Οι μεγάλες φορολογικές εκκρεμότητες και οι παγίδες που κρύβουν
- ( UPD -17/02/2016 13:10 )
Γράφει ο φοροτεχνικός Απ. Αλωνιάτης*
Λίγες μέρες πριν την έναρξη της υποβολής των φορολογικών δηλώσεων και για μια ακόμη χρονιά ξεκινάμε με εκκρεμότητες. Πολλά αρκετά τα θέματα που πρέπει να ρυθμιστούν, ώστε να γνωρίζει ο φορολογούμενος τον τρόπο φορολόγησης του και τον τρόπο που θα πληρώσει τον φόρο που θα προκύψει.
Να θυμίσουμε ότι το φετινό εκκαθαριστικό θα περιλαμβάνει εκτός από την εκκαθάριση του φόρου εισοδήματος, την έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης και το τέλος επιτηδεύματος, για τους αυτοαπασχολούμενους και τους πρώην ελευθέρους επαγγελματίες και η εκκαθάριση του φόρου πολυτελούς διαβίωσης.
Για το τι γνωρίζουμε για τη φορολογία των εισοδημάτων του φορολογικού έτους 2015, αναφερθήκαμε σε πρόσφατο άρθρο μας «Ο φοροτεχνικός Απ. Αλωνιάτης γράφει για τις κυριότερες αλλαγές στην φορολογία για τα εισοδήματα από 1.1.2015».
Ας δούμε παρακάτω τις εκκρεμότητες που έχουμε ακόμη και περιμένουμε τη νομοθετική παρέμβαση του Υπουργείου Οικονομικών.
Α. Τι θα γίνει με τα εισοδήματα φοιτητών και ανέργων κλπ.
Το οικονομικό επιτελείο πρέπει προβεί άμεσα σε νομοθετική παρέμβαση για την προστασία και για φέτος των φοιτητών, ανέργων και άλλων πολιτών με πολύ χαμηλά εισοδήματα από τα τεκμήρια διαβίωσης. Το μέτρο αυτό ίσχυε πέρυσι, αλλά η ανανέωσή του και για φέτος απαιτεί νομοθετική διάταξη.
Να θυμίσουμε ότι με νομοθετική παρέμβαση της κυβέρνησης (όπως προστέθηκε με την παράγραφο 4 του άρθρου 1 του ν. 4330/2015 και ισχύει από τη δημοσίευση του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ήτοι από 16.6.2015, σύμφωνα με το άρθρο 6 του ιδίου νόμου), προστέθηκε στις μεταβατικές διατάξεις του 4172/2013 η παρακάτω παράγραφος.
«(36) 35. Όταν το πραγματικό εισόδημα των φορολογουμένων κατά το φορολογικό έτος 2014 δεν υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ και το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ και εφόσον δεν ασκείται επιχειρηματική δραστηριότητα για την οποία απαιτείται η υποβολή δήλωση έναρξης εργασιών ή ατομική αγροτική δραστηριότητα, το εισόδημα αυτό, εξαιρουμένου του εισοδήματος από κεφάλαιο και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, και η προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων, φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών – συνταξιούχων της παρ. 1 του άρθρου 15. Εάν το πραγματικό εισόδημα της προηγούμενης παραγράφου υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ, το υπερβάλλον ποσό φορολογείται με την κλίμακα της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται και για τους φορολογούμενους που διέκοψαν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα, για το εισόδημα που απέκτησαν μετά τη διακοπή της.»
«(36) 35. Όταν το πραγματικό εισόδημα των φορολογουμένων κατά το φορολογικό έτος 2014 δεν υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ και το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ και εφόσον δεν ασκείται επιχειρηματική δραστηριότητα για την οποία απαιτείται η υποβολή δήλωση έναρξης εργασιών ή ατομική αγροτική δραστηριότητα, το εισόδημα αυτό, εξαιρουμένου του εισοδήματος από κεφάλαιο και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, και η προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων, φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών – συνταξιούχων της παρ. 1 του άρθρου 15. Εάν το πραγματικό εισόδημα της προηγούμενης παραγράφου υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ, το υπερβάλλον ποσό φορολογείται με την κλίμακα της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται και για τους φορολογούμενους που διέκοψαν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα, για το εισόδημα που απέκτησαν μετά τη διακοπή της.»
Παρόμοια νομοθετική παρέμβαση περιμένουμε και για τα εισοδήματα του 2015.
Β. Ο καθορισμός της πληρωμής των δόσεων φορολογίας εισοδήματος.
Σύμφωνα με τα ισχύοντα μέχρι σήμερα, η πρώτη δόση του φόρου εισοδήματος εξοφλείται την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Ιουλίου. (ν.4172/2013, άρθρο 67 περίπτωση 6 «6................ Η καταβολή του φόρου γίνεται σε τρεις (3) ισόποσες διμηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Ιουλίου και η καθεμία από τις επόμενες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των μηνών Σεπτεμβρίου και Νοεμβρίου, από την προθεσμία υποβολής της δήλωσης»).
Σε συνέντευξή του ο Αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφωνας Αλεξιάδης, ανακοίνωσε ότι ο φόρος θα πληρωθεί σε 3 δόσεις. Τέλη Μαΐου, τέλη Ιουλίου και τέλη Σεπτεμβρίου.
Πριν μερικές μέρες κυκλοφόρησαν νέα σενάρια για την πληρωμή του φόρου εισοδήματος για τα φυσικά πρόσωπα.
Τα σενάρια αυτά μιλούν για εξόφληση σε περισσότερες δόσεις, που θα είναι μηνιαίες και θα φτάνουν έως και το τέλος του χρόνου.
Τα σενάρια αυτά μιλούν για εξόφληση σε περισσότερες δόσεις, που θα είναι μηνιαίες και θα φτάνουν έως και το τέλος του χρόνου.
Το πλήθος των δόσεων θα καθοριστεί βάση της λήξης της υποβολής των φορολογικών δηλώσεων, αφού οι πληροφορίες θέλουν τα υπουργείο να καθορίζει την πρώτη δόση του φόρου εισοδήματος να πληρώνεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενο μήνα από την καταληκτική ημερομηνία αποστολής των φορολογικών δηλώσεων.
Αν λοιπόν η καταληκτική ημερομηνία αποστολής των φορολογικών δηλώσεων είναι η 30η Απριλίου 2016, όπως ορίζει σήμερα ο νόμος, τότε η πρώτη δόση του φόρους θα πληρωθεί μέχρι την 31η Μαΐου 2016 και σύμφωνα με το σχέδιο πληρωμών που κυκλοφόρησε οι δόσεις θα είναι οκτώ (8), όσοι δηλαδή μήνες απομένουν μέχρι την 30η Δεκεμβρίου 2016 ημέρα Παρασκευή, τελευταία εργάσιμη ημέρα του 2016. (31.12 πέφτει Σάββατο).
Γ. Σύμφωνο συμβίωσης ομόφυλων ζευγαριών.
Σύμφωνα με το σχέδιο του εντύπου Ε1 που κυκλοφόρησε στον πίνακα 1 υπάρχει στην ένδειξη ΕΓΓΑΜΟΣ και άλλη μια ένδειξη με την συντομογραφία «ΜΣΣ*»
Στις διευκρινήσεις που δίνονται στο τέλος της σελίδας το έντυπο αναφέρει «Μέρος του Συμφώνου Συμβίωσης»
Αναμένεται από το Υπουργείο να δοθούν περαιτέρω διευκρινήσεις και οδηγίες για το τρόπου που θα γίνεται στο μητρώο της Δ.Ο.Υ. η εγγραφή των φορολογουμένων που έχουν συνάψει Σύμφωνο Συμβίωσης, και είναι ομόφυλα ζευγάρια.
Από τις πληροφορίες που έχουμε δεν θα είναι υποχρεωτική η κατάθεση του συμφώνου συμβίωσης στην Δ.Ο.Υ. , άρα ο κάθε ένας φορολογούμενος θα μπορεί να κάνει ξεχωριστεί δήλωση. Αν όμως κατατεθεί το Σύμφωνο Συμβίωσης, τότε θα δηλώνεται με την κατάθεση ποιος είναι ο υπόχρεος και ποιο το συνδεδεμένο πρόσωπο.
Από τις πληροφορίες που έχουμε δεν θα είναι υποχρεωτική η κατάθεση του συμφώνου συμβίωσης στην Δ.Ο.Υ. , άρα ο κάθε ένας φορολογούμενος θα μπορεί να κάνει ξεχωριστεί δήλωση. Αν όμως κατατεθεί το Σύμφωνο Συμβίωσης, τότε θα δηλώνεται με την κατάθεση ποιος είναι ο υπόχρεος και ποιο το συνδεδεμένο πρόσωπο.
Δ. Τα έντυπα δόθηκαν στη δημοσιότητα οι οδηγίες;
Κάθε χρόνο η επίσημη κοινοποίηση των εντύπων γίνεται με αποφάσεις στις οποίες Φέρουν τίτλο «Τύπος και περιεχόμενο ...............».
Έχουμε φτάσει στα μέσα Φεβρουαρίου, 6 εκατομμύρια δηλώσεις φυσικών προσώπων πρέπει να υποβληθούν μέσα σε δύο μήνες και κάτι, γνωρίζουμε τα έντυπα, αλλά ακόμη δεν έχουν δοθεί στην δημοσιότητα οι σχετικές οδηγίες για την συμπλήρωση τους. Μπορεί να γνωρίζουμε το 90% περίπου του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τις δηλώσεις, μιας και διαμορφώθηκε μέσα στο 2015, όμως οι φορολογούμενοι και οι λογιστές φοροτεχνικοί, που αποστέλλουν το μεγαλύτερο πλήθος των δηλώσεων, δεν έχουν λάβει ακόμη οδηγίες για την συμπλήρωση των εντύπων.
Πέρα από τις αλλαγές που είχαμε στο έντυπο φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, και αφορούν την αναστολή ορισμένων άρθρων του 4172/2013, όπως αυτό τις φορολόγησης της υπεραξίας από την πώληση ακινήτων, που έχει πάρει αναστολή μέχρι τις 31.12.2016, τα έντυπα που αφορούν την επιχειρηματική δραστηριότητα έχουν αρκετές αλλαγές, ώστε να προσαρμοστούν στα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα (ν.4308/2014), που αλλάξουν το λογιστικό και φορολογικό τοπίο.
Αν λοιπόν δεν εκδοθούν οι οδηγίες αυτές, κανείς δεν θα μπορέσει να προχωρήσει στην συμπλήρωση του εντύπου Ε3 και θα φτάσουμε και πάλι στο να ζητάμε παρατάσεις για την αποστολή των φορολογικών δηλώσεων, και όχι με την ευθύνη των λογιστών φοροτεχνικών και των φορολογουμένων.
Για μια ακόμη φορά το υπουργείο θα αναγκαστεί να προχωρήσει με βαριά καρδιά, και πάντα «Για την διευκόλυνση των φορολογουμένων....» όπως αναφέρουν κάθε χρόνο τα δελτία τύπου που εκδίδονται σε τέτοιες περιπτώσεις, στην παράταση της υποβολής των φορολογικών δηλώσεων και κατ επέκταση στην παράταση της είσπραξη των δόσεων.
Αποδείξεις δαπανών
Επιτρέψτε μου να αναφερθώ και σε ένα ακόμη θέμα, που πολλές φορές συζητείται αυτό τον καιρό. Είναι μεν άσχετο με το θέμα που πραγματευόμαστε σήμερα, αλλά αποτελεί ένα θέμα επικαιρότητας και είναι καλό οι αναγνώστε μας να το έχουν υπόψη τους. Αφορά τις αποδείξεις δαπανών. Με το Πλαστικό Χρήμα και τα προβλήματα που υπάρχουν θα αναφερθούμε σε επόμενο σημείωμα.
Σήμερα θα θέλαμε να αναφερθούμε, γιατί πολλοί μας ρωτούν, στον αν από 1.1.2016 μαζεύουμε και φυλάμε τις αποδείξεις δαπανών που παίρνουμε κατά τις αγορές μας.
Η απάντηση στο ερώτημα είναι ΝΑΙ. Μαζεύουμε και φυλάμε τις αποδείξεις από 1.1.2016. Κατά πρώτο ζητάμε αποδείξεις για τις αγορές που κάνουμε έτσι κι αλλιώς. Η μη έκδοση απόδειξης έχει σαν αποτέλεσμα κάποιοι να οικειοποιούνται το ΦΠΑ και να μην πληρώνουν τους φόρους που τους αναλογεί, αφού θα δηλώσουν λιγότερο εισόδημα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνονται οι συντελεστές φορολογίας και αυτοί που δε ζητούν απόδειξη π.χ. για να πάρουν μια μικρή έκπτωση στο αγαθό που θέλουν να αγοράσουν, να πληρώνουν αυτή την έκπτωση διπλή και τρίδιπλη μέσα από την φορολογία.
Μπορεί το μέτρο του Πλαστικού Χρήματος να έχει παγώσει από το υπουργείο αλλά είναι φανερό ότι ο στόχος του είναι να καλύπτεται το αφορολόγητο των μισθωτών και συνταξιούχων με αποδείξεις. Αν λοιπό στην πορεία νομοθετηθεί η χρήση του πλαστικού χρήματος, ο τρόπος δικαιολόγησης τους αφορολογήτου για τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2016 θα είναι μικτός, με χάρτινες αποδείξεις και με αγορές με το πλαστικό χρήμα.
Μια ακόμη διευκρίνιση, γιατί από ότι φαίνεται έχει γίνει κάποια παρανόηση:
Η αγορά με κάρτα δεν σημαίνει και τη μη έκδοση φορολογικής απόδειξης από ταμειακή μηχανή ή από φορολογικό μηχανισμό. Το χαρτάκι από το σύστημα που χρησιμοποιεί το κατάστημα για την επιβεβαίωση της συναλλαγής με κάρτα δεν αποτελεί φορολογικό στοιχείο, αλλά στοιχείο τα επιβεβαίωσης της συναλλαγής για τραπεζική και μόνο χρήση.
Η οδηγία αυτή δεν αφορά μόνο τους καταναλωτές αλλά και του επιχειρηματίες.
Η αγορά με κάρτα δεν σημαίνει και τη μη έκδοση φορολογικής απόδειξης από ταμειακή μηχανή ή από φορολογικό μηχανισμό. Το χαρτάκι από το σύστημα που χρησιμοποιεί το κατάστημα για την επιβεβαίωση της συναλλαγής με κάρτα δεν αποτελεί φορολογικό στοιχείο, αλλά στοιχείο τα επιβεβαίωσης της συναλλαγής για τραπεζική και μόνο χρήση.
Η οδηγία αυτή δεν αφορά μόνο τους καταναλωτές αλλά και του επιχειρηματίες.
Πριν αρκετά χρόνια έγινε διασταύρωση των πωλήσεων που είχαν γίνει με κάρτα και των δηλωθέντων εισοδημάτων στην φορολογική δήλωση. Εκεί το υπουργείο οικονομικών ανακάλυψε πολλές πωλήσεις μέσω καρτών, που είχαν γίνει χωρίς την έκδοση φορολογικής απόδειξής, με αποτέλεσμα πολλές επιχειρήσεις να βρεθούν με πρόστιμα για την μη έκδοση αποδείξεων και να βγουν σε τακτικό φορολογικό έλεγχο.
* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος - Φοροτεχνικός, Α. Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Οικονομικός Διευθυντής της PROSVASIS AEBE, Συγγραφέας
