό (30%) στον σχηματισμό του κεφαλαίου προς ανάλωση. Να σημειώσουμε ότι η ισχύ του αρχίζει από 1.1.2014 , ημερομηνία  εφαρμογής του νέου ΚΦΕ (Ν.4172/2013), μιας και με τον 2238/1994 δεν ισχύει κάτι τέτοιο.

Διάθεση περιουσιακών στοιχείων.

Να θυμίσουμε ότι δεν υπάρχει χρονικό όριο στην χρήση του φορολογικού αποταμιεύματος, αρκεί ο φορολογούμενος να έχει στοιχεία να αποδείξει την ύπαρξη αυτών των κεφαλαίων.

Όπως αναφέρεται και στην εγκύκλιο σε περίπτωση διάθεσης περιουσιακών στοιχείων, (όπως η περίπτωση πώλησης ακινήτου) για τα οποία κατά το έτος απόκτησής τους ίσχυε το τεκμήριο απόκτησης, εφόσον για τον προσδιορισμό κεφαλαίου προηγούμενων ετών χρησιμοποιείται το έτος διάθεσης του περιουσιακού στοιχείου, τότε θα συμπεριληφθεί ολόκληρο το ποσό της πώλησης στην ανάλωση και όχι μόνο το κέρδος από την πώληση αυτή.

Αν τα έτη στα οποία ανατρέχει ο φορολογούμενος προκειμένου να σχηματίσει κεφάλαιο για ανάλωση είναι παραγεγραμμένα, και σε αυτά συμπεριλαμβάνεται και το έτος διάθεσης του περιουσιακού στοιχείου, τότε λαμβάνεται υπόψη το ποσό που εισπράχθηκε και το οποίο προκύπτει είτε από δήλωση φορολογίας εισοδήματος είτε από τα κατάλληλα νόμιμα δικαιολογητικά, εφόσον ο φορολογούμενος δεν είχε υποχρέωση αναγραφής του ποσού που εισέπραξε στη φορολογική του δήλωση. Τα ανωτέρω ισχύουν για όλες τις περιπτώσεις εισοδημάτων, τα οποία στο παρελθόν είτε ήταν αφορολόγητα είτε φορολογούνταν κατ' ειδικό τρόπο (τόκοι, πώληση εισηγμένων μετοχών).    

Παράδειγμα

Για παράδειγμα αν το ακίνητο είχε αγοραστεί, σε περίοδο που δεν ήταν τεκμήριο ή υπήρχε απαλλαγή  για την πρώτη κατοικία  έστω 100.000 ευρώ και πουλήθηκε 50.000 ευρώ, δεν έχουμε όφελος. Αν πουλήθηκε 120.000 τότε σαν ανάλωση έχουμε την διαφορά  τις 20.000 ευρώ που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε.

Αντίθετα αν για παράδειγμα είχαμε αγοράσει ένα ακίνητο το 2010, αμέσως μετά την εφαρμογή του ν.3842/2010, που επέβαλε για ένα χρονικό διάστημα το τεκμήριο της κατοικίας, 100.000 ευρώ και το πουλήσουμε  80.000 ευρώ , σαν κεφάλαιο ανάλωσης έχουμε και τις 80.000 ευρώ. 

Σχετικά με τα δάνεια.

Κατά τον σχηματισμό κεφαλαίου προηγούμενων ετών και σε ό, τι αφορά ποσά δανείων που εισπράχθηκαν, για να ληφθούν υπόψη για τον σχηματισμό μη αναλωθέντος κεφαλαίου προηγουμένων ετών απαιτείται να αποδεικνύεται η σύναψη και η είσπραξή/καταβολή τους με έγγραφα στοιχεία τα οποία φέρουν βέβαιη χρονολογία, ή με κάθε πρόσφορο μέσο. Για τον υπολογισμό του προς ανάλωση κεφαλαίου του έτους είσπραξης του δανείου, λαμβάνεται υπόψη μόνο το ποσό δανείου το οποίο ο φορολογούμενος αποδεικνύει ότι παρέμεινε αδιάθετο π.χ. στεγαστικό δάνειο το οποίο δεν χρησιμοποιήθηκε στο σύνολό του για τη συγκεκριμένη δαπάνη αγοράς ή ανέγερσης ακινήτου, γεγονός το οποίο ως πραγματικό εναπόκειται στην ελεγκτική αρμοδιότητα της Φορολογικής Διοίκησης.

Ζημία αυτοαπασχολούμενου

Για τον προσδιορισμό του διαθέσιμου εισοδήματος το οποίο δύναται να ληφθεί υπόψη σε περίπτωση που σε κάποιο έτος προκύπτει ζημία από επιχειρηματική δραστηριότητα ισχύουν τα εξής:

α) Από το φορολογικό έτος 2014 και μετά, αν σε ένα έτος υπάρχει προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων την οποία ο φορολογούμενος καλύπτει με ανάλωση κεφαλαίου προηγουμένων ετών, τότε η ζημία από επιχειρηματική δραστηριότητα μεταφέρεται σε επόμενα έτη για συμψηφισμό με κέρδη μόνο από επιχειρηματική δραστηριότητα και δεν αφαιρείται από το διαθέσιμο εισόδημα για ανάλωση κεφαλαίου. Επομένως κατά τον σχηματισμό κεφαλαίου προηγούμενων ετών, η ζημία του έτους αυτού δεν θα ληφθεί υπόψη αφαιρετικά, αλλά για τη χρήση αυτή θεωρείται ότι δεν απομένει κεφάλαιο για ανάλωση και λαμβάνεται ως μηδενικό. Επιπλέον, αν σε κάποιο έτος ο προσδιορισμός του εισοδήματος πραγματοποιηθεί με βάση την τεκμαρτή δαπάνη, τότε θεωρείται ότι δεν υπάρχει ή δεν απομένει κεφάλαιο προς ανάλωση και επίκληση σε μεταγενέστερο έτος για το έτος αυτό (θεωρείται μηδενικό) και δεν επηρεάζονται αρνητικά τα θετικά υπόλοιπα των προηγούμενων ετών. 

Επομένως, στην περίπτωση που σε κάποια χρήση ο προσδιορισμός του εισοδήματος 

πραγματοποιηθεί με βάση τις δαπάνες των άρθρων 31 και 32 του ΚΦΕ (τεκμήρια), η τυχόν προκύπτουσα ζημιά από επιχειρηματική δραστηριότητα στη χρήση αυτή μηδενίζεται για σκοπούς εφαρμογής της διάταξης της ανάλωσης και δεν λαμβάνεται υπόψη ως στοιχείο μειωτικό του σχηματισθέντος και μη αναλωθέντος κεφαλαίου.

β) Για τα έτη μέχρι και το οικονομικό έτος 2014 (χρήση 2013) ισχύουν τα ανωτέρω, με τη μόνη διαφορά ότι η ζημία του τρέχοντος έτους αρχικά μπορούσε να συμψηφιστεί με οποιοδήποτε άλλο εισόδημα του φορολογούμενου και όχι μόνο με κέρδη από εμπορική δραστηριότητα. Και σ' αυτή την περίπτωση, όταν το τελικό αποτέλεσμα μετά τον συμψηφισμό παραμένει αρνητικό, κατά τον προσδιορισμό κεφαλαίου προηγούμενων ετών η ζημιά της χρήσης αυτής δεν λαμβάνεται υπόψη αφαιρετικά, αλλά για τη χρήση αυτή θεωρείται ότι δεν απομένει κεφάλαιο για ανάλωση και λαμβάνεται ως μηδενικό.

(σ.σ. Σχετικά, πέρα από την εγκύκλιο, μπορείτε να δείτε και τις ΠΟΛ.1076/2015 και στο Μέρος Α' του ΔΕΑΦ Α 1144110 ΕΞ 2015/5.11.2015 εγγράφου.)

Απόστολος Αλωνιάτης

Οικονομολόγος - φοροτεχνικός, Α' Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Finance & Markets Voice, την Πέμπτη 19 Σεπτεμβρίου 2019.