ΕΦΚΑ: Αποκαλυπτήρια για τις επανυπολογισμένες συντάξεις

Τα εκκαθαριστικά σε 1,7 εκατ. συνταξιούχους θα αναρτά σταδιακά, πιθανότατα από αύριο, ο ΕΦΚΑ. Με αυτό τον τρόπο, οι δικαιούχοι θα δουν αν έχουν προσωπική διαφορά και πόσο. Τα προβλήματα, οι εξαιρέσεις και η εν αναμονή απόφαση του ΣτΕ.

Αποκαλυπτικά για το μέγεθος των παρεμβάσεων του νόμου Κατρούγκαλου στους νέους συνταξιούχους θα είναι τα νέα εκκαθαριστικά που αναμένεται να αναρτηθούν για 1,7 εκατ. συνταξιούχους, από τον ΕΦΚΑ, εντός της εβδομάδας. Πιθανότατα η ανάρτηση των εκκαθαριστικών να ξεκινήσει από αύριο, Τρίτη 1η Οκτωβρίου.

Πρόκειται για τα γνωστά ενημερωτικά σημειώματα συντάξεων, που παρέμειναν «κρυφά» εδώ και σχεδόν ένα χρόνο, από τον Δεκέμβριο του 2018. Τα οποία, όμως, θα είναι εντελώς αλλαγμένα σε σχέση με τα προηγούμενα, καθώς θα περιλαμβάνουν το αποτέλεσμα του επανυπολογισμού των συντάξεων, για όλους όσοι ήταν συνταξιούχοι έως τις 12 Μαΐου 2016, ήτοι πριν αρχίσει η εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου.

Στην πλειοψηφία τους πάντως, οι συνταξιούχοι λαμβάνουν το ίδιο ποσό σύνταξης, παρότι ο επανυπολογισμός έδειξε ότι με βάση το νέο σύστημα, η σύνταξή τους θα ήταν κατά 250 με 350 ευρώ μικρότερη.

Αναλυτικά, από το σύνολο των συνταξιούχων έχουν εξαιρεθεί από τη διαδικασία του επανυπολογισμού περίπου 600.000 συνταξιούχοι του πρ. ΟΓΑ και της TτE. Από τους υπόλοιπους 1,9 εκατ. συνταξιούχους του ΕΦΚΑ -που ελάμβαναν ή δικαιούνταν σύνταξη πριν από τις 13 Μαΐου 2016-, οι 1,7 εκατ. θα δουν τα πρώτα νέα εκκαθαριστικά συντάξεων, για τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους. Από αυτούς, οι 1,1 εκατ. θα θεωρήσουν πιθανότατα τους εαυτούς τους τυχερούς, καθώς η σύνταξή τους θα είναι μεγαλύτερη από αυτή που θα έπαιρναν, αν ίσχυε και γι' αυτούς ο νόμος Κατρούγκαλου. Το ποσό που... περισσεύει είναι η γνωστή προσωπική διαφορά, η οποία διασώθηκε κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, από την προηγούμενη κυβέρνηση. Βέβαια, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, σταθερό στη θέση του, και στη «δήλωση συμπερασμάτων» που δόθηκε στη δημοσιότητα την Παρασκευή, στο πλαίσιο της σύνταξης της έκθεσής του για την Ελλάδα (βάσει του άρθρου 4 του καταστατικού του), επαναφέρει το θέμα της περικοπής της προσωπικής διαφοράς, με στόχο την απελευθέρωση δημοσιονομικού χώρου που θα δώσει τη δυνατότητα αύξησης των κοινωνικών δαπανών.

Υπάρχουν βέβαια και περίπου 610.000 συνταξιούχοι που με τη σύνταξη του Ιανουαρίου είδαν μια μικρή αύξηση. Αυτό έγινε γιατί ο επανυπολογισμός έβγαλε αρνητική προσωπική διαφορά, ήτοι οι συντάξεις τους ήταν χαμηλότερες (λόγω των μνημονιακών περικοπών) από αυτές που θα τους καταβάλλονταν, εάν ίσχυε και για αυτούς ο νόμος του 2016. Οι αυξήσεις σε αυτή την περίπτωση, δίνονται σε 5 ισόποσες δόσεις.

Στο σκοτάδι ως προς το αποτέλεσμα του επανυπολογισμού θα παραμείνουν περίπου 223.000 συνταξιούχοι, καθώς για αυτούς δεν ήταν εφικτό να ολοκληρωθεί η διαδικασία.

Να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει ότι καμία σύνταξη δεν θα μειωθεί, γεγονός που διασφαλίζει τη διατήρηση της προσωπικής διαφοράς στα χαρτιά, ή για την ακρίβεια στα εκκαθαριστικά των συνταξιούχων.

Βέβαια, ο νόμος προβλέπει ότι από την 1/1/2023, όταν δηλαδή θα «ξεπαγώσουν» οι συντάξεις, όσοι συνταξιούχοι έχουν προσωπική διαφορά, δεν θα δουν αυξήσεις. Το ποσό της αύξησης θα συμψηφίζεται με την προσωπική διαφορά, έως ότου η δεύτερη μηδενιστεί.

Σύμφωνα με τους ειδικούς πάντως, τα νέα σημειώματα που θα μπορούν να βρουν οι ενδιαφερόμενοι στην ιστοσελίδα του ΕΦΚΑ (efka.gov.gr) θα περιλαμβάνουν προσωπικές διαφορές που θα κινούνται μεταξύ 250 και 300 ευρώ, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις ενδέχεται να προσεγγίζουν και τα 350 ευρώ.

Στα ενημερωτικά σημειώματα θα περιλαμβάνεται:

• H εθνική σύνταξη. Το ποσό θα κυμαίνεται μεταξύ 345,6 ευρώ (για 15 έτη ασφάλισης) και 384 ευρώ (για όσους συνταξιοδοτήθηκαν μετά από τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης).

• H ανταποδοτική σύνταξη. Εξαρτάται από τις εισφορές που είχε πληρώσει ο συνταξιούχος στον ασφαλιστικό του βίο και υπολογίζεται με βάση τις συντάξιμες αποδοχές, τον χρόνο ασφάλισης και τα ετήσια ποσοστά αναπλήρωσης.

• Η προσωπική διαφορά. Προκύπτει από τη διαφορά ανάμεσα στο καταβλητέο ποσό πριν από τον Μάιο του 2016 και το ποσό που βγαίνει από τον επανυπολογισμό.

Δεν θα περιλαμβάνονται βέβαια μια σειρά από μνημονιακές κρατήσεις και συγκεκριμένα οι περικοπές των νόμων 4051 και 4093, που κρίθηκαν αντισυνταγματικές το 2015 από το ΣτΕ. Από τις κρατήσεις θα εμφανίζονται μόνο η Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης και η εισφορά υγείας.

Άλλωστε, η όλη διαδικασία του επανυπολογισμού και της «προσωπικής διαφοράς» δομήθηκε στη λογική «ενσωμάτωσης» των μνημονιακών περικοπών που κρίθηκαν αντισυνταγματικές στα ήδη καταβαλλόμενα ποσά. Βέβαια, συνταξιούχοι έχουν προσφύγει κατά του νόμου Κατρούγκαλου και για το θέμα αυτό. Η πολυαναμενόμενη απόφαση του ΣτΕ είναι αυτή που θα κρίνει τόσο εάν είναι συνταγματική η λογική του επανυπολογισμού, αλλά και αν είναι νομικά ορθή η διαδικασία που ακολουθείται.

Έγκριτοι νομικοί μάλιστα, αλλά και η ο Συνήγορος του Πολίτη, εκτιμούν πως ο επανυπολογισμός των «παλαιών» συντάξεων συνιστά νέα συνταξιοδοτική απόφαση (διορθωτική). Ως εκ τούτου, εκτιμούν ότι ο ΕΦΚΑ θα πρέπει να κοινοποιήσει στους συνταξιούχους τη νέα αυτή συνταξιοδοτική απόφαση και όχι απλά εκκαθαριστικά.

Ρούλα Σαλούρουsalourou@euro2day.gr