Στο 208,7% του ΑΕΠ το χρέος φέτος, μειώνεται το 2021 - Ποιο είναι το σχέδιο δανεισμού

 Της Δήμητρας Καδδά

Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 340.000 εκατ. ευρώ ή 208,9% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2020, έναντι 331.072 εκατ. ευρώ ή 180,5% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2019, όπως αναφέρει σε ειδικό κεφάλαιο του Προϋπολογισμού το Υπουργείο Οικονομικών, προαναγγέλλοντας παράλληλα για το 2021 την επέκταση της ίδιας πολιτικής δανεισμού με αυτή που ακολουθείται φέτος.

Το 2021 το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 343.200 εκατ. ευρώ  ή 199,6% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 9,3 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ έναντι του 2020.

Αναφέρεται ότι στις 30/09/2020 το ύψος των Ομολόγων Εσωτερικού του Ελληνικού Δημοσίου περιορίστηκε στο 17,1% του χρέους Κεντρικής Διοίκησης (έναντι 91% το 2009) και αντικαταστάθηκε με δάνεια που ελήφθησαν από το Μηχανισμό Στήριξης, τα οποία αποτελούν πλέον το 68,1% του χρέους Κεντρικής Διοίκησης.

Η μέση υπολειπόμενη φυσική διάρκεια του χρέους της Κεντρικής Διοίκησης ήταν 6,3 έτη το 2011, ενώ στις 30/9/2020 έχει υπερτριπλασιαστεί και διαμορφώνεται στα 19,90 έτη.

Οι δαπάνες για εξόφληση βραχυπρόθεσμων τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου, οι οποίες από το 2012 έως το 2013 περιλαμβάνουν μόνο έντοκα γραμμάτια ιδιωτικού τομέα, ενώ από το 2014 περιλαμβάνουν και repos, εκτιμάται ότι το 2020 θα διαμορφωθούν σε 1.244.416 εκατ. ευρώ, έναντι 1.087.904 εκατ. ευρώ το 2019.

Αναφέρεται επίσης πως το νέο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης περιλαμβάνονται και τα ελληνικά ομόλογα, γεγονός που έχει ήδη πολλαπλά οφέλη τόσο στη μείωση του κόστους δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου όσο και στην ενίσχυση της ρευστότητας της οικονομίας.

Επιπλέον, τα ελληνικά χρεόγραφα είναι πλέον αποδεκτά από την ΕΚΤ ως ενέχυρα για την παροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες. Κατά το πρώτο δίμηνο του 2020 οι αποδόσεις των κρατικών τίτλων των περισσοτέρων χωρών της Ευρωζώνης συνέχισαν να διαπραγματεύονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα σε όλες τις διάρκειες, ενώ από τις αρχές Μαρτίου υπήρξε προσωρινή άνοδος των αποδόσεων μέχρι την ανακοίνωση του PEPP οπότε στη συνέχεια διαμορφώνονται εκ νέου στα επίπεδα πριν την κρίση του Covid-19.

Για το βραχυχρόνιο κόστος δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου, όπως αποτυπώνεται στις δημοπρασίες εντόκων γραμματίων 13, 26 και 52 εβδομάδων, αναφέρεται πως εξακολουθεί να κινείται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, "παρά την πρόσκαιρη άνοδο κατά το δεύτερο τρίμηνο του έτους".

Στις πρόσφατες δημοπρασίες του Σεπτεμβρίου και του Οκτωβρίου του 2020 αυτό διαμορφώθηκε στο -0,16% για τα τρίμηνα, -0,10% για τα εξάμηνα και σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, 0%, για τα ετήσια έντοκα γραμμάτια γεγονός, το οποίο οφείλεται στη διεθνή πτωτική πορεία των επιτοκίων, την ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο PEPP και τις επιτυχημένες εξόδους της χώρας στις αγορές κεφαλαίων τον Φεβρουάριο, τον Απρίλιο, τον Ιούνιο, τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο.

Η καμπύλη αποδόσεων του Ελληνικού Δημοσίου έχει θετική κλίση (steepening curve) για μεσοπρόθεσμες διάρκειες και για μακροπρόθεσμες διάρκειες μέχρι 25 έτη, ενώ το βραχυπρόθεσμο τμήμα της είναι σχεδόν επίπεδο με αρνητικές αποδόσεις για διάρκειες από τρεις μήνες μέχρι ένα έτος.

Οι έξοδοι στις αγορές

"Κατά το έτος 2020, παρά την έλευση της πανδημίας του Covid-19 και την ανάγκη αυξημένων χρηματοδοτικών αναγκών παγκοσμίως, για το ΕΔ συνεχίστηκε η διατήρηση, η αξιοποίηση και η βέλτιστη διαχείριση του συνόλου των κρατικών ταμειακών διαθεσίμων, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα αντίστοιχο όφελος ως προς το δημοσιονομικό αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης, με σωρευτικά θετικές επιπτώσεις για τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους", επισημαίνεται.

"Η βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση του Ελληνικού Δημοσίου για όλο το έτος 2020 συνεχίστηκε να υλοποιείται και μέσω εκδόσεων εντόκων γραμματίων, διάρκειας 13, 26 και 52 εβδομάδων, εξασφαλίζοντας συνεχή εκδοτική παρουσία σε όλο το βραχυχρόνιο τμήμα της καμπύλης αποδόσεων, διατηρώντας στα ίδια επίπεδα τη μέση σταθμική ωρίμανση του βραχυχρόνιου δανεισμού καθώς και τους δείκτες κινδύνου αναχρηματοδότησης", αναφέρει το ΥΠΟΙΚ.

Το σύνολο των μεικτών χρηματοδοτικών αναγκών του Ελληνικού Δημοσίου για το 2020, που προέκυψαν επιπροσθέτως λόγω των οικονομικών της πανδημίας, καλύφθηκε κυρίως από κοινοπρακτικές εκδόσεις ομολόγων σταθερού επιτοκίου, δεκαπενταετούς, επταετούς και δεκαετούς διάρκειας, συνολικού ύψους 12.000 εκατ. ευρώ, υλοποιώντας το εγκεκριμένο δανειακό πρόγραμμα του έτους, καλύπτοντας συγχρόνως τα κενά ληκτότητας της καμπύλης αποδόσεων, με επαρκούς ρευστότητας ομολογιακές εκδόσεις αναφοράς (benchmark issues), βελτιώνοντας εξαιρετικά τους όγκους συναλλαγών της δευτερογενούς αγοράς ελληνικών κρατικών χρεογράφων, φτάνοντας σε υψηλά 10ετίας, διασφαλίζοντας έτσι την περαιτέρω μείωση  των περιθωρίων (spreads) δανεισμού του ΕΔ, επισημαίνεται. 

Για το 2021, το ΥΠΟΙΚ επισημαίνει ότι, "δεδομένων των υψηλών ταμειακών διαθεσίμων του ΕΔ, των αναμενόμενων αυξημένων εκταμιεύσεων προς το ΕΔ από τα διάφορα σχήματα που έχουν ήδη αποφασισθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την αντιμετώπιση της πανδημίας, καθώς και των σχετικά περιορισμένων χρηματοδοτικών αναγκών του για το έτος 2021, η δανειακή στρατηγική για το επόμενο έτος αναμένεται να είναι παρόμοια με αυτή του 2020".

Συγκεκριμένα, "η στόχευση της δανειακής στρατηγικής θα είναι η διασφάλιση της συνεχούς εκδοτικής παρουσίας του ΕΔ στις διεθνείς αγορές κεφαλαίων σε συνδυασμό με την αξιοποίηση των ευκαιριών που παρέχονται από τη συμμετοχή της χώρας στο PEPP, η περαιτέρω παροχή εκδόσεων υψηλής ρευστότητας με επέκταση της φυσικής ωρίμανσής τους, η περαιτέρω μείωση των περιθωρίων δανεισμού του ΕΔ, καθώς και η περαιτέρω διασφάλιση της συνέπειας του ΕΔ ως κρατικού εκδότη με χαρακτηριστικά χώρας της ευρωζώνης".

"Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων, θα επιδιωχθεί, στο πλαίσιο λειτουργίας της πρωτογενούς αγοράς, πλέον της εκδοτικής δραστηριότητας, να εφαρμοστεί πολιτική διαχείρισης χαρτοφυλακίου μέσω της οποίας θα διασφαλίζεται ο αναγκαίος χώρος για τη συνεχή παρουσία του ΕΔ στις αγορές, η περαιτέρω μείωση του κινδύνου αναχρηματοδότησης, η παροχή της αναγκαίας ρευστότητας και η βελτίωση της λειτουργίας της δευτερογενούς αγοράς των ελληνικών ομολόγων, με ταυτόχρονη αξιοποίηση της εκάστοτε κλίσης της ελληνικής καμπύλης αποδόσεων για τη διασφάλιση βέλτιστου αποτελέσματος αναφορικά με το κόστος δανεισμου", επισημαίνεται.

Κατά το επόμενο έτος, αναφέρεται ότι θα διατηρηθούν οι βασικοί μεσοπρόθεσμοι στόχοι διαχείρισης του χαρτοφυλακίου δημοσίου χρέους, όπως είναι η διατήρηση του συναλλαγματικού κινδύνου στα σημερινά ελάχιστα επίπεδα για τα δάνεια εκτός ευρώ και η διατήρηση της υφιστάμενης αναλογίας χρέους σταθερού επιτοκίου στο σύνολο του χαρτοφυλακίου.