Τρίτη 5 Μαΐου 2020

Εκ νέου δυνατότητα επιλογής ύψους ασφαλιστικής εισφοράς για τους υπόλοιπους μήνες του 2020 λόγω κορωνοϊού

Επισημάνσεις

5 Μάιος 2020

Taxheaven.gr



Δημήτριος Μπούρλος

Δικηγόρος Παρ' Αρείω Πάγω.
τ. εκδότης του περιοδικού «ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΙΚΑ».


Με τον πρόσφατο ασφαλιστικό νόμο (4670/2020) θεσπίστηκε για τους ελεύθερους επαγγελματίες, αυταπασχολούμενους, επιστήμονες, αγρότες κ.λπ. ένα νέο, εντελώς διαφορετικό σύστημα προσδιορισμού και καταβολής ασφαλιστικών εισφορών. Με βάση αυτό, κάθε ασφαλισμένος έχει δυνατότητα επιλογής του ύψους της ασφαλιστικής εισφοράς που θέλει και που προφανώς μπορεί να καταβάλει. Η επιλογή γίνεται σε ετήσια βάση, ανάμεσα σε έξη κατηγορίες, εκ των οποίων η πρώτη (κατώτερη) είναι υποχρεωτική, υπό την έννοια ότι αν δεν επιλέξει, είναι υποχρεωμένος να καταβάλει  εισφορά στο ύψος αυτής, η εν πάση περιπτώσει δεν μπορεί να υπάρξει επιλογή καταβολής κάτω από αυτήν.
Όπως ανέφερα, η επιλογή γίνεται σε ετήσια βάση, στο δε πρώτο χρόνο εφαρμογής του νέου συστήματος (2020) παρασχέθηκε προθεσμία επιλογής ασφαλιστικής κατηγορίας μέχρι τις 13 Μαρτίου 2020. Με βάση λοιπόν τα δεδομένα που υπήρχαν τότε, προχώρησαν οι ελεύθεροι επαγγελματίες, επιστήμονες κ.λπ., σε επιλογή ασφαλιστικής κατηγορίας.

Είναι προφανές ότι τα δεδομένα αυτά μετεβλήθησαν λόγω κορωνοϊού. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες πλέον βρίσκονται μπροστά σε μια νέα, ιδιαίτερα δυσμενή οικονομική πραγματικότητα, η οποία δημιουργεί συνθήκες σημαντικού περιορισμού του εισοδήματός των και αναμφίβολα οδηγεί σε δυσχέρεια ανταπόκρισης σε ήδη ανειλημμένες οικονομικές υποχρεώσεις. Κι αυτό είναι κάτι το οποίο αναγνωρίζει η Πολιτεία γι' αυτό και με σειρά παρεμβάσεων είτε μεταθέτει τις προθεσμίες ανταπόκρισης των υποχρεώσεων είτε παρέχει κίνητρα άλλου τύπου γι' αυτούς που ανταποκρίνονται μέσα στις ισχύουσες προθεσμίες κ.λπ. Το βέβαιο είναι ότι η σημερινή πραγματικότητα δεν έχει καμία σχέση με αυτήν των πρώτων ημερών του Μαρτίου που ο ελεύθερος επαγγελματίας έκανε την επιλογή του.

Αναφορικά με τις ασφαλιστικές υποχρεώσεις των ελεύθερων επαγγελματιών, νομοθετήθηκε είτε η εμπρόθεσμη καταβολή στο ύψος της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας είτε η εμπρόθεσμη καταβολή με έκπτωση 25% στο ύψος της επιλεγείσας με αντίστοιχη επίπτωση στην σύνταξη είτε η μετάθεση κατά έξη μήνες (εισφορά που έπρεπε να καταβληθεί Μάρτιο μετατίθεται για Σεπτέμβριο κ.λπ.) της ασφαλιστικής υποχρέωσης.

Ένα θέμα που πρέπει σοβαρά να προβληματίσει είναι το αν, υπό την νέα οικονομική πραγματικότητα που όπως φαίνεται θα διαρκέσει, θα συνεχίσει να είναι δεσμευτική μια επιλογή που έγινε υπό εντελώς διαφορετικές συνθήκες, ή αν θα πρέπει συνεκτιμώντας την εξέλιξη των πραγμάτων, να παρασχεθεί εκ νέου δυνατότητα επιλογής ύψους ασφαλιστικής εισφοράς, για τους υπόλοιπους μήνες του 2020. Κάτι τέτοιο θα έχει την λογική της προσέγγισης της πραγματικότητος, αφού καθημερινά δεχόμεθα πολλές παραινέσεις, όσοι έχουμε κάποιο δημόσιο λόγο, να θέσουμε προς προβληματισμό και όχι μόνο, το ζήτημα αυτό.

Είναι προφανές ότι ούτε το Υπουργείο Εργασίας ούτε τον ΕΦΚΑ τον ενδιαφέρει να έχει μία «δέσμευση» καταβολής εισφορών σε κάποιο ύψος που ο ασφαλισμένος δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Τους ενδιαφέρει η καθ' ολοκληρία ανταπόκριση στην αναληφθείσα υποχρέωση και εδώ όπως είπαμε φαίνεται ότι σε πολλές περιπτώσεις δεν θα υπάρξει.

Η εμπρόθεσμη καταβολή με έκπτωση 25%, στην ουσία συνιστά μετάβαση σε μία και μισή κατηγορία χαμηλότερη της επιλεγείσας. Για παράδειγμα αν κάποιος έχει επιλέξει την υψηλότερη 6η ασφαλιστική κατηγορία που ανέρχεται σε 566 ευρώ, καταβάλλοντας με έκπτωση 25% θα έχει υποχρέωση καταβολής 424,50 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε εισφορά μεταξύ 4ης και 5ης κατηγορίας. Ζήτημα λοιπόν γεννάται αν θα υπάρχει αντίστοιχη δυνατότητα, λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη ότι κάτι τέτοιο προϋποθέτει εμπρόθεσμη και όχι μεταχρονολογημένη καταβολή.

Θεωρούμε ότι το θέμα πρέπει να επανεξετασθεί όχι μόνο υπό το πρίσμα των νέων συνθηκών για τους ελεύθερους επαγγελματίες, αλλά και σε σχέση με τις προσδοκίες αλλά και επιδιώξεις είσπραξης εισφορών που από κάποιο σημείο θα καταλήγουν σε υποχρέωση λήψης μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης, κάτι ιδιαίτερα επώδυνο σε συνθήκες οικονομικής δυσπραγίας.

Σε τελευταία ανάλυση μια επιλογή που έχει καθαρά προαιρετικό χαρακτήρα δεν μπορεί να έχει δεσμευτικότητα, ιδίως σε συνθήκες έκτακτες και απρόβλεπτες, όπως αυτές που βιώνουμε το τελευταίο χρονικό διάστημα, αλλά προφανώς και για κάποια περίοδο στο μέλλον.

Δεν υπάρχουν σχόλια: