ΠΑΡΑΠΛΕΥΡΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΜΕ ΤΟ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Εισφορές - λαιμητόμος: Γιατί έρχεται «κούρεμα» έως 22% στους μισθούς

ΠΑΡΑΠΛΕΥΡΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΜΕ ΤΟ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Εισφορές - λαιμητόμος: Γιατί έρχεται «κούρεμα» έως 22% στους μισθούς

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΑΤΟΥ

Ξαφνικό «κούρεμα» έως 22% στους «μισθούς» των εργαζομένων που αμείβονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών μπορεί να φέρει η υποχρεωτική, με βάση το ν. Κατρούγκαλου και την εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, συμμετοχή (από την 1/1/2017) του εργοδότη στο κόστος της ασφάλισης, ενώ ισχυρό κίνητρο απόκρυψης εισοδημάτων δίνεται, από φέτος, στους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους που δήλωναν μεσαία και υψηλά εισοδήματα.

Τις δύο «παράπλευρες απώλειες» σε αμοιβές και εισοδήματα - και κατ’ επέκταση στα έσοδα του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης και της εφορίας σε .. δεύτερο χρόνο- προβλέπουν στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης και της αγοράς εργασίας για το 2017. Τον κίνδυνο των «απωλειών» αυτών δεν αποκλείουν ούτε τα στελέχη του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης που, όμως, «ποντάρουν» στην αύξηση της εισπραξιμότητας των εισφορών από όσους είχαν (και έχουν) χαμηλά εισοδήματα και αδυνατούσαν να πληρώνουν, με το προηγούμενο καθεστώς, τα «κλειστά» και υψηλότερα ασφάλιστρα καθώς και στην εντατικοποίηση των ελέγχων.

ΟΙ ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΣΤΑ «ΜΠΛΟΚΑΚΙΑ»
«Υπάρχει ο κίνδυνος καταστρατήγησης του νόμου και μετακύλισης του κόστους των εργοδοτικών εισφορών στους αμειβόμενους με δελτίο παροχής υπηρεσιών», παραδέχονται κύκλοι του υπουργείου θεωρώντας, παρόλα αυτά, ότι το νέο σύστημα επιμερισμού των εισφορών για όσους απασχολούνται σε ένα έως δύο εργοδότες (δηλαδή δεν «πωλούν» σε πολλούς εργοδότες τις υπηρεσίες τους) «είναι δίκαιο από κοινωνικοασφαλιστική άποψη». Η απώλεια, σε περίπτωση που «συμφωνηθεί» να συμψηφιστούν οι εργοδοτικές εισφορές με μέρος του καταβαλλόμενου μισθού, φτάνει στο 22% αν υπολογιστούν τουλάχιστον τρεις εισφορές οι οποίες θα βαρύνουν τον εργοδότη, αφού η ?εν δυνάμει? συμμετοχή του εργοδότη στον κλάδο της σύνταξης είναι 13,33% επί των αποδοχών, για την ασθένεια 4,55% και για την επικουρική ασφάλιση (αν υπάρχει) 3,5%. Ετσι, για παράδειγμα συμφωνημένη, πριν από τον ΕΦΚΑ , αμοιβή των 700 ευρώ, θα «πέσει» στα 550,34 ευρώ (-21,50%) εφόσον ο εργοδότης αρνηθεί να καταβάλλει, στο εξής, κάθε μήνα απασχόλησης του εργαζομένου, τα 149,66 ευρώ που του αναλογούν. Αντίστοιχα αμοιβή των 1.000 ευρώ θα περιοριστεί κατά 213,80 ευρώ (- 22%) κ.ο.κ.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

• Οι συνολικές μηνιαίες εισφορές που αναλογούν σε «μισθό» από «μπλοκάκι» 700 ευρώ φθάνουν τα 238,70 ευρώ (89,04 ευρώ για τον εργαζόμενο και 149,66 ευρώ για τον εργοδότη). Αν δεν επιμεριστούν με τον εργοδότη, ο εργαζόμενος θα «χάσει» 150 ευρώ.

Αν αντίθετα μοιραστεί το «βάρος» για τη σύνταξη θα καταβάλλονται 140 ευρώ (46,69 ευρώ από τον ασφαλισμένο και 93,31 ευρώ από τον εργοδότη), για την ασθένεια 49,7 ευρώ (από τα οποία ο ασφαλισμένος θα καταβάλει 17,85 ευρώ και ο εργοδότης 31,85 ευρώ) και για την επικουρική ασφάλιση 49 ευρώ (24,5 ευρώ από τον ασφαλισμένο και 24,5 ευρώ από τον εργοδότη).

• Οι μηνιαίες εισφορές που αναλογούν σε αμοιβή 1.000 ευρώ από «μπλοκάκι» φτάνουν τα 341 ευρώ το μήνα. Αν επιμεριστούν με τον εργοδότη ο εργαζόμενος θα πληρώνει 127,20 ευρώ το μήνα (66,70 ευρώ για σύνταξη, 25,5 ευρώ για ασθένεια και 35 ευρώ για επικουρική ασφάλιση) και ο εργοδότης 213,80 ευρώ (133,30 ευρώ για σύνταξη, 45,50 ευρώ για ασθένεια και 35 ευρώ στο επικουρικό).

ΕΛΕΓΧΟΣ
Με βάση την εγκύκλιο του υπουργείου, η δήλωση των εργαζομένων που αμείβονται με «μπλοκάκια» θα είναι υποχρεωτική και θα γίνει on line σε ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα. Η πρόσβαση στο ηλεκτρονικό σύστημα θα «δένει» την καταβολή των εισφορών και, ταυτόχρονα, τον έλεγχο αν υπάρχει απασχόληση σε 1 έως 2 εργοδότες (αν υπάρξει και τρίτος, ο εργαζόμενος θα καταβάλλει εξ’ ολοκλήρου τις εισφορές που θα αναλογούν στο εισόδημά του). Με την εγκύκλιο θα αποσαφηνιστεί, αν θα γίνεται αντίστοιχος επιμερισμός και για τις εισφορές σε άλλους κλάδους εφόσον ο εργαζόμενος δεν έχει αντίστοιχες «καλύψεις» ενώ δεν θα προβλέπεται η παρακράτηση εισφοράς 6,96% υπέρ ΟΑΕΔ, ΟΕΚ και Εργατικής Εστίας που, όπως εξηγούν στην «Ημερησία», κύκλοι του υπουργείου αφορά μόνο σε εξαρτημένη σχέση εργασίας. Νομικοί κύκλοι δεν αποκλείουν, ωστόσο, να προκύψουν ζητήματα εργατικού δικαίου που θα πρέπει να λυθούν στα δικαστήρια αν ο εργαζόμενος αποδείξει ότι υποκρύπτεται εξαρτημένη σχέση εργασίας και διεκδικήσει, πέρα από την προβλεπόμενη συμμετοχή του εργοδότη στο κόστος της ασφάλισης, πρόσθετα δικαιώματα (δώρα, επίδομα αδείας κ.ά.). Ολες οι πληρωμές θα γίνονται κατόπιν υποβολής Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης.

ΜΙΚΡΟΤΕΡΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ - ΜΙΚΡΟΤΕΡΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ
Οι απώλειες στα εισοδήματα των ελεύθερων επαγγελματιών, σε αντίθεση με τους αμειβόμενους με «μπλοκάκια», θα είναι... εθελοντικές. Ιδιαίτερα από όσους δήλωναν μεσαία και υψηλά εισοδήματα. Ο υπολογισμός των εισφορών με βάση το «καθαρό» φορολογητέο αποτέλεσμα από την άσκηση δραστηριότητας κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος αναγόμενο σε 12μηνη βάση σε συνδυασμό με τις αναντίστοιχες παροχές εκτιμάται ότι θα επηρεάσει αρνητικά τα έσοδα του ΕΦΚΑ.

Ελάχιστη βάση υπολογισμού των εισφορών θα είναι τα 586,08 ευρώ και οι εισφορές ακόμη και του ελεύθερου επαγγελματία με εισόδημα μικρότερο του ποσού των 7.032,96 ευρώ (586,08 ευρώ x 12) θα είναι 117,22 ευρώ για τη σύνταξη (586,08 ευρώ x 20%) και 40,70 ευρώ για την ασθένεια, αν δεν έχει «καλύψεις» για επικουρικό (7%) και εφάπαξ (4%). Εάν η βάση υπολογισμού των εισφορών είναι μεγαλύτερη του ποσού των 5.860,80 ευρώ (δεκαπλάσιο του κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών) , ως μηνιαίο εισόδημα θα λαμβάνοντα τα 5.860,80 ευρώ με τις εισφορές να εκτοξεύονται στα 1.579,30 ευρώ το μήνα (1.172 ευρώ για τη σύνταξη και 407,30 ευρώ για ασθένεια). Βάση εισοδήματος για τον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών θα είναι το πιο πρόσφατο εκκαθαρισμένο φορολογικό έτος. Συνεπώς για κάθε έτος οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται επί του εισοδήματος του προ προηγούμενου έτους, και στην συνέχεια μετά την εκκαθάριση του εισοδήματος του προηγούμενου έτους θα γίνεται ο απαραίτητος συμψηφισμός. (για τον υπολογισμό των εισφορών του 2017 βάση θα είναι το εισόδημα του 2015 και όταν οριστικοποιηθεί το εισόδημα του 2016 θα γίνεται επανυπολογισμός, και τυχόν διαφορά θα συμψηφιστεί ισομερώς κατανεμημένη σε μηνιαία βάση έως το μήνα Δεκέμβριο).

Για όσους κάνουν για πρώτη φορά από 1/1/2017 έναρξη εργασιών ή δραστηριοτήτων, μηνιαία βάση υπολογισμού για τους μήνες έως το Δεκέμβριο θα είναι τα 586,80 ευρώ.

Μισθωτή εργασία αντί για «μπλοκάκι»;

Με την επιβολή εργοδοτικής εισφοράς στα «μπλοκάκια», εφόσον υπάρχει 1 έως 2 εργοδότες, κυβερνητικά στελέχη θεωρούν ότι μπορεί να μπει ένα τέλος στην... «απομισθωτοποίηση» αφού το κόστος της πρόσληψης και της απασχόλησης θα είναι σχεδόν το ίδιο, υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι οι συνολικές αποδοχές θα είναι....χαμηλότερες έτσι ώστε ο εργοδότης να μην επιβαρύνεται για την καταβολή δώρων, επιδόματος αδείας, εισφορών υπέρ ΟΑΕΔ κ.ά.

Κίνητρο για δήλωση μικρότερων εισοδημάτων

Ασύμφορη -και ασφαλιστικά και φορολογικά- γίνεται η δήλωση υψηλών εισοδημάτων μετά τον υπολογισμό της εισφοράς 26,95% επί του «καθαρού» εισοδήματος που θα πρέπει να δίνουν κατ’ ελάχιστον (20% για τον κλάδο σύνταξης και 6,95% για τον κλάδο ασθένειας) οι ελεύθεροι επαγγελματίες, εφόσον δεν έχουν άλλες «καλύψεις» (π.χ. επικουρική ασφάλιση). Ειδικά για τις εισφορές:

• Επαγγελματίας που είχε δηλώσει εισοδήματα το 2015 και το 2016 ύψους 40.000 ευρώ (καθαρά 35.975,56 ευρώ) κατ’ έτος, κατέβαλε στον ΟΑΕΕ εισφορά 4.024,44 ευρώ τον χρόνο.
• Αν το 2017 δηλώσει το ίδιο εισόδημα, θα πρέπει να πληρώσει στον ΕΦΚΑ 9.645,41 ευρώ (εισφορά 26,95% επί του καθαρού εισοδήματος που είναι 30.304,59 ευρώ) ενώ δηλώνοντας 25.000 ευρώ θα πληρώσει 5.652,91 ευρώ. Ο ίδιος επαγγελματίας θα μπορούσε να καταβάλει μικρότερη, ακόμη και σε σχέση με το 2015, εισφορά αν εμφανίσει εισόδημα 12.000 ευρώ (η εισφορά στην περίπτωση αυτή πέφτει στα 2.149,41 ευρώ!).

ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ Τ. ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ: ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΜΙΣΘΩΤΟΥΣ ΜΕ ΜΠΛΟΚΑΚΙ

Μηδενική εισφορά, αν δεν υπάρχουν έσοδα

Ο υφυπουργός επαναβεβαίωσε ότι θα υπάρξει πρόνοια για να ρυθμιστούν προβλήματα, όπως οι εισφορές του 2016 των δικηγόρων

«Αν κάποιος έχει εισόδημα από μισθωτή εργασία και δεν έχει έσοδα από μπλοκάκι δεν θα πληρώνει τίποτα για την ιδιότητα του ελεύθερου επαγγελματία». Αυτό διευκρίνισε χθες ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Τ. Πετρόπουλος ειδικά για όσους μισθωτούς είναι ταυτόχρονα και ελεύθεροι επαγγελματίες.

Αντίθετα, σύμφωνα με τις εγκυκλίους που έχουν εκδοθεί, τα 586,08 ευρώ (ο κατώτατος βασικός μισθός άγαμου μισθωτού ηλικίας άνω των 25 ετών) είναι η ελάχιστη βάση υπολογισμού των μηνιαίων ασφαλιστικών εισφορών για όσους ασφαλίζουν ιδιότητα (π.χ. δικηγόροι, μηχανικοί, γιατροί που, πάντως, μπορούν αν απασχολούνται στο Δημόσιο και στις ΔΕΚΟ να πληρώνουν μόνο την εισφορά ως μισθωτοί), για όσους «βγάζουν» λιγότερα από 586,08 ευρώ ή ακόμη και των μελών προσωπικών εταιρειών οι οποίοι εμφανίζουν ζημίες ή μηδενικά κέρδη από την άσκηση της δραστηριότητας.

Το κατώτατο όριο εισφορών έχει εφαρμογή και για τα πρόσωπα που για πρώτη φορά από την έναρξη ισχύος του ν.4387/2016 κάνουν έναρξη εργασιών ή δραστηριοτήτων. Στο κατώτερο πλαφόν των 586,08 ευρώ θα υπολογιστούν, τέλος, και οι εισφορές για όσους ασφαλισμένους δεν υπάρχει πληροφόρηση λόγω μη υποβολής δήλωσης εισοδήματος.

ΟΙ ΠΛΗΡΩΜΕΣ
Τα πρώτα ειδοποιητήρια των εισφορών που θα εκδίδονται σε μηνιαία βάση θα βγουν τον Ιανουάριο και, όπως δήλωσε ο Τ. Πετρόπουλος, το σύστημα θα δέχεται οποιοδήποτε ποσό καταβάλλεται (μερική καταβολή εισφορών). Ο υφυπουργός επαναβεβαίωσε ότι θα υπάρξει πρόνοια για να ρυθμιστούν προβλήματα, όπως οι εισφορές του 2016 των δικηγόρων που πρέπει ακόμη και εάν δεν είχαν εισοδήματα να πληρώσουν με βάση το προηγούμενο σύστημα και ότι είναι ανοικτό το ενδεχόμενο διαγραφής χρεών στα Ταμεία που θεωρούνται «μη εισπράξιμα».

ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

• Πώς «πριμοδοτείται» η φοροδιαφυγή
• Ο νέος συνέταιρος του ελεύθερου επαγγελματία
• Το νέο μοντέλο μοιάζει με κακόγουστη φάρσα
• Οι μηχανικοί κινδυνεύουν με εξαφάνιση λόγω του Ασφαλιστικού

Πώς «πριμοδοτείται» η φοροδιαφυγή

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΜΑΝΗΣ Πρώην Υπουργός\Εργασίας

Δεν γίναμε και πολύ σοφότεροι μετά τις ερμηνευτικές εγκυκλίους που εξέδωσε το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων τις τελευταίες ημέρες του προηγούμενου χρόνου και αναφέρονται στην εφαρμογή του νόμου 4387/2016.

Μετά από οκτώ και πλέον μήνες από την ψήφιση του νέου ασφαλιστικού νόμου, οι υπηρεσίες του νεοσύστατου ΕΦΚΑ, δεν θα έχουν όπως ακριβώς συνέβαινε με τις προηγούμενες υπηρεσίες των καταργηθέντων φορέων, τη δυνατότητα να υπολογίσουν τις συντάξεις, για όσους υπέβαλαν ή θα υποβάλλουν αιτήσεις από 13/5/2016 και μετά.

Η σχετική εγκύκλιος που εκδόθηκε, αναφέρεται στο συγκεκριμένο θέμα, χωρίς όμως ακόμη να υπάρχουν οι συντελεστές αναπροσαρμογής των συντάξιμων αποδοχών από 1/1/2002 και μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με τις διατάξεις του ασφαλιστικού νόμου 4387/2016, οι συντελεστές συνδέονται με την μεταβολή των μισθών για την ίδια περίοδο και τα στοιχεία προβλέπεται και αναμένεται να δοθούν από την ΕΛ.ΣΤΑΤ.

Επομένως, ο νέος ενιαίος ασφαλιστικός φορέας παραμένει σε πλήρη αδυναμία για την έκδοση συνταξιοδοτικών αποφάσεων και θα συνεχίσει να χορηγεί, για πόσους μήνες ακόμη παραμένει άγνωστο, μόνο προσωρινές συντάξεις και αυτές όχι για όλους τους υποψήφιους συνταξιούχους, αλλά, για ένα μικρό ποσοστό.

Στο άλλο πεδίο που αφορά τις ασφαλιστικές εισφορές των πρώην ασφαλισμένων στον ΟΑΕΕ και το ΕΤΑΑ, δηλαδή ελεύθερους επαγγελματίες, βιοτέχνες, εμπόρους κ.λ.π. οι μεγάλοι χαμένοι φαίνεται να είναι οι «νέοι» από 1/1/1993 και μετά ασφαλισμένοι, που συνεχίζουν να έχουν διπλή δραστηριότητα, αλλά, και όσοι ακόμη από το σύνολο των ασφαλισμένων παλαιών και νέων είχαν υψηλά εισοδήματα τα αμέσως προηγούμενα έτη και συγκεκριμένα το 2015 και 2016. Και όταν λέμε υψηλά εισοδήματα δεν εννοούμε βέβαια ποσά των 5 και 6 χιλιάδων το μήνα. Ακόμη και με εισόδημα 15.000 ευρώ ετησίως μπορεί να προκύπτει σημαντική επιβάρυνση.

Ασαφές παραμένει ακόμη το καθεστώς ασφάλισης των αμειβομένων με δελτίο παροχής υπηρεσιών (μπλοκάκια) ενώ πολλά ερωτηματικά υπάρχουν για στελέχη επιχειρήσεων και ιδιαίτερα για τα μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων Ανωνύμων Εταιρειών.

Οι «νέοι» ασφαλισμένοι, όπως είναι γνωστό, στην περίπτωση που απασχολούνταν ως μισθωτοί και παράλληλα είχαν ελεύθερο επάγγελμα, δεν είχαν υποχρέωση διπλής ασφάλισης. Έτσι, στην συντριπτική τους πλειοψηφία είχαν απαλλαγή από την ασφάλιση στο δεύτερο φορέα. Με το νέο καθεστώς υποχρεώνονται να καταβάλλουν εισφορές για κάθε δραστηριότητα.

Αυτό σημαίνει ότι για έναν εργαζόμενο που είναι μισθωτός αμειβόμενος έστω με τον κατώτατο μισθό των 586 ευρώ το μήνα και έχει ταυτόχρονα μια δεύτερη δραστηριότητα με «μπλοκάκι», από την οποία εισέπραξε 5.000 ευρώ το χρόνο, θα κληθεί να καταβάλει το ποσό των 1.347,5 ευρώ το 2017 μόνο για ασφαλιστικές εισφορές, χωρίς να υπολογίζεται ο φόρος από το πρώτο ευρώ και οι άλλες επιβαρύνσεις.

Με πιο κίνητρο μπορεί να δουλεύει έτσι ένας τέτοιος εργαζόμενος, προκειμένου να συμπληρώσει το εισόδημά του;

Για το λόγο αυτό «έτρεξαν» τους τελευταίους μήνες του χρόνου και «έκλεισαν» τα μπλοκάκια δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι.

Η Κυβέρνηση βέβαια τονίζει, με κάθε ευκαιρία, τις μειώσεις που υπάρχουν στις ασφαλιστικές εισφορές από 1/1/2017 σε πολλές κατηγορίες ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολουμένων και ότι υπάρχουν ωφελημένοι από το νέο σύστημα με το οποίο συνδέονται οι ασφαλιστικές εισφορές με τα εισοδήματα. Πράγματι υπάρχουν ελαφρύνσεις και πρέπει να υπάρξουν για όσους έχουν χαμηλά εισοδήματα.

Εκείνο όμως που ξεχνούν όλοι όσοι υπεραμύνονται του νέου συστήματος, είναι ότι ανάμεσα στους ωφελούμενους υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες οι οποίοι δεν έχουν, αλλά, απλά δηλώνουν χαμηλά εισοδήματα. Δηλαδή επαγγελματίες που φοροδιαφεύγουν.

Τώρα με τον δεύτερο φόρο που επί της ουσίας επιβάλλεται μέσα από την ευθεία σύνδεση των εισφορών με τα εισοδήματα, έχουν όλοι αυτοί διπλό κίνητρο να φοροδιαφεύγουν.

Και τελικά μπορούμε να μιλήσουμε για ωφελούμενους, εάν μπορούν ταυτόχρονα να ισορροπήσουν οικονομικά τα Ταμεία μέσα από το νέο σύστημα εισφορών, εάν καθίσταται έτσι βιώσιμο το ασφαλιστικό σύστημα, κάτι εξαιρετικά αμφίβολο.

Αμφίβολο γιατί το νέο πλαίσιο για τις εισφορές αποθαρρύνει κάθε επαγγελματία που θα ήθελε να αυξήσει τον κύκλο εργασιών του, επομένως και τις θέσεις εργασίας.

Αμφίβολο γιατί εκείνοι για τους οποίους αυξάνονται οι ασφαλιστικές εισφορές υπέρμετρα, πολύ δύσκολα θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στις νέες τους υποχρεώσεις.

Όταν για ένα βιοτέχνη με 25.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα, οι εισφορές του αυξάνονται κατά μέσο όρο 40% ή για ένα ελεύθερο επαγγελματία με 50.000 εισόδημα από τις 5.250 ευρώ ετήσια εισφορά θα φθάσει στις 16.500 ευρώ, είναι αδύνατο να καλυφθεί έτσι το έλλειμμα που δημιουργείται από τη μείωση των εισφορών για πολλές κατηγορίες που έχουν ή δηλώνουν χαμηλά εισοδήματα.

Επομένως, για την ώρα, ας δούμε αυτούς που θίγονται και είναι πολλοί και ας μη μιλήσουμε ακόμη για ωφελούμενους, πριν φανούν και τα αποτελέσματα στα έσοδα των Ταμείων.

Ο νέος συνέταιρος του ελεύθερου επαγγελματία

Γράφει η Σοφία Νικολάου
Δικηγόρος

Στην επιχειρηματική δραστηριοποίηση, πολλές φορές, οι άνθρωποι που αποτολμούσαν το εγχείρημα, προσπαθούσαν να βρουν τον κατάλληλο άνθρωπο, προκειμένου να συνεταιρισθούν, ώστε να μοιράζονται τα έξοδα και φυσικά τον επιχειρηματικό κίνδυνο.

Πώς θα σας φαινόταν αν, σκεπτόμενοι να προβείτε σε ένα τέτοιο εγχείρημα, εμφανιζόταν ένας ρακένδυτος κύριος, προθυμοποιούμενος να καταστεί συνέταιρός σας, κρατώντας ανά χείρας την εξής πρόταση: «Θα δουλεύεις μόνο εσύ, αλλά στο τέλος του χρόνου θα μου δίνεις: 6,95% από το καθαρό σου εισόδημα, ώστε να σου παρέχω υπηρεσίες υγείας κάκιστης ποιότητας και 20%, ώστε στο μέλλον να σου εξασφαλίσω μία ιδιαίτερα πενιχρή σύνταξη»; Είναι μάλλον μία ιστορία επιστημονικής φαντασίας, αλλά όχι ιδιαίτερα μακρινή για τους ελεύθερους επαγγελματίες στην Ελλάδα, καθώς αυτός o ρακένδυτος κύριος θα τους χτυπήσει την πόρτα το 2017 και θα ονομάζεται «Ασφαλιστικό ελευθέρων επαγγελματιών». Η ιστορία δεν περιλαμβάνει την πλούσια κυρία - εφορία, καθώς εκείνη έχει ήδη εγκατασταθεί εδώ και χρόνια.

Ως πυρήνας στο σκεπτικό του Νόμου Κατρούγκαλου φάνταζε ιδανικός: Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης. Όλοι οι ασφαλισμένοι και όλοι οι συνταξιούχοι σε έναν ασφαλιστικό φορέα. Όπως σε όλα τα πράγματα στην Ελλάδα, όμως, έτσι και σε αυτόν τον νεοπαγή Φορέα - μαμούθ, η κατάσταση απελπιστική: 3,5 εκατομμύρια ασφαλισμένοι και 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχοι. Και τα ελλείμματά του φυσικά μυθικά. Μία και μοναδική συνεπώς η προτεινόμενη λύση, μήπως και σωθεί η παρτίδα: Αναλογική εισφορά επί του εισοδήματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες. Η αλήθεια είναι πως ακούγεται δίκαιο. Και είναι. Όσο μεγαλύτερα τα εισοδήματά σου, τόσο μεγαλύτερη και η συνεισφορά σου. Αλλά είναι δίκαιο μόνο σαν σύλληψη, διότι στην υλοποίηση ενυπάρχουν ορισμένες (μάλλον μεγάλες) αδικίες: Πρώτον, η εισφορά είναι τερατώδης. Αγγίζει τα όρια της δήμευσης του εισοδήματος των ελευθέρων επαγγελματιών. Δεύτερον, σε μία λογική χώρα με λογικούς κυβερνώντες, αν δίνεις αναλογικά, θα έπρεπε να λαμβάνεις και αναλογικά. Εδώ όμως η σύνταξη είναι μία και μοναδική. Ας πλήρωσες ενδεχομένως τα πενταπλάσια από κάποιον άλλον. Την ίδια σύνταξη θα πάρεις.

Επί του πρακτέου, λοιπόν:

Ένας ελεύθερος επαγγελματίας θα πρέπει να πληρώσει το 2017 για τις ασφαλιστικές του εισφορές:

• 20% του καθαρού φορολογητέου εισοδήματός του, αφαιρουμένων, δηλαδή των εξόδων που έκανε κατά την άσκηση της επιχειρηματικής του δραστηριότητας, για τον κλάδο σύνταξης,
• 6,95% του καθαρού φορολογητέου εισοδήματός του για τον κλάδο υγείας και,
• αν είναι γιατρός, δικηγόρος ή μηχανικός,
• 7% του εισοδήματός του για τον κλάδο επικούρησης και
• 4% για το εφάπαξ.

Υπάρχει, συνεπώς, η πιθανότητα το ποσοστό αυτό να φτάσει στο 37,95% του εισοδήματός του.

Πέραν των λοιπών ζητημάτων που γεννώνται, υφίστανται θέματα, τα οποία, αν και το νέο ασφαλιστικό εφαρμόζεται το 2017, κάποια δεν έχουν εισέτι διευκρινιστεί, ενώ, άλλα, ερμηνεύτηκαν διά εγκυκλίου μόλις στις 29/12/2016:

1 Θα εκπίπτουν οι εν λόγω ασφαλιστικές εισφορές από το εισόδημα επί του οποίου θα γίνεται υπολογισμός για τον προσδιορισμό του φόρου εισοδήματος;

Με βάση το Νόμο, δεν υφίσταται ακόμη σχετική πρόβλεψη.

2 Επί ποίου εισοδήματος θα γίνει ο προσδιορισμός της ασφαλιστικής εισφοράς για το 2017, αφ’ ης στιγμής δεν έχει υπάρξει ακόμη εκκαθάριση του φόρου για το 2016;

Με βάση τη νεότευκτη εγκύκλιο (29/12/2016), για το πρώτο εξάμηνο του 2017, ο υπολογισμός θα γίνει επί των εισοδημάτων του έτους 2015. Για το δεύτερο εξάμηνο, μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία των φορολογικών δηλώσεων για το 2016, με βάση το εισόδημα που θα προκύψει. Σε περίπτωση διαφοράς, οι τυχόν υπερβάλλουσες εισφορές θα συμψηφίζονται.

3 Τι εισφορές θα πληρώσει κάποιος που ξεκινά το 2017 την επιχειρηματική του δράση;

Δεν υφίσταται σχετική πρόβλεψη.

4 Τι εισφορές θα πληρώσει μέλος Δ.Σ. Α.Ε. ή Ε.Π.Ε. και ο διαχειριστής Ι.Κ.Ε.;

Ούτε για το συγκεκριμένο ζήτημα υφίσταται σχετική πρόβλεψη.

5 Τι θα γίνει με όσους εργάζονται με «μπλοκάκι»;

Ριζικές αλλαγές φαίνεται να επέρχονται και σε όσους δουλεύουν με «μπλοκάκι», αφού πρώτον ο Νόμος πλέον δεν χορηγεί απαλλαγή σε περίπτωση διπλής ασφάλισης (και φυσικά ούτε διπλή σύνταξη) και δεύτερον, γίνεται λόγος για υποχρέωση του εργοδότη να καταβάλει τα 2/3 των ασφαλιστικών εισφορών του με μπλοκάκι εργαζόμενου, αν αυτός (ο εργοδότης) είναι ένας ή δύο.

Υπό τις συνθήκες κρίσης της εργασίας στην Ελλάδα, είναι μάλλον πιο πιθανό αυτό το κόστος να μετακυλισθεί στον εργαζόμενο. Η ερμηνεία, δε, με βάση την τελευταία εγκύκλιο, πως δεν θα απαιτείται η καταβολή εισφοράς, σε περίπτωση που το μπλοκάκι είναι όλο το χρόνο ανενεργό, δεν φαίνεται να βοηθάει ιδιαιτέρως.

Στις επιβαρύνσεις του ελεύθερου επαγγελματία, πέραν της ασφαλιστικής του εισφοράς, θα πρέπει να συνυπολογιστεί και ο φόρος εισοδήματος, αλλά και διάφοροι άλλοι φόροι, που συμπληρώνουν το παζλ της εξόντωσης. Σχηματικά, σε περίπτωση ετήσιων εισοδημάτων της τάξης των 20.000 ευρώ, ο ελεύθερος επαγγελματίας θα πρέπει να πληρώσει:

Εισόδημα: 20.000 ευρώ

Ασφαλιστικές εισφορές: 5.390 ευρώ

(Αν είναι γιατρός, δικηγόρος ή μηχανικός: 7.590 ευρώ)

Φόρος εισοδήματος (αν, τελικά, εκπίπτουν οι ασφαλιστικές εισφορές): 4.236,9

(Αν είναι γιατρός, δικηγόρος ή μηχανικός: 3.598,9)

Προκαταβολή φόρου 100%: 4.236,9 (ή 3.598,9)

Τέλος επιτηδεύματος: 650 ευρώ

Σε αυτά, βέβαια, θα πρέπει να συνυπολογιστεί και η εισφορά αλληλεγγύης (5% επί του εισοδήματος), αλλά και διάφοροι άλλοι φόροι, όπως ο ΕΝΦΙΑ, Τέλη Κυκλοφορίας κ.λπ. Στο παραπάνω παράδειγμά μας, συνεπώς, σε έναν ελεύθερο επαγγελματία με εισόδημα 20.000 ευρώ, στο τέλος του έτους θα του απομείνουν 5.486,2 ευρώ, δηλαδή περίπου το 25% του αρχικού εισοδήματός του. Τέλος, το πλαφόν των περίπου 24.000 ευρώ για τις ασφαλιστικές εισφορές, δεν φαίνεται να ικανοποιεί τα μεσαία στρώματα, που προφανέστατα είναι εκείνα που πλήττονται περισσότερο από την ασφαλιστική μεταρρύθμιση.

Σε κάθε περίπτωση και αν θέλουμε να κάνουμε μία γενική αποτίμηση του ασφαλιστικού νομοσχεδίου, φρονώ πως πρόκειται για άλλη μία θηλιά στο λαιμό των ελεύθερων επαγγελματιών που προσπαθούν να δραστηριοποιηθούν σε τούτη τη χώρα. Φαινομενικά, φαντάζει ηπιότερο για όσους δηλώνουν χαμηλά εισοδήματα, καθώς μέχρι το ποσό των 15.000 ευρώ, ο επαγγελματίας θα κληθεί να πληρώσει λιγότερα από όσα πλήρωνε μέχρι τώρα. Από εκεί και πάνω όμως, και μέχρι τις περίπου 24.000 ευρώ που είναι το ταβάνι της ετήσιας καταβολής και αφορά σε εισοδήματα από 15.000 μέχρι 70.000, η κατάσταση καθίσταται αποπνικτική.

Ως γνωστόν, τα εισοδήματα αυτά είναι η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας. Είναι οι μικροεπιτηδευματίες, οι οποίοι, μέχρι τώρα είχαν τη δυνατότητα να απασχολούν έναν εργαζόμενο και να είναι, με τις όποιες δυσκολίες, τυπικοί στις υποχρεώσεις τους απέναντί του. Πλέον, με την επιβάρυνσή τους να διπλασιάζεται σχεδόν, είναι αμφίβολο αν θα κρατήσουν τον εργαζόμενο αυτό, σε περίπτωση που επιθυμούν να συνεχίσουν την επιχειρηματική τους δράση. Αυτή η πολύπαθη μεσαία τάξη, η οποία φαίνεται (και) με αυτό το νομοσχέδιο πως μπαίνει για μία ακόμα φορά στο στόχαστρο της κυβέρνησης, είναι πλέον στα όρια της κατάρρευσης.

Με πολιτικές που στοχοποιούν τη μεσαία τάξη, είναι σχεδόν αδύνατο να μιλάμε για αυτήν την ανάπτυξη που συνεχώς ευαγγελιζόμαστε και ποτέ δεν έρχεται. Η συνεχής και αδιάλειπτη υπερφορολόγηση αυτών των στρωμάτων, μόνο τα αντίθετα αποτελέσματα θα μπορέσει να επιφέρει. Μην ψάχνετε, λοιπόν, για συνέταιρο σε αυτά τα χρόνια της κρίσης, αγαπητοί ελεύθεροι επαγγελματίες. Έρχεται κάποιος το 2017. Απλά θα είναι κομματάκι ακριβός.

Το νέο μοντέλο μοιάζει με κακόγουστη φάρσα

Γράφει ο Κωνσταντίνος Κόλλιας Πρόεδρος του ΟΕΕ

Η υπόθεση μοιάζει σαν κακόγουστη φάρσα:

Ποιο είναι το μεγάλο ζητούμενο στα δημόσια οικονομικά της χώρας εδώ και δεκαετίες;

Ο περιορισμός της φοροδιαφυγής, κυρίως σε συγκεκριμένους κλάδους του επιχειρείν, όπου όσοι δραστηριοποιούνται, δηλώνουν εισοδήματα ακόμα και κάτω από το αφορολόγητο και δυσανάλογα με τα όσα πραγματικά εισπράττουν.

Ποιο ήταν από τα πάγια αιτήματα των ελευθέρων επαγγελματιών;

Ο υπολογισμός των ασφαλιστικών εισφορών να γίνεται με βάση και άλλες παραμέτρους και να μην είναι ένα συγκεκριμένο ποσό, που μεταβάλλεται ανάλογα με τα έτη ασφάλισης.

Τι έγινε τελικά;

Ικανοποιήθηκε το συγκεκριμένο αίτημα, αλλά με τον πλέον στρεβλό, άδικο και ληστρικό τρόπο. Πολύ απλά, περάσαμε στο μοντέλο του υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών με πολύ υψηλό συντελεστή επί των εισοδημάτων, χωρίς όμως να έχουμε δράσει αποτελεσματικά στο θέμα των εισοδημάτων, τα οποία δεν δηλώνονται.

Αποτέλεσμα;

Επιβλήθηκε ένας υπερβολικός συντελεστής, εν είδει κεφαλικού φόρου (26,95%), με συνέπεια τη νύφη να καλούνται να πληρώσουν όσοι σηκώνουν διαρκώς τα βάρη, λόγω της ύπαρξης φοροφυγάδων. Δηλαδή, όσοι είναι συνεπείς και πληρώνουν τους φόρους στην ώρα τους.

Πού θα οδηγήσει όλο αυτό;

Με μαθηματική ακρίβεια, οι στόχοι επίτευξης φόρων δεν πρόκειται να επιτευχθούν.

Για ποιο λόγο;

Διότι, πολύ απλά, οι ελεύθεροι επαγγελματίες -οι συνεπείς, επαναλαμβάνω- δεν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στην πληρωμή του συγκεκριμένου κεφαλικού φόρου. Θα υποχρεωθούν είτε να αλλάξουν επαγγελματική δραστηριότητα, κλείνοντας τα βιβλία τους (όπως έχουν ήδη κάνει ουκ ολίγοι μέχρι σήμερα), είτε να καταφύγουν στη λύση της μετανάστευσης της επιχείρησής τους σε άλλη χώρα (ενδεχόμενο απόλυτα απευκταίο). Πολλοί δε από αυτούς θα φοροδιαφύγουν και θα εισφοροδιαφύγουν για να επιβιώσουν.

Τι σημαίνει αυτό για τα Ταμεία;

Ότι η τρύπα θα μεγαλώσει ακόμα περισσότερο, τα οικονομικά τους στοιχεία θα επιδεινωθούν και η δραματική κατάστασή τους θα οδηγήσει στις πλέον επώδυνες λύσεις, τόσο για τους συνεπείς ασφαλισμένους και φορολογούμενους, όσο και για τους υφιστάμενους συνταξιούχους (για την προστασία των συντάξεων των οποίων ελήφθη, υποτίθεται, το συγκεκριμένο μέτρο).

Οι μηχανικοί κινδυνεύουν με εξαφάνιση λόγω του Ασφαλιστικού

Γράφει ο Γιώργος Στασινός Πρόεδρος του ΤΕΕ

Η νέα χρονιά ξεκίνησε με το Αριστερό... για τους μηχανικούς, οι οποίοι κυριολεκτικά αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της εξαφάνισης από την εφαρμογή των νέων μέτρων για το Ασφαλιστικό. Και αυτό δεν είναι ούτε υπερβολή, ούτε κινδυνολογία, εάν δούμε τα πραγματικά γεγονότα.

Οι μηχανικοί κλήθηκαν να πληρώσουν 31 Οκτωβρίου τις ασφαλιστικές εισφορές του α΄ εξαμήνου του 2016, οι οποίες ήταν αυξημένες και με αναδρομικές εισφορές από το 2011. Ζητήθηκε από το ΤΕΕ παράταση μέχρι 30 Νοεμβρίου, αλλά η παράταση παρά την απόφαση του ΤΣΜΕΔΕ ποτέ δεν εγκρίθηκε από το αρμόδιο υπουργείο.

Τέλος Δεκεμβρίου οι μηχανικοί κλήθηκαν να πληρώσουν ασφαλιστικές εισφορές για το β΄ εξάμηνο του 2016. Ζητήθηκε από το ΤΕΕ παράταση για τις 31 Μαρτίου του 2017, αφού δεν πέρασαν ούτε δύο μήνες από την υποχρέωση καταβολής των εισφορών του α΄ εξαμήνου. Ενώ αποφάσισαν θετικά το ΤΣΜΕΔΕ και το ΕΤΑΑ, το αρμόδιο υπουργείο αρνήθηκε την παράταση. Ουσιαστικά, οι μηχανικοί κληθήκαμε να πληρώσουμε εισφορές για το α΄ και το β΄ εξάμηνο του 2016 μέσα σε δύο μήνες μαζί με τις υπόλοιπες υποχρεώσεις, δηλαδή τον φόρο εισοδήματος, το τέλος επιτηδεύματος, την εισφορά αλληλεγγύης, τον ΕΝΦΙΑ και όλες τις άλλες υποχρεώσεις, την ίδια στιγμή που το 70% των μηχανικών είναι ουσιαστικά άνεργο.

Το αποτέλεσμα της κυβερνητικής πολιτικής είναι το 95% των ελευθέρων επαγγελματιών μηχανικών να μην έχει σήμερα ασφαλιστική ενημερότητα, αφού δεν έχει τη δυνατότητα να πληρώσει. Τι σημαίνει αυτό; Απλά, ότι δεν μπορεί σχεδόν κανένας μηχανικός να ασκήσει ελεύθερο επάγγελμα και την ίδια ώρα μειώνονται τα έσοδα για το Ταμείο.

Τα προβλήματα όμως για τους μηχανικούς έχουν και συνέχεια. Από τις αρχές του χρόνου καταργήθηκε το ΤΣΜΕΔΕ, ένα υγιές Ταμείο, που υπήρχε σχεδόν έναν αιώνα και μέσω της παρεχόμενης εγγυοδοσίας συνέβαλε καθοριστικά στην επιβίωση μικρών και μεσαίων μελετητικών και εργοληπτικών εταιρειών. Στον νέο ασφαλιστικό νόμο προβλέφθηκε ότι η εγγυοδοσία θα συνεχίσει να παρέχεται από το ΤΜΕΔΕ, τον διάδοχο φορέα του ΤΣΜΕΔΕ για τη συγκεκριμένη υπηρεσία, με την προϋπόθεση ο νέος φορέας να έχει περιουσία. Τελικά όμως με απόφαση της κυβέρνησης βρέθηκε με ελάχιστη περιουσία και προφανώς την έλλειψη της δυνατότητας παροχής της εγγυοδοσίας που έδινε το ΤΣΜΕΔΕ. Το αποτέλεσμα, δυστυχώς, είναι ο κίνδυνος του λουκέτου για τις μικρές και μεσαίες μελετητικές και εργοληπτικές εταιρείες.

Είναι αδιανόητο μία κυβέρνηση (με πρωθυπουργό, πρόεδρο Βουλής και σημαντικούς υπουργούς, να είναι μηχανικοί) να διαλύει ένα από τα αρχαιότερα επαγγέλματα στην ιστορία της ανθρωπότητας και ένα από τα πλέον απαραίτητα για να υπάρξει ανάπτυξη στη χώρα.

Αν παρόλα αυτά δεν έχουν συνειδητοποιήσει τι κάνουν και αποτελεί και αυτό μία αυταπάτη που έχουν, έχω να κάνω καταρχήν, τις εξής τρεις προτάσεις:

Να δοθεί παράταση για την πληρωμή των εισφορών του β΄ εξαμήνου μέχρι την 31 Μαρτίου του 2017.

Να θεσπιστεί ρύθμιση των οφειλόμενων εισφορών σε 100 δόσεις.

Να μεταβιβαστεί η απαραίτητη περιουσία στο ΤΜΕΔΕ, ώστε να μπορεί να παρέχει την εγγυοδοσία που παρείχε το ΤΣΜΕΔΕ.

Η υπομονή μας εξαντλήθηκε και πλέον άλλος χρόνος για χάσιμο δεν υπάρχει. Απαιτούμε μία ξεκάθαρη απάντηση από την κυβέρνηση.