Φοροδιαφυγή και διαφθορά, βόμβες στα θεμέλια της οικονομίας

Γράφει ο Γιώργος Α. Κορομηλάς
Πρόεδρος Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών

Παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί, δεν υπήρξε κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα λόγω των συνεχών μεταβολών του νομοθετικού πλαισίου, μεταβολές που δικαίωσαν τον Αριστοτέλη, ο οποίος είχε πει ότι «η συνεχής μεταβολή των νόμων ισοδυναμεί με μη εφαρμογή των νόμων».

την Τετάρτη στη σύσκεψη που είχαν οι κυβερνητικοί εταίροι, στην οποία συμμετείχε και ο υπουργός Οικονομικών, συμφωνήθηκε ο πολιτικός χειρισμός του οικονομικού προβλήματος της χώρας. Ειδικότερα οι αρχηγοί των κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση συμφώνησαν στις βασικές κατευθυντήριες γραμμές και στο πλαίσιο πολιτικών χειρισμών σε ό,τι αφορά τη δημοσιονομική προσαρμογή. Τα βασικά στοιχεία της συμφωνίας, τα οποία τελούν υπό την έγκριση των δανειστών οι οποίοι αναμένονται στην Ελλάδα τις προσεχείς ημέρες είναι, η εφαρμογή των συμφωνηθέντων του Μαρτίου που συνιστούν δεσμεύσεις της χώρας και όχι η λήψη νέων μέτρων εντός του 2012, η εφαρμογή ισοδύναμων μέτρων έτσι ώστε να αποφευχθεί η περικοπή των ειδικών μισθολογίων, η μη λήψη οριζόντων μέτρων για την εξοικονόμηση των 11,6 δισ. ευρώ για την περίοδο 2013-2014, η άμεση προώθηση των αποκρατικοποιήσεων η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, η ολοκλήρωση μεταρρυθμίσεων και αλλαγών και η διαπραγμάτευση με τους εταίρους για την επιμήκυνση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, τουλάχιστον έως την 31.12.2016.

Πέραν των ανωτέρω συζητήθηκαν και μια σειρά άλλα θέματα όπως η αναζήτηση μέτρων και τρόπων ελάφρυνσης των οικονομικά ασθενέστερων στρωμάτων από το τέλος των ακινήτων, η μείωση με εισοδηματικά ή γεωγραφικά κριτήρια της επιβάρυνσης η οποία θα προκύψει από την εξομοίωση του φόρου στο πετρέλαιο, η αύξηση των δόσεων καταβολής του φόρου εισοδήματος για τις δηλώσεις του οικονομικού έτους 2012 και η εντατικοποίηση της προσπάθειας για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής.

Σε όλο τον κόσμο η φοροδιαφυγή χέρι-χέρι με τη διαφθορά καταστρέφει την οικονομία. Η έκταση των φαινομένων αυτών δεν μπορεί να προσδιορισθεί απόλυτα, κατά συνέπεια τα όποια μεγέθη κατά καιρούς βλέπουν το φώς της δημοσιότητας στηρίζονται σε εκτιμήσεις και μελέτες διεθνών επιστημονικών και μη οργανισμών και ανεξάρτητων ερευνητών. Ανεξάρτητα από το ύψος της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς η διαπίστωση είναι ότι τα φαινόμενα αυτά είναι βραδυφλεγής βόμβες στα θεμέλια της οικονομίας η έκρηξη των οποίων έχει συνέπειες τραγικές, συνέπειες τις οποίες βιώνει το σύνολο των πολιτών.

Η μεθοδευμένη φοροδιαφυγή η οποία φέρει σημαντικό βαθμό ευθύνης για την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα σήμερα, έχει δικούς της κανόνες οι οποίοι ενώ δεν έχουν καμία σχέση με τους παραδεκτούς κανόνες πάνω στους οποίους στηρίζεται και λειτουργεί η αγορά, στηρίζεται στο υφιστάμενο πολυδαίδαλο φορολογικό σύστημα.

Πολλές φορές στα άρθρα μου έχω επισημάνει ότι θα είχε αποφευχθεί η λήψη πολλών μέτρων εισπρακτικού χαρακτήρα αν είχε σχεδιασθεί και τεθεί σε εφαρμογή ένα ουσιαστικό πρόγραμμα αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής, είχα δε επισημάνει ότι η φοροδιαφυγή δεν αντιμετωπίζεται με επικοινωνιακά τεχνάσματα όπως π.χ. κλείσιμο καταστημάτων παρουσία τηλεοπτικών συνεργείων ή σύλληψη on camera επιχειρηματιών για παραβάσεις της φορολογικής νομοθεσίας κ.λπ. αλλά μπορεί να αντιμετωπισθεί μόνο στα πλαίσια ενός νέου εθνικού φορολογικού συστήματος το οποίο θα την καθιστά ασύμφορη.

Τα τελευταία χρόνια έχουν ληφθεί σειρά μέτρων για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού αλλά, δυστυχώς, δεν υπήρξε κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα. Ο λόγος είναι οι συνεχείς μεταβολές του νομοθετικού πλαισίου, μεταβολές οι οποίες δικαίωσαν τον Αριστοτέλη ο οποίος είχε πει ότι «η συνεχής μεταβολή των νόμων, ισοδυναμεί με μη εφαρμογή των νόμων».

Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, φαίνεται η ανάγκη μιας ουσιαστικής φορολογικής μεταρρύθμισης η οποία θα καταπολεμήσει τις υφιστάμενες παθογένειες και θα λύσει προβλήματα που έχουν συσσωρευτεί επί σειρά ετών, με στόχο την αποφυγή λήψης εισπρακτικού χαρακτήρα μέτρων τα οποία θα δώσουν μια βραχυπρόθεσμη τόνωση στα δημόσια έσοδα οδηγώντας στην απόγνωση τους πολίτες.

Επειδή το κράτος πρέπει να ενισχύει τις κοινωνικές παροχές, επειδή η δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος και η εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους απαιτούν τη λήψη ουσιαστικών μέτρων μόνιμου και όχι αποσπασματικού χαρακτήρα, η ενίσχυση των δημοσίων εσόδων θα πρέπει να προέλθει από την διεύρυνση της φορολογικής βάσης μέσω της ουσιαστικής αντιμετώπισης των φαινομένων της παραοικονομίας, της διαφθοράς και της μεθοδευμένης φοροδιαφυγής, δηλαδή με ένα νέο εθνικό φορολογικό σύστημα.