To 4o μνημόνιο και η σκληρή πραγματικότητα των αριθμών
Οι αριθμοί είναι αριθμοί. Έτσι, ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει ότι από τα μεσάνυχτα φορτωθήκαμε νέα μέτρα 5,4 δις. ευρώ. Ούτε ότι τα 4 δις. ευρώ των θετικών μέτρων τελούν υπό την αίρεση επίτευξης τεράστιων δημοσιονομικών στόχων. Είναι δεδομένο ότι οι μισθωτοί χάνουν από 650 ευρώ έκαστος και ότι η περικοπή στο εισόδημα των συνταξιούχων μπορεί να φτάσει και στο 30% του εισοδήματος λόγω αφορολογήτου κατάργησης προσωπικής διαφοράς και οικογενειακών επιδομάτων. Όσο για τα 7,5 δις. ευρώ των θετικών μέτρων που έφτασαν να γίνουν και αντικείμενο σάτιρας στο διαδίκτυο, μπορεί να υπάρξουν και αυτά.Αρκεί να επιτύχουμε πρωτογενές πλεόνασμα 5,5% του ΑΕΠ ή 11,5 δις. ευρώ πληρώνοντας φόρους άνω των 60 δις. ευρώ ετησίως.
- 5,4 δις. ευρώ τα αρνητικά μέτρα που ψήφισε χθες η Βουλή. Από αυτά τα 500 εκατ. ευρώ θα ενεργοποιηθούν μέσα στο 2018 και τα 4,9 δις. ευρώ στην περίοδο 2019-2021. Ξεχωρίζει φυσικά η μείωση των συντάξεων και η μείωση του αφορολογήτου.
- 14,1 δις. ευρώ τα αρνητικά μέτρα που έχει ψηφίσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και τα οποία ενεργοποιήθηκαν από το 2015 ή θα ενεργοποιηθούν από το 2018 μέχρι το 2021. Τον λογαριασμό παραδέχτηκε και ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών κλείνοντας τη χθεσινή κοινοβουλευτική διαδικασία
- 7,5 δις. ευρώ τα συνολικά φορολογικά μέτρα που έχει λάβει πλέον η κυβέρνηση από το 2015 μέχρι τώρα. Θα πρέπει να καταβληθούν μέχρι και το 2020
- 6,5 δις. ευρώ οι συνολικές μειώσεις που έχουν γίνει στους συνταξιούχους από το 2015 μέχρι τώρα. Το πακέτο θα ολοκληρωθεί μέσα στο 2019.
- 4 δις. ευρώ τα θετικά μέτρα που ψηφίστηκαν: Ισχύει αλλά δεν θα ενεργοποιηθούν αν δεν ισχύσουν οι προϋποθέσεις που αναφέρονται στο άρθρο 15. Δηλαδή θα πρέπει να συμφωνηθεί με τους δανειστές ότι εκπληρώνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι του 2018 και του 2019. Ο στόχος είναι το 3,5% αλλά θα πρέπει να εκπληρωθεί χωρίς να συνυπολογιστούν τα μέτρα μείωσης των συντάξεων. Μαζί με αυτά, το πρωτογενές πλεόνασμα του 2019 θα πρέπει να εκτιμηθεί στο 4,5% του ΑΕΠ ώστε να υπάρξε ο δημοσιονομικός χώρος για να ενεργοποιηθούν τα θετικά μέτρα του 2019
- 7,5 δις. ευρώ θετικά μέτρα μέχρι το 2021. Τα θετικά μέτρα που ψηφίστηκαν είναι 4 δις. ευρώ. Για να φτάσουν τα θετικά μέτρα στα 7,5 δις. ευρώ –στη διαφορά των 3,5 δις. ευρώ αναφέρθηκε και ο πρωθυπουργός- θα πρέπει το πρωτογενές πλεόνασμα να φτάσει το 2020 και το 2021 έως και το 5,5% του ΑΕΠ. Είναι μια πρόβλεψη που ανήκει στο ελληνικό υπουργείο Οικονομικών και δεν έχει συμφωνηθεί με τους δανειστές
- 60 δις. ευρώ οι συνολικοί φόροι που θα πρέπει να πληρώνουμε από το 2020 και μετά προκειμένου να υπάρχει ο δημοσιονομικός χώρος για την ενεργοποίηση και των θετικών μέτρων. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα θετικά μέτρα δεν ήταν περισσότερα από 47 δις. ευρώ το 2015.
- 11,5 δις. ευρώ, το πρωτογενές πλεόνασμα που θα πρέπει να επιτύχουμε το 2021 για να υπάρξει περιθώριο ενεργοποίησης και θετικών μέτρων
- 25-30%, η μέγιστη μείωση που θα υποστούν στο εισόδημά τους οι συνταξιούχοι αν συνδυαστεί η μείωση του αφορολογήτου και η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς.
Επτά μύθοι και αλήθειες για το νέο μνημόνιο
Τόσο το μεσοπρόθεσμο όσο και το πολυνομοσχέδιο που δόθηκε …νύχτα στη δημοσιότητα ανατρέπουν τους ισχυρισμούς που προέβαλε η κυβέρνηση όλο αυτό το διάστημα για να υπερασπιστεί τη συμφωνία. Ουσιαστικά, οι πολίτες έρχονται αντιμέτωποι με ένα πολύ σκληρό μνημόνιο –είτε το βαφτίσουμε 3ο είτε 3ο plus είτε 4ο– και πρόσθετα μέτρα 5,4 δις. ευρώ. Τα θετικά μέτρα είναι 1,35 δις. ευρώ λιγότερα και ενεργοποιούνται υπό αίρεση. Οι μειώσεις στις συντάξεις απέχουν σχεδόν 900 εκατ. ευρώ από αυτό που έλεγε η κυβέρνηση, ο νέος τρόπος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών έχει κόστος σε αντίθεση με τα όσα ισχυρίζονταν η υπουργός και ο υφυπουργός Εργασίας ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο έχει αυξήσει φόρους αλλά έχει ήδη φτιάξει για τους πολίτες της χώρας ένα συνολικό «κοστούμι» πρόσθετων φορολογικών μέτρων της τάξεως των 7,5 δις. ευρώ
- Η υπόσχεση ότι για κάθε ένα ευρώ αρνητικών μέτρων θα νομοθετηθεί και ένα ευρώ θετικών μέτρων αποδεικνύεται αίωλη. Τα αρνητικά μέτρα που αφορούν στην περίοδο 2018-2021, εκτοξεύονται στα 5,393 δις. ευρώ εκ των οποίων τα 571 εκατ. ευρώ αφορούν στο 2018 και τα υπόλοιπα 4,822 δις. ευρώ στην περίοδο μετά το τέλος του μνημονίου δηλαδή από το 2019 μέχρι και το 2021. Αντίθετα, τα θετικά μέτρα που νομοθετούνται, είναι μόλις 4,039 δις. ευρώ. Η ανάλυση δείχνει ότι κάθε χρόνο υπάρχουν πολύ περισσότερα αρνητικά μέτρα από τα αντίστοιχα θετικά: Έτσι:
- Το 2018 τα αρνητικά μέτρα 570,8 εκατ. ευρώ ενώ θετικά δεν υπάρχουν (πέραν του οφέλους που προκύπτει για όσους αμείβονται με βάση το ειδικό μισθολόγιο).
- Το 2019, τα αρνητικά μέτρα ανεβαίνουν στα 3,102 δις. ευρώ ενώ τα θετικά μέτρα –αν εφαρμοστούν- θα είναι 1,99 δις. ευρώ.
- Το 2020, ο λογαριασμός των αρνητικών μέτρων ανεβαίνει στα 5,116 δις. ευρώ ενώ τα θετικά μέτρα περιορίζονται στα 3,915 δις. ευρώ
- Το 2021, ο προϋπολογισμός των αρνητικών μέτρων φτάνει στα 5,396 δις. ευρώ ενώ τα θετικά μέτρα παραμένουν κολλημένα στα 4,039 δις. ευρώ.
- Ψέμα αποδεικνύεται και το ότι τα μέτρα για τις συντάξεις θα είναι 1,8 δις. ευρώ. Η ανάλυση του πίνακα όπου περιλαμβάνονται οι περικοπές στις συντάξεις, αποδεικνύει ότι το συνολικό πακέτο των μέτρων για τους συνταξιούχους ανέρχεται στα 2,493 δις. ευρώ για το 2019 και εκτοξεύεται στα 2,724 δις. ευρώ για το 2021.
- Η δήλωση της Έφης Αχτσιόγλου ότι η αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους επιτηδευματίες δεν επιφέρει πρόσθετο κόστος, διαψεύδεται από τα στοιχεία του γενικού λογιστηρίου του κράτους. Οι εισφορές θα αυξηθούν κατά 59 εκατ. ευρώ το 2018 και κατά 138 εκατ. ευρώ το 2019.
- Το ότι δεν υπάρχουν νέα μέτρα για το 2018 είναι άλλος ένας κυβερνητικός μύθος. Το γενικό λογιστήριο μετράει πρόσθετες παρεμβάσεις 570,8 εκατ. ευρώ οι οποίες έρχονται να προστεθούν στα μέτρα για το 2018 τα οποία έχουν ήδη νομοθετηθεί από την 1ηαξιολόγηση. Συνολικά ο λογαριασμός του 2018 ανέρχεται στα 1,8 δις. ευρώ.
- Η πρόσφατη δήλωση του πρωθυπουργού σε τηλεοπτικό σταθμό ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αύξησε άλλους φόρους πέραν του ΦΠΑ διαψεύδεται κατηγορηματικά από το ίδιο το μεσοπρόθεσμο. Από το 2015 μέχρι και το 2021 ενεργοποιήθηκαν ή θα ενεργοποιηθούν πάνω από 40 αυξήσεις φόρων με συνολικό κόστος για τους φορολογούμενους άνω των 7,5 δις. ευρώ.
- Η μείωση του αφορολογήτου δεν περικόπτει το εισόδημα των μισθωτών και των συνταξιούχων κατά 1,8 δις. ευρώ αλλά κατά 2,05 δις. ευρώ. Επίσης, η δήλωση Τσακαλώτου ότι το αφορολόγητο θα διαμορφωθεί στα 6250 ευρώ διαψεύδεται και από το νομοσχέδιο. Αυτό θα συμβεί μόνο αν ενεργοποιηθούν και τα θετικά μέτρα του 2020. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει καταρχήν να πειστεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο το οποίο έχει και τον πρώτο λόγο όσον αφορά στην πρόβλεψη του ελληνικού πρωτογενούς πλεονάσματος τα επόμενα χρόνια.
- Το μεσοπρόθεσμο «υπόσχεται» φορολογικές ελαφρύνσεις 3,5 δις. ευρώ τις οποίες δεν συγκεκριμενοποιεί. Ενώ λοιπόν το υπουργείο Οικονομικών αφήνει να φανεί ότι ο συνολικός προϋπολογισμός των θετικών μέτρων μπορεί να φτάσει και στα 7,5 δις. ευρώ, δεν αποσαφηνίζει ότι αυτό θα συμβεί μόνο αν το 2019, το 2020 και το 2021 εμφανίσουμε πρωτογενή πλεονάσματα μαμούθ έως και 5,5% του ΑΕΠ δηλαδή πάνω και από τον μνημονιακό στόχο του 3,5%.
Αλήθειες και ψέματα για μέτρα και αντίμετρα – Τα μέτρα των 5,4 δισ. ευρώ και αντίμετρα φάντασμα ύψους 7,5 δισ. ευρώ
Τα αρνητικά μέτρα που νομοθετεί η κυβέρνηση ξεπερνούν τα αντίστοιχα θετικά κατά 1,357 δις. ευρώ καθώς τα μεν διαμορφώνονται στα 5,396 δις. ευρώ και αφορούν στην περίοδο 2018-2021 ενώ τα δε περιορίζονται στα 4,039 δις. ευρώ για την τριετία 2019-2021. Αυτό προκύπτει από την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους η οποία συνοδεύει το πολυνομοσχέδιο και η οποία ουσιαστικά καταρρίπτει τη ρητορική που ανέπτυξε μέχρι τώρα η κυβέρνηση «ένα ευρώ αρνητικών μέτρων αντισταθμίζεται από ένα ευρώ θετικών μέτρων».
Για το 2018, ο λογαριασμός διαμορφώνεται στα 570 εκατ. ευρώ, το ποσό ανεβαίνει στα 3,102 δις. ευρώ για το 2019, στα 5,116 δις. ευρώ για το 2020 και στα 5,396 δις. ευρώ για το 2021. Αντίθετα τα θετικά μέτρα που νομοθετούνται ανέρχονται στα 1,99 δις. ευρώ για το 2019, στα 3,915 δις. ευρώ για το 2020 και στα 4,039 δις. ευρώ για το 2021.
Παρά τα στοιχεία που αναφέρει η έκθεση του γενικού λογιστηρίου, η κυβέρνηση -με non paper που εξέδωσε το Μέγαρο Μαξίμου- επιμένει ότι ο λογαριασμός των θετικών μέτρων φτάνει στα 7,5 δισ. ευρώ. Υπάρχει τέτοιο νούμερο; Υπάρχει αλλά στα… όνειρά μας. Προκύπτει από τον εξής συλλογισμό: ότι από το 2019 μέχρι το 2021 όχι μόνο θα επιτύχουμε τους στόχους του 3,5% του ΑΕΠ αλλά θα καταφέρουμε να επιτύχουμε πρωτογενή πλεονάσματα έως και…5,5% του ΑΕΠ. Έτσι, θα δημιουργηθεί ο δημοσιονομικός χώρος για να δαπανήσουμε 660 εκατ. ευρώ σε εφάπαξ μέτρα το 2019, 1,5 δισ. ευρώ σε φορολογικές ελαφρύνσεις το 2020 και 3,5 δισ. ευρώ συνολικά το 2021. Στο ερώτημα ποιες είναι αυτές οι φορολογικές ελαφρύνσεις απάντηση δεν υπάρχει. Και δεν υπάρχει διότι το πλεόνασμα του 4% και του 5,5% είναι μια πρόβλεψη της ελληνικής πλευράς. Ούτε συμφωνημένη είτε ούτε τίποτα. Συμπέρασμα: το μόνο βέβαιο αυτή τη στιγμή είναι ότι θα εφαρμοστούν τα αρνητικά μέτρα των 5,4 δισ. ευρώ. Τα θετικά μέτρα των 4 δισ. ευρώ θα ενεργοποιηθούν αν επιτευχθεί ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος (3,5% το 2019 ή 4,5% μαζί με τα πρόσθετα μέτρα) ενώ τα υπόλοιπα θετικά μέτρων των 3,5 δισ. ευρώ είναι ευσεβείς πόθοι του οικονομικού επιτελείου.
Από τη μέτρηση των δημοσιονομικών επιπτώσεων που επιφέρουν τα άρθρα του πολυνομοσχέδιου στην οποία προχώρησε το Γενικό Λογιστήριο, προκύπτουν τα ακόλουθα συμπεράσματα:
- Για το 2018, δεν υπάρχει κανένα θετικό μέτρο πέραν της αύξησης που θα υπάρξει στις αποδοχές όσων αμείβονται με βάση τα ειδικά μισθολόγια (σ.σ η έκθεση του ΓΛΚ προβλέπει αύξηση της δαπάνης κατά 83,5 εκατ. ευρώ το 2018 έναντι 36,2 εκατ. ευρώ το 2017). Αντίθετα, ο προϋπολογισμός των αρνητικών μέτρων διαμορφώνεται στα 570,8 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό αφορά μόνο στα μέτρα που νομοθετούνται με το νομοσχέδιο που κατατέθηκε τα μεσάνυχτα του Σαββάτου και όχι τα συνολικά μέτρα του 2018 τα οποία έχουν ήδη ψηφιστεί με προηγούμενους νόμους αλλά δεν έχουν ακόμη ενεργοποιηθεί. Αν συνυπολογιστούν και αυτά, ο συνολικός «λογαριασμός» του 2018, ανεβαίνει στα 1,8 δις. ευρώ. Τα καινούργια μέτρα που ενεργοποιούνται από το νέο έτος είναι η κατάργηση της έκπτωσης φόρου για τις ιατρικές δαπάνες με προϋπολογισμό 121 εκατ. ευρώ, η κατάργηση της έκπτωσης του 1,5% που γίνεται στην παρακράτηση των μισθωτών και συνταξιούχων με προϋπολογισμό 68 εκατ. ευρώ, η κατάργηση του αφορολογήτου των βουλευτών (που θα παρασύρει και τον φόρο των δικαστικών) με 44 εκατ. ευρώ, η νέα περικοπή του επιδόματος θέρμανσης με προϋπολογισμό 47 εκατ. ευρώ, η κατάργηση κοινωνικών επιδομάτων (π.χ επίδομα ανεργίας στους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας με προϋπολογισμό 11,8 εκατ. ευρώ) αλλά και η αναμόρφωση του ποσού της επιστροφής στα φάρμακα (rebate), ένα μέτρο που περιορίζει τη φαρμακευτική δαπάνη κατά 132 εκατ. ευρώ. Περίπου 48 εκατ. ευρώ προγραμματίζεται να αποφέρει και η φορολόγηση των εισοδημάτων από βραχυπρόθεσμη ενοικίαση ακινήτων ως εισόδημα από ελευθέρια επαγγέλματα. Από το 2018 θα αρχίσει να αποδίδει και ο νέος τρόπος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους επιτηδευματίες. Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους δεν επιβεβαιώνει τους ισχυρισμούς της υπουργού Εργασίας Έφης Αχτσιόγλου ότι η αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού δεν θα έχει επιπτώσεις το 2018 λόγω της έκπτωσης του 15% που προβλέπεται μόνο για το συγκεκριμένο έτος. Το μέτρο προβλέπεται να αυξήσει τις ασφαλιστικές εισφορές κατά 59 εκατ. ευρώ το 2018 ενώ για το 2019 το κόστος για τους ασφαλισμένους υπερδιπλασιάζεται για να φτάσει στα 138 εκατ. ευρώ.
- Για το 2019, κυριαρχεί η μείωση των συντάξεων. Είναι και το μεγαλύτερο «πακέτο» μέτρων, όπως προκύπτει από την αναλυτική κοστολόγηση στην οποία προχωρά το Γενικό Λογιστήριο. Ο προϋπολογισμός από την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς, τη μετάθεση των όποιων αυξήσεων θα δίδονταν στους συνταξιούχους λόγω πληθωρισμού και ανάπτυξης όχι για το 2019 όπως προβλεπόταν αρχικά αλλά για το 2022 όπως επίσης και η κατάργηση των οικογενειακών επιδομάτων διαμορφώνεται στα 2,493 δις. ευρώ για το 2019, στα 2,584 δις. ευρώ για το 2020 και στα 2,724 δις. ευρώ για το 2021. Προκύπτει επομένως ότι ο λογαριασμός για τους συνταξιούχους είναι πολύ πιο βαρύς από τα 1,8 δις. ευρώ που έλεγε η κυβέρνηση μέχρι τώρα. Αυτό οφείλεται σε δύο λόγους. Πρώτον, τα μέτρα για τις συντάξεις πρέπει να αντιστοιχούν στο 1% του ΑΕΠ του 2019 και όχι του σημερινού ΑΕΠ το οποίο είναι μικρότερο βάσει τουλάχιστον των προβλέψεων που ενσωματώνονται στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα. Δεύτερον, οι δανειστές ζητούν να υπολογιστεί η καθαρή απόδοση των μέτρων. Έτσι, ο λογαριασμός της περικοπής των συντάξεων ανέβηκε στα 2,724 δις. ευρώ ώστε να καλυφθεί και το «κενό» που θα προκύψει από τη μείωση στα φορολογικά έσοδα που θα προκληθεί λόγω του ότι ένα εκατομμύριο συνταξιούχοι θα έχουν χαμηλότερο εισόδημα από την 1/1/2019 (και ως εκ τούτου θα τους γίνεται και μικρότερη παρακράτηση φόρου συγκριτικά με τα ισχύοντα). Τα «καλά μέτρα που νομοθετούνται για το 2019, έχουν προϋπολογισμό 1,99 δις. ευρώ. Ο κατάλογος περιλαμβάνει την επέκταση του προγράμματος σχολικών γευμάτων (190 εκατ. ευρώ) τη δημιουργία νέων μονάδων προσχολικής εκπαίδευσης (140 εκατ. ευρώ), τον ανασχεδιασμό των οικογενειακών επιδομάτων (260 εκατ. ευρώ) και την επιδότηση ενοικίου (600 εκατ. ευρώ). Επίσης προβλέπονται 300 εκατ. ευρώ για την αύξηση της επενδυτικής δαπάνης, 260 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση των πολιτικών απασχόλησης του ΟΑΕΔ και 240 εκατ. ευρώ για τη μείωση της συμμετοχής στα φάρμακα. Όλο το πακέτο των θετικών μέτρων τελεί υπό την αίρεση της επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων.
- Το 2020, θα ενεργοποιηθεί η μείωση της έκπτωσης φόρου από τα 1900 ευρώ που είναι σήμερα στα 1250 ευρώ. Αυτό θα συμβεί το 2020 μόνο αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για την εκτέλεση του προϋπολογισμού καθώς το νομοσχέδιο προβλέπει ότι σε περίπτωση αποκλίσεων, η μείωση της έκπτωσης φόρου μπορεί να γίνει και νωρίτερα από το 2019. Η μείωση, αυξάνει τη φορολογική επιβάρυνση κατά 1,92 δις. ευρώ το 2020 και κατά 2,058 δις. ευρώ το 2021. Με τη μείωση του αφορολογήτου, ο λογαριασμός των μέτρων θα φτάσει το 2020 στα 5,115 δις. ευρώ. Από την άλλη, τα αντίμετρα του 2020 θα ανεβάσουν τον προϋπολογισμό των καλών μέτρων μόλις στα 3,915 δις. ευρώ. Στα αντίμετρα του 2020 περιλαμβάνει η μείωση του συντελεστή της φορολογικής κλίμακας από το 22% στο 20% η οποία θα κοστίσει 877 εκατ. ευρώ το 2020 και 977 εκατ. ευρώ το 2021, η χορήγηση έκπτωσης έως και 70 ευρώ στους υπόχρεους του ΕΝΦΙΑ (μέτρο που θα κοστίσει 209 εκατ. ευρώ) η μείωση του συντελεστή φορολόγησης των επιχειρήσεων με κόστος 461 εκατ. ευρώ το 2020 και 270 εκατ. ευρώ το 2021 αλλά και η μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης κατά 368 εκατ. ευρώ το 2020 και κατά 613 εκατ. ευρώ το 2021.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου