Της Δήμητρας Καδδά
Οι θέσεις στη διαπραγμάτευση για τα μέτρα του 2018 αλλά και για το τι θα ακολουθήσει στη μετά μνημονίου εποχή, έχουν αρχίσει να ξεδιπλώνονται, τόσο από ελληνικής πλευράς όσο και από την πλευρά των Θεσμών οι οποίοι προς το παρόν σχεδιάζουν να ξεκινήσουν (σε επίπεδο επικεφαλής) την 3η αξιολόγηση σε δύο εβδομάδες από σήμερα. Σύμφωνα με πληροφορίες, ως ημέρα άφιξης έχει οριστεί η 16η Οκτωβρίου, αμέσως μετά δηλαδή τη Σύνοδο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουάσιγκτον, αν και δεν αποκλείεται τα σχέδιά τους να αλλάξουν (και πάλι), ανάλογα με τα γεγονότα των επόμενων ημερών.
Θα προηγηθεί ένα ακόμη Eurogroup (9η Οκτωβρίου) στο οποίο δεν αναμένονται αποφάσεις και για αυτό λείπει η Ελλάδα από την επίσημη ατζέντα, αν και θεωρείται εξαιρετικά πιθανό το ζήτημα της τρίτης αξιολόγησης, της υποδόσης των 800 εκατομμυρίων ευρώ, αλλά και της μετά μνημονίου εποχής να απασχολήσει τους υπουργούς στο περιθώριο των εργασιών. Αυτό άλλωστε συνέβη και στο Εuroworking Group της προηγούμενης εβδομάδας.
Οι θεσμοί άλλωστε έχουν πλέον στα χέρια τους και το προσχέδιο του προϋπολογισμού, βάσει του οποίου (αλλά και των νεότερων στοιχείων για τα έσοδα), θα πρέπει να διαμορφώσουν την στάση τους για το αν θα ζητήσουν νέα μέτρα για το 2018.
Σημειώνεται ότι πλέον αποτελεί κοινό στόχο η ολοκλήρωση της 3ης αξιολόγησης έως τον Δεκέμβριο. Ειδικά για την ελληνική πλευρά το παραπάνω ορόσημο σχετίζεται πλέον άμεσα και με την καθαρή έξοδο από το μνημόνιο που διεκδικεί η ελληνική πλευρά τον Αύγουστο του 2018.
Είναι χαρακτηριστικό ότι πλέον η κυβέρνηση καταγράφει στο προσχέδιο του προϋπολογισμού και τον οδικό χάρτη των επόμενων μηνών. Προϋποθέτει την ολοκλήρωση της αξιολόγησης φέτος προκειμένου να έρθουν τα λεφτά τα οποία θα διατηρήσουν γεμάτα από διαθέσιμα τα κρατικά ταμεία.
Το προσχέδιο προβλέπει ένα πακέτο δόσεων της τάξης των 5,5 δισ. ευρώ φέτος, καθώς και μία επιπλέον ένεση διαθέσιμων η οποία θα προέλθει από έξοδο της χώρας στις αγορές εντός του έτους.
Γίνεται λόγος επίσης για μία ακόμα αξιολόγηση και για νέες εξόδους στις αγορές εντός του 2018, καθώς και για ένα πακέτο χρηματοδότησης το οποίο ζητά να διατεθεί στην κυβέρνηση με το τέλος του προγράμματος από το αδιάθετο υπόλοιπο του δανείου του ESM ούτως ώστε να διασφαλίσει τα αναγκαία ταμειακά διαθέσιμα μετά το τέλος του προγράμματος.
Η άλλη όψη
Βεβαίως το σχέδιο αυτό της κυβέρνησης για καθαρή έξοδο χωρίς νέο πρόγραμμα είναι η μία πλευρά του νομίσματος. Η άλλη πλευρά, περιγράφεται από τους δανειστές μέσα από πολλές δηλώσεις τις τελευταίες ημέρες.
Χθες, ο κ. Βίζερ σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Έθνος έκανε σαφές ότι στην Ελλάδα η εποπτεία μετά το μνημόνιο θα είναι πιο αυστηρή από ό,τι στην Ισπανία ή σε άλλα κράτη δεδομένου του μεγάλου ποσού του δανείου και των μεγάλων περιόδου ωρίμανσης της αποπληρωμής του, που θα δημιουργήσουν μία σειρά από ζητήματα στην περίοδο μετά το τέλος του προγράμματος.
Επανέλαβε ότι η διαδικασία εποπτείας θα ισχύει έως ότου ολοκληρωθεί αποπληρωμή του 75% του χρέους και αυτό θα πάρω πολύ καιρό. "Δεν θα βρίσκομαι εδώ για να το δω" επισήμανε.
Εκτίμησε ότι αν τελειώσει η αξιολόγηση το Δεκέμβριο μετά μπορεί να τελειώσει η άλλη μία "ιδανικά" τον Ιούνιο και ότι στο μεσοδιάστημα η κυβέρνηση θα μπορέσει να βγει μία ή δύο φορές στις αγορές. Επανέλαβε ότι είναι πιθανόν να χρειαστούν πρόσθετα μέτρα για το 2018, λέγοντας ότι τελεί υπό εξέταση ακόμα το προσχέδιο του προϋπολογισμού. Και έθεσε ακόμα δύο μεγάλα μέτωπα στις διαπραγματεύσεις: τις ιδιωτικοποιήσεις και τα κόκκινα δάνεια.
Τι αναφέρει ο προϋπολογισμός για τα διαθέσιμα και τις αγορές
Μετά τον Αύγουστο του 2018 "θα εξεταστεί η εφαρμογή του δεύτερου πακέτου μέτρων προκειμένου να ενισχυθεί η βιωσιμότητα του χρέους, έτσι ώστε οι ετήσιες μικτές χρηματοδοτικές ανάγκες να παραμένουν κάτω του 15% ως ποσοστό του ΑΕΠ σε μεσοπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα και κάτω του 20% μακροπρόθεσμα. Τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους περιλαμβάνουν τη μείωση του επιτοκίου του δανείου που είχε συναφθεί το 2012 στα πλαίσια της επαναγοράς του χρέους, μέσω της πλήρους κατάργησης από το 2018 του περιθωρίου που εφαρμόζεται επί του τρέχοντος επιτοκίου, τη χρησιμοποίηση από το 2017 των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα "ANFA” και "SMP”για τη μείωση των μικτών χρηματοδοτικών αναγκών, περιλαμβανομένων και των κερδών του έτους 2014, τη μερική αποπληρωμή δανείων του "επίσημου τομέα" μέσω αχρησιμοποίητων πόρων του ESM και την περαιτέρω εξομάλυνση των λήξεων των δανείων του EFSF με επιμήκυνση της μέσης σταθμικής τους διάρκειας, σταθεροποίηση των επιτοκίων τους και αναβολή πληρωμής τόκων" αναφέρει το Προσχέδιο.
Επικαλείται τις "αποφάσεις του Eurogroup της 15ης Ιουνίου 2017" που "υποστηρίζουν την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές με τη δημιουργία ταμειακών διαθεσίμων ασφαλείας (cash buffer), όπως έγινε και με τις υπόλοιπες χώρες που ολοκλήρωσαν τα προγράμματα προσαρμογής".
Για το μέλλον αναφέρεται ότι "στους σχεδιασμούς, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνεται σειρά νέων ομολογιακών εκδόσεων σταθερού επιτοκίου με κομβικές διάρκειες, καθώς και ανταλλαγές παλαιοτέρων ομολόγων προερχόμενων από το PSI με νέα ομόλογα, στο πλαίσιο ενός συντεταγμένου προγράμματος διαχείρισης υφιστάμενων υποχρεώσεων χαρτοφυλακίου χρέους (LME - Liability Management Exercise), κατά τα πρότυπα της πρόσφατης άκρως επιτυχημένης έκδοσης του νέου 5-ετούς Ομολόγου του Ελληνικού Δημοσίου (ΟΕΔ) λήξης 2022 και της αντίστοιχης ανταλλαγής ΟΕΔ λήξης 2019, που έλαβαν χώρα την 1 Αυγούστου 2017".
"Σημειώνεται ότι, στο πλαίσιο της αρχής της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, από τις πρόσφατες αποφάσεις του Eurogroup της 15ης Ιουνίου 2017, διασφαλίζεται η επί της ουσίας παροχή έμμεσης εγγύησης από τους Ευρωπαίους Εταίρους προς το ΕΔ για απρόσκοπτη έξοδό του στις αγορές, με πιθανή εκταμίευση στο τέλος του προγράμματος μέρους των αδιάθετων δανειακών κεφαλαίων του τρέχοντος προγράμματος, με στόχο τη δημιουργία ταμειακών διαθεσίμων ασφαλείας του ΕΔ" επισημαίνει.