ΣΤΟ 10ΜΗΝΟ Eurobank: Καύσιμα, μεταφορές και ταξιδιωτικές υπηρεσίες οδήγησαν στην ονομαστική πτώση των εξαγωγών -= ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΔΕΛΤΙΟ Alpha Bank: Μειωμένα εισόδηματα και αύξηση φόρων «βυθίζουν» την καταναλωτική ζήτηση

ΣΤΟ 10ΜΗΝΟ

Eurobank: Καύσιμα, μεταφορές και ταξιδιωτικές υπηρεσίες οδήγησαν στην ονομαστική πτώση των εξαγωγών

Καύσιμα, μεταφορές και ταξιδιωτικές υπηρεσίες οδήγησαν στην ονομαστική πτώση των εξαγωγών για το διάστημα Ιαν-Οκτ 2016, όπως επισημαίνεται στην εβδομαδιαία ανάλυση της Eurobank «7 Ημέρες Οικονομία».

Συγκεκριμένα, για το σύνολο της περιόδου Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2016, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών (στοιχεία ισοζυγίου πληρωμών) διαμορφώθηκαν στα 42,4 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές. Ο τομέας των αγαθών συνεισέφερε το 47,5% ή 20,1 δισ. ευρώ και ο αντίστοιχος των υπηρεσιών το 52,5% ή 22,3 δισ. ευρώ.

Στον τομέα των αγαθών τα μερίδια των επί μέρους κατηγοριών είχαν ως εξής: εμπορεύματα εκτός καυσίμων και πλοίων 74,6% ή 15,0 δισ. ευρώ, καύσιμα 24,7% ή 5,0 δισ. ευρώ και πλοία 0,7% ή 0,1 δισ. ευρώ. Τα αντίστοιχα μεγέθη στον τομέα των υπηρεσιών ήταν: ταξιδιωτικές 57,5% ή 12,8 δισ. ευρώ, μεταφορών 28,6% ή 6,4 δισ. ευρώ και άλλων υπηρεσιών 13,9% ή 3,1 δισ. ευρώ.

Σε σύγκριση με την περίοδο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2015, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασαν πτώση -8,3% ή -3,8 δισ. ευρώ. Η εν λόγω μεταβολή προήλθε κατά 85,2% από τον τομέα των υπηρεσιών και κατά 14,8% από τον αντίστοιχο των αγαθών. Πιο αναλυτικά, οι εξαγωγές υπηρεσιών συρρικνώθηκαν -12,8% ή -3,3 δισ. ευρώ και οι εξαγωγές αγαθών -2,7% ή 0,6 δισ. ευρώ. Την υψηλότερη συμβολή στην πτώση των εξαγωγών υπηρεσιών είχαν οι μεταφορές (-26,7% ή -2,3 δισ. ευρώ) και ακολούθησαν, ο ταξιδιωτικός κλάδος (-6,4% ή -0,9 δισ. ευρώ) και ο αντίστοιχος των άλλων υπηρεσιών (-1,9% ή -0,1 δισ. ευρώ). Σε ότι αφορά τη συρρίκνωση των εξαγωγών αγαθών, τη μεγαλύτερη συνεισφορά είχε η κατηγορία των καυσίμων (-10,9% ή -0,6 δισ. ευρώ) ενώ ο τομέας των αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία είχε θετική συμβολή (+0,5% ή +0,1 δισ. ευρώ). Η κατηγορία των πλοίων, παρά την υψηλή πτώση της τάξης του -16,0%, είχε οριακά αρνητική συνεισφορά καθώς το μερίδιό της επί του συνόλου των εξαγωγών αγαθών είναι πάρα πολύ μικρό.

Η πορεία – σε όρους ετήσιας μεταβολής – των ελληνικών εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών δεν ήταν ομοιόμορφη κατά τη διάρκεια των 10 πρώτων μηνών του τρέχοντος έτους. Στο 1ο και στο 2ο τρίμηνο 2016 καταγράφηκε ισχυρή συρρίκνωση στις υπηρεσίες (κυρίως στις μεταφορές) και ακολούθησε η κατηγορία των αγαθών με σχετικά ηπιότερη πτώση (κυρίως στα καύσιμα το 1ο εξάμηνο 2016 και στα αγαθά χωρίς καύσιμα και πλοία στο 2ο τρίμηνο 2016). Στο τρίτο τρίμηνο 2016, με εξαίρεση τις ταξιδιωτικές υπηρεσίες, το πρόσημο γύρισε σε θετικό για όλες τις επί μέρους κατηγορίες εξαγωγών. Η πορεία των τιμών των καυσίμων, των ναύλων, καθώς και η επίδραση του μέτρου των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων αποτελούν ερμηνευτικούς παράγοντες των προαναφερθέντων ποιοτικών μεταβολών.

Τα παραπάνω στοιχεία είναι ονομαστικά, δηλαδή ενσωματώνουν τόσο τις μεταβολές των τιμών όσο και των ποσοτήτων. Σύμφωνα με τα στοιχεία των εθνικών λογαριασμών της ΕΛ.ΣΤΑΤ., η μέση ετήσια μεταβολή των αποπληθωριστών των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών ήταν -9,6% και -2,1% αντίστοιχα την περίοδο 2016Q1-2016Q3. Συνεπώς, σε όρους πραγματικής μεταβολής, η πτώση των εξαγωγών – σημαντικά μικρότερη σε σχέση με την αντίστοιχη σε ονομαστικούς όρους – προήλθε αποκλειστικά από τις υπηρεσίες.

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΔΕΛΤΙΟ

Alpha Bank: Μειωμένα εισόδηματα και αύξηση φόρων «βυθίζουν» την καταναλωτική ζήτηση

Παρά την ανάκαμψη της καταναλωτικής εμπιστοσύνης στο τρίτο τρίμηνο του έτους, την αύξηση της απασχόλησης και την παραμονή της ιδιωτικής αποταμίευσης σε αρνητικό έδαφος κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, ο όγκος του λιανικού εμπορίου ακολούθησε πτωτική πορεία, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, όπως επισημαίνεται στο εβδομαδιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων της Alpha Bank.

Συγκεκριμένα, ο ρυθμός μεταβολής του όγκου λιανικού εμπορίου (κύκλος εργασιών σε σταθερές τιμές) διατηρεί για όγδοο συνεχές έτος αρνητικό πρόσημο στο δεκάμηνο του 2016 και διαμορφώνεται στο -1,0%.

Τούτο ήταν αποτέλεσμα της πτώσεως του διαθεσίμου εισοδήματος των νοικοκυριών λόγω της αυξήσεως των φορολογικών επιβαρύνσεων και της μειώσεως των καθαρών κοινωνικών μεταβιβάσεων.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Household Sector Report (Νοέμβριος 2016) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, το διαθέσιμο εισόδημα μειώθηκε κατά -1,2% και -0,4% στο πρώτο και δεύτερο τρίμηνο του 2016 αντιστοίχως. Η συμβολή στη μεταβολή αυτή των φόρων στο εισόδημα και την περιουσία ήταν -1,2% και 0,1%, ενώ των καθαρών κοινωνικών μεταβιβάσεων ήταν -0,7% και -1,0% αντίστοιχα στα δύο πρώτα τρίμηνα. Η επίπτωση αυτή αντισταθμίστηκε μόνο μερικώς από την συμβολή της ανόδου των εισοδημάτων εξαρτημένης εργασίας κατά 2,9% και 1,8% αντιστοίχως στα δύο πρώτα τρίμηνα του έτους. Και τούτο διότι η αύξηση της απασχόλησης προήλθε σε μεγαλύτερο βαθμό μέσω νέων συμβάσεων μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης -από ό,τι πλήρους απασχόλησης-με αποτέλεσμα η επίδρασή της απασχόλησης επί της αγοραστικής δυνάμεως να είναι σχετικά ασθενής.

Όπως επισημαίνεται, η υποτονική καταναλωτική ζήτηση αντανακλάται επίσης στον ρυθμό μεταβολής του υπολοίπου των χορηγήσεων καταναλωτικών δανείων που διατηρεί το αρνητικό πρόσημο της τελευταίας εξαετίας αν και φθίνει με μικρότερο ρυθμό σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.

Τα έσοδα από τον φόρο προστιθέμενης αξίας συνιστούν ένα ακόμη μέτρο της ενεργού καταναλωτικής ζητήσεως, αφού συνδέονται αναλογικά με τον όγκο των συναλλαγών. Τα δύο τελευταία έτη και κυρίως το 2016, ωστόσο, τα έσοδα από τον ΦΠΑ ακολουθούν αντίστροφη πορεία.

Αυξάνονται δηλαδή, αν και με σχετικά μικρό ρυθμό, ως αποτέλεσμα των διαδοχικών αυξήσεων του φορολογικού συντελεστή τον Ιούλιο του 2015 και τον Μάιο του 2016, καθώς και της αυξημένης χρήσεως των ηλεκτρονικών μέσων πληρωμών. Σε βραχύ χρονικό ορίζοντα, τούτο επιφέρει αυξημένα φορολογικά έσοδα δημιουργώντας μια εφάπαξ επίπτωση στον ετήσιο ρυθμό μεταβολής. Ωστόσο, σε μακρύ χρονικό ορίζοντα, οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές εκτιμάται ότι ασκούν αρνητική επίδραση στην καταναλωτική δαπάνη και κατά συνέπεια, στα έσοδα του φόρου προστιθέμενης αξίας.

Αντίθετα με τους ανωτέρω δείκτες καταναλωτικής ζήτησης, οι νέες κυκλοφορίες ΙΧ επιβατικών αυτοκινήτων αυξάνονται τα τρία τελευταία χρόνια με διψήφιο ποσοστό. Η αύξηση αυτή αποδίδεται (α) στο κίνητρο της απόσυρσης, (β) στην αβεβαιότητα των νοικοκυριών για το ενδεχόμενο εξόδου από την Ευρωζώνη στο πρώτο εξάμηνο του 2015 και (γ) στην αυξημένη ζήτηση αυτοκινήτων χρονομίσθωσης που συνδέεται με την ισχυρή άνοδο της τουριστικής κίνησης καθώς και την ανανέωση του στόλου σημαντικών ελληνικών επιχειρήσεων την τελευταία διετία.

Επιπλέον, σημαντική τόνωση της καταναλωτικής ζήτησης αναμένεται να προκύψει από την πτωτική πορεία των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης. Ειδικότερα τον Νοέμβριο 2016 παρατηρήθηκε μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών ύψους 727 εκατ. ευρώ. Η αποκλιμάκωση των οφειλών οδηγεί σε παροχή ρευστότητας προς τις ελληνικές επιχειρήσεις που αναμένεται να διαχυθεί σταδιακά στο σύνολο της οικονομίας.