ΟΙ ΠΑΓΙΔΕΣ
Ποιες αποδείξεις μετρούν φέτος: Αναλυτικός Οδηγός για μισθωτούς και συνταξιούχους
Ρεπορτάζ Κώστας Τσαχάκης
Σε... κυνήγι αποδείξεων, με πολλές όμως «παγίδες», θα αποδυθούν και εντός του τρέχοντος έτους οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι. Αν δεν προσέξουν και δεν συλλέξουν τις αποδείξεις που «μετρούν» στην Εφορία, θα κληθούν να πληρώσουν έξτρα φόρο 22% στη διαφορά που προκύπτει μεταξύ των αποδείξεων που απαιτούνται και αυτών που τελικά συγκεντρώθηκαν.
Με το νέο νομοθετικό πλαίσιο δεν έγινε μόνο πιο αυστηρό το μέτρο, αλλά επήλθαν και πολλές αλλαγές αναφορικά με το ποιες αποδείξεις δέχεται και ποιες όχι η Εφορία.
Ετσι όπως φαίνεται και στην πλήρη λίστα με τις «χρήσιμες» και τις «άχρηστες» αποδείξεις φέτος δεν «μετρούν» οι αποδείξεις που αφορούν σε δαπάνες για το πετρέλαιο θέρμανσης, το φυσικό αέριο και τις υπηρεσίες κοινοχρήστων, τις οποίες δεχόταν μέχρι και το 2012 η Εφορία.
Πρόκειται για δαπάνες που απορροφούν μεγάλο μέρος του ετήσιου οικογενειακού προϋπολογισμού.
Εξάλλου δεν θα περνάνε στην Εφορία οι αποδείξεις του ενοικίου που πληρώνει ο φορολογούμενος για την κύρια κατοικία του και τα παιδιά που σπουδάζουν σε άλλη πόλη, κάθε είδους ασφάλιστρα και η αγορά φωτοβολταϊκών συστημάτων.
Επίσης, στην ίδια κατηγορία ανήκουν (όπως και πέρυσι) οι αποδείξεις για ηλεκτρικό ρεύμα και ύδρευση.
Στις αποδείξεις που πρέπει να μαζεύουν από φέτος οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι για να καλύψουν το 25% των συνολικών ετήσιων αποδοχών τους μέχρι του ποσού των 42.000 ευρώ προστέθηκαν κι αυτές που αφορούν σε δαπάνες για δίδακτρα φροντιστηρίων και ιδιαιτέρων μαθημάτων. Προστέθηκαν επίσης και οι αποδείξεις για δαπάνες αγοράς αγαθών ή λήψης υπηρεσιών που πραγματοποιούνται σε άλλες χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Πιο αναλυτικά, με τη νέα ρύθμιση για τη συλλογή αποδείξεων αλλάζουν τα ακόλουθα:
Η υποχρέωση της συλλογής αποδείξεων δαπανών συνολικής αξίας μέχρι 25% του συνολικού ετήσιου εισοδήματος εξακολουθεί να ισχύει και το 2013, αλλά μόνο για τα εισοδήματα που προέρχονται από μισθωτές υπηρεσίες (μισθούς, συντάξεις κ.λπ.) και δεν υπερβαίνουν τις 42.000 ευρώ. Για τους πολίτες με ετήσια εισοδήματα υψηλότερα των 42.000 ευρώ προβλέπεται η υποχρέωση συλλογής αποδείξεων συνολικής αξίας 10.500 ευρώ (ποσό δηλαδή ίσο με το 25% των 42.000 ευρώ).
Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία το απαιτούμενο ποσό αποδείξεων δεν καλύπτεται από τον φορολογούμενο θα επιβάλλεται πρόσθετος φόρος, ο οποίος θα υπολογίζεται με συντελεστή 22% επί του «ακάλυπτου» ποσού, δηλαδή με τον κατώτατο συντελεστή της νέας κλίμακας φόρου για τους μισθούς και τις συντάξεις.
Για παράδειγμα, μισθωτός με ετήσιο εισόδημα 30.000 ευρώ θα πρέπει να συγκεντρώσει αποδείξεις συνολικού ύψους 7.500 ευρώ. Στην περίπτωση που συλλέξει λιγότερες αποδείξεις, για παράδειγμα 5.500 ευρώ, τότε στη διαφορά που προκύπτει μεταξύ των αποδείξεων που απαιτούνται και αυτών που συγκεντρώθηκαν, δηλαδή στο ποσό των 2.00 ευρώ, θα επιβληθεί «ποινή» 22%. Θα πληρώσει έξτρα φόρο 440 ευρώ (2.000 Χ 22%).
Η φορολογική «ποινή» η οποία θα επιβάλλεται σε όσους δεν μαζεύουν το απαιτούμενο ποσό αποδείξεων ανεβαίνει από το 10% για το 2012 στο 22%.
Το μέτρο ισχύει μόνο για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους, ενώ οι υπόλοιποι φορολογούμενοι, δηλαδή ελεύθεροι επαγγελματίες, εισοδηματίες, αγρότες, εμποροβιοτέχνες, δεν έχουν πλέον καμία υποχρέωση να ζητούν και να μαζεύουν αποδείξεις.
8+1 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΠΟΔΕΙΞΕΩΝ ΠΟΥ «ΜΕΤΡΟΥΝ» ΦΕΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΦΟΡΙΑ
1 Διατροφή - ποτά
Oλα τα τρόφιμα
Μη αλκοολούχα ποτά
Kαφές
Τσάι
Kακάο
Αναψυκτικά
Μεταλλικό νερό
Χυμοί
Αλκοολούχα ποτά, καπνός
Kρασιά
Μπίρες
Ούζο
Ουίσκι
Βότκα
Τσιγάρα
Πούρα
2 Ενδυση - Υπόδηση
Υφάσματα
Ρούχα
Αξεσουάρ ένδυσης
Παπούτσια
Επιδιορθώσεις υποδημάτων
Μεταποίηση ρούχων
Καθαρισμός ενδυμάτων
3 Είδη νοικοκυριού
Επιπλα
Φωτιστικά
Διακοσμητικά
Χαλιά - μοκέτες
Υφάσματα κουρτίνας
Ριχτάρια
Στρώμα
Μαξιλάρια
Σεντόνια
Κουβέρτες
Ηλεκτρικές συσκευές (ψυγεία, πλυντήρια, κουζίνες, φούρνοι, κλιματιστικά και θερμάστρες)
Μικρές οικιακές συσκευές
Επισκευή ηλεκτρικών συσκευών
Πιάτα - μαχαιροπήρουνα
Υαλικά
Σκεύη κουζίνας
Εργαλεία
Είδη κηπουρικής
Εξαρτήματα (π.χ. λαμπτήρες, μπαταρίες)
Είδη καθαρισμού
Οικιακές υπηρεσίες (οικιακή βοηθός, φύλαξη παιδιών στο σπίτι)
Φύλαξη και καθαρισμός χαλιών
4 Επισκευή και συντήρηση κατοικίας
Υλικά οικοδομής (π.χ. χρώματα στόκος)
Εργασίες υδραυλικού
Εργασίες ηλεκτρολόγου
Κλειδαράς
Εργασίες ελαιοχρωματιστή
5 Μεταφορές
Ανταλλακτικά αυτοκινήτου
Ελαστικά
Λιπαντικά
Πυροσβεστήρας
Καύσιμα.
Σέρβις αυτοκινήτου - μοτοσικλέτας.
Πλύσιμο αυτοκινήτου.
Βαφή αυτοκινήτου
Βουλκανιζατέρ
Μίσθωση ταξί
Μεταφορές πραγμάτων
6 Εκπαίδευση
Δίδακτρα νηπιαγωγείου - δημοτικού
Δίδακτρα γυμνασίου - λυκείου
Δίδακτρα φροντιστηρίων ξένων γλωσσών
7 Αναψυχή - Πολιτιστικές δραστηριότητες
Ράδιο CD
Τηλεοράσεις
Δορυφορική κεραία
Αποκωδικοποιητής
Συσκευή GPS
Ψηφιακή κορνίζα
Φωτογραφική μηχανή
Βιντεοκάμερες
Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές
Μέσα εγγραφής ήχου - εικόνας
Επισκευές συσκευών
Μουσικά όργανα
Μεγάλα είδη αναψυχής (εξωλέμβια μηχανή, γουίντ - σέρφινγκ)
Ηλεκτρονικά παιχνίδια
Παιχνίδια (κούκλες, ποδήλατα, παζλ)
Είδη άθλησης
Ανθη
Τροφές και είδη για κατοικίδια ζώα
Κτηνιατρικές υπηρεσίες
Εισιτήρια αθλητικών δραστηριοτήτων (ποδόσφαιρο, μπάσκετ κ.ά.)
Γυμναστήρια
Σχολές χορού
Ωδεία
Μαθήματα ποδοσφαίρου - μπάσκετ
Μαθήματα κολύμβησης
Λούνα παρκ
Internet Cafe
Κινηματογράφος
Θέατρα
Μουσεία
Εκτυπώσεις φωτογραφίας
Ενοικίαση DVD
Βιβλία
Εφημερίδες
Περιοδικά
Γραφική ύλη
Σχολικά είδη
Πακέτο διακοπών
8 Εστιατόρια, καφέ, ξενοδοχεία
Εστιατόρια
Ταβέρνες
Ζαχαροπλαστεία
Καφενεία
Μπαρ
Νυχτερινά κέντρα
Εξοδα ξενοδοχείων
9 Διάφορα αγαθά, υπηρεσίες
Κουρεία - κομμωτήρια
Ηλεκτρική ξυριστική μηχανή
Πιστολάκι μαλλιών
Είδη ατομικής φροντίδας
Κοσμήματα - ρολόγια
Είδη ταξιδιού .
Είδη καπνιστού
Παιδικό καροτσάκι
Παιδικό κάθισμα αυτοκινήτου
Βρεφονηπιακοί σταθμοί
Οίκοι ευγηρίας
Βοήθεια ηλικιωμένων στο σπίτι
Τραπεζικές υπηρεσίες
Υπηρεσίες χρηματιστών
Υπηρεσίες συμβούλων φορολογίας
Δικηγόροι
Εξοδα θρησκευτικών τελετών (κηδείες)
Υπηρεσίες μεσιτικών γραφείων
Αγγελίες σε εφημερίδες
Φωτοτυπίες
Ποιες αποδειξεις δεν «ΜΕΤΡΟΥΝ»
Στέγαση
Ενοίκια κατοικιών
Υδρευση - Αποχέτευση
Δημοτικά τέλη
Υπηρεσίες κοινοχρήστων
Συντήρηση ανελκυστήρα
Κηπουρός
Καθαρισμός πολυκατοικίας
Απόφραξη κεντρικής αποχέτευσης
Συντήρηση καυστήρα
Ηλεκτρικό ρεύμα
Υγραέριο - Φυσικό αέριο
Πετρέλαιο Θέρμανσης
Κάρβουνα - καυσόξυλα
Υγεία
Φάρμακα
Φαρμακευτικά προϊόντα (π.χ. θερμόμετρο, οινόπνευμα)
Θεραπευτικές συσκευές (π.χ. ακουστικά βαρηκοΐας, συσκευή μέτρ. ζαχάρου, πιεσόμετρο)
Ιατρικές υπηρεσίες
Οδοντιατρικές υπηρεσίες
Φυσιοθεραπεία
Μικροβιολογική εξέταση
Ακτινογραφία
Υπέρηχος
Τεστ ΠΑΠ - Μαστογραφία
Νοσοκομειακή περίθαλψη
Αποκλειστική νοσοκόμα
Μεταφορές - Επικοινωνίες
Αγορά αυτοκινήτων
Αγορά μοτοσικλετών
Αγορά σκαφών αναψυχής
Τέλη κυκλοφορίας
Διόδια
Εισιτήρια σε τρένα, αεροπλάνα, πλοία αστικές συγκοινωνίες
Ταχυδρομικές υπηρεσίες (δημόσιες και ιδιωτικές)
Σταθερή τηλεφωνία
Κινητή τηλεφωνία
Πρόσβαση στο διαδίκτυο
Εισφορά σε ΕΡΤ
Συνδρομητική τηλεόραση
Αλλες υπηρεσίες
Δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων
Ασφάλιση κατοικίας
Ασφάλιση υγείας
Ασφάλιστρα αυτοκινήτου - δικύκλων
Αλλες ασφαλίσεις
Φωτοβολταϊκά
Ελεύθεροι επαγγελματίες, εισοδηματίες, αγρότες, εμποροβιοτέχνες δεν έχουν πλέον καμία υποχρέωση να ζητούν και να μαζεύουν αποδείξεις
Το 22%, κίνητρο για συλλογή των αποδείξεων
Ρεπορτάζ Κώστας Τσαχάκης
Ισχυρότατο κίνητρο έχουν εφέτος μισθωτοί και συνταξιούχοι να ζητούν αποδείξεις. Κι αυτό γιατί το «πέναλτι» 22% που θα κληθούν να πληρώσουν αν συλλέξουν λιγότερες από τις απαιτούμενες αποδείξεις είναι πλέον πολύ υψηλότερο από τον ΦΠΑ που επιβάλλεται σε αγαθά και υπηρεσίες.
Ειδικότερα, σε κάθε προϊόν που ενσωματώνει ΦΠΑ ύψους 23%, ο φόρος αντιπροσωπεύει το 18,7% της συνολικής αξίας που αναγράφεται στην απόδειξη.
Δηλαδή, σε μια απόδειξη συνολικής αξίας 615 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 23%, τα 115 ευρώ είναι ο ΦΠΑ και τα υπόλοιπα 500 ευρώ είναι η καθαρή αξία του αγαθού ή της υπηρεσίας.
Ομως, τα 115 ευρώ του ΦΠΑ αντιστοιχούν στο 18,7% της συνολικής αξίας της απόδειξης των 615 ευρώ.
Αρα, συμφέρει τον φορολογούμενο να ζητήσει απόδειξη και να πληρώσει ΦΠΑ 23%, ο οποίος όμως αντιπροσωπεύει το 18,7% της συνολικής δαπάνης του, καθώς με την έκδοση της απόδειξης θα πληρώσει μεν φόρο 115 ευρώ, αλλά με την καταχώριση της απόδειξης στη φορολογική του δήλωση θα γλιτώσει πρόσθετο φόρο 22% επί της συγκεκριμένης δαπάνης.
Το 22% των 615 ευρώ είναι 135,3 ευρώ.
Το κέρδος του στην περίπτωση αυτή είναι 20,3 ευρώ, ποσό που θα αυξάνεται όσο περισσότερες αγορές κάνει κάθε νοικοκυριό.
Το αποτέλεσμα είναι πως σε κάθε περίπτωση ο μισθωτός ή ο συνταξιούχος που θα λαμβάνει απόδειξη θα πληρώνει ΦΠΑ που θα αντιστοιχεί στο 18,7% της συνολικής αξίας της, αλλά θα γλιτώνει φόρο που θα αντιστοιχεί στο 22% της αξίας της.
Και βέβαια ακόμη πιο συμφέρουσα θα είναι πλέον η συλλογή αποδείξεων στις οποίες η συνολική αξία ενσωματώνει ΦΠΑ 13% (αγορές τροφίμων από λαϊκές αγορές κ.λπ.). Στις περιπτώσεις αυτές, ο ΦΠΑ που θα πληρώνει ο φορολογούμενος θα αντιστοιχεί στο 11,5% της συνολικής αξίας της απόδειξης, ενώ ο φόρος που θα γλιτώνει θα ανέρχεται στο 22%.
Επίσης, με το νέο σύστημα που ισχύει για το 2013 ευνοούνται όσοι μισθωτοί και συνταξιούχοι έχουν εισοδήματα κι από άλλες πηγές (ενοίκια, επιχειρήσεις, γεωργικές εκμεταλλεύσεις κ.λπ.), καθώς θα χρειαστεί ουσιαστικά να μαζέψουν αποδείξεις αξίας μικρότερης του 25% του συνολικού τους εισοδήματος, δεδομένου ότι η υποχρέωση για το 25% ισχύει μόνο ως προς το εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες.
Η υποχρέωση συγκέντρωσης αποδείξεων αξίας μέχρι 25% του συνολικού εισοδήματος ισχύει πλέον για ετήσια ποσά εισοδήματος μέχρι 42.000 ευρώ προερχόμενα μόνο από μισθωτές υπηρεσίες, ενώ μέχρι τώρα προβλεπόταν η υποχρέωση συλλογής αποδείξεων αξίας μέχρι 25% για ετήσια ποσά εισοδήματος μέχρι 60.000 ευρώ προερχόμενα από όλες τις πηγές αθροιστικά (από μισθούς, συντάξεις, ακίνητα, ατομικές επιχειρήσεις, ελευθέρια επαγγέλματα κ.ά.).
Παράδειγμα
Για παράδειγμα, εάν ένας μισθωτός έχει ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ από μισθούς και 10.000 ευρώ από ενοίκια, πρέπει να μαζέψει φέτος αποδείξεις συνολικής αξίας ίσης με το 25% των 20.000 ευρώ, που είναι το εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες. Θα πρέπει, δηλαδή, να συγκεντρώσει παραστατικά ύψους 5.000 ευρώ για να γλιτώσει τον πρόσθετο φόρο του 22%.
Αν είχε διατηρηθεί το σύστημα που ίσχυε για τα εισοδήματα του 2012, θα όφειλε να μαζέψει αποδείξεις αξίας ίσης με το 25% των 30.000 ευρώ, που είναι το συνολικό του εισόδημα, δηλαδή θα έπρεπε να μαζέψει αποδείξεις αξίας 7.500 ευρώ.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Δωρεάν... αγορές αν ο πωλητής φοροδιαφύγει
Το δικαίωμα να αποκτούν δωρεάν ρούχα και τρόφιμα ή να απολαμβάνουν κερασμένο τον καφέ και το γεύμα τους έχουν οι καταναλωτές σε περίπτωση που οι επιχειρηματίες δεν τους εκδίδουν αποδείξεις για τις αγορές τους.
Κι αυτό επειδή από το προηγούμενο Σάββατο τέθηκε σε ισχύ η αγορανομική διάταξη, με την οποία οι καταναλωτές δεν υποχρεώνονται να πληρώνουν το αντίτιμο ενός αγαθού ή μιας υπηρεσίας που αγοράζουν όταν οι επιχειρηματίες δεν κόβουν αποδείξεις ή τιμολόγια, αναλόγως.
Την αγορανομική διάταξη εξέδωσε ο αρμόδιος υφυπουργός Ανάπτυξης Θανάσης Σκορδάς. Σκοπός του νέου θεσμικού πλαισίου είναι η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
Οι επιχειρηματίες είναι υποχρεωμένοι να φέρουν ειδική σήμανση στα καταστήματά τους ή στους τιμοκαταλόγους, ανάλογα με το είδος της εταιρείας, όπου θα πληροφορούν τους καταναλωτές για το δικαίωμα που έχουν να μην πληρώνουν το αντίτιμο αν οι καταστηματάρχες δεν εκδίδουν απόδειξη.