Εποχικά απασχολούμενοι ξενοδοχοϋπάλληλοι: Ασφαλιστικές εισφορές, άδεια, καταγγελία σύμβασης

 

Πέτρος Ραπανάκης

Σύμβουλος επ/σεων σε θέματα εργατικής νομοθεσίας & ανθρ. δυναμικού

Εργατικά και Πρακτικά

1. Αναστολή συμβάσεων εργασίας & ασφαλιστικές εισφορές εποχικά απασχολούμενων ξενοδοχοϋπαλλήλων

Στην Εγκύκλιο ΕΦΚΑ 39/2020 αναφέρεται ότι, οι επιχειρήσεις-εργοδότες που επαναπροσέλαβαν εργαζομένους, οι οποίοι απασχολήθηκαν κατά το έτος 2019 με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας, σε κύρια και μη κύρια ξενοδοχειακά και τουριστικά καταλύματα εποχικής λειτουργίας, κατά τη θερινή τουριστική περίοδο του έτους 2020, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία σε συνδυασμό με τους όρους κλαδικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας που είναι σε ισχύ, έχουν δικαίωμα από 1.6.2020 έως 30.9.2020, να θέσουν σε αναστολή τις συμβάσεις εργασίας μέρους ή του συνόλου του προσωπικού της επιχείρησής τους.

Επιπρόσθετα, στο Άρθρο 19 του Ν. 4722/2020 (ΦΕΚ Α 177/15.9.2020) με τίτλο «Αναστολή συμβάσεων εργασίας εργαζομένων σε επιχειρήσεις-εργοδότες που πλήττονται σημαντικά για τον μήνα Οκτώβριο»ορίζονται τα εξής:

«1. Επιχειρήσεις-εργοδότες του ιδιωτικού τομέα που ανήκουν στους κλάδους του τουρισμού, εποχικής ή μη λειτουργίας, των αεροπορικών και ακτοπλοϊκών μεταφορών, των χερσαίων μεταφορών επιβατών, του επισιτισμού, του πολιτισμού και του αθλητισμού, καθώς και κάθε άλλου κλάδου που πλήττεται σημαντικά, όπως αυτοί ορίζονται από το Υπουργείο Οικονομικών, βάσει Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας (ΚΑΔ), δύνανται να θέτουν σε αναστολή ή να παρατείνουν την αναστολή συμβάσεων των εργαζομένων τους, που έχουν ήδη τεθεί σε αναστολή ή και να θέτουν για πρώτη φορά σε αναστολή συμβάσεις εργασίας μέρους ή του συνόλου των εργαζομένων τους, που έχουν προσληφθεί έως και τη δημοσίευση του παρόντος, για τον μήνα Οκτώβριο 2020, κατ’ ανώτατο χρονικό διάστημα έως τριάντα (30) ημερών ανά μήνα και πάντως όχι πέραν της 31ης Οκτωβρίου 2020.

5. Οι συμβάσεις εργασίας εργαζόμενων σε επιχειρήσεις-εργοδότες της παρ. 1, οι οποίες είχαν τεθεί σε αναστολή πριν από τη δημοσίευση του παρόντος και έχει ανακληθεί οριστικά η αναστολή τους, δύνανται να τίθενται εκ νέου σε αναστολή και πάντως όχι πέραν της 31ης Οκτωβρίου 2020».

Με βάση την ανωτέρω εκτεθείσες διατάξεις (και ειδικότερα σύμφωνα με την παρ.5 του άρθρου 19) ο υπόψη ξενοδοχοϋπάλληλος είναι δυνατόν σύννομα να τεθεί εκ νέου σε αναστολή η σύμβαση εργασίας του και πάντως όχι πέραν της 31ης Οκτωβρίου 2020.

Το πλαίσιο επαναπρόσληψης των εποχιακά απασχολούμενων ξενοδοχοϋπαλλήλων καθορίζεται από το άρθρο 8, παρ.1 του Ν.1346/1983 και από επί μέρους ρυθμίσεις της κλαδικής ΣΣΕ των ξενοδοχοϋπαλλήλων όλης της χώρας.

Επίσης, κατά τα οριζόμενα στο Κεφάλαιο Α της ΚΥΑ αριθμ. 23102/477/12.6.2020 και στην ερμηνευτική εγκύκλιο του Υπουργείου Εργασίας 25480 /755 /24.6.2020, «Οι εργοδότες-επιχειρήσεις κύριων και μη κύριων ξενοδοχειακών και τουριστικών καταλυμάτων, εποχικής λειτουργίας, που επαναλειτουργούν κατά τη θερινή τουριστική περίοδο 2020, υποχρεούνται κατά την επαναλειτουργία τους να επαναπροσλάβουν τους ίδιους εργαζομένους, οι οποίοι απασχολήθηκαν κατά τη θερινή τουριστική περίοδο του έτους 2019, που συνεχίζουν να επιθυμούν να εργαστούν στους ίδιους εργοδότες. Η υποχρέωση αυτή ισχύει και για όσους εργαζόμενους δεν εκδήλωσαν με οποιοδήποτε τρόπο την πρόθεσή τους να επαναπροσληφθούν στον ίδιο εργοδότη έως την ημερομηνία επαναλειτουργίας της επιχείρησης κατά την τρέχουσα τουριστική περίοδο».

Κατά συνέπεια, εφόσον εργαζόμενος που απασχολήθηκε σε εποχιακό ξενοδοχείο την περσινή περίοδο, έστω και με σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου διάρκειας ενός μηνός π.χ. το μήνα Ιούνιο 2019, έχω την άποψη ότι υφίστατο με βάση τις ανωτέρω ρυθμίσεις, υποχρέωση επαναπρόσληψης την καλοκαιρινή περίοδο του 2020, οπότε και ακολουθείται εν προκειμένω το πλαίσιο που καθορίζει το ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄ «ΜΕΤΡΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΠΟΧΙΚΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΕΠΑΝΑΠΡΟΣΛΗΨΗΣ, ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΑΝΕΣΤΑΛΗΣΑΝ ΟΙ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥΣ ( άρθρο 32 Ν.4690/2020)».

Πιο συγκεκριμένα, οι ασφαλιστικές εισφορές (εργοδότη και εργαζομένου) για ολόκληρο το χρονικό διάστημα της αναστολής, όσον αφορά τους εποχικά εργαζόμενους με δικαίωμα επαναπρόσληψης, των οποίων ανεστάλησαν οι συμβάσεις εργασίας τους κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 32 Ν.4690/2020, υπολογίζονται επί του ποσού της αποζημίωσης ειδικού σκοπού, που ανέρχεται σε 534,00 ευρώ, για κάθε μήνα αναστολής της σύμβασης εργασίας και δεν καταβάλλονται από τον εργοδότη, αφού καλύπτονται κατά ποσοστό 100% από τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Η απεικόνιση της ασφάλισης των συγκεκριμένων εργαζομένων στην Α.Π.Δ. γίνεται με τη χρήση του Τύπου Αποδοχών (Τ.Α.) 74.

Αν όμως ο υπόψη εργαζόμενος, αποχώρησε π.χ. τον Ιούλιο του 2019 υπογράφοντας προς τούτο το έντυπο της οικειοθελούς αποχώρησης, η σχέση εργασίας νοείται ως διαρραγείσα (διακοπείσα), οπότε και έχω την άποψη ότι εφαρμόζονται εν προκειμένω οι ρυθμίσεις του ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Γ΄ της Εγκυκλίου ΕΦΚΑ 39/2020 «ΜΕΤΡΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΠΟΧΙΚΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ – ΧΩΡΙΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΕΠΑΝΑΠΡΟΣΛΗΨΗΣ.».

Πάντως, κατά την εκτίμηση μου, τα όρια αν υφίσταται ή όχι υποχρέωση επαναπρόσληψης σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι δυσδιάκριτα και σε κάθε περίπτωση δεν εμπίπτει στην ελεγκτική αρμοδιότητα των υπηρεσιών του τέως ΙΚΑ - ΕΦΚΑ.

2. Αποδοχές μη ληφθείσας άδειας και επιδόματος αδείας επί αναστολής της σύμβασης εργασίας

Στο άρθρο 2, παρ.6 του ΑΝ 539/1945 ορίζεται ότι «Δια τον υπολογισμό του, περί ου ανωτέρω, χρόνου απασχολήσεως, τα διαστήματα, καθ' ά ο μισθωτός απέσχεν ή απέχει της απασχολήσεώς του παρά τη υποκειμένη επιχειρήσει, λόγω βραχείας σχετικώς διαρκείας ασθενείας στρατεύσεως, απεργίας, ανταπεργίας ή ανωτέρας βίας, δεν θεωρούνται ως χρόνος μη απασχολήσεως ουδέ συμψηφίζονται προς τας ημέρας αδείας, ων ούτοι δικαιούνται». Ο χρόνος της αναστολής της σύμβασης εργασίας εξομοιώνεται εν προκειμένω με ανωτέρα βία και κατά συνέπεια δεν είναι νόμιμος ο συμψηφισμός ημερών αδείας, με διάστημα που έχει τεθεί σε αναστολή η σύμβαση εργασίας εργαζόμενου.

Στη περίπτωση, όπου ο εποχικός ξενοδοχοϋπάλληλος καθ’ όλη τη διάρκεια της σύμβασης εργασίας του π.χ. 1.6. έως 30.9.2020, αυτή (η σύμβαση) ήταν σε αναστολή, η απαίτηση του για χορήγηση ημερών αδείας μετατρέπεται σε χρηματική αξίωση με δήλη ημέρα καταβολής των αποδοχών μη ληφθείσας αδείας και του επιδόματος αδείας, την ημερομηνία λήξης της σύμβασης εργασίας οπότε και θα ισχύουν τα οριζόμενα στο άρθρο 17 του Ν.2336/1995. Συγκεκριμένα, η εν λόγω διάταξη ορίζει μεταξύ άλλων ότι αν λήξει η εποχιακή απασχόληση προτού συμπληρωθεί δωδεκάμηνο στη σχέση εργασίας, οι ως άνω εργαζόμενοι δικαιούνται από τον εργοδότη τους, κατά τη λήξη της εποχιακής τους απασχόλησης, αποδοχών αδείας δύο (2) ημερών κατά μήνα απασχόλησης, ανεξάρτητα από τυχόν οφειλόμενη σε αυτούς αποζημίωση για άλλο λόγο. Ο χρόνος της άδειας αυτής είναι χρόνος εν ασφαλίσει, οι δε αποδοχές υπόκεινται στις νόμιμες υπέρ των ασφαλιστικών ταμείων κρατήσεις, αναγνωρίζονται δε ως ημέρες πού διανύθηκαν σε καθεστώς απασχόλησης από τον Ο.Α.Ε.Δ. Διευκρινίζεται ότι το ύψος των αποδοχών μη ληφθείσας άδειας και του επιδόματος αδείας που υποχρεούται να καταβάλλει ο εργοδότης, θα υπολογισθούν με βάση τον ονομαστικό (πραγματικό μισθό) και όχι με βάση την αποζημίωση ειδικού σκοπού των 534,00 ευρώ.

3. Δώρο Χριστουγέννων επί αναστολής της σύμβασης εργασίας

Ο τρόπος καταβολής επιδόματος εορτών Χριστουγέννων 2020 όσον αφορά τις επιχειρήσεις-εργοδότες των οποίων η επιχειρηματική δραστηριότητα έχει ανασταλεί με εντολή δημόσιας αρχής, καθώς και τις επιχειρήσεις-εργοδότες που ανήκουν στους κλάδους που πλήττονται σημαντικά, λόγω των αρνητικών συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19, το πλαίσιο που διέπει το επίδομα εορτών Χριστουγέννων καθορίζεται από το Άρθρο 22 Ν.4722/15.9.2020 . Στην περίπτωση κατά την οποία η εργασιακή σύμβαση των απασχολουμένων στις επιχειρήσεις-εργοδότες των οποίων η επιχειρηματική δραστηριότητα έχει ανασταλεί με εντολή δημόσιας αρχής, καθώς και οι επιχειρήσεις-εργοδότες που ανήκουν στους κλάδους που πλήττονται σημαντικά, λόγω των αρνητικών συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19, τίθεται σε αναστολή και η διάρκεια της εργασιακής σχέσης, εξαιρουμένων των διαστημάτων αναστολής, δεν καλύπτει ολόκληρη τη χρονική περίοδο από την 1η Μαΐου έως την 31η Δεκεμβρίου του τρέχοντος έτους, το επίδομα εορτών Χριστουγέννων καταβάλλεται μειωμένο, λαμβάνοντας υπόψη για τον υπολογισμό του, σύμφωνα με την παρ. 3α του άρθρου 1 της ΚΥΑ 19040/7.12.1981, τον χρόνο διάρκειας της εργασιακής σύμβασης έως την αναστολή της. Συνεπώς στην περίπτωση όπου εποχικός ξενοδοχοϋπάλληλος καθ’ όλη τη διάρκεια της σύμβασης εργασίας του π.χ. από 1.6. έως 31.10.2020, αυτή (η σύμβαση) ήταν σε αναστολή, ο εργοδότης δεν καταβάλει καθόλου Δώρο Χριστουγέννων και τη σχετική υποχρέωση την έχει το κράτος μέσω του κρατικού προϋπολογισμού.

4. Καταγγελία σύμβασης εργασίας εποχικά απασχολούμενου ξενοδοχοϋπαλλήλου

Στο άρθρο 19 του Ν. 4722/2020 (ΦΕΚ Α 177/15.9.2020) με τίτλο «Αναστολή συμβάσεων εργασίας εργαζομένων σε επιχειρήσεις-εργοδότες που πλήττονται σημαντικά για τον μήνα Οκτώβριο» ορίζονται τα εξής:

«1. Επιχειρήσεις-εργοδότες του ιδιωτικού τομέα που ανήκουν στους κλάδους του τουρισμού, εποχικής ή μη λειτουργίας, των αεροπορικών και ακτοπλοϊκών μεταφορών, των χερσαίων μεταφορών επιβατών, του επισιτισμού, του πολιτισμού και του αθλητισμού, καθώς και κάθε άλλου κλάδου που πλήττεται σημαντικά, όπως αυτοί ορίζονται από το Υπουργείο Οικονομικών, βάσει Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας (ΚΑΔ), δύνανται να θέτουν σε αναστολή ή να παρατείνουν την αναστολή συμβάσεων των εργαζομένων τους, που έχουν ήδη τεθεί σε αναστολή ή και να θέτουν για πρώτη φορά σε αναστολή συμβάσεις εργασίας μέρους ή του συνόλου των εργαζομένων τους, που έχουν προσληφθεί έως και τη δημοσίευση του παρόντος, για τον μήνα Οκτώβριο 2020, κατ’ ανώτατο χρονικό διάστημα έως τριάντα (30) ημερών ανά μήνα και πάντως όχι πέραν της 31ης Οκτωβρίου 2020.

5. Οι συμβάσεις εργασίας εργαζόμενων σε επιχειρήσεις-εργοδότες της παρ. 1, οι οποίες είχαν τεθεί σε αναστολή πριν από τη δημοσίευση του παρόντος και έχει ανακληθεί οριστικά η αναστολή τους, δύνανται να τίθενται εκ νέου σε αναστολή και πάντως όχι πέραν της 31ης Οκτωβρίου 2020.

6. Οι επιχειρήσεις-εργοδότες της παρ. 1, για όσο χρόνο κάνουν χρήση των ανωτέρω μέτρων και σε κάθε περίπτωση μέχρι την 31η Οκτωβρίου 2020, υποχρεούνται να μην προβούν σε μειώσεις του προσωπικού τους με καταγγελία συμβάσεων εργασίας και σε περίπτωση πραγματοποίησής της, αυτή είναι άκυρη.

7. Οι επιχειρήσεις-εργοδότες, που κάνουν χρήση των μέτρων της παρ. 1, υποχρεούνται, μετά από τη λήξη του χρονικού διαστήματος της αναστολής των συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων αυτών, να διατηρήσουν για χρονικό διάστημα τριάντα (30) ημερών τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας και με το ίδιο είδος σύμβασης εργασίας».

Με βάση την ανωτέρω διάταξη, οι επιχειρήσεις της παρ. 2 του άρθρου 2 (επιχειρήσεις των κλάδων τουρισμού, μεταφορών, πολιτισμού και αθλητισμού που πλήττονται στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και τα ξενοδοχεία δωδεκάμηνης λειτουργίας), υποχρεούνται, μετά από τη λήξη του χρονικού διαστήματος της αναστολής των συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων αυτών, να διατηρήσουν για χρονικό διάστημα τριάντα (30) ημερών τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας και με το ίδιο είδος σύμβασης εργασίας. Στην έννοια του ιδίου αριθμού θέσεων εργασίας δεν συμπεριλαμβάνονται οι αποχωρούντες οικειοθελώς από την εργασία τους, οι αποχωρούντες λόγω συνταξιοδότησης, καθώς και οι εργαζόμενοι ορισμένου χρόνου των οποίων η σύμβαση εργασίας τους λήγει κατά τη διάρκεια του ανωτέρω χρονικού διαστήματος των 30 ημερών. Άρα για αυτές τις επιχειρήσεις (εστίασης τουρισμού, μεταφορών, πολιτισμού και αθλητισμού που πλήττονται) ισχύει το 30ημερο μετά τη λήξη της αναστολής των συμβάσεων και όχι το 45ήμερο.

Όσον αφορά τους εργοδότες κύριων και μη κύριων ξενοδοχειακών και τουριστικών καταλυμάτων εποχικής λειτουργίας, καθώς και επιχειρήσεις-εργοδότες τουριστικών λεωφορείων, που έχουν θέσει σε αναστολή τις συμβάσεις εργασίας μέρους ή του συνόλου του προσωπικού της επιχείρησής τους, για όσο χρόνο κάνουν χρήση των ανωτέρω μέτρων και σε κάθε περίπτωση μέχρι την 31η Οκτωβρίου 2020, υποχρεούνται να μην προβούν σε μειώσεις του προσωπικού τους με καταγγελία συμβάσεων εργασίας και σε περίπτωση πραγματοποίησής της, αυτή είναι άκυρη. Λαμβάνοντας υπόψη ότι αναφερόμαστε σε εποχιακές ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, δεν υφίσταται λόγος εν προκειμένω να συνάπτονται συμβάσεις αορίστου χρόνου που η πρόωρη λήξη τους χωρίς τη συναίνεση των εργαζόμενων συνεπάγεται ότι λαμβάνει χώρα με καταγγελία συμβάσεων, με δεδομένο ότι ο πιο ορθός και διαχειριστικά απλός και σύννομος τρόπος, είναι να συνάπτονται συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου με τη δυνατότητα ανανεώσεων παρατάσεων των εν λόγω συμβάσεων εργασίας, στη συνήθη περίπτωση που δεν μπορεί να προσδιορισθεί επακριβώς (κατά το χρόνο έναρξης της σύμβασης εργασίας), ο χρόνος λήξης τους.

Από τη στιγμή όμως που έχουν συναφθεί συμβάσεις εργασίας αορίστου χρόνου για τους ξενοδοχοϋπάλληλους, ανεξάρτητα αν το ξενοδοχείο είναι δωδεκάμηνης ή εποχικής λειτουργίας, η ξενοδοχειακή επιχείρηση υποχρεούται, μετά από τη λήξη του χρονικού διαστήματος της αναστολής των συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων αυτών, όσον αφορά το μετά την 31η Οκτωβρίου 2020 διάστημα, να διατηρήσει για χρονικό διάστημα τριάντα (30) ημερών τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας και με το ίδιο είδος σύμβασης εργασίας.