Αποδεσμεύονται περισσότερα από 9 εκατ. στρέμματα με τη χρήση αεροφωτογραφιών του 1964 για τους δασικούς χάρτες. Περισσότερα τετραγωνικά για «τουριστικά χωριά» σε εκτός σχεδίου περιοχές και διαδικασίες ανταλλαγής μέσω της τράπεζας γης
Της Χαράς Τζαναβάρα
Τη σταδιακή κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης μελετά το υπουργείο Περιβάλλοντος στο πλαίσιο του πολυνομοσχεδίου που ετοιμάζεται να ανακοινώσει ώς το τέλος του μηνός ή το αργότερο στις αρχές Μαρτίου. Θα περιλαμβάνει επίσης μόνιμες ρυθμίσεις για μικρής κλίμακας αυθαιρεσίες σε οικοδομές που έχουν χτιστεί με νόμιμη άδεια, καθώς και επίσπευση των διαδικασιών ένταξης νέων περιοχών στο σχέδιο. Το πρώτο βήμα προτείνεται να ξεκινήσει από το ηπειρωτικό τμήμα της Αττικής και να επεκταθεί ώς το 2018 σε ολόκληρη τη χώρα.
Είναι μια σημαντική παρέμβαση, αφού υπολογίζεται ότι οι εκτός σχεδίου περιοχές που μπορούν να δομηθούν καλύπτουν το 65% της επιφάνειας της χώρας, ενώ το 80% των ιδιοκτητών διαθέτουν σε αυτές κάποιο ακίνητο και ζουν με όνειρο να το χτίσουν κάποια ημέρα. Εάν βεβαίως αντέξουν το νέο χαράτσι που θα επεκταθεί και στα αγροτεμάχια, με βάση τους σχεδιασμούς του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης.
Τα βασικά μέτρα
Επιτροπή «σοφών», που συγκροτήθηκε από τον αναπληρωτή υπουργό Σταύρο Καλαφάτη για την επεξεργασία του νέου νομοθετήματος, μελέτησε ένα πακέτο μέτρων, που μεταξύ άλλων:
*Προβλέπουν ένα είδος αποζημίωσης για τους θιγόμενους ιδιοκτήτες, αλλά μόνον εφόσον διαθέτουν έκταση τουλάχιστον τεσσάρων στρεμμάτων. Εξαιρούνται οι μικρότερες επιφάνειες, ακόμη και αν σήμερα σε ορισμένες περιπτώσεις (κοντά σε οικισμούς, με πρόσοψη σε εθνικούς ή επαρχιακούς δρόμους κ.λπ.) μπορούν να εκδώσουν οικοδομική άδεια.
*Θεσπίζουν μια διαδικασία ανταλλαγής μέσω της τράπεζας γης. Οι ιδιοκτήτης θα δικαιούται ένα είδος μεταφοράς συντελεστή, αλλά μόνον για το 50% των τετραγωνικών που επιτρέπεται να κατασκευάσουν στο ακίνητό τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις το «πριμ» θα είναι της τάξης των 100 τετραγωνικών, που θα μπορεί να αξιοποιηθεί σε άλλο ακίνητο του ιδιοκτήτη ή τρίτου προσώπου, με την προϋπόθεση ότι θα βρίσκεται σε ειδική ζώνη υποδοχής σε εντός σχεδίου περιοχή.
Η πρόθεση του υπουργείου για περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης, εφόσον τελικά θεσμοθετηθεί, αποτελεί θετική εξέλιξη για την προστασία του περιβάλλοντος. Κρύβει όμως και «παγίδες», καθώς φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα είδος «αντιπαροχής» προς το Συμβούλιο της Επικρατείας ώστε να συναινέσει σε δύο επιβαρυντικές για το περιβάλλον παρεμβάσεις που σχεδιάζει η κυβέρνηση:
*Τα περίφημα τουριστικά χωριά, τα οποία αφορούν οργανωμένη δόμηση σε εκτός σχεδίου περιοχές, για τα οποία θα ισχύσουν υψηλοί συντελεστές δόμησης. Με αυτό το πριμ θα χτιστούν κατοικίες αλλά με τα αυξημένα τετραγωνικά που ισχύουν για ξενοδοχειακές μονάδες.
*Την οριοθέτηση των δασών και των δασικών εκτάσεων με χαμηλή βλάστηση με βάση τις αεροφωτογραφίες του 1964 και όχι του 1945 όπως επιτάσσει το ισχύον Σύνταγμα. Αυτό σημαίνει αποδέσμευση τουλάχιστον 9-12 εκατ. στρεμμάτων, που σε σημαντικό βαθμό αφορούν πυκνοδομημένες περιοχές αυθαιρέτων τα οποία, με αποψιλώσεις ή πυρκαγιές, έχουν χάσει τον δασικό τους χαρακτήρα και σήμερα δεν μπορούν να μπουν στο σχέδιο.
Η υλοποίηση του μέτρου της κατάργησης της εκτός σχεδίου δόμησης «σκοντάφτει» πάντως στις εντονότατες αντιρρήσεις των ιδιοκτητών. Η πρώτη απόπειρα έγινε μέσα από το νέο Ρυθμιστικό σχέδιο της Αττικής, που παρουσιάστηκε το καλοκαίρι του 2011 και σήμερα βρίσκεται στα… αζήτητα. Προέβλεπε γενίκευση του ορίου των 20 στρεμμάτων για όλη την εκτός σχεδίου περιοχή της Αττικής, μέτρο που είχε θεσπιστεί με τον νόμο 707/1979, αλλά μόνον για ορισμένες περιοχές υψηλής προστασίας.
Χωρίς παρεκκλίσεις
Την ίδια τύχη είχε και το σχέδιο διατάγματος για τις χρήσεις γης, που τέθηκε σε διαβούλευση τον περασμένο Απρίλιο. Με το άρθρο 14 προέβλεπε μείωση των τετραγωνικών για νέες κατοικίες από τα 200 στα 150 τετραγωνικά, καθώς και αποκλεισμό του δικαιώματος δόμησης σε ορισμένες κατηγορίες γηπέδων, όπως γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας.
Σε αρκετές περιοχές, κυρίως σε νησιά του Αιγαίου, έχουν πάψει από το 2003 να εφαρμόζονται οι παρεκκλίσεις που επιτρέπουν σε ειδικές περιπτώσεις τη δόμηση σε εκτός σχεδίου γήπεδα με εμβαδόν έως και 750 τετραγωνικά. Αλλά και στην ηπειρωτική χώρα πολλές πολεοδομίες αρνούνται να εκδώσουν άδειας για αγροτεμάχια επιφάνειας δύο στρεμμάτων που βρίσκονται σε απόσταση 500 μέτρων από το κέντρο οικισμών.
……………………………………………………………………………………………………………………………………..
Οσο αυξάνουν οι περιορισμοί τόσο φουντώνουν οι ευρεσιτεχνίες
Οι μισές από τις εκτός σχεδίου οικοδομές είναι εντελώς παράνομες! Στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν κατασκευαστεί σε καταπατημένη δημόσια γη, κυρίως δασική ή παραθαλάσσια, όπου δεν επιτρέπεται η δόμηση. Δεν λείπουν όμως κτίσματα που κατασκευάστηκαν σε μικρά αγροτεμάχια τα οποία δεν διαθέτoυν την απαιτούμενη έκταση για την έκδοση νόμιμης άδειας.
Αλλά και στο υπόλοιπο 50% των περιπτώσεων η νομιμότητα είναι σπάνιο είδος. Το 30-35% διαθέτει μεν οικοδομική άδεια, αλλά είναι απλώς το πάτημα για μικρή ή και μεγαλύτερη παρανομία. Μόνον το 15-20% των εκτός σχεδίου οικοδομών έχει χτιστεί με βάση τους προβλεπόμενους όρους δόμησης!
Για τους πολεοδόμους, αλλά και την πλειοψηφία των μελών του Ε” Τμήματος του ΣτΕ, η αφετηρία γι” αυτό το καθεστώς παρανομίας στις εκτός σχεδίου οικοδομές βρίσκεται στο γεγονός ότι ο νόμος προβλέπει την έκδοση οικοδομικής άδειας σε γήπεδα που συγκεντρώνουν ορισμένες προδιαγραφές. Αποδέχονται επίσης ότι όσο αυξάνουν οι περιορισμοί τόσο φουντώνει η ευρεσιτεχνία των ιδιοκτητών τους που έχουν βρει τα πιο απίθανα παραθυράκια. Εχουν εντοπιστεί οικοδομικές άδειες που… ταξιδεύουν, ιδιαίτερα στα νησιά. Αλλοι πάλι έχουν ζητήσει τη βοήθεια του Θεού και χτίζουν ένα εκκλησάκι με άδεια από τη ναοδομία για να κολλήσουν στη συνέχεια μια βίλα!
Δεν λείπουν όμως και αυτοί που ζητούν τη διατήρηση του σημερινού καθεστώτος. Επικαλούνται μάλιστα τα στοιχεία που προκύπτουν από τις έως τώρα δηλώσεις τακτοποίησης αυθαιρέτων. Εως τώρα έχουν υποβληθεί περίπου 500.000 δηλώσεις, από τις οποίες μόνον το 28% αφορά ακίνητα σε εκτός σχεδίου περιοχές.