Με το βλέμμα στον εισπρακτικό στόχο κατατέθηκε, επιτέλους, χθες η περίφημη τροπολογία. Στόχος της να κόψει όσο περισσότερους δικαιούχους από τις απαλλαγές και τις εκπτώσεις. Τι προβλέπει για τα κενά ακίνητα και τους 4.000 οικισμούς
Των Κώστα Τσάβαλου, Μάριου Χριστοδούλου
Στον βωμό του αμετάβλητου εισπρακτικού στόχου των 2,65 δισ. ευρώ θυσιάστηκαν οι πολυδιαφημισμένες ελαφρύνσεις του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ). Η διάταξη που κατέθεσε η κυβέρνηση στη Βουλή, μετά από παλινωδίες αρκετών ημερών, πρόσθεσε νέους περιορισμούς στη χορήγηση απαλλαγών από τον φόρο (όπως το περιουσιακό κριτήριο), προκειμένου να «κόψει» όσο γίνεται περισσότερους δικαιούχους. Για τους οικονομικά ασθενείς δεν θα λαμβάνεται υπόψη μόνο το εισοδηματικό κριτήριο (των 9.000 ευρώ) και τα τετραγωνικά μέτρα των ακινήτων (να μην υπερβαίνουν τα 150 τ. μ.), αλλά και η αξία της περιουσίας που διαθέτουν.
Σύμφωνα με το πρόσθετο κριτήριο, η απαλλαγή του 50% δεν θα δίδεται εάν η αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας υπερβαίνει τις 85.000 ευρώ για τους άγαμους, τις 150.000 ευρώ για τους έγγαμους και τις 200.000 ευρώ για τους έγγαμους με 1 ή 2 παιδιά.
Η πρόσθετη προϋπόθεση για την αξία της ακίνητης περιουσίας δεν ισχύει για την άλλη κατηγορία δικαιούχων απαλλαγής, δηλαδή για τους τρίτεκνους, τους πολύτεκνους και τους ανάπηρους με βαθμό 80% και άνω, για τους οποίους προβλέπεται έκπτωση 100% (σ.σ. το συνολικό οικογενειακό εισόδημα δεν πρέπει να ξεπερνά τα 12.000 ευρώ προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον/τη σύζυγο και κάθε παιδί).
Τα τεκμήρια
Η κυβέρνηση «επιστρατεύει» και τα τεκμήρια, τα οποία για ένα μεγάλο ποσοστό φορολογουμένων θα λειτουργήσουν ως ένας ακόμα «κόφτης» για να μην τύχουν των απαλλαγών και ελαφρύνσεων που προβλέπει ο νόμος για τον ΕΝΦΙΑ. Το ετήσιο φορολογητέο εισόδημα που θα λαμβάνεται υπόψη για τη χορήγηση μερικής ή ολικής απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (φτωχούς, τρίτεκνους, πολύτεκνους, ανάπηρους κ.λπ.) θα είναι το μεγαλύτερο μεταξύ του συνολικού πραγματικού εισοδήματος -στο οποίο περιλαμβάνονται ακόμα και τα αυτοτελώς φορολογούμενα ή φοροαπαλλασσόμενα ποσά (επιδόματα ανεργίας, ΕΚΑΣ, τόκοι καταθέσεων, μερίσματα κ.λπ.)- και του τεκμαρτού, το οποίο προκύπτει με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης για κατοικίες, ΙΧ αυτοκίνητα, σκάφη κ.λπ. περιουσιακά στοιχεία κάθε φορολογούμενου. Οσον αφορά τα ακίνητα που ήταν ξενοίκιαστα και χωρίς ρεύμα καθ’ όλο το 2013, η έκπτωση από τον φόρο θα είναι μόλις 20% και θα δοθεί (θα συμψηφιστεί ουσιαστικά) όταν και όποτε εντοπιστούν τα ακίνητα αυτά. Η προϋπόθεση να μην είχε το ακίνητο ρεύμα ούτε για μία ημέρα σε όλη τη διάρκεια του περασμένου έτους βγάζει εκτός της έκπτωσης όσα ακίνητα έχουν αποπερατωθεί και δεν έχουν ηλεκτροδοτηθεί ποτέ, όπως και όσα ακίνητα είναι κενά ή ανοίκιαστα, αλλά οι ιδιοκτήτες δεν είχαν διακόψει την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος. Κατά τ’ άλλα, η κυβέρνηση στην προσπάθειά της να αποφύγει έναν νέο γύρο αντιδράσεων από τους φορολογούμενους, προχωράει στη μείωση των φορολογητέων αξιών και των επιβαρύνσεων για τους ιδιοκτήτες ακινήτων (συγκεκριμένα οικοπέδων) στις περίπου 450 περιοχές που βρίσκονται εκτός αντικειμενικού συστήματος.
Επίσης, καταργεί την υποχρέωση ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας για όσους απαλλάσσονται. Είτε πρόκειται για φτωχούς είτε για ανάπηρους και πολύτεκνους. Δεν επιβάλλεται για το 2014 ΕΝΦΙΑ στα σεισμόπληκτα κτίρια (και τα οικόπεδα στα οποία βρίσκονται) της Κεφαλονιάς, της Φθιώτιδας και της Φωκίδας.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι νέοι περιορισμοί θεσπίστηκαν για να αντισταθμιστούν οι απώλειες εσόδων τις οποίες προκαλούν οι διορθωτικές παρεμβάσεις, με σκοπό να εξαλειφθούν οι υπέρογκες και άδικες χρεώσεις που επιβλήθηκαν σε χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων με τα αρχικά εκκαθαριστικά του φόρου. Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους υπολογίζει τις απώλειες από τις ελαφρύνσεις στα 184 εκατ. ευρώ, ενώ δεν έχει ακόμη υπολογιστεί το κόστος από την έκπτωση του 20% στα ξενοίκιαστα ακίνητα.
Τα έντεκα σημεία
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την τροπολογία:
1. Στο 20% περιορίζεται το ποσοστό της έκπτωσης για τα κενά μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα, υπό την προϋπόθεση ότι αυτά παρέμειναν ξενοίκιαστα καθ’ όλη τη διάρκεια του 2013. Συνεπώς, εάν ένα ακίνητο ήταν ενοικιασμένο για κάποιο διάστημα του προηγούμενου έτους, ο ιδιοκτήτης του δεν δικαιούται την έκπτωση. Μεγάλο «αγκάθι» για το υπουργείο Οικονομικών είναι ο εντοπισμός αυτών των ακινήτων, καθώς τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η Γενική Γραμματεία Πληροφορικών Συστημάτων αφορούν μόνο κτίσματα τα οποία παρέμειναν κενά το προηγούμενο έτος και για διάστημα 6 μηνών, αλλά δεν υπάρχει η πληροφορία για το εάν αυτά τα ακίνητα είναι και μη ηλεκτροδοτούμενα. Επομένως, πρέπει να εντοπιστούν τα κενά και ταυτόχρονα μη ηλεκτροδοτούμενα κτίσματα –δεδομένα που υπάρχουν μόνο στο αρχείο της ΔΕΗ και απαιτείται αρκετός χρόνος για την αξιοποίησή τους. Σημειώνεται ότι η έκπτωση στον κύριο και τον συμπληρωματικό φόρο δίνεται ειδικά για το 2014, χωρίς να ξεκαθαρίζεται τι θα ισχύσει για το 2015.
2. Με τις αξίες με τις οποίες υπολογίστηκε ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας το 2013 θα επαναπροσδιοριστεί ο ΕΝΦΙΑ σε 4.000 οικισμούς 457 περιοχών της χώρας, που δεν έχουν ενταχθεί στο σύστημα Αντικειμενικού Προσδιορισμού Αξίας Ακινήτων (ΑΠΑΑ). Τα αρχικά εκκαθαριστικά που εκτύπωσαν οι ιδιοκτήτες έσπαγαν… καρδιές, καθώς ο ενιαίος φόρος υπολογίστηκε επί των οικοπέδων με «φουσκωμένες» τιμές ζώνης, διότι επιστρατεύθηκαν τιμές όμορων περιοχών που ήταν πολύ υψηλότερες από τις τιμές που ελήφθησαν υπόψη πέρυσι για τον υπολογισμό του ΦΑΠ των ετών 2011-2013.
Πιο αυστηρά τα κριτήρια
3. Διευρύνει το «πλέγμα» των κριτηρίων το υπουργείο Οικονομικών που ενεργοποιούνται στην περίπτωση που κάποιος δικαιούται έκπτωση ή απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ προσθέτοντας και αυτό της συνολικής αξίας της ακίνητης περιουσίας. Ειδικότερα, προκειμένου να χορηγηθεί έκπτωση 50% στον φόρο σε ιδιοκτήτες με οικονομική αδυναμία, έως τώρα ο νόμος προέβλεπε εισοδηματικά κριτήρια και συγκεκριμένη έκταση ακίνητης περιουσίας. Με την τροπολογία προστίθενται και όρια που αφορούν τη συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας του φορολογούμενου.
4. Για απαλλαγή ή έκπτωση από τον ΕΝΦΙΑ λαμβάνεται υπόψη το πραγματικό εισόδημα στο σύνολό του (σ.σ. ακόμη δηλαδή και τα ποσά του ΕΚΑΣ, των επιδομάτων ανεργίας, των τόκων καταθέσεων, των ρέπος, των μερισμάτων από μετοχές, ομόλογα) ή το τεκμαρτό. Αυτό δηλαδή που προκύπτει με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων. Αυτό προσδιορίζεται με βάση τις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης για τις κατοικίες, τα ΙΧ αυτοκίνητα, τα σκάφη, τις πισίνες κ.λπ. του φορολογούμενου.
5. Καταργείται η προϋπόθεση φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας για τις απαλλαγές και τις εκπτώσεις από τον φόρο.
6. Απαλλάσσονται φέτος από τον ΕΝΦΙΑ τα σεισμόπληκτα κτίσματα, αλλά και τα οικόπεδα που αναλογούν σε αυτά, τα οποία βρίσκονται στη Κεφαλονιά και στους νομούς Φθιώτιδας και Φωκίδας. Επίσης, απαλλάσσονται και τα ακίνητα σε έξι οικισμούς της Κοζάνης, οι οποίοι χαρακτηρίζονται πολεοδομικά ανενεργοί εφόσον, καθ’ όλο το έτος 2013 αυτά δεν ηλεκτροδοτήθηκαν.
7. Ο ΕΝΦΙΑ δεν συμψηφίζεται με επιστροφές φόρου. Δηλαδή οι φορολογούμενοι θα εισπράττουν τις επιστροφές ανεξαρτήτως της οφειλής τους για τον ΕΝΦΙΑ.
8. Απαλλάσσονται από τον ενιαίο φόρο και τα κτίρια τα οποία βρίσκονται σε οικόπεδο και έχουν χαρακτηριστεί ιστορικά διατηρητέα μνημεία ή έργα τέχνης.
9. Σε 6 δόσεις καλούνται 5,5 εκατ. ιδιοκτήτες να εξοφλήσουν το «χαράτσι» του ΕΝΦΙΑ, που θα είναι ισόβιο. Η πρώτη δόση εκπνέει στις 30 Σεπτεμβρίου του 2014 και η τελευταία στις 28 Φεβρουαρίου 2015.
10. Ολες οι μεταβολές στην ακίνητη περιουσία των φορολογούμενων από την 1η Ιανουαρίου του 2014 έως και τις 30 Νοεμβρίου του 2014 θα πρέπει να δηλωθούν στο Ε9 έως τις 31 Ιανουαρίου 2015.
11. Ποσά φόρου έως 5 ευρώ δεν θα είναι απαιτητά από την εφορία.
………………………………………….
ΕΝΤΟΝΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΠΟΜΙΔΑ ΚΑΙ ΣΕΤΕ
«Καθιερώνει ιδιότυπη φορολογική και πολιτική… ομηρία»
«Την άμεση και απροφάσιστη μειωμένη εκκαθάριση όλων όσων Ε9 περιέχουν ακίνητα που έχουν ήδη δηλωθεί ως κενά στον κωδικό 8 της στήλης 32 του Ε9 του έτους 2014, και τη χορήγηση προθεσμίας μέχρι 31/12/2014 για να διορθώσουν τις δηλώσεις τους όλοι όσοι δεν το γνώριζαν», ζητάει η ΠΟΜΙΔΑ και επισημαίνει ότι η τροπολογία:
Καθιερώνει μια ιδιότυπη φορολογική και τελικά και πολιτική «ομηρία» των ενδιαφερομένων ιδιοκτητών κενών ακινήτων, αφού παραπέμπει όχι μόνον σε μελλοντικές δηλώσεις και εκπτώσεις, αλλά και σε μελλοντικές ρυθμίσεις από το ΓΓΔΕ.
Δεν καθιερώνει πάγιο μειωτικό Συντελεστή Κενών Κτισμάτων (ΣΚΚ), με τιμή 0,50 για το 2015 και μετά, και τιμή 0,75 ειδικά και μόνον για το 2014, ο οποίος θα μειώνει τη φορολογητέα αξία του κάθε κενού περιουσιακού στοιχείου, όπως κάνει και ο συντελεστής για τα ημιτελή.
Μειώνει απλώς κατά 20% τα προκύπτοντα ποσά του κύριου και του συμπληρωματικού φόρου. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία στον συμπληρωματικό φόρο, όπου λόγω της ληστρικής κλιμάκωσής του, η μείωση της αξίας κάθε κενού περιουσιακού θα προκαλούσε ουσιαστική ανακούφιση στους βαρύτατα φορολογούμενους ιδιοκτήτες τους, όπως άλλωστε ορθά συμβαίνει με τον Συντελεστή Ημιτελών Κτισμάτων (0,40%).
Για την επιβολή πολλαπλάσιου ΕΝΦΙΑ στα μικρά ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια, που είναι ατομικές επιχειρήσεις, σε σχέση με τα υπόλοιπα τουριστικά καταλύματα, διαμαρτύρεται ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ).
Σε δήλωσή του, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, Ανδρέας Ανδρεάδης, αναφέρει ότι:«…είναι απαράδεκτο ο ΕΝΦΙΑ να μην υπολογίζεται ομοιόμορφα σε όλα τα τουριστικά καταλύματα ανεξαρτήτως νομικής μορφής».
