Στο προηγούμενο άρθρο μας παρουσιάσαμε τον ειδικό αντικαταχρηστικό κανόνα που διέπει τους μετασχηματισμούς που προβλέπονται στον κώδικα φορολογίας εισοδήματος (ΚΦΕ). Ο ίδιος κώδικας θέτει έναν επιπλέον ειδικό αντικαταχρηστικό κανόνα στην περίπτωση μεταφοράς φορολογικών ζημιών.
της Τζένης Πάνου*
Ως γνωστόν, οι φορολογικές ζημίες μιας επιχείρησης μπορούν να μεταφερθούν και να συμψηφιστούν με τα κερδη
Ωστόσο, αυτό δεν ισχύει στην περίπτωση που:
α) Μεταβληθεί η άμεση ή έμμεση συμμετοχή ή τα δικαιώματα ψήφου σε ένα νομικό πρόσωπο άνω του 33% εντός ενός φορολογικού έτους.

β) Γίνει, μέσα στο ίδιο ή/και στο επόμενο φορολογικό έτος, αλλαγή της δραστηριότητας της εταιρείας σε ποσοστό άνω του 50% του κύκλου εργασιών της (σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο φορολογικό έτος από τη μεταβολή της συμμετοχής). Εν προκειμένω ως «καταστρατήγηση» της διάταξης περί μεταφοράς φορολογικών ζημιών νοείται η «πώληση» των ζημιών σε άλλον φορέα (επιχείρηση), ώστε να τις εκμεταλλευθεί άλλη επιχείρηση από εκείνη που τις δημιούργησε. Εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι δύο ανωτέρω προϋποθέσεις, θεωρείται καταρχάς ότι υφίσταται θέμα καταστρατήγησης και συνεπώς δεν μεταφέρονται οι φορολογικές ζημίες. Ωστόσο, η εταιρεία έχει πάντοτε τη δυνατότητα της ανταπόδειξης. Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τις οδηγίες της εγκυκλίου Ε 2167/2019:

Μεταβολή άμεσης/έμμεσης συμμετοχής/δικαιωμάτων ψήφου

Ως μεταβολή της συμμετοχής στο κεφάλαιο νοείται η μεταβολή τόσο των άμεσων μετόχων/εταίρων κ.λπ. της επιχείρησης, όσο και η μεταβολή της έμμεσης συμμετοχής, δηλ. το ιδιοκτησιακό καθεστώς στο επίπεδο τυχόν μητρικών επιχειρήσεων, ή μητρικών αυτών, ανεξαρτήτως επιπέδου. Η μεταβολή μπορεί να οφείλεται σε διάφορους λόγους, π.χ. είσοδος νέου μετόχου κατόπιν αύξησης κεφαλαίου, μεταβίβαση μετοχών/μεριδίων/μερίδων από επαχθή ή μη αιτία, ανταλλαγή τίτλων, εξαγορά εταιρείας, μετασχηματισμό κ.λπ. Η περίπτωση μεταβίβασης τίτλων λόγω κληρονομικής διαδοχής ή η αναγκαστική μεταβίβαση, π.χ. λόγω πλειστηριασμού, δεν εμπίπτει στις υπόψη διατάξεις.
Προκειμένου να προσδιοριστεί το ποσοστό της μεταβολής, συγκρίνεται το ποσοστό με το οποίο συμμετέχει ο κάθε (άμεσος ή έμμεσος) μέτοχος/εταίρος στο κεφάλαιο του νομικού προσώπου στην αρχή ενός φορολογικού έτους, με το αντίστοιχο ποσοστό του στο τέλος του ίδιου φορολογικού έτους. Εξετάζεται η απόλυτη μεταβολή του ποσοστού συμμετοχής κάθε μετόχου και όχι η ποσοστιαία.

Αλλαγή δραστηριότητας

Στο έτος κατά το οποίο επέρχεται μεταβολή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, ή στο επόμενο από αυτό έτος, εξετάζεται αν επέρχεται αλλαγή της (κύριας) δραστηριότητας, που συνεισφέρει ποσοστό άνω του 50% του κύκλου εργασιών της υπόψη εταιρείας σε σχέση με το προηγούμενο.
Ως αλλαγή δραστηριότητας νοείται η διενέργεια νέας δραστηριότητας, οι τυχόν αυξομειώσεις της συνεισφοράς των υφιστάμενων δραστηριοτήτων στον κύκλο εργασιών, η επαναδραστηριοποίηση εταιρείας που είτε ήταν σε κατάσταση αδράνειας είτε δεν είχε ενεργή δραστηριότητα (ήτοι έχει μηδενικά ακαθάριστα έσοδα χωρίς να είναι σε κατάσταση αδράνειας).
Επίσης από τις υπόψη διατάξεις καταλαμβάνεται και η περίπτωση κατά την οποία σε ζημιογόνα εταιρεία, η οποία είτε είναι σε κατάσταση αδράνειας είτε δεν έχει ενεργή δραστηριότητα (ήτοι έχει μηδενικά ακαθάριστα έσοδα), πληρούται το κριτήριο μεταβολής του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, ενώ εξακολουθεί να είναι στην ίδια κατάσταση αδράνειας ή μη ενεργού δραστηριότητας.
Αντίθετα δεν θεωρείται ότι επέρχεται αλλαγή στη δραστηριότητα της εταιρείας στις περιπτώσεις κατά τις οποίες νέα δραστηριότητα εντάσσεται στον ίδιο τετραψήφιο κωδικό αριθμό δραστηριότητας (ΚΑΔ) ή μετά την έναρξη νέας δραστηριότητας, η εταιρεία συνεχίζει, παράλληλα με τη νέα δραστηριότητα, και την αρχική της δραστηριότητα χρησιμοποιώντας τα ίδια ενσώματα και άυλα περιουσιακά στοιχεία αυτής.
Επισημαίνεται ότι η εταιρεία έχει πάντοτε τη δυνατότητα να ανταποδείξει ότι η αλλαγή της δραστηριότητάς της πραγματοποιείται για οικονομικά θεμιτούς λόγους στο πλαίσιο της άσκησης της επιχειρηματικής της δραστηριότητας, όπως ενδεικτικά:
– Προκειμένου να ωφεληθεί από ενδεχόμενες επιχειρηματικές ευκαιρίες.
– Στο πλαίσιο ενδοομιλικής αναδιάρθρωσης.
– Για λόγους περικοπής εξόδων.
* H κ. Τζένη Πάνου είναι υπεύθυνη του Φορολογικού Τμήματος της ASnetwork (www.asnetwork.gr).
πηγή: Έντυπη Καθημερινή