Με τρία σενάρια και λεφτά από το… μαξιλάρι ασφαλείας σε ένα πολύ σφιχτό πρόγραμμα δανεισμού η Ελλάδα θα επιδιώξει το 2019 να επιστρέψει στις αγορές. Μέσα στις δύσκολες συνθήκες που επικρατούν διεθνώς και τη μεγάλη αβεβαιότητα που δημιουργούν οι πολλαπλές εκλογικές αναμετρήσεις η επιστροφή δεν θα είναι εύκολη.
Ο βασικός στόχος της στρατηγικής δανεισμού που ανακοίνωσε ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους είναι να αντλήσει πέντε έως επτά δισ. ευρώ και να καλύψει από το μαξιλάρι ασφαλείας, τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις και τις επιστροφές κερδών από τα ελληνικά ομόλογα, τη διαφορά μέχρι τα 9,2 δισ. ευρώ που υπολογίζονται οι δανειακές ανάγκες του επόμενου έτους.
Βασική προϋπόθεση βέβαια είναι ο κρατικός προϋπολογισμός να επιτύχει και την ερχόμενη χρονιά πρωτογενές πλεόνασμα 7,4 δισ. ευρώ, όπως πέτυχε τα τελευταία τρία χρόνια.
Αυτό που δίνει σιγουριά στα στελέχη του ΟΔΔΗΧ είναι ότι το ύψος των ταμειακών διαθεσίμων του Ελληνικού Δημοσίου, στο οποίο δεν περιλαμβάνονται τα διαθέσιμα (repos) από τους φορείς της γενικής κυβέρνησης και στις 30 Σεπτεμβρίου 2018 ήταν 26,5 δισ. ευρώ.
Όπως ανακοινώθηκε από τον Οργανισμό, το 2019 οι συνολικές δανειακές ανάγκες είναι 11 δισ. ευρώ. Το ύψος των τόκων εξυπηρέτησης του χρέους 5,6 δισ. ευρώ αναμένεται να υπερκαλυφθεί από το πρωτογενές πλεόνασμα (7,4 δισ. ευρώ) του προϋπολογισμού. Ετσι, οι καθαρές δανειακές ανάγκες περιορίζονται στα 9,2 δισ. ευρώ.

Τα σενάρια

Στη βάση αυτή καταρτίστηκαν τα τρία σενάρια που προβλέπουν τα εξής:
1. Στο χειρότερο σενάριο το Ελληνικό Δημόσιο θα δανειστεί μόλις 3 δισ. ευρώ. Σε αυτή την περίπτωση οι δανειακές ανάγκες θα καλυφθούν 5 δισ. ευρώ από το «μαξιλάρι». Το υπόλοιπο 1,2 δισ. ευρώ θα καλυφθεί από τις επιστροφές κερδών από ελληνικά ομόλογα που διακρατούν η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες (προγράμματα SMP/ANFAs).
Σε αυτό το σενάριο ο ΟΔΔΗΧ προβλέπει μηδενικά έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις, στοιχείο που επιτρέπει να γίνονται δεύτερες σκέψεις, όπως π.χ. να προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές. Μόνο, ίσως, σε αυτή την περίπτωση δεν θα μπορέσουν να προχωρήσουν ακόμη και οι ώριμοι διαγωνισμοί για το «Ελ. Βενιζέλος» και τα ΕΛΠΕ.
Ακόμη σε αυτή την εκδοχή δεν θα μειωθεί το υπόλοιπο εντόκων γραμματίων του Δημοσίου που βρίσκεται στα 15 δισ. ευρώ και ανακυκλώνεται με τακτικές εκδόσεις.
2. Στο ρεαλιστικό σενάριο το Ελληνικό Δημόσιο θα ζητήσει από τις αγορές 5 δισ. ευρώ. Από το «μαξιλάρι» θα αντληθούν 2,4 δισ. ευρώ. Μαζί με έσοδα από αποκρατικοποιήσεις 1,4 δισ. ευρώ και 1,2 δισ. ευρώ από τις επιστροφές κερδών από τα ομόλογα καλύπτονται οι ανάγκες του 2019.Σε αυτή την περίπτωση θα μειωθεί και το υπόλοιπο εντόκων γραμματίων κατά 0,8 δισ. ευρώ.
3. Στο αισιόδοξο σενάριο προβλέπεται έκδοση νέων ομολόγων 7 δισ. ευρώ. Από το «μαξιλάρι» θα χρειαστούν 1,1 δισ. ευρώ, τα έσοδα 1,4 δισ. ευρώ από τις ιδιωτικοποιήσεις και 1,2 δισ. ευρώ από τις επιστροφές κερδών από τα ομόλογα,ενώ θα μειωθεί το υπόλοιπο των εντόκων γραμματίων κατά 1,5 δισ. ευρώ.
Και στα τρία σενάρια ο ΟΔΔΗΧ προεξοφλεί ότι πρωτογενές πλεόνασμα 7,4 δισ. ευρώ. Σε κάθε περίπτωση ο ΟΔΔΗΧ κινείται συντηρητικά καθώς το διεθνές περιβάλλον είναι ταραγμένο και οι συνθήκες για την Ελλάδα δύσκολες, τουλάχιστον όπως δείχνει η πορεία των spreads. Στα δεκαετή ομόλογα οι αποδόσεις βρίσκονται στο 4,38%, στην Ιταλία στο 2,77% και στην Πορτογαλία μόλις στο 1,68%.
Οι σκέψεις που επικρατούν στον ΟΔΔΗΧ είναι η επιχείρηση επιστροφής στις αγορές να ξεκινήσει με την ανανέωση των πενταετών ομολόγων που είχαν εκδοθεί την άνοιξη του 2014.

Προεξόφληση των δανείων του ΔΝΤ;

Από το σύνολο των αναγκών του 2019 ποσό 2,1 δισ. ευρώ θα πρέπει να καταβληθεί στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και 5,8 δισ. ευρώ για λήξεις ομολόγων προς το Ευρωσύστημα.
Το οικονομικό επιτελείο, υπό την προϋπόθεση ότι θα το επιτρέψουν οι πολιτικές εξελίξεις θέλει να μιμηθεί το παράδειγμα της Πορτογαλίας και να αποπληρώσει τα δάνεια του ΔΝΤ μέχρι και το 2021. Δηλαδή να επιστρέψει συνολικό ποσό άνω των 8 δισ. ευρώ που έχει υψηλό κόστος με επιτόκια άνω του 3,8% και να διατηρήσει μόνο το μέρος του δανείου (περί τα τρία δισ. ευρώ) που έχει χαμηλό επιτόκιο κάτω από 1,8%, καθώς το ποσό αυτό αντιστοιχεί στη συμμετοχή της Ελλάδας στο κεφάλαιο του Ταμείου.
Προ μηνός η Πορτογαλία αποπλήρωσε τα υπόλοιπα 4,7 δισεκατομμύρια ευρώ που της είχε χορηγήσει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και όπως είπε ο υπουργός Οικονομικών και επικεφαλής του Eurogroup Μάριο Σεντένο η χώρα γλίτωσε 1,16 δισ. ευρώ σε τόκους.