ΑΡΘΡΑ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΦΠΑ
Δημοσιεύθηκε στις : [ 03-05-2018 ]
(Μέρος πρώτο))
Κατηγορία: Φ.Π.Α.
Του Φώτη Τσιατούρα
Φοροτεχνικού, συγγραφέα
τ. επόπτη Π.Ε.Κ. Αθηνών
Φοροτεχνικού, συγγραφέα
τ. επόπτη Π.Ε.Κ. Αθηνών
Περιεχόμενα
Α.Γενικά
Β. Περιπτώσεις επιστροφής ΦΠΑ
Β.1. Φ.Π.Α. που καταβλήθηκε στο Δημόσιο εξαρχής αχρεώστητα
Β.2 Το αχρεώστητο προκύπτει από επιγενόμενο λόγο
Γ. Διαδικασία επιστροφής ΦΠΑ
Γ.1. Ισχύουσα διαδικασία επιστροφής ΦΠΑ
Γ.2. Διαδικασία επιστροφής ΦΠΑ για φορολογικές περιόδους έως 28.2.2018
Δ. Περιπτώσεις επίσπευση επιστροφής πιστωτικού υπολοίπου ΦΠΑ
Ε. Οδηγίες εφαρμογής των ΑΥΟ ΠΟΛ.1090/2.4.2012 και ΠΟΛ.1067/3.4.2013 σχετικά με την επιστροφή πιστωτικού υπολοίπου ΦΠΑ
Β. Περιπτώσεις επιστροφής ΦΠΑ
Β.1. Φ.Π.Α. που καταβλήθηκε στο Δημόσιο εξαρχής αχρεώστητα
Β.2 Το αχρεώστητο προκύπτει από επιγενόμενο λόγο
Γ. Διαδικασία επιστροφής ΦΠΑ
Γ.1. Ισχύουσα διαδικασία επιστροφής ΦΠΑ
Γ.2. Διαδικασία επιστροφής ΦΠΑ για φορολογικές περιόδους έως 28.2.2018
Δ. Περιπτώσεις επίσπευση επιστροφής πιστωτικού υπολοίπου ΦΠΑ
Ε. Οδηγίες εφαρμογής των ΑΥΟ ΠΟΛ.1090/2.4.2012 και ΠΟΛ.1067/3.4.2013 σχετικά με την επιστροφή πιστωτικού υπολοίπου ΦΠΑ
Α. Γενικά
Ο ΦΠΑ πρέπει να λειτουργεί ουδέτερα στις επιχειρήσεις. Αυτό επιτυγχάνεται, με τη διαδικασία της έκπτωσης του ΦΠΑ εισροών από το ΦΠΑ εκροών (άρθρο 30 ν.2859/2000). Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που αυτό καθίσταται αδύνατον, όπως π.χ. στις περιπτώσεις των αμιγώς εξαγωγικών επιχειρήσεων ή στις περιπτώσεις επιχειρήσεων που πραγματοποιούν μόνο ενδοκοινοτικές παραδόσεις κ.λπ. όπου δεν μπορούν να εκπέσουν τον ΦΠΑ εισροών, δεδομένου ότι τιμολογούν χωρίς ΦΠΑ, και έτσι δημιουργούνται πιστωτικά υπόλοιπα ΦΠΑ. Έτσι λοιπόν στις εν λόγω περιπτώσεις και προκειμένου να λειτουργεί η αρχή της ουδετερότητας του ΦΠΑ στις επιχειρήσεις, εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 34 του κώδικα ΦΠΑ με τις οποίες προβλέπεται επιστροφή του ΦΠΑ. Προϋπόθεση για τις ανωτέρω επιστροφές ΦΠΑ είναι να μην έχουν παραγραφεί τα σχετικά δικαιώματα για τα οποία γίνεται λόγος παρακάτω (τριετής για χρήσεις εως 31.12.2013 και πενταετής για χρήσεις από 1.1.2014 και μετά – άρθρο 57 του ν.2859/2000και 36 και 42 του ν.4174/2013 ).
Β. Περιπτώσεις επιστροφής ΦΠΑ
Δεδομένου ότι και όπως προαναφέρθηκε ο ΦΠΑ οφείλει να είναι ουδέτερος για την επιχείρηση, εκτός των περιπτώσεων που αυτή λειτουργεί ως τελικός καταναλωτής, το πιστωτικό υπόλοιπο αυτού είναι επιστρεπτέο σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα και με τα οριζόμενα στις εκάστοτε ισχύουσες Υπουργικές Αποφάσεις. Επίσης καθίσταται σαφές ότι η επιστροφή ΦΠΑ αφορά σε κάθε περίπτωση ποσό φόρου που καταβλήθηκε στο Δημόσιο αχρεώστητα, ανεξαρτήτως αν η καταβολή ήταν εξ αρχής αχρεώστητη ή ήταν νόμιμη κατά τον χρόνο που αυτή έγινε, η δε υποχρέωση προς απόδοση των καταβληθέντων προκύπτει από επιγενόμενους λόγους.
Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 34 και με την επιφύλαξη των σχετικών με την παραγραφή διατάξεων, ο φόρος επιστρέφεται, εφόσον συντρέχει κάποια από τις ακόλουθες περιπτώσεις:
α) καταβλήθηκε στο Δημόσιο εξαρχής αχρεώστητα ή
β) το αχρεώστητο προκύπτει από επιγενόμενο λόγο.
Β.1. Φ.Π.Α. που καταβλήθηκε στο Δημόσιο εξαρχής αχρεώστητα
Θεωρείται ότι υπάρχει εξαρχής αχρεώστητη καταβολή όταν από νομικό ή πραγματικό σφάλμα έχει περιληφθεί στη δήλωση φορολογητέα αξία μη υποκείμενη σε φόρο ή αξία υπερβαίνουσα την πραγματική ή καταβλήθηκε φόρος για συναλλαγή η οποία δεν ολοκληρώθηκε και γενικά όταν κατά το χρονικό σημείο της καταβολής δεν υφίστατο όντως υποχρέωση καταβολής για πραγματικό ή νομικό λόγο. Τέτοιες περιπτώσεις υφίστανται συνήθως από μη υποκείμενους που η καταβολή γίνεται με έκτακτη δήλωση στη ΔΟΥ ή στο Τελωνείο, όπως:
– από πρόσωπα μη υποκείμενα στο φόρο αυτό (ιδιώτες),
– από πρόσωπα της παραγράφου 2 του άρθρου 3 του κώδικα ΦΠΑ (Δημόσιο, Δήμοι, Κοινότητες κτλ.),
– από πρόσωπα που ασκούν δραστηριότητες του άρθρου 22 §1 του κώδικα ΦΠΑ και δεν έχουν δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ των εισροών τους,
– από επιχειρήσεις που απαλλάσσονται με τις διατάξεις του άρθρου 39 του κώδικα ΦΠΑ και
– από αγρότες του ειδικού καθεστώτος του άρθρου 41 του ίδιου κώδικα.
– από πρόσωπα μη υποκείμενα στο φόρο αυτό (ιδιώτες),
– από πρόσωπα της παραγράφου 2 του άρθρου 3 του κώδικα ΦΠΑ (Δημόσιο, Δήμοι, Κοινότητες κτλ.),
– από πρόσωπα που ασκούν δραστηριότητες του άρθρου 22 §1 του κώδικα ΦΠΑ και δεν έχουν δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ των εισροών τους,
– από επιχειρήσεις που απαλλάσσονται με τις διατάξεις του άρθρου 39 του κώδικα ΦΠΑ και
– από αγρότες του ειδικού καθεστώτος του άρθρου 41 του ίδιου κώδικα.
Η διαδικασία επιστροφής του ΦΠΑ που καταβλήθηκε στις ανωτέρω περιπτώσεις (κυρίως από ιδιώτες) αχρεωστήτως στο τελωνείο κατά την εισαγωγή αγαθών ή στη ΔΟΥ ρυθμίζεται με την Α.Υ.Ο. 1003095/ΠΟΛ.1004/1989 με υποβολή σχετικής αίτησης.
Διευκρινίζεται ότι στις περιπτώσεις που από οποιοδήποτε πρόσωπο χρεώνεται φόρος σε φορολογικό στοιχείο που εκδίδει, έστω και αν ο φόρος αυτός είναι μεγαλύτερος του προβλεπόμενου, υποχρεούται στην απόδοσή του στο δημόσιο (άρθρο 35 § 2 του κώδικα ΦΠΑ) και δε μπορεί η περίπτωση αυτή να θεωρηθεί ως αχρεώστητη καταβολή.
Β.2 Το αχρεώστητο προκύπτει από επιγενόμενο λόγο
Οι επιγενόμενοι λόγοι που δημιουργούν καταβολή ΦΠΑ αχρεώστητα αφορούν τις ακόλουθες περιπτώσεις:
i) Προκύπτει ως πιστωτικό υπόλοιπο το οποίο δεν μεταφέρεται σε επόμενη περίοδο για έκπτωση ή σε περίπτωση μεταφοράς του η έκπτωση δεν κατέστη δυνατή.
Με την διάταξη του άρθρου 1 § 6 του ν. 4281/2014 αναδιατυπώθηκε η ως άνω υποπερίπτωση i) της περίπτωσης β΄ της παρ. 1 του άρθρου 34 έτσι ώστε η διάταξη αυτή να ευθυγραμμίζεται πλήρως με τις διατάξεις του κοινοτικού δικαίου (οδηγία 2006/112/ΕΚ). Με την περίπτωση αυτή προβλέπεται ότι το δικαίωμα επιστροφής υφίσταται, ανεξάρτητα από την αιτία στην οποία οφείλεται η δημιουργία του πιστωτικού υπολοίπου.
Πότε η διαφορά δεν μπορεί να συμψηφισθεί σε επόμενη φορολογική ή διαχειριστική περίοδο είναι θέμα πραγματικό. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι αντικειμενική αδυναμία συμψηφισμού σε επόμενη περίοδο ή σε επόμενες περιόδους υπάρχει όταν ο υποκείμενος πραγματοποιεί αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο πράξεις απαλλασσόμενες με δικαίωμα έκπτωσης του φόρου εισροών ή η αξία των φορολογητέων εκροών είναι χαμηλότερη από την αξία των φορολογητέων εισροών ή η επιχείρηση διακόπτει οριστικά τις εργασίες της, αφού βέβαια γίνει σχετικός έλεγχος για την τύχη των τυχόν αποθεμάτων, παγίων και λοιπών εργασιών και διαπιστωθεί ότι έγινε εφαρμογή των διατάξεων των περ. δ΄ και ε΄ της παρ. 2 του άρθρου 7 του κώδικα ΦΠΑ από τον υποκείμενο στο φόρο (περιπτώσεις αυτοπαράδοσης αγαθών), κ.λπ.
Πότε η διαφορά δεν μπορεί να συμψηφισθεί σε επόμενη φορολογική ή διαχειριστική περίοδο είναι θέμα πραγματικό. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι αντικειμενική αδυναμία συμψηφισμού σε επόμενη περίοδο ή σε επόμενες περιόδους υπάρχει όταν ο υποκείμενος πραγματοποιεί αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο πράξεις απαλλασσόμενες με δικαίωμα έκπτωσης του φόρου εισροών ή η αξία των φορολογητέων εκροών είναι χαμηλότερη από την αξία των φορολογητέων εισροών ή η επιχείρηση διακόπτει οριστικά τις εργασίες της, αφού βέβαια γίνει σχετικός έλεγχος για την τύχη των τυχόν αποθεμάτων, παγίων και λοιπών εργασιών και διαπιστωθεί ότι έγινε εφαρμογή των διατάξεων των περ. δ΄ και ε΄ της παρ. 2 του άρθρου 7 του κώδικα ΦΠΑ από τον υποκείμενο στο φόρο (περιπτώσεις αυτοπαράδοσης αγαθών), κ.λπ.
Περαιτέρω σύμφωνα με τις συνδυασμένες διατάξεις των άρθρων 2 § 1 β και 42 § 4 του ν.4174/2013 (Κ.Φ.Δ.) και για διαχειριστικές περιόδους που αρχίζουν από 1.1.2014 προβλέπεται ότι η αξίωση για επιστροφή φόρου, ο οποίος καταβλήθηκε αχρεώστητα παραγράφεται κατά το χρόνο που παραγράφεται το δικαίωµα της Φορολογικής Διοίκησης για έκδοση πράξης προσδιορισμού φόρου, σύμφωνα με το άρθρο 36 § § 1 και 2 του ίδιου Κώδικα αναφορικά µε την αντίστοιχη φορολογική υποχρέωση από την οποία πηγάζει η αξίωση προς επιστροφή, ήτοι εντός 5 ετών από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει η προθεσμία υποβολής εκκαθαριστικής δήλωσης. Η εν λόγω προθεσμία παραγραφής δεν μεταβάλλεται, επειδή για χρήσεις από 1.1.2014 και μετά καταργήθηκε η υποβολή εκκαθαριστικής δήλωσης των υποκειμένων, δεδομένου ότι με το δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 36 του Κ.Φ.Δ. ορίζεται ότι στις περιπτώσεις που για κάποια φορολογία προβλέπεται η υποβολή περισσότερων δηλώσεων, η έκδοση της πράξης μπορεί να γίνει εντός 5 ετών από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει η προθεσμία υποβολής της τελευταίας δήλωσης. Π.χ. η δήλωση ΦΠΑ του Δεκεμβρίου/2014 υποκειμένου με φορολογική περίοδο ενός μηνός υποβάλλεται την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Ιανουαρίου 2015 και επομένως η πενταετία παραγραφής και για όλες τις υποβληθείσες δηλώσεις της διαχειριστικής περιόδου 2014 στην περίπτωση αυτή αρχίζει από 1.1.2016. Τα ίδια ισχύουν και στις περιπτώσεις υποκειμένων με φορολογική περίοδο τριμήνου, δεδομένου ότι η δήλωση ΦΠΑ Δ΄τριμήνου υποβάλλεται την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Ιανουαρίου του επομένου έτους.
Επισημαίνεται ότι με την μεταβατική διάταξη της παρ. 43 του άρθρου 72 (πρώην 66) του ίδιου νόμου, που προστέθηκε με την παρ. 21 της υποπαρ. Δ.2 της παρ. Δ του άρθρου πρώτου του ν.4254/2014, με ισχύ από 1.1.2014, ορίζεται ότι εφόσον με την υποβολή τροποποιητικής φορολογικής δήλωσης ή με αυτοτελές αίτημα ή καθ΄ οιονδήποτε άλλο τρόπο, που αφορά φορολογικό έτος, διαχειριστική περίοδο ή φορολογική υπόθεση, μέχρι την έναρξη ισχύος του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, προβάλλεται αξίωση επιστροφής φόρου, για τα σχετικά με την παραγραφή, εφαρμόζονται τα ισχύοντα μέχρι τον χρόνο έναρξης ισχύος του Κ.Φ.Δ.
Επομένως για τις χρήσεις έως 31.12.2013 και σύμφωνα με τις συνδυασμένες διατάξεις της παραπάνω υποπερίπτωσης του άρθρου 34, του άρθρου 32 § 3 και του άρθρου 57 § 5 του κώδικα ΦΠΑ προκύπτει ότι το δικαίωμα του υποκειμένου στο φόρο παραγράφεται εντός τριετίας από την ημερομηνία εμπρόθεσμης υποβολής της εκκαθαριστικής δήλωσης που αφορά τη διαχειριστική περίοδο, εντός της οποίας γεννήθηκε το δικαίωμα αυτό, ή μετά τρία έτη από την ημερομηνία εμπρόθεσμης υποβολής της έκτακτης δήλωσης στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει υποχρέωση για υποβολή εκκαθαριστικής. Σε περίπτωση μη υποβολής ή υποβολής των ανωτέρω δηλώσεων εκπροθέσμως, η κατά του Δημοσίου απαίτηση προς επιστροφή φόρου παραγράφεται μετά τρία έτη από την ημερομηνία που οι δηλώσεις αυτές όφειλαν να είχαν υποβληθεί εμπροθέσμως (σχετική και η 62/2007 γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ.).
Επομένως για τις χρήσεις έως 31.12.2013 και σύμφωνα με τις συνδυασμένες διατάξεις της παραπάνω υποπερίπτωσης του άρθρου 34, του άρθρου 32 § 3 και του άρθρου 57 § 5 του κώδικα ΦΠΑ προκύπτει ότι το δικαίωμα του υποκειμένου στο φόρο παραγράφεται εντός τριετίας από την ημερομηνία εμπρόθεσμης υποβολής της εκκαθαριστικής δήλωσης που αφορά τη διαχειριστική περίοδο, εντός της οποίας γεννήθηκε το δικαίωμα αυτό, ή μετά τρία έτη από την ημερομηνία εμπρόθεσμης υποβολής της έκτακτης δήλωσης στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει υποχρέωση για υποβολή εκκαθαριστικής. Σε περίπτωση μη υποβολής ή υποβολής των ανωτέρω δηλώσεων εκπροθέσμως, η κατά του Δημοσίου απαίτηση προς επιστροφή φόρου παραγράφεται μετά τρία έτη από την ημερομηνία που οι δηλώσεις αυτές όφειλαν να είχαν υποβληθεί εμπροθέσμως (σχετική και η 62/2007 γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ.).
ii) Αφορά πράξεις που προβλέπονται από το άρθρο 30 § 2 (εξαγωγές, ενδοκοινοτικές παραδόσεις, κ.τ.λ.), καθώς και πράξεις για τις οποίες με αποφάσεις του Yπ. Oικονομικών προβλέπεται αναστολή καταβολής του φόρου ή οφείλεται σε διαφορά συντελεστών εκροών- εισροών.
Με τη διάταξη της υποπερίπτωσης ii της περ. β της παρ. 1 του άρθρου 34, προβλέπεται επιστροφή του ΦΠΑ στις περιπτώσεις που τα αγαθά και οι υπηρεσίες χρησιμοποιούνται για διενέργεια των πιο κάτω πράξεων:
– Για την πραγματοποίηση στο εξωτερικό των δραστηριοτήτων που προβλέπουν οι διατάξεις του άρθρου 4 του κώδικα ΦΠΑ, δηλαδή οποιασδήποτε από τις δραστηριότητες του παραγωγού, του εμπόρου, αυτού που παρέχει υπηρεσίες κ.λπ., με την προϋπόθεση όμως ότι οι δραστηριότητες αυτές θα παρείχαν δικαίωμα έκπτωσης ή επιστροφής αν είχαν πραγματοποιηθεί στο εσωτερικό της χώρας.
– Για παροχή υπηρεσιών των οποίων η αξία περιλαμβάνεται στη φορολογητέα αξία των εισαγόμενων αγαθών, όπως η αξία αυτή προσδιορίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 20 και την παράδοση αγαθών των οποίων η εισαγωγή απαλλάσσεται από το ΦΠΑ ( σχετ. ΑΥΟ ΠΟΛ.1164/24.8.1992 και ΕΔΥΟ ΠΟΛ.1306/20.9.1993).
– Για εξαγωγές και γενικότερα πράξεις οι οποίες απαλλάσσονται από το φόρο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 24 του κώδικα ΦΠΑ.
– Για πράξεις σχετικές με διεθνή διακίνηση αγαθών που τίθενται στα ειδικά ανασταλτικά καθεστώτα ( άρθρο 25 του κώδικα ΦΠΑ).
– Για πράξεις του καθεστώς φορολογικών αποθηκών (άρθρο 26 του κώδικα ΦΠΑ).
– Για πράξεις ειδικών απαλλαγών του άρθρου 27 του κώδικα ΦΠΑ, πωλήσεις δηλαδή σε πλοία και αεροσκάφη που απαλλάσσονται από το ΦΠΑ, σύμφωνα με τις περ. α΄ και β΄ της παρ. 1 του ίδιου άρθρου ή σε πρεσβείες, NATO κ.λπ.
– Για ενδοκοινοτικές παραδόσεις (άρθρο 28 του κώδικα ΦΠΑ).
– Για τις εργασίες που απαλλάσσονται από το ΦΠΑ, σύμφωνα με τις διατάξεις των περιπτώσεων ιθ’, κ’, κα’, κγ’, κδ’ και κε’ της παραγράφου 1 του άρθρου 22, εφόσον ο λήπτης είναι εγκαταστημένος εκτός της Kοινότητας ή οι εργασίες αυτές συνδέονται άμεσα με αγαθά που εξάγονται σε χώρα εκτός της Kοινότητας.
– Για τη διάθεση δώρων μέχρις αξίας 10 ευρώ και δειγμάτων, εφόσον διατίθενται από τον υποκείμενο για την εκπλήρωση των σκοπών της επιχείρησης.
– Για τη διάθεση καρτών τηλεπικοινωνίας, εισιτηρίων μεταφοράς προσώπων που ακυρώνονται σε ειδικά μηχανήματα κ.λπ., δεδομένου ότι ολόκληρη η αξία υπάγεται σε φόρο και καταβάλλεται από την επιχείρηση έκδοσης των καρτών τηλεπικοινωνίας και από την επιχείρηση έκδοσης των εισιτηρίων αυτών αντίστοιχα.
– Για πράξεις για τις οποίες με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών προβλέπεται αναστολή καταβολής του φόρου (π.χ. πωλήσεις καινούργιου μηχανολογικού εξοπλισμού σε βιομηχανικές, βιοτεχνικές, λατομικές κ.λπ. επιχειρήσεις σύμφωνα με την ΑΥΟ Π.2869/1987, ΠΟΛ.137/4.5.1987).
– Όταν το πιστωτικό υπόλοιπο ΦΠΑ οφείλεται σε διαφορά συντελεστών εκροών – εισροών. Π.χ. εκδοτική επιχείρηση αγοράζει πρώτες ύλες (χαρτί κ.λπ.) και πραγματοποιεί δαπάνες με συντελεστή 24 % και τα πωλούμενα είδη (βιβλία) υπάγονται στον υπερμειωμένο συντελεστή 6 %.
– Για την πραγματοποίηση στο εξωτερικό των δραστηριοτήτων που προβλέπουν οι διατάξεις του άρθρου 4 του κώδικα ΦΠΑ, δηλαδή οποιασδήποτε από τις δραστηριότητες του παραγωγού, του εμπόρου, αυτού που παρέχει υπηρεσίες κ.λπ., με την προϋπόθεση όμως ότι οι δραστηριότητες αυτές θα παρείχαν δικαίωμα έκπτωσης ή επιστροφής αν είχαν πραγματοποιηθεί στο εσωτερικό της χώρας.
– Για παροχή υπηρεσιών των οποίων η αξία περιλαμβάνεται στη φορολογητέα αξία των εισαγόμενων αγαθών, όπως η αξία αυτή προσδιορίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 20 και την παράδοση αγαθών των οποίων η εισαγωγή απαλλάσσεται από το ΦΠΑ ( σχετ. ΑΥΟ ΠΟΛ.1164/24.8.1992 και ΕΔΥΟ ΠΟΛ.1306/20.9.1993).
– Για εξαγωγές και γενικότερα πράξεις οι οποίες απαλλάσσονται από το φόρο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 24 του κώδικα ΦΠΑ.
– Για πράξεις σχετικές με διεθνή διακίνηση αγαθών που τίθενται στα ειδικά ανασταλτικά καθεστώτα ( άρθρο 25 του κώδικα ΦΠΑ).
– Για πράξεις του καθεστώς φορολογικών αποθηκών (άρθρο 26 του κώδικα ΦΠΑ).
– Για πράξεις ειδικών απαλλαγών του άρθρου 27 του κώδικα ΦΠΑ, πωλήσεις δηλαδή σε πλοία και αεροσκάφη που απαλλάσσονται από το ΦΠΑ, σύμφωνα με τις περ. α΄ και β΄ της παρ. 1 του ίδιου άρθρου ή σε πρεσβείες, NATO κ.λπ.
– Για ενδοκοινοτικές παραδόσεις (άρθρο 28 του κώδικα ΦΠΑ).
– Για τις εργασίες που απαλλάσσονται από το ΦΠΑ, σύμφωνα με τις διατάξεις των περιπτώσεων ιθ’, κ’, κα’, κγ’, κδ’ και κε’ της παραγράφου 1 του άρθρου 22, εφόσον ο λήπτης είναι εγκαταστημένος εκτός της Kοινότητας ή οι εργασίες αυτές συνδέονται άμεσα με αγαθά που εξάγονται σε χώρα εκτός της Kοινότητας.
– Για τη διάθεση δώρων μέχρις αξίας 10 ευρώ και δειγμάτων, εφόσον διατίθενται από τον υποκείμενο για την εκπλήρωση των σκοπών της επιχείρησης.
– Για τη διάθεση καρτών τηλεπικοινωνίας, εισιτηρίων μεταφοράς προσώπων που ακυρώνονται σε ειδικά μηχανήματα κ.λπ., δεδομένου ότι ολόκληρη η αξία υπάγεται σε φόρο και καταβάλλεται από την επιχείρηση έκδοσης των καρτών τηλεπικοινωνίας και από την επιχείρηση έκδοσης των εισιτηρίων αυτών αντίστοιχα.
– Για πράξεις για τις οποίες με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών προβλέπεται αναστολή καταβολής του φόρου (π.χ. πωλήσεις καινούργιου μηχανολογικού εξοπλισμού σε βιομηχανικές, βιοτεχνικές, λατομικές κ.λπ. επιχειρήσεις σύμφωνα με την ΑΥΟ Π.2869/1987, ΠΟΛ.137/4.5.1987).
– Όταν το πιστωτικό υπόλοιπο ΦΠΑ οφείλεται σε διαφορά συντελεστών εκροών – εισροών. Π.χ. εκδοτική επιχείρηση αγοράζει πρώτες ύλες (χαρτί κ.λπ.) και πραγματοποιεί δαπάνες με συντελεστή 24 % και τα πωλούμενα είδη (βιβλία) υπάγονται στον υπερμειωμένο συντελεστή 6 %.
iii) Αφορά αγαθά επένδυσης, που προβλέπουν οι διατάξεις του άρθρου 33 § 4 του κώδικα ΦΠΑ.
Με τη διάταξη της υποπερίπτωσης iii της περίπτ. β της παρ. 1 του άρθρου 34, προβλέπεται επιστροφή του ΦΠΑ για την αγορά, εισαγωγή και κατασκευή επενδυτικών αγαθών. Η έννοια των αγαθών επένδυσης καθορίζεται με το άρθρο 33 § 4 που ισχύει βέβαια μόνο για την εφαρμογή των διατάξεων του κώδικα ΦΠΑ και δεν πρέπει να συγχέεται με την έννοια των επενδυτικών αγαθών που ισχύει για την εφαρμογή διατάξεων άλλων νόμων.
Σύμφωνα με τις εν λόγω διατάξεις θεωρούνται ως αγαθά επένδυσης τα ενσώματα αγαθά (κινητά ή ακίνητα) που ανήκουν κατά κυριότητα στην επιχείρηση και θέτονται απ’ αυτή σε διαρκή εκμετάλλευση. Όταν όμως ένα ενσώματο αγαθό, κινητό ή ακίνητο, ανήκει κατά κυριότητα στην επιχείρηση αλλά προορίζεται για μεταπώληση, δεν χαρακτηρίζεται ως αγαθό επένδυσης.
Στην περίπτωση απόκτησης κινητών επενδυτικών αγαθών με τον όρο της παρακράτησης της κυριότητας, μέχρι αποπληρωμής του τιμήματος, ο υποκείμενος δικαιούται έκπτωσης, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 30 § 1 του κώδικα ΦΠΑ, όχι όμως επιστροφής του ΦΠΑ, δεδομένου ότι το ποσό το οποίο καταβάλλεται με την μορφή προκαταβολής ή δόσεων θεωρείται ως αντάλλαγμα για την παραχώρηση της χρήσης και της οικονομικής απαξίωσης που τυχόν θα υποστεί το αγαθό κατά τη χρήση του (ΕΔΥΟ ΠΟΛ.1275/1990).
Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση κτισμάτων ή άλλων ειδών κατασκευών που κατασκευάζονται από υποκείμενη στο φόρο επιχείρηση, σε ακίνητο που δεν ανήκει κατά κυριότητα σ΄αυτή, για να έχει δικαίωμα επιστροφής του ΦΠΑ πρέπει να έχει, με βάση οποιαδήποτε έννομη σχέση, τη χρήση του ακινήτου για χρονικό διάστημα τουλάχιστον εννέα χρόνων.
Σύμφωνα με τις εν λόγω διατάξεις θεωρούνται ως αγαθά επένδυσης τα ενσώματα αγαθά (κινητά ή ακίνητα) που ανήκουν κατά κυριότητα στην επιχείρηση και θέτονται απ’ αυτή σε διαρκή εκμετάλλευση. Όταν όμως ένα ενσώματο αγαθό, κινητό ή ακίνητο, ανήκει κατά κυριότητα στην επιχείρηση αλλά προορίζεται για μεταπώληση, δεν χαρακτηρίζεται ως αγαθό επένδυσης.
Στην περίπτωση απόκτησης κινητών επενδυτικών αγαθών με τον όρο της παρακράτησης της κυριότητας, μέχρι αποπληρωμής του τιμήματος, ο υποκείμενος δικαιούται έκπτωσης, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 30 § 1 του κώδικα ΦΠΑ, όχι όμως επιστροφής του ΦΠΑ, δεδομένου ότι το ποσό το οποίο καταβάλλεται με την μορφή προκαταβολής ή δόσεων θεωρείται ως αντάλλαγμα για την παραχώρηση της χρήσης και της οικονομικής απαξίωσης που τυχόν θα υποστεί το αγαθό κατά τη χρήση του (ΕΔΥΟ ΠΟΛ.1275/1990).
Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση κτισμάτων ή άλλων ειδών κατασκευών που κατασκευάζονται από υποκείμενη στο φόρο επιχείρηση, σε ακίνητο που δεν ανήκει κατά κυριότητα σ΄αυτή, για να έχει δικαίωμα επιστροφής του ΦΠΑ πρέπει να έχει, με βάση οποιαδήποτε έννομη σχέση, τη χρήση του ακινήτου για χρονικό διάστημα τουλάχιστον εννέα χρόνων.
Γ. Διαδικασία επιστροφής ΦΠΑ
Γ.1. Ισχύουσα διαδικασία επιστροφής ΦΠΑ
Σύμφωνα με το δελτίο τύπο Αθήνα της 13 Μαρτίου 2018 από Α.Α.Δ.Ε. είναι διαθέσιμη η νέα έκδοση εφαρμογής για υποβολή πιστωτικών δηλώσεων ΦΠΑ, μέσω της οποίας οι φορολογούμενοι μπορούν να αιτούνται αυτόματα επιστροφή ΦΠΑ. Η εφαρμογή αυτή αφορά σε φορολογικές περιόδους από 01/03/2018 και εφεξής, εφόσον ο φορολογούμενος έχει προχωρήσει αθροιστικά στις παρακάτω ενέργειες:
– Έχει συμπληρώσει τον κωδικό 503 (Αιτούμενο ποσό για επιστροφή).
– Έχει επιλέξει τις αιτίες 1-5 του κωδικού 507.
– Έχει συμπληρώσει τον Αριθμό λογαριασμού IBAN, στη συγκεκριμένη δήλωση.
Η διαδικασία αυτή αφορά στην αρχική ή και στην πρώτη τροποποιητική δήλωση της ίδιας φορολογικής περιόδου. O φορολογούμενος ενημερώνεται με εισερχόμενο μήνυμα στο TAXISnet για τη δημιουργία του αιτήματος.
Όσον αφορά τα τυχόν δικαιολογητικά που πρέπει να υποβληθούν, τις σχετικές προθεσμίες διεκπεραίωσης και λοιπά θέματα εφαρμογής αναμένονται σχετικές οδηγίες από τη Φορολογική Διοίκηση.
– Έχει συμπληρώσει τον κωδικό 503 (Αιτούμενο ποσό για επιστροφή).
– Έχει επιλέξει τις αιτίες 1-5 του κωδικού 507.
– Έχει συμπληρώσει τον Αριθμό λογαριασμού IBAN, στη συγκεκριμένη δήλωση.
Η διαδικασία αυτή αφορά στην αρχική ή και στην πρώτη τροποποιητική δήλωση της ίδιας φορολογικής περιόδου. O φορολογούμενος ενημερώνεται με εισερχόμενο μήνυμα στο TAXISnet για τη δημιουργία του αιτήματος.
Όσον αφορά τα τυχόν δικαιολογητικά που πρέπει να υποβληθούν, τις σχετικές προθεσμίες διεκπεραίωσης και λοιπά θέματα εφαρμογής αναμένονται σχετικές οδηγίες από τη Φορολογική Διοίκηση.
Επισημαίνεται ότι για φορολογικές περιόδους μέχρι 28/02/2018 και σύμφωνα πάντα με το ίδιο δελτίο τύπου, τα αιτήματα συνεχίζονται να υποβάλλονται σε έντυπη μορφή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. και εφαρμόζεται η διαδικασία που ίσχυε και αναλύεται στη συνέχεια.
Γ.2. Διαδικασία επιστροφής ΦΠΑ για φορολογικές περιόδους έως 28.2.2018
Η διαδικασία επιστροφής ΦΠΑ για φορολογικές περιόδους έως 28.2.2018, τα όρια των επιστρεφομένων ποσών, ο χρόνος, και οι προϋποθέσεις επιστροφής του ΦΠΑ διενεργείται με τις διατάξεις των ΑΥΟ ΠΟΛ.1090/2.4.2012 και ΠΟΛ.1067/3.4.2013.
Ωστόσο, σύμφωνα με την παρ. 5 της ΑΥΟ ΠΟΛ.1067/3.4.2013 και μέχρι την υιοθέτηση ηλεκτρονικής διαδικασίας για την επιστροφή του ΦΠΑ, παρέμεναν σε ισχύ ορισμένες διαδικαστικές διατάξεις της ΑΥΟ ΠΟΛ.1073/21.7.2004 (άρθρα 4, 8 και 9), που αφορούσαν τον τρόπο υποβολής της αίτησης, τα δικαιολογητικά που τη συνοδεύουν καθώς και τις ενέργειες τις ΔΟΥ για τη διαχείριση της αίτησης. Σύμφωνα λοιπόν με τις διατάξεις αυτές, για την επιστροφή του ΦΠΑ ο υποκείμενος στο φόρο υποβάλλει:
Ωστόσο, σύμφωνα με την παρ. 5 της ΑΥΟ ΠΟΛ.1067/3.4.2013 και μέχρι την υιοθέτηση ηλεκτρονικής διαδικασίας για την επιστροφή του ΦΠΑ, παρέμεναν σε ισχύ ορισμένες διαδικαστικές διατάξεις της ΑΥΟ ΠΟΛ.1073/21.7.2004 (άρθρα 4, 8 και 9), που αφορούσαν τον τρόπο υποβολής της αίτησης, τα δικαιολογητικά που τη συνοδεύουν καθώς και τις ενέργειες τις ΔΟΥ για τη διαχείριση της αίτησης. Σύμφωνα λοιπόν με τις διατάξεις αυτές, για την επιστροφή του ΦΠΑ ο υποκείμενος στο φόρο υποβάλλει:
α) Αίτηση επιστροφής εις διπλούν στην αρμόδια ΔΟΥ με τη συμπλήρωση ειδικού εντύπου, σύμφωνα με σχετικό υπόδειγμα, η οποία υποβάλλεται μετά την υποβολή των δηλώσεων του άρθρου 38 του Κώδικα ΦΠΑ.
β) Αναλυτική κατάσταση για το σύνολο των πράξεων (διασαφήσεων εξαγωγών, παραδόσεων απαλλασσομένων του ΦΠΑ με δικαίωμα έκπτωσης, ενδοκοινοτικών παραδόσεων κ.λπ.) από την οποία θα προκύπτουν τα αναφερόμενα αναλυτικά στοιχεία στο άρθρο 4 της ΑΥΟ ΠΟΛ.1073/21.7.2004.
γ) Υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/1986, προκειμένου για τις πράξεις που αφορούν επενδυτικά αγαθά, με την οποία να δηλώνεται από τον δικαιούχο της επιστροφής ότι τα επενδυτικά αγαθά δεν προορίζονται για μεταπώληση, ότι θα χρησιμοποιηθούν για την πραγματοποίηση φορολογητέων πράξεων ή απαλλασσομένων με δικαίωμα έκπτωσης του φόρου εισροών (έστω και κατά ποσοστό), καθώς και τον τόπο εγκατάστασής τους. Ειδικά, για τις κατασκευές ακινήτων ο υποκείμενος υποβάλλει με την πρώτη αίτηση, σε φωτοτυπία, τα σχετικά με την επένδυση στοιχεία όπως π.χ. άδεια οικοδομής. Κάθε αίτημα επιστροφής θα συνοδεύεται και από τις σχετικές επιμετρήσεις των εργασιών, που έχουν εκτελεσθεί, μέσα στο διάστημα που ζητείται η επιστροφή από τον επιβλέπονται μηχανικό, από τις οποίες να προκύπτει αναλυτικά το είδος των εργασιών κατά ποσότητα και μονάδα μέτρησης, χωρίς να απαιτείται και η ολοκλήρωση του σταδίου κατασκευής.
Σημειώνεται ότι στην έννοια του ακινήτου περιλαμβάνονται οι επεκτάσεις, προσθήκες και βελτιώσεις αυτού, όχι όμως και οι δαπάνες επισκευής και συντήρησης (άρθρο 33 § 4 του κώδικα ΦΠΑ). Επέκταση ή προσθήκη κτιρίου, κτιριακής εγκατάστασης και τεχνικού έργου είναι οποιαδήποτε αύξηση του όγκου, του μεγέθους ή της ωφελιμότητάς του, που γίνεται με τη χρησιμοποίηση κατά κανόνα δομικών υλικών.
Βελτίωση ενσώματου πάγιου περιουσιακού στοιχείου είναι κάθε μεταβολή που γίνεται σ΄ αυτό μετά από τεχνολογική επέμβαση και έχει ως αποτέλεσμα, είτε την αύξηση του χρόνου ωφέλιμης ζωής του, είτε την αύξηση της παραγωγικότητάς του, είτε τη μείωση του κόστους λειτουργίας του ή τη βελτίωση των συνθηκών χρησιμοποίησής του.
Βελτίωση ενσώματου πάγιου περιουσιακού στοιχείου είναι κάθε μεταβολή που γίνεται σ΄ αυτό μετά από τεχνολογική επέμβαση και έχει ως αποτέλεσμα, είτε την αύξηση του χρόνου ωφέλιμης ζωής του, είτε την αύξηση της παραγωγικότητάς του, είτε τη μείωση του κόστους λειτουργίας του ή τη βελτίωση των συνθηκών χρησιμοποίησής του.
Σε κάθε περίπτωση, βεβαίως, η αξιολόγηση των πραγματικών περιστατικών προκειμένου να κριθεί, αν πρόκειται για βελτίωση ή επισκευή ή συντήρηση, εναπόκειται στον προϊστάμενο της αρμόδιας ΔΟΥ.
Εξυπακούεται ότι οι νέοι επενδυτές θα πρέπει πριν την αγορά, εισαγωγή ή κατασκευή των επενδυτικών αγαθών να υποβάλλουν στην αρμόδια ΔΟΥ την δήλωση έναρξη δραστηριότητος, δεδομένου ότι το δικαίωμα έκπτωσης ή επιστροφής του ΦΠΑ στις παραπάνω περιπτώσεις ασκείται από υποκειμένους στο φόρο.
δ) Κατάσταση για πράξεις που αφορούν διαφορά συντελεστών μεταξύ εισροών και εκροών, στην οποία θα αναφέρονται οι αγορές και οι πωλήσεις της φορολογικής ή διαχειριστικής περιόδου για την οποία ζητείται η επιστροφή κατά συντελεστή ΦΠΑ, το ποσοστό συμμετοχής τους στις συνολικές αγορές ή πωλήσεις της ίδιας περιόδου αντίστοιχα, καθώς και τα ποσά και ποσοστά της προηγούμενης διαχειριστικής περιόδου.
ε) Υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/1986, η οποία συνυποβάλλεται σε κάθε περίπτωση με την αναλυτική κατάσταση και στην οποία θα αναφέρεται ότι οι συναλλαγές που θεμελιώνουν το Δικαίωμα επιστροφής έχουν πραγματοποιηθεί, τα αναγραφόμενα στην υποβαλλόμενη κατάσταση είναι ακριβή και αληθή και ότι τα σχετικά παραστατικά υπάρχουν και φυλάσσονται στην επιχείρηση.
Περαιτέρω ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. υποχρεούται:
1. Να παραλαμβάνει την αίτηση εις διπλούν μαζί με τα σχετικά δικαιολογητικά, να την πρωτοκολλεί και να επιστρέφει το δεύτερο αντίτυπο στο δικαιούχο. Στα δύο αντίτυπα τίθεται σφραγίδα με την οποία δηλώνεται ότι το αιτούμενο ποσό θα επιστραφεί στον υποκείμενο, εφόσον συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις, εντός της προβλεπόμενης κάθε φορά προθεσμίας, η οποία και θα αναγράφεται ρητά επί των αιτήσεων.
2. Να ελέγχει την πληρότητα των υποβαλλομένων δικαιολογητικών που προβλέπονται ή να ενεργεί προσωρινό έλεγχο στα βιβλία και στοιχεία της επιχείρησης ή να ενεργεί τακτικό έλεγχο, κατά περίπτωση όπως ορίζεται στις ισχύουσες αποφάσεις.
3. Να επαληθεύει σε περίπτωση ενδοκοινοτικών παραδόσεων την εγγραφή του αγοραστή στο σύστημα V.I.E.S.
4. Να εκδίδει μέσα στις προβλεπόμενες προθεσμίες απόφαση επιστροφής του φόρου, όπως το συνημμένο στην απόφαση υπόδειγμα, να συντάσσει ειδικό ατομικό φύλλο έκπτωσης (Α.Φ.Ε.Κ.) ΦΠΑ, όπως το συνημμένο στην απόφαση υπόδειγμα, το οποίο διαβιβάζεται στο τμήμα εσόδων της ΔOY, να καταχωρεί τις αιτήσεις, καθώς και τις αποφάσεις επιστροφής και τα ΑΦΕΚ σε ειδικό βιβλίο «ΑΙΤΗΣΕΩΝ – ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΦΠΑ”, όπως το συνημμένο στην απόφαση το υπόδειγμα, να ταξινομεί στον ατομικό φάκελλο του υποκειμένου στο φόρο την αίτηση, την απόφαση, το ΑΦΕΚ και τα απαιτούμενα, κατά περίπτωση, δικαιολογητικά, να ενημερώνει τον υποκείμενο υποχρεωτικά με έγγραφη αιτιολογημένη επιστολή ή με την έκθεση ελέγχου κατά περίπτωση, για τη μη ικανοποίηση του αιτήματος επιστροφής, στις περιπτώσεις που δεν συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις, εντός της προθεσμίας που προβλέπεται για την επιστροφή του φόρου.
5. Να ενεργεί συμψηφισμό των τυχόν ληξιπρόθεσμων, μέχρι το χρόνο της επιστροφής, χρεών του δικαιούχου προς το Δημόσιο και να επιστρέφει σ΄ αυτόν τη διαφορά που προκύπτει, τηρουμένης της διαδικασίας έγκρισης, όπως αυτή προβλέπεται από το άρθρο 32 του ν. 3220/2004 για ποσά προς επιστροφή άνω των 300.000 Ευρώ.
Στο Γραφείο του ΦΠΑ τηρείται βιβλίο «ΑΙΤΗΣΕΩΝ – ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ Φ.Π.Α.” καθώς και μητρώο δικαιούχων επιστροφής ΦΠΑ, όπως τα συνημμένα στην απόφαση υποδείγματα, και ενημερώνονται αμέσως με κάθε παραληφθείσα αίτηση, καθώς και με την αντίστοιχη ή αντίστοιχες αποφάσεις και ΑΦΕΚ που εκδίδονται και θα πρέπει να καταχωρούνται σ΄ αυτό αναλυτικά οι ημερομηνίες παραλαβής των αιτήσεων, καθώς και των αποφάσεων και ΑΦΕΚ, ώστε να είναι δυνατή η παρακολούθηση της πορείας κάθε αιτήματος επιστροφής. Για την έκδοση των αποφάσεων και των ΑΦΕΚ θα τηρείται σειρά προτεραιότητας, ανάλογη με τη σειρά παραλαβής των αιτήσεων.
Στο Γραφείο του ΦΠΑ τηρείται βιβλίο «ΑΙΤΗΣΕΩΝ – ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ Φ.Π.Α.” καθώς και μητρώο δικαιούχων επιστροφής ΦΠΑ, όπως τα συνημμένα στην απόφαση υποδείγματα, και ενημερώνονται αμέσως με κάθε παραληφθείσα αίτηση, καθώς και με την αντίστοιχη ή αντίστοιχες αποφάσεις και ΑΦΕΚ που εκδίδονται και θα πρέπει να καταχωρούνται σ΄ αυτό αναλυτικά οι ημερομηνίες παραλαβής των αιτήσεων, καθώς και των αποφάσεων και ΑΦΕΚ, ώστε να είναι δυνατή η παρακολούθηση της πορείας κάθε αιτήματος επιστροφής. Για την έκδοση των αποφάσεων και των ΑΦΕΚ θα τηρείται σειρά προτεραιότητας, ανάλογη με τη σειρά παραλαβής των αιτήσεων.
Με την παραπάνω διαδικασία οι αιτήσεις επιστροφής επεξεργάζονται κεντρικά με βάση σύστημα ανάλυσης κινδύνου και αποστέλλονται κάθε μήνα στις ΔΟΥ αρχεία αιτήσεων οι οποίες θα πρέπει να διεκπεραιωθούν χωρίς έλεγχο και αιτήσεων για τις οποίες απαιτείται έλεγχος πριν την επιστροφή.
Με τις ΕΔΥΟ Δ14Α 1049953 ΕΞ 20.3.2013 και ΠΟΛ.1082/18.4.2013, δόθηκαν από τη Φορολογική Διοίκηση σαφείς οδηγίες για την υλοποίηση της εν λόγω διαδικασίας με στόχο την έγκαιρη ολοκλήρωση της διαδικασίας και την απόδοση των οφειλόμενων ποσών στους δικαιούχους υποκείμενους στο φόρο, προσδιορίζοντας δεσμευτικές προθεσμίες για κάθε κατηγορία αιτήσεων επιστροφής (παρατίθεται ειδικό θέμα στη συνέχεια).
Με τις ΕΔΥΟ Δ14Α 1049953 ΕΞ 20.3.2013 και ΠΟΛ.1082/18.4.2013, δόθηκαν από τη Φορολογική Διοίκηση σαφείς οδηγίες για την υλοποίηση της εν λόγω διαδικασίας με στόχο την έγκαιρη ολοκλήρωση της διαδικασίας και την απόδοση των οφειλόμενων ποσών στους δικαιούχους υποκείμενους στο φόρο, προσδιορίζοντας δεσμευτικές προθεσμίες για κάθε κατηγορία αιτήσεων επιστροφής (παρατίθεται ειδικό θέμα στη συνέχεια).
Δ. Περιπτώσεις επίσπευση επιστροφής πιστωτικού υπολοίπου ΦΠΑ
Με την ΑΔ ΑΑΔΕ ΠΟΛ.1103/2017 (σε αντικατάσταση της AΓΓΔΕ ΠΟΛ.1212/26.9.2014) καθορίζεται από 1.7.2017 νέα διαδικασία επίσπευσης επιστροφής πιστωτικού υπολοίπου των υποκειμένων που έχουν δικαίωμα έκπτωσης του φόρου των εισροών τους και είτε πραγματοποιούν κυρίως πράξεις που δεν επιβαρύνονται με ΦΠΑ (εξαγωγές, ενδοκοινοτικές παραδόσεις, απαλλασσόμενες πράξεις κ.τλ.), είτε είναι κάτοχοι «άδειας Α.Ε.Ο. Authorised Economic Operator» ή «αδειών απλουστευμένων διαδικασιών».
Οι ανωτέρω υποκείμενοι εντάσσονται σε κατάλογο μόνο εφόσον έχουν δικαίωμα έκπτωσης του φόρου των εισροών και κατά τα τελευταία 3 φορολογικά έτη, συμπεριλαμβανομένου του τρέχοντος, πληρούν σωρευτικά τα παρακάτω κριτήρια:
Οι ανωτέρω υποκείμενοι εντάσσονται σε κατάλογο μόνο εφόσον έχουν δικαίωμα έκπτωσης του φόρου των εισροών και κατά τα τελευταία 3 φορολογικά έτη, συμπεριλαμβανομένου του τρέχοντος, πληρούν σωρευτικά τα παρακάτω κριτήρια:
α) έχουν ελεγχθεί για τουλάχιστον 3 φορολογικές περιόδους και το σύνολο των επιστραφέντων κατόπιν ελέγχων ποσών δεν διαφέρει από το συνολικά αιτούμενο ποσό σε ποσοστό άνω 5%,
β) Δεν έχουν υποπέσει σε φορολογικές παραβάσεις του παρ/τος Ι της εν λόγω ΑΔ ΑΑΔΕ, καθώς και σε τελωνειακές παραβάσεις του παραρτήματος ΙΙ της ίδιας απόφασης, οι οποίες έχουν καταχωρηθεί στα μηχανογραφικά συστήματα «TAXIS» και «ICIS» αντίστοιχα και
γ) δεν χαρακτηρίζονται ως ύποπτοι για συμμετοχή σε απάτη που αφορά στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές, κατόπιν εφαρμογής κριτηρίων ανάλυσης κινδύνου, τα οποία εξετάζονται σε κεντρικό επίπεδο αποκλειστικά και δεν δημοσιοποιούνται.
Οι αιτήσεις επιστροφής ΦΠΑ των εν λόγω υποκειμένων διεκπεραιώνονται κατά προτεραιότητα και χωρίς έλεγχο, καθώς θεωρούνται για τους σκοπούς της ανάλυσης κινδύνου που ορίζεται στις ΑΥΟ ΠΟΛ.1090/2.4.2012 και ΠΟΛ.1067/3.4.2013 ως εξαιρετικά χαμηλού κινδύνου.
Περαιτέρω με τη διάταξη του άρθρου 74 του ν. 4484/2017, η διαδικασία επιστροφής επιταχύνεται και η επιστροφή διενεργείται άμεσα σε εκκρεμείς υποθέσεις επιστροφής φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων ή ΦΠΑ μέχρι του συνολικού ποσού των 10.000 ευρώ, ανά δικαιούχο και ανά φορολογία, κατά την ημερομηνία δημοσίευσης του εν λόγω νόμου στο ΦΕΚ (1.8.2017).
Με την ίδια διάταξη ορίζεται ότι ως εκκρεμείς νοούνται οι υποθέσεις ελέγχου για τις οποίες δεν έχει εκδοθεί προσωρινός διορθωτικός προσδιορισμός φόρου. Δηλαδή αφορά σε εκκρεμείς, κατά την ημερομηνία δημοσίευσης του ανωτέρω νόμου (1.8.2017), αιτήσεις επιστροφής φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων, καθώς και ΦΠΑ σε δικαιούχους επιστροφής, ανεξάρτητα από το καθεστώς στο οποίο εντάσσονται. Δεν θεωρούνται εκκρεμείς οι υποθέσεις για τις οποίες έχει εκδοθεί προσωρινός διορθωτικός προσδιορισμός φόρου. Σημειώνεται ότι όσον αφορά στις εκκρεμείς αιτήσεις επιστροφών ΦΠΑ, η εν λόγω διάταξη έχει εφαρμογή τόσο στα φυσικά όσο και στα νομικά πρόσωπα (ΕΔ ΑΑΔΕ ΠΟΛ.1132/2017).
Επίσης εφαρμόζεται άμεσα, χωρίς τον έλεγχο συνδρομής άλλων προϋποθέσεων, με την επιφύλαξη των περί παραγραφής διατάξεων και εφόσον το συνολικά αιτηθέν προς επιστροφή ποσό για το οποίο εκκρεμεί έλεγχος, δεν υπερβαίνει τις 10.000 ευρώ, ανά δικαιούχο και ανά φορολογία. Προβλέπεται δηλαδή η δυνατότητα ικανοποίησης περισσότερων αιτημάτων του ίδιου δικαιούχου όταν συνολικά δεν υπερβαίνουν, ανά φορολογία, τις 10.000 ευρώ.
Επισημαίνεται ότι ο φυσικός και ηλεκτρονικός φάκελος των συγκεκριμένων υποθέσεων ολοκληρώνονται με την αναφορά της εν λόγω διάταξης. Επίσης για τις ανωτέρω επιστροφές δύναται να διενεργείται έλεγχος σε δείγμα που επιλέγεται, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 26 του ν. 4174/2013 (Κ.Φ.Δ.).
Με την ίδια διάταξη ορίζεται ότι ως εκκρεμείς νοούνται οι υποθέσεις ελέγχου για τις οποίες δεν έχει εκδοθεί προσωρινός διορθωτικός προσδιορισμός φόρου. Δηλαδή αφορά σε εκκρεμείς, κατά την ημερομηνία δημοσίευσης του ανωτέρω νόμου (1.8.2017), αιτήσεις επιστροφής φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων, καθώς και ΦΠΑ σε δικαιούχους επιστροφής, ανεξάρτητα από το καθεστώς στο οποίο εντάσσονται. Δεν θεωρούνται εκκρεμείς οι υποθέσεις για τις οποίες έχει εκδοθεί προσωρινός διορθωτικός προσδιορισμός φόρου. Σημειώνεται ότι όσον αφορά στις εκκρεμείς αιτήσεις επιστροφών ΦΠΑ, η εν λόγω διάταξη έχει εφαρμογή τόσο στα φυσικά όσο και στα νομικά πρόσωπα (ΕΔ ΑΑΔΕ ΠΟΛ.1132/2017).
Επίσης εφαρμόζεται άμεσα, χωρίς τον έλεγχο συνδρομής άλλων προϋποθέσεων, με την επιφύλαξη των περί παραγραφής διατάξεων και εφόσον το συνολικά αιτηθέν προς επιστροφή ποσό για το οποίο εκκρεμεί έλεγχος, δεν υπερβαίνει τις 10.000 ευρώ, ανά δικαιούχο και ανά φορολογία. Προβλέπεται δηλαδή η δυνατότητα ικανοποίησης περισσότερων αιτημάτων του ίδιου δικαιούχου όταν συνολικά δεν υπερβαίνουν, ανά φορολογία, τις 10.000 ευρώ.
Επισημαίνεται ότι ο φυσικός και ηλεκτρονικός φάκελος των συγκεκριμένων υποθέσεων ολοκληρώνονται με την αναφορά της εν λόγω διάταξης. Επίσης για τις ανωτέρω επιστροφές δύναται να διενεργείται έλεγχος σε δείγμα που επιλέγεται, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 26 του ν. 4174/2013 (Κ.Φ.Δ.).
Ε. Οδηγίες εφαρμογής των ΑΥΟ ΠΟΛ. 1090/2012 και ΠΟΛ. 1067/2013 σχετικά με την επιστροφή πιστωτικού υπολοίπου ΦΠΑ
Όπως προαναφέρθηκε με τις ΑΥΟ ΠΟΛ.1090/2.4.2012 και ΠΟΛ.1067/3.4.2013 από 20.3.2013 οι αιτήσεις επιστροφής ΦΠΑ επεξεργάζονται κεντρικά με βάση σύστημα ανάλυσης κινδύνου και αποστέλλονται κάθε μήνα στις ΔΟΥ αρχεία αιτήσεων οι οποίες θα πρέπει να διεκπεραιωθούν χωρίς έλεγχο και αιτήσεων για τις οποίες απαιτείται έλεγχος πριν την επιστροφή.
Εξάλλου με την ΑΓΓΔΕ ΠΟΛ.1182/11.8.2015 ορίστηκε ο τύπος και το περιεχόμενο του νέου εντύπου της δήλωσης ΦΠΑ (050 Φ.Π.Α. έκδοση 2015 – Φ2 TAXIS), που ισχύει για δηλώσεις που υποβάλλονται από 1.10.2015 και εφεξής για πράξεις που πραγματοποιούνται, από 1.9.2015 για τους υποκείμενους που υποχρεούνται σε τήρηση διπλογραφικού λογιστικού συστήματος και από 1.7.2015 για υποκείμενους που υποχρεούνται σε τήρηση απλογραφικού λογιστικού συστήματος, ή μη υπόχρεους σε τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων σύμφωνα με τη φορολογική νομοθεσία. Στο νέο αυτό έντυπο της δήλωσης ΦΠΑ καθώς και στο προηγούμενο ενσωματώνεται η αίτηση επιστροφής ΦΠΑ, προκειμένου για την ηλεκτρονική υποβολή της (Κωδ. 503). Το αιτούμενο ποσό επιστροφής δεν μπορεί να μεταφερθεί προς έκπτωση στην επόμενη φορολογική περίοδο. Επίσης εφόσον συμπληρωθεί αιτούμενο ποσό επιστροφής ΦΠΑ πρέπει να συμπληρωθεί και ο αριθμός τραπεζικού λογαριασμού (ΙΒΑΝ), προκειμένου να κατατίθεται άμεσα το επιστρεφόμενο ποσό.
Εξάλλου με την ΑΓΓΔΕ ΠΟΛ.1182/11.8.2015 ορίστηκε ο τύπος και το περιεχόμενο του νέου εντύπου της δήλωσης ΦΠΑ (050 Φ.Π.Α. έκδοση 2015 – Φ2 TAXIS), που ισχύει για δηλώσεις που υποβάλλονται από 1.10.2015 και εφεξής για πράξεις που πραγματοποιούνται, από 1.9.2015 για τους υποκείμενους που υποχρεούνται σε τήρηση διπλογραφικού λογιστικού συστήματος και από 1.7.2015 για υποκείμενους που υποχρεούνται σε τήρηση απλογραφικού λογιστικού συστήματος, ή μη υπόχρεους σε τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων σύμφωνα με τη φορολογική νομοθεσία. Στο νέο αυτό έντυπο της δήλωσης ΦΠΑ καθώς και στο προηγούμενο ενσωματώνεται η αίτηση επιστροφής ΦΠΑ, προκειμένου για την ηλεκτρονική υποβολή της (Κωδ. 503). Το αιτούμενο ποσό επιστροφής δεν μπορεί να μεταφερθεί προς έκπτωση στην επόμενη φορολογική περίοδο. Επίσης εφόσον συμπληρωθεί αιτούμενο ποσό επιστροφής ΦΠΑ πρέπει να συμπληρωθεί και ο αριθμός τραπεζικού λογαριασμού (ΙΒΑΝ), προκειμένου να κατατίθεται άμεσα το επιστρεφόμενο ποσό.
Περαιτέρω η Φορολογική Διοίκηση με τις εγκυκλίους Δ14Α 1049953 ΕΞ 20.3.2013 και ΠΟΛ.1082/18.4.2013, έδωσε σαφείς οδηγίες για την υλοποίηση της εν λόγω διαδικασίας με στόχο την έγκαιρη ολοκλήρωση της διαδικασίας και την απόδοση των οφειλόμενων ποσών στους δικαιούχους υποκείμενους στο φόρο, προσδιορίζοντας δεσμευτικές προθεσμίες για κάθε κατηγορία αιτήσεων επιστροφής.
Ειδικότερα με την ΕΔΥΟ Δ14Α 1049953 ΕΞ 20.3.2013 για την διεκπεραίωση εκκρεμών αιτήσεων επιστροφής ΦΠΑ, διευκρινίσθηκαν τα εξής:
Σε εφαρμογή της ΑΥΟ ΠΟΛ.1090/2.4.2012, η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (Γ.Γ.Π.Σ.) έχει επεξεργαστεί ηλεκτρονικά τις εκκρεμείς αιτήσεις επιστροφής που έχουν υποβληθεί σύμφωνα με την ΑΥΟ ΠΟΛ.1073/21.7.2004.
Κατόπιν της επεξεργασίας αυτής, αποστέλλονται, από τη Γ.Γ.Π.Σ., ηλεκτρονικά αρχεία σε κάθε ΔΟΥ, με βάση αιτήσεις που έχουν καταχωρηθεί στο σύστημα ΤΑΧΙΣ έως τις 15.3.2013 και εμφανίζονται ως εκκρεμείς, ήτοι:
Σε εφαρμογή της ΑΥΟ ΠΟΛ.1090/2.4.2012, η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (Γ.Γ.Π.Σ.) έχει επεξεργαστεί ηλεκτρονικά τις εκκρεμείς αιτήσεις επιστροφής που έχουν υποβληθεί σύμφωνα με την ΑΥΟ ΠΟΛ.1073/21.7.2004.
Κατόπιν της επεξεργασίας αυτής, αποστέλλονται, από τη Γ.Γ.Π.Σ., ηλεκτρονικά αρχεία σε κάθε ΔΟΥ, με βάση αιτήσεις που έχουν καταχωρηθεί στο σύστημα ΤΑΧΙΣ έως τις 15.3.2013 και εμφανίζονται ως εκκρεμείς, ήτοι:
α) Πρώτο αρχείο
Περιλαμβάνει τις εκκρεμείς αιτήσεις για τις οποίες η επιστροφή ΦΠΑ πρέπει να πραγματοποιηθεί άμεσα, χωρίς έλεγχο. Στην περίπτωση που ο Προϊστάμενος ΔΟΥ διαθέτει στοιχεία από τα οποία προκύπτει σοβαρή παραβατική ή άλλη συμπεριφορά, η οποία θέτει σε κίνδυνο τα συμφέροντα του δημοσίου (π.χ. δελτία πληροφοριών, εκθέσεις ελέγχου που δεν έχουν καταχωρηθεί στο σύστημα TAXIS, στοιχεία ή ενδείξεις από εξωτερική πληροφόρηση, πτώχευση κλπ), καθώς και στην περίπτωση που έχει εκδοθεί εντολή τακτικού ελέγχου για το εν λόγω διάστημα ή έχει αρχίσει προσωρινός έλεγχος, δεν πραγματοποιείται άμεσα η επιστροφή. Για τις υποθέσεις αυτές ο Προϊστάμενος ΔΟΥ εκδίδει άμεσα εντολή προσωρινού ελέγχου και εντός 10 ημερών από την παραλαβή του αρχείου, αποστέλλει στη Δ/νση Επιχειρησιακού Σχεδιασμού, στην ηλεκτρονική διεύθυνση des.a1@mofadm.gr, το συγκεκριμένο αρχείο συμπληρωμένο για κάθε αίτηση με τις ενδείξεις «παραβατική συμπεριφορά», «εντολή τακτικού ελέγχου», «διενέργεια προσωρινού ελέγχου». Ενδεχόμενες εντολές προσωρινού ελέγχου που έχουν εκδοθεί για αιτήσεις που συμπεριλαμβάνονται σε αυτό το αρχείο ακυρώνονται, εκτός και αν έχει ήδη αρχίσει ο έλεγχος.
Περιλαμβάνει τις εκκρεμείς αιτήσεις για τις οποίες η επιστροφή ΦΠΑ πρέπει να πραγματοποιηθεί άμεσα, χωρίς έλεγχο. Στην περίπτωση που ο Προϊστάμενος ΔΟΥ διαθέτει στοιχεία από τα οποία προκύπτει σοβαρή παραβατική ή άλλη συμπεριφορά, η οποία θέτει σε κίνδυνο τα συμφέροντα του δημοσίου (π.χ. δελτία πληροφοριών, εκθέσεις ελέγχου που δεν έχουν καταχωρηθεί στο σύστημα TAXIS, στοιχεία ή ενδείξεις από εξωτερική πληροφόρηση, πτώχευση κλπ), καθώς και στην περίπτωση που έχει εκδοθεί εντολή τακτικού ελέγχου για το εν λόγω διάστημα ή έχει αρχίσει προσωρινός έλεγχος, δεν πραγματοποιείται άμεσα η επιστροφή. Για τις υποθέσεις αυτές ο Προϊστάμενος ΔΟΥ εκδίδει άμεσα εντολή προσωρινού ελέγχου και εντός 10 ημερών από την παραλαβή του αρχείου, αποστέλλει στη Δ/νση Επιχειρησιακού Σχεδιασμού, στην ηλεκτρονική διεύθυνση des.a1@mofadm.gr, το συγκεκριμένο αρχείο συμπληρωμένο για κάθε αίτηση με τις ενδείξεις «παραβατική συμπεριφορά», «εντολή τακτικού ελέγχου», «διενέργεια προσωρινού ελέγχου». Ενδεχόμενες εντολές προσωρινού ελέγχου που έχουν εκδοθεί για αιτήσεις που συμπεριλαμβάνονται σε αυτό το αρχείο ακυρώνονται, εκτός και αν έχει ήδη αρχίσει ο έλεγχος.
β) Δεύτερο Αρχείο
Περιλαμβάνει εκκρεμείς αιτήσεις επιστροφής ΦΠΑ που ενδεχόμενα έχουν παραγραφεί. Για τις εν λόγω αιτήσεις η ΔΟΥ θα πρέπει κατ’ αρχήν, με έλεγχο από το γραφείο και χωρίς την έκδοση εντολής προσωρινού ελέγχου, να διαπιστώσει εάν πράγματι το αίτημα επιστροφής έχει παραγραφεί, οπότε εκδίδει απορριπτική απόφαση, η οποία καταχωρείται στο σύστημα ΤΑΧΙS. Στην περίπτωση που αιτήσεις έχουν ήδη διεκπεραιωθεί και δεν έχει ενημερωθεί το σύστημα TAXIS, θα πρέπει για τις αιτήσεις αυτές να γίνουν οι απαραίτητες καταχωρήσεις στο σύστημα TAXIS, ώστε να μην εμφανίζονται ως εκκρεμείς. Μετά τις ανωτέρω ενέργειες το αρχείο επιστρέφεται στη 14η Δ/νση ΦΠΑ – Τμήμα Α΄, στην ηλεκτρονική διεύθυνση dfpa.a1@1992.syzefxis.gov.gr, εντός μηνός από την παραλαβή του με ανάλογη ένδειξη για κάθε αίτηση «έχει παραγραφεί», «έχει διεκπεραιωθεί», «διενεργείται έλεγχος», «παραμένει εκκρεμής». Τυχόν περιπτώσεις που δεν έχουν παραγραφεί (διενεργείται έλεγχος, υφίσταται δικαστική διένεξη κλπ.), θα προωθούνται προς έλεγχο προκειμένου να διενεργηθεί η επιστροφή.
Περιλαμβάνει εκκρεμείς αιτήσεις επιστροφής ΦΠΑ που ενδεχόμενα έχουν παραγραφεί. Για τις εν λόγω αιτήσεις η ΔΟΥ θα πρέπει κατ’ αρχήν, με έλεγχο από το γραφείο και χωρίς την έκδοση εντολής προσωρινού ελέγχου, να διαπιστώσει εάν πράγματι το αίτημα επιστροφής έχει παραγραφεί, οπότε εκδίδει απορριπτική απόφαση, η οποία καταχωρείται στο σύστημα ΤΑΧΙS. Στην περίπτωση που αιτήσεις έχουν ήδη διεκπεραιωθεί και δεν έχει ενημερωθεί το σύστημα TAXIS, θα πρέπει για τις αιτήσεις αυτές να γίνουν οι απαραίτητες καταχωρήσεις στο σύστημα TAXIS, ώστε να μην εμφανίζονται ως εκκρεμείς. Μετά τις ανωτέρω ενέργειες το αρχείο επιστρέφεται στη 14η Δ/νση ΦΠΑ – Τμήμα Α΄, στην ηλεκτρονική διεύθυνση dfpa.a1@1992.syzefxis.gov.gr, εντός μηνός από την παραλαβή του με ανάλογη ένδειξη για κάθε αίτηση «έχει παραγραφεί», «έχει διεκπεραιωθεί», «διενεργείται έλεγχος», «παραμένει εκκρεμής». Τυχόν περιπτώσεις που δεν έχουν παραγραφεί (διενεργείται έλεγχος, υφίσταται δικαστική διένεξη κλπ.), θα προωθούνται προς έλεγχο προκειμένου να διενεργηθεί η επιστροφή.
γ) Τρίτο αρχείο
Περιλαμβάνει τις εκκρεμείς αιτήσεις επιστροφής για τις οποίες η επιστροφή διενεργείται μετά την πραγματοποίηση σχετικού ελέγχου. Για τις αιτήσεις αυτές εκδίδεται άμεσα εντολή προσωρινού ελέγχου, εκτός εάν έχει ήδη εκδοθεί, με προτεραιότητα στις εξαγωγικές επιχειρήσεις (εξαγωγές σε τρίτες χώρες ή ενδοκοινοτικές παραδόσεις) και για τις υπόλοιπες ανάλογα την ημερομηνία υποβολής τους.
Με την παραλαβή των ανωτέρω αρχείων οι αρμόδιες ΔΟΥ προβαίνουν άμεσα στην έκδοση ΑΦΕΚ για τις αιτήσεις του πρώτου αρχείου, για τις οποίες δεν κρίνεται απαραίτητος ο έλεγχος. Η εργασία αυτή θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί, εντός 20 ημερών από την παραλαβή του.
Στη συνέχεια εκκαθαρίζεται το δεύτερο αρχείο (έκδοση απορριπτικών αποφάσεων, ενημέρωση του συστήματος TAXIS με διεκπεραιωθείσες αιτήσεις) και επιστρέφεται ενημερωμένο στη 14η Δ/νση ΦΠΑ, εντός μηνός από την παραλαβή του.
Σε κάθε περίπτωση έκδοσης εντολής ελέγχου θα πρέπει να ακολουθούνται οι υφιστάμενες διαδικασίες για τη δημιουργία των υποθέσεων στο ΟΠΣ ELENXIS με την αιτιολογία «ΑΙΤΗΜΑ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΦΠΑ» και στο εσωτερικό δίκτυο του Υπουργείου. Οι ΔΟΥ που δεν έχουν ενταχθεί ακόμη στο ΟΠΣ ELENXIS, καταχωρούν τις εντολές μόνο στο εσωτερικό δίκτυο «http://10.16.5.22».
Ο προσωρινός έλεγχος, για όσες περιπτώσεις απαιτείται, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός 2 μηνών από την παραλαβή των αρχείων και το σχετικό ΑΦΕΚ πρέπει να εκδοθεί εντός μηνός από την ολοκλήρωση του ελέγχου. Ειδικά για τις ΔΟΥ εκείνες για τις οποίες οι προς έλεγχο υποθέσεις υπερβαίνουν τις 50, ο προσωρινός έλεγχος μπορεί να ολοκληρωθεί εντός 4 μηνών από την παραλαβή των αρχείων.
Σε κάθε περίπτωση, μετά την έκδοση ΑΦΕΚ, ακολουθούνται οι υφιστάμενες διαδικασίες για την εκταμίευση των επιστρεφόμενων ποσών.
Περιλαμβάνει τις εκκρεμείς αιτήσεις επιστροφής για τις οποίες η επιστροφή διενεργείται μετά την πραγματοποίηση σχετικού ελέγχου. Για τις αιτήσεις αυτές εκδίδεται άμεσα εντολή προσωρινού ελέγχου, εκτός εάν έχει ήδη εκδοθεί, με προτεραιότητα στις εξαγωγικές επιχειρήσεις (εξαγωγές σε τρίτες χώρες ή ενδοκοινοτικές παραδόσεις) και για τις υπόλοιπες ανάλογα την ημερομηνία υποβολής τους.
Με την παραλαβή των ανωτέρω αρχείων οι αρμόδιες ΔΟΥ προβαίνουν άμεσα στην έκδοση ΑΦΕΚ για τις αιτήσεις του πρώτου αρχείου, για τις οποίες δεν κρίνεται απαραίτητος ο έλεγχος. Η εργασία αυτή θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί, εντός 20 ημερών από την παραλαβή του.
Στη συνέχεια εκκαθαρίζεται το δεύτερο αρχείο (έκδοση απορριπτικών αποφάσεων, ενημέρωση του συστήματος TAXIS με διεκπεραιωθείσες αιτήσεις) και επιστρέφεται ενημερωμένο στη 14η Δ/νση ΦΠΑ, εντός μηνός από την παραλαβή του.
Σε κάθε περίπτωση έκδοσης εντολής ελέγχου θα πρέπει να ακολουθούνται οι υφιστάμενες διαδικασίες για τη δημιουργία των υποθέσεων στο ΟΠΣ ELENXIS με την αιτιολογία «ΑΙΤΗΜΑ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΦΠΑ» και στο εσωτερικό δίκτυο του Υπουργείου. Οι ΔΟΥ που δεν έχουν ενταχθεί ακόμη στο ΟΠΣ ELENXIS, καταχωρούν τις εντολές μόνο στο εσωτερικό δίκτυο «http://10.16.5.22».
Ο προσωρινός έλεγχος, για όσες περιπτώσεις απαιτείται, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός 2 μηνών από την παραλαβή των αρχείων και το σχετικό ΑΦΕΚ πρέπει να εκδοθεί εντός μηνός από την ολοκλήρωση του ελέγχου. Ειδικά για τις ΔΟΥ εκείνες για τις οποίες οι προς έλεγχο υποθέσεις υπερβαίνουν τις 50, ο προσωρινός έλεγχος μπορεί να ολοκληρωθεί εντός 4 μηνών από την παραλαβή των αρχείων.
Σε κάθε περίπτωση, μετά την έκδοση ΑΦΕΚ, ακολουθούνται οι υφιστάμενες διαδικασίες για την εκταμίευση των επιστρεφόμενων ποσών.
Περαιτέρω με την ΕΔΥΟ ΠΟΛ.1082/18.4.2013 αναφορικά με την διεκπεραίωση εκκρεμών αιτήσεων επιστροφής ΦΠΑ, από την Φορολογική Διοίκηση διευκρινίσθηκαν τα εξής:
1. Με την ΑΥΟ ΠΟΛ.1067/3.4.2013 ορίζεται ότι και για τις υφιστάμενες εκκρεμείς αιτήσεις επιστροφής δεν ισχύουν οι προϋποθέσεις για την πραγματοποίηση της επιστροφής κατόπιν ελέγχου που ορίζονταν με προηγούμενες αποφάσεις. Κατά συνέπεια η επιστροφή θα πραγματοποιηθεί σύμφωνα με την προαναφερόμενη εγκύκλιο Δ14Α 1049953 ΕΞ 20.3.2013.
Παράλληλα ορίζεται ότι εφεξής μπορούν να υποβάλλονται αιτήσεις επιστροφής για πιστωτικό υπόλοιπο που προκύπτει σε κάθε περιοδική δήλωση ΦΠΑ, ανεξάρτητα από τις πράξεις βάσει των οποίων προκύπτει το πιστωτικό υπόλοιπο και ανεξάρτητα επίσης από το εάν το πιστωτικό υπόλοιπο έχει δημιουργηθεί στη φορολογική περίοδο για την οποία υποβάλλεται η αίτηση ή σε προηγούμενες φορολογικές περιόδους με την επιφύλαξη της παραγραφής τους. Για τις αιτήσεις που εκκρεμούν ανεξάρτητα εάν πρόκειται να επιστραφούν με ή χωρίς τη διενέργεια ελέγχου, δεν ελέγχεται επίσης η υπέρβαση του ορίου λόγω πραγματοποίησης συγκεκριμένων πράξεων, ούτε ο χρόνος κατά τον οποίο δημιουργήθηκε το πιστωτικό υπόλοιπο.
Παράλληλα ορίζεται ότι εφεξής μπορούν να υποβάλλονται αιτήσεις επιστροφής για πιστωτικό υπόλοιπο που προκύπτει σε κάθε περιοδική δήλωση ΦΠΑ, ανεξάρτητα από τις πράξεις βάσει των οποίων προκύπτει το πιστωτικό υπόλοιπο και ανεξάρτητα επίσης από το εάν το πιστωτικό υπόλοιπο έχει δημιουργηθεί στη φορολογική περίοδο για την οποία υποβάλλεται η αίτηση ή σε προηγούμενες φορολογικές περιόδους με την επιφύλαξη της παραγραφής τους. Για τις αιτήσεις που εκκρεμούν ανεξάρτητα εάν πρόκειται να επιστραφούν με ή χωρίς τη διενέργεια ελέγχου, δεν ελέγχεται επίσης η υπέρβαση του ορίου λόγω πραγματοποίησης συγκεκριμένων πράξεων, ούτε ο χρόνος κατά τον οποίο δημιουργήθηκε το πιστωτικό υπόλοιπο.
2. Όσον αφορά τη διαχείριση αιτήσεων του πρώτου αρχείου (επιστροφή χωρίς τη διενέργεια ελέγχου), διευκρινίζουμε τα εξής:
α) Στην περίπτωση που για τον ίδιο υποκείμενο στο φόρο και για την ίδια διαχειριστική περίοδο, περιλαμβάνονται αιτήσεις τόσο στο πρώτο αρχείο όσο και στο τρίτο αρχείο (επιστροφή κατόπιν ελέγχου), για όλες τις αιτήσεις η επιστροφή θα πραγματοποιείται μετά τη διενέργεια προσωρινού ελέγχου για όλες τις φορολογικές περιόδους της ίδιας διαχειριστικής περιόδου. Στην περίπτωση αυτή στις αιτήσεις που περιλαμβάνονται στο πρώτο αρχείο θα σημειώνεται η ένδειξη «διενέργεια προσωρινού ελέγχου». Σε περίπτωση που οι δύο αιτήσεις αφορούν διαφορετική διαχειριστική περίοδο η αίτηση που περιλαμβάνεται στο πρώτο αρχείο διεκπεραιώνεται χωρίς έλεγχο.
β) Ως σοβαρή παραβατική ή άλλη συμπεριφορά, η οποία θέτει σε κίνδυνο τα συμφέροντα του δημοσίου νοείται κάθε παράβαση που αναφερόταν στις διατάξεις των παρ. 3, 4 ή 6 του άρθρου 30 του Π.Δ. 186/1992 ή παράβαση μη επίδειξης βιβλίων ή στοιχείων καθώς και η ύπαρξη κάθε επιβαρυντικού στοιχείου από το οποίο προκύπτει αναμφισβήτητα η μη έκδοση ή μη λήψη ή έκδοση ή λήψη ανακριβούς στοιχείου ή η έκδοση ή λήψη εικονικού φορολογικού στοιχείου ή νόθευση τέτοιου στοιχείου. Για την εν λόγω εκτίμηση θα λαμβάνονται υπόψη ενδεχόμενα δελτία πληροφοριών, εκθέσεις ΦΠΑ, από άλλες ΔΟΥ ή το ΣΔΟΕ που δεν έχουν καταχωρηθεί στο σύστημα, καθώς και το ετήσιο πιστοποιητικό της παρ. 5 του άρθρου 82 του Κ.Φ.Ε (ν.2238/1994). Όσον αφορά τον έλεγχο των ενδοκοινοτικών συναλλαγών, σας γνωρίζουμε ότι έχει γίνει εκτίμηση σχετικά με συναλλαγές μεταξύ «επικίνδυνων» επιχειρήσεων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εάν παρόλα αυτά η ΔΟΥ διαθέτει στοιχεία για σοβαρή απόκλιση των δεδομένων των συναλλαγών αυτών, μπορεί να προτείνει τον έλεγχο πριν την επιστροφή, επισημαίνοντας ότι η διαδικασία αυτή δεν πρέπει να καθυστερήσει τη διαδικασία για την άμεση επιστροφή των αιτήσεων χωρίς έλεγχο.
3. Όσον αφορά τη διαχείριση του δεύτερου αρχείου που αφορά στις υποθέσεις που είναι ενδεχόμενο να έχουν παραγραφεί, διευκρινίζουμε τα εξής:
α) Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 57 του Κώδικα ΦΠΑ, η παραγραφή του δικαιώματος επιστροφής ΦΠΑ επέρχεται μετά την πάροδο τριών ετών από την ημερομηνία υποβολής της εκκαθαριστικής δήλωσης που αφορά τη διαχειριστική περίοδο εντός της οποίας γεννήθηκε το δικαίωμα έκπτωσης ή την προθεσμία εμπρόθεσμης υποβολής στην περίπτωση εκπρόθεσμης ή μη υποβολής εκκαθαριστικής δήλωσης ΦΠΑ. Κατά συνέπεια αιτήσεις που έχουν υποβληθεί κατά τη διάρκεια της διαχειριστικής περιόδου μπορούν να θεωρηθούν παραγεγραμμένες μετά την πάροδο τριετίας από την υποβολή ή την προθεσμία εμπρόθεσμης υποβολής της εκκαθαριστικής δήλωσης για τη συγκεκριμένη διαχειριστική περίοδο. Στην περίπτωση που η αίτηση επιστροφής υποβληθεί μετά την καταληκτική προθεσμία εμπρόθεσμης υποβολής της εκκαθαριστικής δήλωσης, η αίτηση αυτή διακόπτει την παραγραφή, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περίπτωση β΄ του άρθρου 93 του ν.2362/1995, όπως ισχύει.
β) Επίσης με τις ίδιες διατάξεις προβλέπεται ότι η αξίωση κατά του Δημοσίου προς επιστροφή φόρου αναβιώνει από της κοινοποιήσεως πράξεως προσδιορισμού του φόρου, για ίσο χρόνο, εφόσον έχει υποβληθεί αίτημα προς επιστροφή πριν το χρόνο παραγραφής της αξίωσης και συμπληρώθηκε ο χρόνος παραγραφής, χωρίς να ικανοποιηθεί ή να απορριφθεί αιτιολογημένα το αίτημα από υπαιτιότητα του Δημοσίου. Κατά συνέπεια, στην περίπτωση που δεν υπάρχει δικαστική διένεξη, ως οριστικά παραγεγραμμένες θεωρούνται οι αιτήσεις επιστροφής που αφορούν διαχειριστικές περιόδους οι οποίες θεωρούνται ως περαιωμένες και για τις οποίες δεν μπορεί να κοινοποιηθεί πράξη προσδιορισμού σύμφωνα με το άρθρο 57 παρ. 1 έως και 3 του Κώδικα ΦΠΑ.
Για τις υποθέσεις των αιτήσεων που έχουν περαιωθεί με ειδικές διατάξεις αναφέρονται τα εξής:
i. Με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 9 του ν.3888/2010 και τις οδηγίες που δόθηκαν με την εγκύκλιο διαταγή ΠΟΛ.1147/27.10.2010προβλέπεται ότι η αποδοχή του περιεχομένου του Εκκαθαριστικού Σημειώματος του ως άνω άρθρου και νόμου και η εξόφληση της συνολικής οφειλής που αναγράφεται σε αυτό εξομοιώνεται με κοινοποίηση φύλλων ελέγχου ή πράξεων με ταυτόχρονο συμβιβασμό και επιφέρει όλα τα αποτελέσματα της διοικητικής επίλυσης της διαφοράς.
Περαιτέρω με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 9 του ν.3888/2010 προβλέπεται ότι οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 68 του Κ.Φ.Ε. και της παρ. 3 του άρθρου 49 του Κώδικα ΦΠΑ έχουν εφαρμογή και επί των υποθέσεων που περαιώνονται με τις διατάξεις των άρθρων 1-13 του ν.3888/2010 με την διαδικασία που προβλέπεται από το νόμο αυτό.
Επίσης με τις διατάξεις του άρθρου 7 του ν.3888/2010 και τις οδηγίες που δόθηκαν με την εγκύκλιο διαταγή ΠΟΛ.1147/27.10.2010 προβλέπεται ότι το πιστωτικό υπόλοιπο που προκύπτει από την εκκαθαριστική δήλωση ΦΠΑ της τελευταίας περαιωμένης χρήσης, το οποίο έχει μεταφερθεί στην επόμενη ανέλεγκτη χρήση, συνεχίζει παρά την επελθούσα περαίωση να υπόκειται σε προσωρινό έλεγχο ως προς τις φορολογικές ή διαχειριστικές περιόδους στις οποίες γεννήθηκε ή από τις οποίες προέρχεται, εφόσον υπερβαίνει το ποσό των 5.000 ευρώ. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που το αιτούμενο προς επιστροφή ποσό ΦΠΑ υπερβαίνει τις 5.000 ευρώ. Εφόσον το προς επιστροφή ποσό είναι μικρότερο ή ίσο των 5.000 ευρώ επιστρέφεται χωρίς έλεγχο.
Περαιτέρω με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 9 του ν.3888/2010 προβλέπεται ότι οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 68 του Κ.Φ.Ε. και της παρ. 3 του άρθρου 49 του Κώδικα ΦΠΑ έχουν εφαρμογή και επί των υποθέσεων που περαιώνονται με τις διατάξεις των άρθρων 1-13 του ν.3888/2010 με την διαδικασία που προβλέπεται από το νόμο αυτό.
Επίσης με τις διατάξεις του άρθρου 7 του ν.3888/2010 και τις οδηγίες που δόθηκαν με την εγκύκλιο διαταγή ΠΟΛ.1147/27.10.2010 προβλέπεται ότι το πιστωτικό υπόλοιπο που προκύπτει από την εκκαθαριστική δήλωση ΦΠΑ της τελευταίας περαιωμένης χρήσης, το οποίο έχει μεταφερθεί στην επόμενη ανέλεγκτη χρήση, συνεχίζει παρά την επελθούσα περαίωση να υπόκειται σε προσωρινό έλεγχο ως προς τις φορολογικές ή διαχειριστικές περιόδους στις οποίες γεννήθηκε ή από τις οποίες προέρχεται, εφόσον υπερβαίνει το ποσό των 5.000 ευρώ. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που το αιτούμενο προς επιστροφή ποσό ΦΠΑ υπερβαίνει τις 5.000 ευρώ. Εφόσον το προς επιστροφή ποσό είναι μικρότερο ή ίσο των 5.000 ευρώ επιστρέφεται χωρίς έλεγχο.
ii. Περαιτέρω οι διατάξεις του άρθρου 7 του ν.3259/2004 όπως τροποποιήθηκαν με τις διατάξεις του άρθρου 28 του ν.3697/2008 προέβλεπαν ότι η διαδικασία επιστροφής κατά τις κείμενες διατάξεις (σχετ. ΑΥΟ ΠΟΛ.1073/21.7.2004) των εκκρεμών αιτημάτων επιστροφής πιστωτικού υπολοίπου ΦΠΑ προηγείται της περαίωσης της υπόθεσης.
Επίσης με τις διατάξεις του άρθρου 9 του ν.3259/2004 όπως ίσχυσε μετά τις διατάξεις του άρθρου 28 του ν.3697/2008 προβλεπόταν ότι η αποδοχή του Εκκαθαριστικού Σημειώματος συνεπάγεται την αυτόματη περαίωση όλων των δηλώσεων εισοδήματος και λοιπών φόρων, κατά το άρθρο 7 που αφορούν τις χρήσεις αυτές και επιφέρει όλα τα αποτελέσματα της διοικητικής επίλυσης της διαφοράς. Οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 68 του Κ.Φ.Ε. και της παρ. 3 του άρθρου 49 του Κώδικα ΦΠΑ έχουν εφαρμογή και επί των υποθέσεων που περαιώθηκαν με τις ως άνω διατάξεις.
Επίσης με τις διατάξεις του άρθρου 9 του ν.3259/2004 όπως ίσχυσε μετά τις διατάξεις του άρθρου 28 του ν.3697/2008 προβλεπόταν ότι η αποδοχή του Εκκαθαριστικού Σημειώματος συνεπάγεται την αυτόματη περαίωση όλων των δηλώσεων εισοδήματος και λοιπών φόρων, κατά το άρθρο 7 που αφορούν τις χρήσεις αυτές και επιφέρει όλα τα αποτελέσματα της διοικητικής επίλυσης της διαφοράς. Οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 68 του Κ.Φ.Ε. και της παρ. 3 του άρθρου 49 του Κώδικα ΦΠΑ έχουν εφαρμογή και επί των υποθέσεων που περαιώθηκαν με τις ως άνω διατάξεις.
iii. Οι διατάξεις της παρ. 7 του ν.3259/2004 πριν την τροποποίηση με τις διατάξεις του άρθρου 28 του ν.3697/2008 δεν αντιμετωπίζουν με κάποιο ειδικό τρόπο τα αιτήματα επιστροφής ΦΠΑ για τις υποθέσεις που περαιώνονται (μέχρι και τη χρήση 2002). Οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 68 του Κ.Φ.Ε. και της παρ. 3 του άρθρου 49 του Κώδικα ΦΠΑ έχουν εφαρμογή και επί των υποθέσεων αυτών.
iv. Τέλος με τις διατάξεις του άρθρου 13 του ν.3296/2004, όπως ισχύει προβλέπεται ότι, οι δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών, κατά τα οριζόμενα στο επόμενο άρθρο, δεν ελέγχονται ως προς τα δηλούμενα εισοδήματα και ποσά ΦΠΑ από την άσκηση της εκμετάλλευσης της επιχείρησης ή του ελευθέριου επαγγέλματος, με εξαίρεση τις δηλώσεις που εμπίπτουν στο δείγμα της παρ. 7 του άρθρου 17 και θεωρούνται περαιωθείσες ως ειλικρινείς για τα εισοδήματα και τα ποσά αυτά, εφόσον δηλώνονται ακαθάριστα έσοδα και καθαρά κέρδη, καθώς και τυχόν διαφορές εκροών στο ΦΠΑ, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 15 με την επιφύλαξη των προβλεπόμενων στην περίπτωση ε΄ της παρ. 5 του άρθρου 15 του ν.3296/2004, όπως ισχύει.
Με τις διατάξεις της παρ. 7 του άρθρου 17 του ιδίου ως άνω νόμου, όπως ισχύει, προβλέπεται ότι με Απόφαση Υπ. Οικονομικών καθορίζεται ο τρόπος επιλογής δείγματος δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος που υποβάλλονται, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 13 έως 17, οι οποίες ελέγχονται ως προς τα δηλούμενα εισοδήματα.
Επίσης με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 17 του ν.3296/2004 ορίζεται ότι οι διατάξεις των παρ. 2 του άρθρου 68 του ν.2238/1994 και 3 του άρθρου 49 του ν.2859/2000 περί έκδοσης και κοινοποίησης συμπληρωματικών φύλλων ελέγχου ή πράξεων, έχουν εφαρμογή και για τις περαιούμενες κατά τα άρθρα 13 έως και 16 δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, ΦΠΑ και λοιπών φορολογιών. Ύστερα από τα ανωτέρω αν κάποια υπόθεση δεν εμπίπτει στο δείγμα έχει περαιωθεί ως ειλικρινής σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τις διατάξεις των άρθρων 13-17 του ν.3296/2004όπως ισχύει.
Επίσης με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 17 του ν.3296/2004 ορίζεται ότι οι διατάξεις των παρ. 2 του άρθρου 68 του ν.2238/1994 και 3 του άρθρου 49 του ν.2859/2000 περί έκδοσης και κοινοποίησης συμπληρωματικών φύλλων ελέγχου ή πράξεων, έχουν εφαρμογή και για τις περαιούμενες κατά τα άρθρα 13 έως και 16 δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, ΦΠΑ και λοιπών φορολογιών. Ύστερα από τα ανωτέρω αν κάποια υπόθεση δεν εμπίπτει στο δείγμα έχει περαιωθεί ως ειλικρινής σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τις διατάξεις των άρθρων 13-17 του ν.3296/2004όπως ισχύει.
4. Για περιπτώσεις ύπαρξης εκκρεμών αιτήσεων επιστροφής οι οποίες δεν έχουν καταχωρηθεί στο σύστημα TAXIS μέχρι 15.3.2013 και κατά συνέπεια δεν περιλαμβάνονται στα αρχεία που έχουν αποσταλεί στις ΔΟΥ, διευκρινίζουμε τα εξής:
α) Οι εν λόγω αιτήσεις πρέπει να καταχωρηθούν άμεσα στο σύστημα TAXIS, προκειμένου να συμπεριληφθούν σε επόμενη αποστολή αρχείων από τη ΓΓΠΣ.
Σε περίπτωση που οι εν λόγω αιτήσεις έχουν υποβληθεί στην αρμόδια για τον έλεγχο ΔΟΥ και όχι στην αρμόδια για την επιστροφή ΔΟΥ, οι αιτήσεις αυτές θα πρέπει να αποσταλούν στην αρμόδια για την επιστροφή ΔΟΥ, προκειμένου να καταχωρηθούν στο σύστημα TAXIS. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που η αρμόδια για την επιστροφή ΔΟΥ έχει διαβιβάσει αιτήσεις επιστροφής στην αρμόδια για τον έλεγχο ΔΟΥ καθώς και στην περίπτωση που αλλάζει η αρμόδια ΔΟΥ π.χ. λόγω κύκλου εργασιών του υποκείμενου και η παλαιά αρμόδια ΔΟΥ έχει διαβιβάσει την αίτηση επιστροφής στην νέα αρμόδια ΔΟΥ, χωρίς οι αιτήσεις αυτές να έχουν καταχωρηθεί στο σύστημα TAXIS.
Σε περίπτωση που οι εν λόγω αιτήσεις έχουν υποβληθεί στην αρμόδια για τον έλεγχο ΔΟΥ και όχι στην αρμόδια για την επιστροφή ΔΟΥ, οι αιτήσεις αυτές θα πρέπει να αποσταλούν στην αρμόδια για την επιστροφή ΔΟΥ, προκειμένου να καταχωρηθούν στο σύστημα TAXIS. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που η αρμόδια για την επιστροφή ΔΟΥ έχει διαβιβάσει αιτήσεις επιστροφής στην αρμόδια για τον έλεγχο ΔΟΥ καθώς και στην περίπτωση που αλλάζει η αρμόδια ΔΟΥ π.χ. λόγω κύκλου εργασιών του υποκείμενου και η παλαιά αρμόδια ΔΟΥ έχει διαβιβάσει την αίτηση επιστροφής στην νέα αρμόδια ΔΟΥ, χωρίς οι αιτήσεις αυτές να έχουν καταχωρηθεί στο σύστημα TAXIS.
β) Επισημαίνεται ότι στο εξής αιτήσεις επιστροφής πρέπει να υποβάλλονται αποκλειστικά και μόνο στην ΔΟΥ η οποία είναι αρμόδια για την παραλαβή της δήλωσης την οποία αφορά το αίτημα επιστροφής. Οι αιτήσεις, μετά την καταχώρησή τους στο σύστημα TAXIS, αποστέλλονται στην αρμόδια για τον έλεγχο ΔΟΥ μόνο στην περίπτωση που απαιτείται έλεγχος πριν την επιστροφή, σύμφωνα με τα αρχεία που θα αποστέλλονται από τη ΓΓΠΣ, ή ο αρμόδιος Προϊστάμενος ΔΟΥ κρίνει ότι πρέπει να πραγματοποιηθεί και ενημερώνει σχετικά τη Δ/νση Επιχειρησιακού Σχεδιασμού. Στη συνέχεια η υπόθεση επιστρέφεται στην αρμόδια ΔΟΥ, προκειμένου να ολοκληρωθεί η διαδικασία της επιστροφής. Στην περίπτωση αιτήσεων που δεν έχουν μεν καταχωρηθεί από την αρμόδια ΔΟΥ, αλλά έχουν ήδη διεκπεραιωθεί, δεν θα γίνει καμία ενέργεια.
5. Εκκρεμείς αιτήσεις επιστροφής που περιλαμβάνονται στο πρώτο αρχείο «άμεση επιστροφή», οι οποίες έχουν διαβιβαστεί στην αρμόδια για τον έλεγχο ΔΟΥ επιστρέφονται στην αρμόδια ΔΟΥ για την άμεση επιστροφή, με την προϋπόθεση ότι δεν έχει αρχίσει ο έλεγχος και δεν εκτιμάται η ανάγκη διενέργειας ελέγχου πριν την επιστροφή από τους προϊσταμένους και των δύο ΔΟΥ, κατόπιν επικοινωνίας τους.
6. Στην περίπτωση εμφανιζόμενων ως εκκρεμών αιτήσεων επιστροφής, οι οποίες όμως έχουν πράγματι διεκπεραιωθεί, θα πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες ώστε οι εν λόγω αιτήσεις να μη συνεχίσουν να εμφανίζονται ως εκκρεμείς, ως εξής:
α) Στην περίπτωση που η αίτηση έχει διεκπεραιωθεί και η απόφαση και το ΑΦΕΚ έχουν καταχωρηθεί στο υποσύστημα εσόδων TAXIS πρέπει να καταχωρηθεί στο υποσύστημα ΦΠΑ TAXIS απόρριψη της αίτησης με αναγραφή του λόγου αυτού.
Ειδικά στην περίπτωση που η απόφαση και το ΑΦΕΚ έχουν εκδοθεί από την αρμόδια για τον έλεγχο ΔΟΥ μέσω του υποσυστήματος εσόδων TAXIS, αυτή υποχρεούται να ενημερώσει άμεσα την αρμόδια για την επιστροφή ΔΟΥ προκειμένου η τελευταία να προβεί στην απόρριψη των συγκεκριμένων αιτήσεων στο υποσύστημα ΦΠΑ.
Ειδικά στην περίπτωση που η απόφαση και το ΑΦΕΚ έχουν εκδοθεί από την αρμόδια για τον έλεγχο ΔΟΥ μέσω του υποσυστήματος εσόδων TAXIS, αυτή υποχρεούται να ενημερώσει άμεσα την αρμόδια για την επιστροφή ΔΟΥ προκειμένου η τελευταία να προβεί στην απόρριψη των συγκεκριμένων αιτήσεων στο υποσύστημα ΦΠΑ.
β) Στην περίπτωση που αιτήσεις έχουν διεκπεραιωθεί χωρίς επιστροφή, λόγω έκδοσης πράξης προσδιορισμού με μηδενικό αποτέλεσμα ή με ποσό βεβαίωσης και στο υποσύστημα TAXIS ΦΠΑ έχουν καταχωρηθεί οι πληροφορίες αυτές (το ποσό της βεβαίωσης ή η ένδειξη «χωρίς ποσά επιστροφής/βεβαίωσης») η αρμόδια ΔΟΥ δεν θα κάνει καμία περαιτέρω ενέργεια.
7. Σε περίπτωση ύπαρξης εκκρεμών αιτήσεων επιστροφής που έχουν καταχωρηθεί στο σύστημα TAXIS έως τις 15.3.2013 και δεν εμφανίζονται στα αρχεία της ΓΓΠΣ, θα πρέπει να διερευνηθεί από την ΔΟΥ η αιτία του γεγονότος αυτού, και να γίνει η κατάλληλη διόρθωση, π.χ. λάθος καταχώρησης δεδομένων, κλπ. Σε κάθε άλλη περίπτωση, μετά από επικοινωνία με την ομάδα TAXIS-ΦΠΑ θα στέλνεται αναφορά προβλήματος στην ΓΓΠΣ προκειμένου η συγκεκριμένη αίτηση να εμφανιστεί σωστά στις επόμενες καταστάσεις.
8. Επισημαίνεται ότι η αρμόδια ΔΟΥ επιστροφής υποχρεούται να διενεργεί την επιστροφή με βάση το αντίγραφο της έκθεσης ελέγχου που διαβιβάζεται από τη ΔΟΥ ελέγχου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 6 της εγκυκλίου ΠΟΛ.1167/23.7.2012. Η καταλογιστική πράξη προσδιορισμού εκδίδεται από την αρμόδια ελεγκτική αρχή. Σημειώνεται ότι η πράξη προσδιορισμού του φόρου πρέπει να καταχωρείται στο σύστημα TAXIS στην αρμόδια για την παραλαβή του αιτήματος επιστροφής ΔΟΥ, προκειμένου να καταστεί δυνατή η ολοκλήρωση της επιστροφής.
9. Η επιστροφή που αφορά αιτήσεις που περιλαμβάνονται στο πρώτο αρχείο πραγματοποιείται χωρίς έλεγχο για το 100% του αιτούμενου ποσού. Λαμβάνοντας υπόψη ότι, με βάση την ΑΥΟ ΠΟΛ.1073/21.7.2004, το μηχανογραφικό σύστημα του TAXIS δεν επιτρέπει την έκδοση ΑΦΕΚ για το 100% του αιτούμενου προς επιστροφή ποσού χωρίς έλεγχο και μέχρι την προσαρμογή της εν λόγω μηχανογραφικής εφαρμογής, η χωρίς έλεγχο επιστροφή μπορεί να πραγματοποιείται με την έκδοση δύο αποφάσεων και ΑΦΕΚ, κατά 90% και 10%, αντίστοιχα, τα οποία πρέπει να εκδίδονται ταυτόχρονα.
Αν έχουν καταχωρηθεί αιτήσεις με τρόπο επιστροφής 100% μετά από έλεγχο και περιλαμβάνονται στο πρώτο αρχείο, θα ανακτούνται και θα μεταβάλλεται ο τρόπος επιστροφής σε 90% (και 10%) χωρίς έλεγχο.
Αν έχουν καταχωρηθεί αιτήσεις με τρόπο επιστροφής 100% μετά από έλεγχο και περιλαμβάνονται στο πρώτο αρχείο, θα ανακτούνται και θα μεταβάλλεται ο τρόπος επιστροφής σε 90% (και 10%) χωρίς έλεγχο.
10. Έως ότου υλοποιηθεί η υποβολή της αίτησης επιστροφής με ηλεκτρονικό τρόπο, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ΑΥΟ ΠΟΛ.1090/2.4.2012, θα χρησιμοποιείται η εφαρμογή της ΑΥΟ ΠΟΛ.1073/21.7.2004 για την καταχώρηση των αιτήσεων οι οποίες θα καταχωρούνται στο υποσύστημα ΦΠΑ TAXIS με τρόπο επιστροφής 90%. Στην περίπτωση που οι αιτήσεις προωθούνται προς έλεγχο βάσει αξιολόγησης οι αιτήσεις θα ανακτούνται και θα μεταβάλλεται ο τρόπος επιστροφής σε 100% μετά από έλεγχο.
11. Σημειώνεται ότι στα αρχεία που απεστάλησαν με βάση την εγκύκλιο Δ14Α 1049953 ΕΞ 20.3.2013, δεν περιλαμβάνονται εκκρεμότητες επιστροφής του 10%, στην περίπτωση που έχει ήδη επιστραφεί το 90% του αιτούμενου ποσού, για το λόγο αυτό θα ακολουθήσει αποστολή νέου αρχείου στις αρμόδιες ΔΟΥ.
12. Επισημαίνεται τέλος η ανάγκη άμεσης διεκπεραίωσης των αιτήσεων επιστροφής χωρίς έλεγχο. Προς το σκοπό αυτό θα πρέπει να τηρηθούν οι εξής προθεσμίες:
α) Μέχρι 23.4.13 πρέπει να ενημερωθεί η Δ/νση Επιχειρησιακού Σχεδιασμού για τις υποθέσεις που περιλαμβάνονται στο πρώτο αρχείο, για τις οποίες ο Προϊστάμενος της αρμόδιας ΔΟΥ κρίνει απαραίτητο τον έλεγχο πριν την επιστροφή.
β) Μέχρι 30.4.13 πρέπει να έχουν εκδοθούν τα ΑΦΕΚ για τις αιτήσεις επιστροφής χωρίς έλεγχο.
γ) Μέχρι 13.5.13 πρέπει να έχουν εκκαθαριστεί τα ανωτέρω ΑΦΕΚ και να έχουν εκταμιευτεί τα οφειλόμενα ποσά.
Σημειώνεται ότι η εξέλιξη των ανωτέρω εργασιών θα παρακολουθείται κεντρικά σε καθημερινή βάση.
Πηγές: άρθρα 20, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 30, 32, 33, 34, 38 και 57 του ν.2859/2000, άρθρα 2, 36, 42 και 72 ν.4174/2014 και άρθρο 74 του ν.4484/2017.
Α.Υ.Ο. Π.2869/1987, 1003095/ΠΟΛ.1004/1989, ΠΟΛ. 1073/21.7.2004, ΠΟΛ. 1090/2.4.2012, ΠΟΛ. 1067/3.4.2013, Α.Γ.Γ.Δ.Ε. ΠΟΛ.1182/11.8.2015, και Α.Δ. ΑΑΔΕ ΠΟΛ.1103/7.7.2017.
ΕΔΥΟ ΠΟΛ.1275/1990, Δ14 1049953 ΕΞ/20.3.2013, ΠΟΛ. 1082/19.3.2013 και ΕΔ ΑΑΔΕ ΠΟΛ.1132/24.8.2017.
Α.Υ.Ο. Π.2869/1987, 1003095/ΠΟΛ.1004/1989, ΠΟΛ. 1073/21.7.2004, ΠΟΛ. 1090/2.4.2012, ΠΟΛ. 1067/3.4.2013, Α.Γ.Γ.Δ.Ε. ΠΟΛ.1182/11.8.2015, και Α.Δ. ΑΑΔΕ ΠΟΛ.1103/7.7.2017.
ΕΔΥΟ ΠΟΛ.1275/1990, Δ14 1049953 ΕΞ/20.3.2013, ΠΟΛ. 1082/19.3.2013 και ΕΔ ΑΑΔΕ ΠΟΛ.1132/24.8.2017.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου