ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
Νίκης 5-7
10180 Αθήνα
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ Tηλ.: 210-3332553/4
Fax: 210-3332559
e-mail: press@minfin.gr
Τετάρτη, 05 Δεκεμβρίου 2012
Δελτίο Τύπου
Σημεία της συνέντευξης του Υπουργού Οικονομικών, Γιάννη Στουρνάρα, στην
εκπομπή «Νέοι Φάκελοι» και στο δημοσιογράφο Αλέξη Παπαχελά (04/12/2012)
Σχετικά με το φορολογικό νομοσχέδιο:
Τις προτάσεις μας για το μίνι φορολογικό – διότι για τη μεγάλη φορολογική μεταρρύθμιση έχουμε χρόνο μέχρι τον Ιούνιο και θα πρέπει να γίνει μεγάλος διάλογος– το οποίο απαιτείται για να πετύχουμε τους δημοσιονομικούς στόχους, τις είχαμε δώσει στα κόμματα πριν από το πολυνομοσχέδιο και είμαστε έτοιμοι. Μην ξεχνάτε ότι η Ελλάδα πήγε στο Eurogroup έτοιμη, οι εταίροι μας δεν ήταν έτοιμοι. Άρα είμαστε μέσα στο χρονοδιαγράμματα. Το μίνι φορολογικό θα πρέπει να κατατεθεί μέχρι τις 11 Δεκεμβρίου στη Βουλή ως προαπαιτούμενο για την επόμενη δόση.
Ψηφίσαμε και συμφωνήσαμε με την τρόικα και τους εταίρους μας στο Eurogoup ότι η Ελλάδα το 2013 και το 2014 συνολικά να εξοικονομήσει 13,5 δισ. ευρώ., περίπου 10,5 δισ. από δαπάνες και περίπου 3 δισ. από έσοδα. Άρα πρέπει να έχουμε έσοδα. Η τρόικα δεν δέχεται το επιχείρημα ότι υπάρχει μεγάλη φοροδιαφυγή, άρα με προσπάθειες θα παταχθεί και έτσι θα έχουμε έσοδα. Μας λένε «κάντε το, και αν η φοροδιαφυγή αποφέρει, τότε από του χρόνου μιλάμε για μείωση απαιτήσεων». Επομένως, καταθέσαμε φορολογικές προτάσεις. Ένα κομμάτι είναι μια μίνι φορολογική μεταρρύθμιση που αποβλέπει να απλοποιήσει την κλίμακα, να βάλει μέσα στο φορολογικό «δίχτυ» ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες από το 2015, καθώς και να αυξήσει φόρους στις καταθέσεις, να αυξήσει φόρους στα τσιγάρα, να μειώσει την επιστροφή ΦΠΑ στους αγρότες. Όλα αυτά μας κάνουν περίπου 3 δισ. ευρώ. Είτε μας αρέσει, είτε όχι – εμένα δεν μου αρέσει – πρέπει να φέρουμε νέα έσοδα.
Η μεγάλη πλειοψηφία των μέτρων που παίρνουμε είναι μέτρα περιορισμού δαπανών, δηλ. πάνω από τα 2/3 είναι δαπάνες και το 1/3 είναι φόροι.
Δυστυχώς η οικονομία βρίσκεται σε έναν δημοσιονομικό γκρεμό, σε μια τεράστια κρίση χρέους. Όταν φορολογούνται όλοι οι Ευρωπαίοι για να σώσουν την Ελλάδα, πρέπει και εμείς να φέρουμε ένα μέρος αυτού του βάρους.
Πράγματι είναι πολύ οδυνηρά τα μέτρα αυτά, δυστυχώς όμως δεν έχω δει καμία άλλη πρόταση να πέφτει πάνω στο τραπέζι.
Ποτέ στην ουσία δεν υπήρχε φορολογικός συντελεστής 45%. Η πρόταση που κάναμε στην τρόικα εμείς για να απλοποιήσουμε το φορολογικό σύστημα - το οποίο θυμίζω ότι μέχρι τώρα έχει 8 συντελεστές και είναι πολύπλοκο – είναι μια νέα κλίμακα με τρεις συντελεστές. Από μηδέν έως 25 χιλ. ευρώ 21%, από 25 χιλ. έως 48 χιλ. ευρώ 36% και 48 χιλ. ευρώ και πάνω 45%. Αυτή είναι η πρόταση που δώσαμε και στα κόμματα.
Τη δώσαμε στην τρόικα, είπε «ναι», όμως από αριθμητικές ασκήσεις που κάναμε έβγαινε ότι ο οριακός φορολογικός συντελεστής σε ορισμένα εισοδηματικά κλιμάκια ήταν πάρα πολύ υψηλός. Αντιπρότεινε, λοιπόν, μια κλίμακα ισοδύναμη με αυτή, αλλά με διαφορετικό τρόπο.
Εκεί, λοιπόν, εμφανιζόταν φορολογικός συντελεστής 45% από τις 26 χιλ. ευρώ.
Παράλληλα όμως – αυτό δεν το πρόσεξαν όσοι το διέρρευσαν στον τύπο- με έκπτωση φόρου, μείωση φόρου για όλους (από μηδέν ευρώ έως 500 χιλ. ευρώ) μείωση που ήταν 1.950 ευρώ.
Οι δύο κλίμακες είναι ακριβώς ισοδύναμες. Δεν καταλαβαίνω, λοιπόν, αυτούς που λένε ότι «δεν δέχομαι το ένα, αλλά δέχομαι το άλλο». Ήταν είτε υποκρισία, είτε αβλεψία, είτε έλλειψη νηφαλιότητας, είτε έλλειψη ορθολογισμού.
Εμείς θα το εξηγούσαμε όταν το καταθέταμε. Αυτό το δώσαμε στα κόμματα, τους το εξηγήσαμε την περασμένη Παρασκευή, πριν φύγω για τις Βρυξέλλες. Είπαμε ότι ισχύει η κλίμακα που δώσαμε εμείς, απλώς το τεχνικό κλιμάκιο της τρόικας επισήμανε ορισμένα τεχνικά προβλήματα και αντιπρότεινε αυτό. Είναι ισοδύναμες κλίμακες. Οι διαφορές των δύο είναι της τάξης των 10 και 20 ευρώ σε κάθε εισοδηματικό κλιμάκιο, πάρα πολύ μικρές διαφορές δηλαδή. Άρα δεν υπάρχει φορολογικός συντελεστής 45%. Πρέπει αυτό να το δει κανείς μαζί με τη μεγάλη έκπτωση φόρου, 1.950 ευρώ για όλους. Αυτή η κλίματα ευνοεί τα χαμηλά εισοδηματικό στρώματα, σε σχέση με τα υψηλότερα. Ελπίζω αυτό να είναι δεκτό.
Όλοι βάζουν κόκκινές γραμμές εδώ. Εγώ έχω να ισορροπήσω μεταξύ τριών παραγόντων. Πρώτον, με σεβασμό στο ότι είναι μια τρικομματική κυβέρνηση, άρα όλοι έχουν άποψη, ο Πρωθυπουργός βεβαίως πρώτος, αλλά και οι άλλοι δύο αρχηγοί των κομμάτων και τα επιτελεία τους, τους οποίους κάθομαι και ακούω με νηφαλιότητα και προσοχή. Δεύτερον, την τρόικα που είναι οι δανειστές μας και έχουν τις απαιτήσει τους, προκειμένου να εκταμιεύσουν. Τρίτον, τη συνείδησή μου και τον όρκο που έχω δώσει ως Υπουργός Οικονομικών, ως μέλος μιας κυβέρνησης που πρέπει να πετύχει.
Δεν είναι πολύ εύκολο καθήκον αυτό. Πιστεύω ότι μέχρι τώρα, εκ του αποτελέσματος, φαίνεται ότι το έχουμε πετύχει. Θα συνεχίσουμε να βαδίζουμε προς το δρόμο αυτό.
Σχετικά με αυτό που λέτε ότι τα κόμματα βάζουν κόκκινες γραμμές, στην προηγούμενη συνάντηση της Παρασκευής, όταν μου είπαν ότι «δεν μας αρέσει αυτό» και ρώτησα τι θέλουν, το ένα κόμμα πρότεινε να μπει ένας φόρος επιτηδεύματος 2.000 ευρώ στους ελεύθερους επαγγελματίες. Ρώτησα «Από το καφενείο του χωρίου έως το χωριό στο Κολωνάκι;», δεν πήρα απάντηση. Άλλο κόμμα είπε να πάνε όλα τα εισοδήματα στην κλίμακα. Ρώτησα «Και ο φόροι των καταθέσεων; Και τα αγροτικά εισοδήματα; », το σκέφτηκαν. Το τρίτο κόμμα είπε να γίνονται εκπτώσεις φόρου στους νέους επαγγελματίες, να μην ξεκινήσουν από «τόσο». Τους είπα ότι «αυτό κοστίζει περίπου 200 εκ. ευρώ. Τα έχουμε;».
Σε αυτές τις προτάσεις εγώ αναγκάζομαι να βρω λύσεις, διότι αυτό που πρέπει να διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού είναι τη νέα αξιοπιστία που έχουμε πετύχει. Μην ξεχνάτε ότι όταν πήγα στο Eurogroup τον Ιούλιο με κοιτούσαν όλοι με καχυποψία. «Πάλι ένα καινούριος Υπουργός Οικονομικών, πάλι θα μας πει δεν γίνεται το ένα, δεν γίνεται το άλλο». Στο μεταξύ από τα προαπαιτούμενα που είχαμε ήδη ψηφίσει, είχαμε κάνει μόνο το 20%, άρα υπήρχε μια πολύ μεγάλη καχυποψία.
Στους τέσσερις μήνες που μεσολάβησαν και μετά από πάρα πολύ σκληρή δουλειά και σκληρή διαπραγμάτευση, πετύχαμε όλους τους στόχους που είχαμε θέσει στο τραπέζι.
Η Ελλάδα πέτυχε να υλοποιήσει όλα τα προαπαιτούμενα, και φτάσαμε στο σημείο να λαμβάνουμε συγχαρητήρια όχι μόνο από τους φίλους, αλλά και από τους υπουργούς που παραδοσιακά είχαν μια εχθρική στάση απέναντί μας.
Αυτό εγώ θα το διαφυλάξω ως κόρη οφθαλμού. Δεν πρόκειται να είμαι αυτός ο οποίος στο Eurogroup θα βγάζει τα κάστανα από τη φωτιά ή το φίδι από την τρύπα και στην Ελλάδα θα κάνει άλλα από ό,τι υπόσχεται εκεί. Όχι εγώ.
Μέρος του μίνι φορολογικού νομοσχεδίου προβλέπει ότι και οι ελεύθεροι επαγγελματίες - με εξαίρεση αυτούς που δουλεύουν σε έναν εργοδότη με μπλοκάκι, που θα συνεχίσουν να φορολογούνται ως μισθωτοί- θα φορολογούνται ως επιχειρηματίες. Δηλαδή θα έχουν βιβλία, θα φορολογούνται από το πρώτο ευρώ, τα πρώτα 50 χιλ. ευρώ με 26%, τα υπόλοιπα με μεγαλύτερο συντελεστή.
(Ερώτηση εάν αυτό αρκεί για να πιαστούν και αυτοί που δεν κόβουν απόδειξη). Από μόνο του το φορολογικό σύστημα όχι, μόνο από την κλίμακα όχι. Θα πρέπει παράλληλα να δουλέψουν καλά τα τεκμήρια, οι έλεγχοι.
Κοιτάζουμε και το σύστημα Δικαιοσύνης. Διερευνούμε, με το Υπουργείο Δικαιοσύνης, στις περιπτώσεις μεγάλης φοροδιαφυγής που τιμωρούνται, η τιμωρία αυτή να μην έχει ανασταλτικό χαρακτήρα. Στην Αμερική αν συλληφθεί κάποιος για φοροδιαφυγή είτε πληρώνει αμέσως, είτε πηγαίνει φυλακή. Στην Ελλάδα οι ποινές αυτές έχουν μεγάλη αναστολή. Γι αυτό και πολλοί λίγοι πληρώνουν. Αυτό θα αλλάξει τώρα. Θα είναι, νομίζω, το σημαντικότερο κίνητρο κατά της φοροδιαφυγής. Και όχι μόνο, θα κάνουμε και πολλά άλλα για τη φοροδιαφυγή, αυτό όμως θα είναι το νούμερο ένα.
Σχετικά με το επίδομα τέκνων:
Με την πρόταση αυτή, προσπαθούμε να προσαρμόσουμε το φορολογικό σύστημα σε αυτό που κάνουν οι πιο «προχωρημένες» χώρες, που κάνουν κοινωνική πολιτική βάσει στόχων. Στην Ελλάδα υπάρχει μια μεγάλη σπατάλη στην κοινωνική πολιτική. Δίνουμε παραπάνω από το μέσο όρο της Ευρωζώνης και η φτώχεια δεν μειώνεται. Έχει παραμείνει στα επίπεδα που ήταν εδώ και 10 χρόνια, ενώ ως ποσοστό στο ΑΕΠ οι κοινωνικές δαπάνες έχουν ανέβει πάνω από το 23-24%. Ο τρόπος που κάναμε πολιτική για τα παιδιά ήταν ανορθολογικός.
Λέμε τώρα ότι θα την κάνουμε με στοχευμένα επιδόματα σε οικογένεια που πραγματικά έχουν ανάγκη. Το 70% των φτωχών οικογενειών που έχουν ανάγκη, είναι οικογένειες με ένα ή δύο παιδιά. Αυτούς είτε το αφορολόγητο για τα παιδιά δεν τους έπιανε διότι είχαν εισόδημα κάτω από το αφορολόγητο ή δεν έπαιρναν καθόλου επίδομα. Αυτό προσπαθούμε να το διορθώσουμε, βάζουμε εισοδηματικό κριτήριο.
Υπέγραψα μαζί με τον κ. Βρούτση μια απόφαση που λέει πώς θα γίνεται αυτό, μέσω του ΟΓΑ, όπου κάθε τρεις μήνες θα μπαίνει σε τραπεζικό λογαριασμό και θα ελέγχεται το εισόδημα του φορολογούμενου με βάση τη φορολογική του δήλωση. Πράγματι άνθρωποι με τρία παιδιά, που έχουν όμως ένα Α εισόδημα και πάνω, θα παίρνουν πολύ λιγότερα από ό,τι έπαιρναν με το παλιό σύστημα.
Ποιος είπε όμως ότι το παλιό σύστημα ήταν σωστό; Οι τρίτεκνοι για παράδειγμα πήραν επιχορήγηση τη δεκαετία του 2000 χωρίς κριτήρια. Είναι γνωστό το παράδειγμα της γνωστής τηλεπαρουσιάστριας που – προς τιμήν της – βγήκε και είπε ότι θεωρεί σκάνδαλο να παίρνει επιδόματα παιδιών με τα εισοδήματα που έχει. Αυτό προσπαθούμε να σταματήσουμε και να επικεντρώσουμε την προσοχή μας σε οικογένειες που πραγματικά έχουν ανάγκη.
Προσπαθούμε να διορθώσουμε τις όποιες αδικίες.
Πράγματι, ο Πρωθυπουργός με ενημέρωσε ότι υπάρχουν αντιδράσεις από τα κόμματα. Ήδη μόλις έφτασα, ήρθα σε επαφή με την τρόικα, είπα ότι προσπαθούμε να βρούμε ισοδύναμα για να μπορέσουμε να βελτιώσουμε το επίδομα που δίνουμε για το τρίτο, το τέταρτο και το πέμπτο παιδί. Όμως πρέπει να βρούμε ισοδύναμα. Ο δημοσιονομικός στόχος δεν αλλάζει, εάν θέλουμε να είμαστε αξιόπιστοι.
Ερώτηση για το εάν έχει εξαντληθεί το περιθώριο φορολόγησης των πραγματικά πλούσιων:
Δεν το έχουμε εξαντλήσει καθόλου. Ήδη τώρα που έχουμε νέα εργαλεία, που δεν υπάρχει τραπεζικό απόρρητο για τις φορολογικές αρχές, μπορούμε και διερευνούμε αυτή την περίφημη λίστα των 54 χιλιάδων, που έβγαλαν τα χρήματά τους στο εξωτερικό κατά της διάρκεια της κρίσης. Ήδη έχουν φύγει τα πρώτα σημειώματα προς αυτούς που τα εισοδήματα που έχουν μεταφέρει στο εξωτερικό δεν αντανακλώνται στις φορολογικές δηλώσεις που έχουν κάνει. Αυτοί έχουν λάβει σημειώματα είτε να έρθουν να εξηγήσουν γιατί υπάρχει αυτή η διαφορά- πούλησαν περιουσιακό στοιχείο;- είτε να πληρώσουν. Άρα, λοιπόν, δεν το έχουμε εξαντλήσει, και αυτό για μένα είναι μια πολύ μεγάλη πρόκληση.
Έχει γίνει outsourcing σε αρκετά μεγάλο βαθμό σε ελεγκτικές εταιρίες. Επίσης με τη συγχώνευση των ΔΟΥ που κάνουμε τώρα υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός υπάλληλων που θα διοχετευτεί σε ελεγκτικό έργο. Προσπαθούμε. Δεν λέω ότι είναι τα πράγματα ιδανικά, ούτε μέχρι τώρα είχαμε την καλύτερη δυνατή συνεργασία με πολλές υπηρεσίες της «Καραγιώργη Σερβίας».
Πάντως προσπαθούμε. Πράγματι πάσχουμε στη φορολογική διοίκηση, το αναγνωρίζουν όλοι αυτό. Ένα από τα σημαντικά μέτρα είναι η προκήρυξη που κάναμε για τη θέση ενός ανεξάρτητου Γενικού Γραμματέα Εσόδων. Θα δώσουμε, όπως δώσαμε στον εκάστοτε Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος ανεξαρτησία, και στον ΓΓ Εσόδων, ο οποίος έξω από πολιτικά ή κομματικά κριτήρια θα εφαρμόζει το νόμο. Δεχόμαστε ήδη βιογραφικά.
Αυτή η κυβέρνηση έχει κάνει πολύ μεγάλο έργο τους τελευταίους μήνες. Έχουμε κριθεί από τους αυστηρότερους κριτές, όπως ήταν ο κ. Σόιμπλε, που τον Ιούλιο που τον επισκέφθηκα μου έδωσε μία λίστα με το τι δεν έχουμε κάνει και προχθές μου έδωσε συγχαρητήρια, διότι μέσα σε λίγους μήνες τα έχουμε κάνει όλα.
Προσπαθήσαμε, διαπραγματευτήκαμε, αλλά η τρόικα δεν δέχθηκε τη μείωση του φόρου. Κερδίσαμε όμως κάτι άλλο. Είπαμε ότι από τη στιγμή που θα πετύχουμε το στόχο και ίσως πάμε καλύτερα από το στόχο – πιστεύω ότι το 2013 θα πάμε καλύτερα, η τρόικα μας έχει βάλει στόχο για μηδενικό πρωτογενές πλεόνασμα, εμείς στον προϋπολογισμό έχουμε βάλει θετικό -μπορούμε τότε να ζητήσουμε είτε περισσότερες δαπάνες κοινωνικής πολιτικής, να πάει ένα κομμάτι 70% να πάει σε δαπάνες κοινωνικής πολιτικής , είτε σε μείωση φορολογίας. Όταν φτάσουμε σε αυτό το ευχάριστο σημείο, τότε θα πρέπει μόνοι μας να διαβουλευτούμε για να δούμε τι κοινωνικό ή πολιτικό κριτήριο θα επιλέξουμε να χαλαρώσουμε.
Με τρομάζει και πολύ (το ενδεχόμενο ότι ένα κομμάτι κόσμου δεν είναι σίγουρο ότι θα έχει να πληρώσει φόρους από το Γενάρη και μετά). Θεωρώ όμως ότι από τη στιγμή που θα πάρουμε τη δόση η οικονομία θα αρχίσει να ανακάμπτει , διότι θα φύγει η δραχμική αβεβαιότητα.
Αυτό το τεράστιο παραγωγικό κενό που έχουμε σήμερα θα συρρικνώνεται σιγά σιγά. Έχουμε μια παραγωγική δυναμικότητα, τεράστια ανεργία, αργούν κεφάλαια, υπάρχει ένα παραγωγικό κενό. Το κλείσιμο αυτού του παραγωγικού κενού πιστεύω ότι θα δημιουργήσει την έκπληξη στους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης. Άρα θα υπάρξει ελπίδα, προοπτική για το μέλλον.
Αυτό που κάνουμε τώρα δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια «γέφυρα» για τα παιδιά μας. Μην το ξεχνάτε αυτό. Είναι δυσάρεστα αυτά που κάνουμε τώρα, αλλά είναι μια επένδυση της δικής μας γενιάς για τις επόμενες γενιές, διότι σφάλαμε τα προηγούμενα 10 χρόνια.
Φερθήκαμε με τρόπο μη υπεύθυνο, με τρόπο που δεν συνάδει με μια χώρα που ανήκει σε μια νομισματική ένωση. Αυξήσαμε το μέσο μισθό 100%, όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη αυξήθηκε 50%. Αυξήσαμε τη μέση σύνταξη 80%. Προσλάβαμε παραπάνω 100 χιλιάδες δημοσίους υπαλλήλους. Όλοι φταίμε. Και εγώ φταίω. Κάναμε λάθη. Αυτά τα λάθη όμως η δική μας η γενιά πρέπει να τα διορθώσει για να μην τα φορτώσουμε στις επόμενες.
Για τη δικαστική απόφαση σύμφωνα με την οποία η ΔΕΗ δεν μπορεί να εισπράττει το «χαράτσι» για τα ακίνητα και για την τις περικοπές στους μισθούς των δικαστών:
Μετά το Πρωτοδικείο υπάρχουν και άλλα στάδια. Θα τα εξαντλήσουμε. Θα δούμε τι νομικά εργαλεία έχουμε. Θα εξαντλήσουμε όλο το νομικό οπλοστάσιο. Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι απλώς έχουμε κάνει ένα μικρό βήμα πίσω από τη γκρεμό. Δεν έχουμε ξεφύγει ακόμη από τη διακεκαυμένη ζώνη. Πρέπει, λοιπόν, να προσέχουμε πάρα πολύ.
Θα το πω άλλη μια φορά. Υπάρχει και το πατριωτικό καθήκον του καθενός μας και του κάθε δικαστή. Τους έχω μιλήσει, μέχρι τώρα δεν είχε αποτέλεσμα. Θεωρούν ότι αδικούνται. Τους έδειξα πίνακες , που δείχνουν ότι οι δικαστές – δεν τους αρέσει αυτή η σύγκριση- σε σχέση με όλους τους άλλους λειτουργούς έχουν ωφεληθεί πάρα πολύ από μισθολογικές αυξήσεις. Δεν μπορούμε να κάνουμε διακρίσεις, δυστυχώς. Πρέπει όλοι να κόψουμε μέρος των εισοδημάτων μας, για να έχουμε εισόδημα, για να έχουμε συντάξεις, για να μην καταρρεύσουμε. Αν θέλουμε να πυροβολήσουμε το πόδι μας είμαστε ελεύθεροι να το κάνουμε.
Σε ερώτηση για το ενδεχόμενο φορολογικής αμνηστίας σε όσους έχουν χρήματα στο εξωτερικό:
Δεν πιστεύω στις φορολογικές αμνηστίες. Δεν έχουν δουλέψει μέχρι τώρα πουθενά και δημιουργούν ένα αίσθημα αδικίας. Όταν θα εξαλειφθεί η δραχμική αβεβαιότητα τα χρήματα θα γυρίσουν πίσω. Αυτό είναι το νούμερο ένα θέμα. Και στο παρελθόν είχε δοθεί ένα τέτοιο κίνητρο, δεν ήρθε τίποτε πίσω. Ούτε σε άλλες χώρες ήταν τα αποτελέσματα εντυπωσιακά.
Σε ερώτηση σχετικά με τη συμφωνία με τις ελβετικές αρχές:
Είμαι σε επαφή με τον Ελβετό Υπουργό Οικονομικών, υπάρχει μια ομάδα διαπραγμάτευσης και προσπαθούμε να έχουμε αποτέλεσμα. Δεν θα σας πω πολλά διότι ακόμη έχουμε απόρρητο. Προσπαθούμε όμως με βάση το αυστριακό ή το γερμανικό παράδειγμα να έχουμε και εμείς μια αντίστοιχη συμφωνία με την Ελβετία. Υπάρχει αισιοδοξία ότι θα υπογραφεί μέχρι τέλος του έτους.
Σχετικά με τη λίστα «Λαγκάρντ» :
Την περιμένουμε. Έχω διαβεβαιώσεις από τη Γαλλία. Είχαμε ένα τεχνικό θέμα σε ποιον θα παραδοθεί, το λύσαμε άρα (σήμερα) νομίζω οι υπηρεσίες μας , είπαν πού να σταλεί η λίστα από τη Γαλλία. Δεν θα σας πω πού θα σταλεί, δεσμεύομαι από το απόρρητο. Όταν έρθει η ώρα θα το μάθετε.
Σε ερώτηση για το εάν ερευνάται η, μέχρι σήμερα, λίστα «Λαγκάρντ» :
Φαντάζομαι ότι ερευνάται. Δεν είναι δουλειά του Υπουργού Οικονομικών. Υπάρχουν υπηρεσίες που τα κάνουν αυτά, οικονομικοί εισαγγελείς, το ΣΔΟΕ. Δεν νομίζω ότι ένας Υπουργός Οικονομικών πρέπει να εμπλέκεται σε αυτές τις διαδικασίες.
Σχετικά με το θέμα της επαναγοράς των ομολόγων:
Θα συναντηθούμε ξανά στο Eurogroup στις 13/12 για να αποτιμήσουμε την κατάσταση, εάν έχουμε θετικό ή αρνητικό αποτέλεσμα και για να δούμε τι θα κάνουμε είτε στη μία περίπτωση είτε στην άλλη. Πρέπει να πετύχει η επαναγορά. Ήταν αίτημά μας. Όλα τα κόμματα έλεγαν να μας δώσει το EFSF χρήματα για να κάνουμε επαναγορά. Μας δίνει τώρα το EFSF.
Ερώτηση για το εάν θα μπουν τα ασφαλιστικά ταμεία στην επαναγορά:
Δεν είναι σκόπιμο να πω αυτή τη στιγμή ποιος μπαίνει και ποιος δεν μπαίνει. Αυτό που πρέπει να τονίσω είναι ότι είναι εθελοντική διαδικασία. Το ποιος θα μπει είναι καθαρά δικό του θέμα. Δεν θα δοθεί καμία εντολή τώρα, είναι καθαρά θέμα των ΔΣ (των ασφαλιστικών ταμείων) εάν θέλουν να μπουν. Υπάρχει μια επιχειρηματική απόφαση, μια προσφορά, θα την κρίνουν και θα αποφασίσουν. Επειδή τα ταμεία είναι μέρος της γενικής κυβέρνησης , όσον αφορά το χρέος δεν έχει κάποια σημασία, έχει όμως σημασία για την πίεση της αγοράς. Δεν θέλω να πω περισσότερα. Είμαστε σε μια διαδικασία επαναγοράς πάρα πολύ κρίσιμη, είναι εθελοντική, όποιος θέλει συμμετέχει. Είναι περιορισμένο το ποσό που διαθέτουμε για τη ν επαναγορά αυτή. Προσπαθούμε να μεγιστοποιήσουμε τη συμμετοχή. Έχει μεγάλη σημασία αυτό που λέω.
Για τις τράπεζες και την αντίδραση τραπεζιτών, που για δεύτερη φορά θα υποστούν «κούρεμα».
Γιατί να υποστούν κούρεμα, δεν το καταλαβαίνω αυτό. Γιατί είναι κούρεμα; Στα βιβλία τους τα ομόλογα αυτά είναι γραμμένα σε αρκετά χαμηλές τιμές από την τιμή προσφοράς. Αφήστε να δούμε.
Σχετικά με την αύξηση των αναγκών ανακεφαλαιοποίησης
Οι ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης είναι δεδομένες. Ας πούμε ότι δεν πάει καλά το buy back και ότι δεν συμμετέχουν οι Τράπεζες. Ποιος ξέρει τι θα συμβεί στις 13 Δεκεμβρίου, τι μέτρα θα ληφθούν μετά; Εδώ η δέσμευση για να συμμετάσχει το ΔΝΤ είναι ότι η επαναγορά θα πετύχει. Η αλήθεια είναι ότι για την Ευρώπη δεν έχω αμφιβολία ότι θα κάνει τα αδύνατα δυνατά. Όμως εάν το ΔΝΤ δεν συμμετάσχει, αυτό θα δημιουργήσει φυγόκεντρες δυνάμεις σε ορισμένα κράτη μέλη της Ευρωζώνης. Άρα, να ευχόμαστε να πετύχει. Και να κάνουμε όλοι τα αδύνατα δυνατά για να πετύχει. Είναι μία δύσκολη διαδικασία, δεν είναι εύκολη.
Για τα ξένα funds που δεν θα μπουν στο πρόγραμμα
Δεν θα μπουν. Στη φάση αυτή δεν θα συμβεί τίποτε. Μιλώ προσεκτικά διότι έχουμε να κάνουμε με νομοθεσίες χωρών, Οργανισμοί των οποίων ενδεχομένως συμμετάσχουν. Η συμβουλή που έχουμε πάρει από το Eurogroup είναι ότι οι υπουργοί πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί σε αυτά που λένε για τη διαδικασία αυτή, γι αυτό δεν θα πω πολλά.
Σχετικά με όσα συνέβησαν στο προτελευταίο Eurogroup και αν έσπασε το «ταμπού» του «κουρέματος» του επίσημου ελληνικού χρέους
Το ΔΝΤ βοήθησε την Ελλάδα, με την έννοια ότι «έσπρωξε» προς μία λύση μεγάλης μείωσης του χρέους. Βέβαια, φτάσαμε στο «παρά ένα». Διότι ναι μεν βοήθησε, αλλά είπα στην κυρία Λαγκάρντ κάποια στιγμή στο προ προηγούμενο, «σας ευχαριστώ πολύ για τη βοήθεια αλλά προσέξτε, ενδεχομένως από την πολλή πίεση δεν βλέπω εδώ να είναι έτοιμοι να τη δεχθούν και επομένως κινδυνεύουμε να μην έχουμε απόφαση». Και δυστυχώς δεν είχαμε απόφαση. Στις 5.30 το πρωί έσπασε η συμφωνία. Στο προηγούμενο Eurogroup παραλίγο να γίνει πάλι το ίδιο. Ως Έλληνας υπουργός Οικονομικών είδα τον κίνδυνο πλέον και μίλησα με δραματικούς τόνους, και όχι πια ως Οικονομολόγος. Το ίδιο έκαναν και άλλοι συνάδελφοι, αρκετοί. Είπα ότι αν αυτή τη στιγμή βγούμε από την αίθουσα αυτή χωρίς συμφωνία, σας λέω με όλη την ευθύνη που έχω, ότι η Ελλάδα σε λίγους μήνες δεν θα ανήκει στη Δύση, με την έννοια ότι θα ψάξει να βρει αλλού πόρους. Δεν θα χρεοκοπήσει έτσι, τη στιγμή, μάλιστα, που έχει πετύχει όλα όσα έχουν ζητηθεί. Δεν μπορεί το πρωί να μας δίνετε όλοι συγχαρητήρια για όσα κάναμε, και το βράδυ, , να μην συμφωνούμε μετά από δωδεκάωρη διαδικασία, η οποία πέρασε από 40 κύματα. Στην αρχή φαινόταν ότι είχαμε συμφωνία, μετά έσπασε, ένα κράτος -μέλος πρόβαλε άρνηση διότι δεν ήταν αποδεκτή για αυτούς η λύση, ένα άλλο κράτος-μέλος είπε ότι εμείς είμαστε φτωχότερη χώρα, και δεν δεχόμαστε την επαναφορά των κερδών των Κεντρικών Τραπεζών στην Ελλάδα. Είχαν αρχίσει να μπαίνουν, ας πούμε, εθνικές πολιτικές και στρατηγικές που εμπόδιζαν τη λύση. Τότε είπα «ωραία, αυτό είναι το κόστος της λύσης. Μπορούμε να δούμε το κόστος της μη λύσης και τι θα σημαίνει για την Ελλάδα, για την κοινωνική συνοχή της χώρας, τι θα σημαίνει για την Ευρωζώνη, για τις αγορές που θα ανοίξουν την επομένη το πρωί χωρίς συμφωνία και με δεδηλωμένη την ικανοποίηση των μελών της Ευρωζώνης για το ότι η Ελλάδα έφερε σε πέρας ό,τι έπρεπε για πρώτη φορά. Ότι κάλυψε αυτό το κενό που μας έλεγαν μέσα σε ελάχιστους μήνες». Εκεί, πράγματι, θα ξεχωρίσω τον κ. Γιούνκερ ο οποίος είπε ότι δεν θα βγούμε από την αίθουσα αυτή αν δεν υπάρξει συμφωνία απόψε. Δεν θα τελειώσουμε ποτέ, είπε.
Για το κατά πόσο η διαπραγμάτευση ήταν σκληρή ή όχι και τι θα συνέβαινε αν η Ελλάδα απειλούσε με μονομερή χρεοκοπία
Σχετικά με τη διαπραγμάτευση, όσους στόχους βάλαμε στο τραπέζι τους πετύχαμε: επιμήκυνση, μείωση χρέους, που το παίρνουμε, μείωση επιτοκίων, μείωση χρεολυσίων και «σπρώξιμο» προς το μέλλον, σπρώξιμο προς το μέλλον τόκων. Αυτό για όσους λένε ότι δεν διαπραγματευτήκαμε. Πράγματι με πολύ σκληρούς όρους. Όχι ότι δεν έπρεπε η Ελλάδα να τα κάνει αυτά ούτως ή άλλως. Δεν έπρεπε όμως το πρόγραμμα να είναι τόσο πολύ εμπροσθοβαρές. Εκεί διαφώνησα, αλλά δυστυχώς ενώ στην αρχή ήταν μόνο το IMF, το οποίο ωθούσε προς την κατεύθυνση αυτή, συμπαρέσυρε και την ΕΕ και την ΕΚΤ. Βρήκα δηλαδή ένα τείχος απέναντί μου. Τελικά ήταν όλοι σκληροί.
Ερώτηση: Υπάρχει ο περίφημος φαύλος κύκλος, πιέσεις για περισσότερη λιτότητα, φεύγουν λεφτά από την αγορά, έρχεται ύφεση, η κυβέρνηση λέει ότι είμαστε εκτός στόχων και πάει πάλι για μέτρα. Δεν το καταλαβαίνει η τρόικα αυτό το σχετικά απλό;
Το καταλαβαίνουν. Αυτό ήταν η δική μας επιχειρηματολογία. Η επιχειρηματολογία του ΔΝΤ κυρίως είναι ότι σε όλες τις χώρες συμβαίνει αυτό. Και στην Πορτογαλία που μπήκαν σκληροί στόχοι και στην Ιρλανδία, αρχίζουν και τα πετυχαίνουν και ξαναγυρίζουν στις αγορές. Μας λένε ότι εμείς αποτύχαμε στις διαρθρωτικές αλλαγές και τους λέω ότι η έμφασή τους σε διαρθρωτικές αλλαγές ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. Δεν υπήρξε μνεία για ιδιωτικοποιήσεις στο πρώτο πρόγραμμα. Δεν υπήρξε μνεία για άνοιγμα επαγγελμάτων, περίπου. Τώρα μπήκαν στο τραπέζι αυτά. Άρα, υποτίθεται ότι το κενό που δημιουργείται από τη μείωση της εσωτερικής ζήτησης, θα καλυφθεί από το άνοιγμα των αγορών, από τη μεγαλύτερη εξωστρέφεια και από τη μεγάλη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, που ήδη την πετυχαίνουμε. Επίσης, από τα διαρθρωτικά ταμεία της Κοινότητας που τα χρήματα είναι αρκετά ακόμη, που εμείς για λόγους γνωστούς δεν απορροφούσαμε. Επίσης, μην ξεχνάτε, επί μεγάλο χρονικό διάστημα, η οικονομία δεν ανέκαμπτε και δεν ανακάμπτει διότι υπάρχει φόβος της δραχμής. Με όλη αυτή την κουβέντα, με όλη αυτή την έλλειψη συναίνεσης σε αυτό που κάνουμε. Υπήρχε μία «δραχμοφοβία». Ελπίζω ότι με την εκταμίευση της δόσης αυτή η «δραχμοφοβία» θα φύγει και θα προσελκύσουμε επενδύσεις στο πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων που έχουμε.
Σε μία τέτοια διαπραγμάτευση πρέπει να χαρακτηρίζεσαι από ρεαλισμό και από ευελιξία. Εάν πραγματικά απειλούσαμε ότι θα τα τινάζαμε στον αέρα, θα ήταν σαν να ζωνόμαστε με εκρηκτικά και πηγαίναμε στις Βρυξέλλες, μία ομάδα Ελλήνων «ταλιμπάν» ας πούμε, να εκραγούμε. Θα γινόταν μία ζημιά. Το πολύ- πολύ να κατέρρεε ένα ξενοδοχείο, αλλά αυτό θα ήταν όλο. Η Ελλάδα θα κατέρρεε πλήρως, μην έχετε καμία αμφιβολία ότι την επόμενη μέρα θα κοβόταν η χρηματοδότηση των ελληνικών Τραπεζών, δεν θα υπήρχαν χαράματα στα ATM, δεν θα υπήρχαν τρόφιμα στα ράφια, δεν θα μπορούσαμε να αγοράσουμε καύσιμα από το εξωτερικό, φάρμακα. Νομίζω ότι κανείς εχέφρων δεν θα μπορούσε ποτέ να σκεφτεί κάτι τέτοιο.
Ο αντίλογος είναι αυτό που λέει ο κ. Σόιμπλε στη γερμανική Βουλή ότι η Γερμανία δεν μπορεί να αντέξει μία έξοδο της Ελλάδας γιατί θα ήταν καταστροφή για την Ευρωζώνη, άρα κάπου υπάρχει μία διαπραγματευτική δύναμη δική μας.
Πότε το είπε αυτό ο κ. Σόιμπλε όμως; Όταν εμείς φερθήκαμε υπεύθυνα και κάναμε αυτό που έπρεπε. Το λέει τώρα. Το είπε προχθές στη γερμανική Βουλή, που ήθελε να μας στηρίξει. Δεν συμφωνώ ότι ίσχυε πάντα. Αυτό που θα γινόταν, νομίζω, αν εμείς απειλούσαμε με «αυτοανάφλεξη» είναι ότι θα έβαζαν έναν κλοιό γύρω μας, θα προστάτευαν τις Τράπεζές τους, και θα γινόμασταν «Ιφιγένεια» προς παραδειγματισμό των υπολοίπων χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου. Δηλαδή, με τη θυσία της Ελλάδας η Ευρώπη θα προχωρούσε γρηγορότερα σε μια μορφή ομοσπονδιοποίησης. Με την Ελλάδα, όμως , θύμα και κατεστραμμένη. Εγώ δεν θα το κάνω ποτέ αυτό.
Σχετικά με τους στόχους που έχουν επιτευχθεί
Πετύχαμε τα περισσότερα. Αυτό που δεν πέτυχα είναι να κάνω το πρόγραμμα λιγότερο εμπροσθοβαρές. Εκεί όπως είπα βρήκα τείχος. Θεωρώ ότι πετύχαμε τουλάχιστον το εξής: τους έλεγα ότι δεν διαφωνώ με τους στόχους σας, δηλαδή ο στόχος του μηδενικού πρωτογενούς πλεονάσματος του χρόνου δεν είναι παράλογος, το 1,5% τον επόμενο χρόνο, το 3% και το 4,5 % το 2016 δεν είναι παράλογοι στόχοι. Τα μέτρα όμως που παίρνουμε το 2013 νομίζω ότι είναι υπέρ αρκετά για τους στόχους. Γι αυτό θεωρώ ότι του χρόνου, το 2013, αν όλα πάνε καλά, θα έχουμε θετικό πλεόνασμα και όχι μηδενικό. Μπορούμε να ζήσουμε με βάση τη συμφωνία που έχουμε ένα μέρος από το πλεόνασμα αυτό, να χρησιμοποιηθεί ούτως ώστε τα μέτρα του 2014 να είναι πιο ήπια από αυτά τα οποία προγραμματίζονται σήμερα.
Σχετικά με το αν το θέμα του χρέους θα βρει οριστική λύση μετά τις γερμανικές εκλογές, αν δηλαδή γίνει επίσημο «κούρεμα»
Δεν θέλω να μπω σε κάτι τέτοιο τώρα γιατί αυτή τη στιγμή η γερμανική κυβέρνηση το αρνείται. Άρα εγώ ως υπουργός Οικονομικών δεν μπορώ να εκφράσω επιθυμίες που αφορούν άλλες χώρες.
Η μείωση χρέους είναι πολύ σημαντικός στόχος. Η αλήθεια είναι ότι αυτή η μείωση των 20 μονάδων, από το 144%, που ήταν η τάση με βάση το πώς πηγαίνουμε, στο 124% είναι μία πολύ σημαντική μείωση και ένα πολύ μεγάλο επίτευγμα για την Ελλάδα.
Το πραγματικά θετικό θα είναι όταν αρχίσουμε να πέφτουμε κάτω από το 100%. Όταν βρεθούμε στο μέσο όρο της Ευρωζώνης. Γι αυτό επιμένω πολύ σε αποκρατικοποιήσεις. Η Ελλάδα έχει ένα πολύ μεγάλο «ατού» στα χέρια της. Το έλεγα και πριν, που ήμουν στο ΙΟΒΕ. Έχει πολύ μεγάλη δημόσια περιουσία, ως ποσοστό του ΑΕΠ η αξία της, σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες στην Ευρωζώνη, για ιστορικούς λόγους. Περιβάλλοντας με πλήρη εμπιστοσύνη την ηγεσία του ΤΑΙΠΕΔ, θεωρώ ότι μπορούμε να πετύχουμε πολλά πράγματα εκεί.
Οι τιμές είναι χαμηλές, αλλά είναι χαμηλές και οι τιμές των ομολόγων. Άρα, από ότι φαίνεται, τώρα κερδίζουμε το επιχείρημα, που είχα πει στις προγραμματικές δηλώσεις και συνάντησα αντίδραση από την τρόικα. τώρα η τρόικα δέχεται να χρησιμοποιήσουμε έσοδα από αποκρατικοποιήσεις για να εξοφλήσουμε χρέος. Παλιά δεν το δέχονταν. Αυτό σημαίνει ότι ναι μεν μπορεί να πουλήσουμε φθηνά, αλλά θα αποσύρουμε και χρέος σε χαμηλές τιμές. Άρα είναι μία η άλλη. Γιατί όπως ξέρετε, επειδή η Ελλάδα είναι σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, όλα τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις πρέπει να πάνε για μείωση χρέους.
Σχετικά με τις ρήτρες στο μνημόνιο και αν μπορεί να υπάρξει διαβεβαίωση προς τους πολίτες ότι δεν θα υπάρξουν νέα μέτρα στο 2013
Η ρήτρα είναι συμμετρική. Πετύχαμε και προσθέσαμε ότι αν πάμε καλύτερα από τους στόχους, τότε μπορεί το 2014 να πάρουμε πιο ήπια μέτρα. Αυτό έχει μεγάλη σημασία και για τη συνοχή της κυβέρνησης και των κομμάτων, γιατί ένα από τα κόμματα, το έβαζε και σωστά. Ο κ. Κουβέλης κρατά μία πολύ υπεύθυνη στάση.
Μπορώ να διαβεβαιώσω στο βαθμό, όμως που πετύχουμε τους στόχους μας. Αυτό είναι πολύ βασικό. Εάν δεν κάνουμε αυτά που πρέπει θα υπάρξει πίεση για παραπάνω μέτρα. Αν για παράδειγμα «νερώσουμε το κρασί» μας στη φορολογική μεταρρύθμιση, όπως ξεκινήσαμε τη συζήτηση: «δώσε εκείνο, δώσε το άλλο». Αν, ενώ έχουμε υποσχεθεί τρία δισ. δεν τα πιάσουμε και είναι λιγότερα, βεβαίως τότε θα υπάρξει μεγάλη πίεση.
Για τις περιορισμένες αντοχές της κοινωνίας σε ενδεχόμενα νέα μέτρα
Το καταλαβαίνω. Πρέπει να πετύχουμε. Δεν έχουμε άλλη λύση. Όταν προσπαθούμε, τα καταφέρνουμε. Θα ήθελα να απονείμω τα εύσημα στον πρωθυπουργό. Όταν είδε ότι κινδυνεύαμε να μην πετύχουμε όλες τις προαπαιτούμενες πράξεις γιατί ο ένας υπουργός είχε πρόβλημα με το ένα ζήτημα, άλλος με το άλλο, πήρε το πράγμα επάνω του. Αυτό με χαροποίησε ιδιαίτερα. Η συμβολή του ήταν τεράστια.
Αν είμαστε εκτός στόχων λόγω ύφεσης, τότε το πράγμα αλλάζει. Αν όμως είμαστε εκτός στόχων διότι, όπως πριν, ακόμη και ασήμαντα πράγματα όπως απελευθέρωση αγοράς εκτελωνιστών ή φορτοεκφορτωτών δεν τα κάναμε διότι θέλαμε να προστατεύσουμε ορισμένα συμφέροντα, τότε θα έχουμε πρόβλημα.
Σχετικά με τους άλλους υπουργούς της κυβέρνησης και τη στάση τους
Είναι δουλειά του πρωθυπουργού να κρίνει τους υπουργούς. Προσπαθώ να κάνω τη δουλειά μου αν και ως εκπρόσωπος της χώρας στο Eurogroup έχω αυξημένη ευθύνη. Ο πρόεδρος Μπαρόζο στην τελευταία επίσκεψη που κάναμε με τον πρωθυπουργό μας είπε ότι το Eurogroup, πλέον, έχει αυτονομηθεί. Εάν ο υπουργός Οικονομικών μίας χώρας χάσει την αξιοπιστία του εκεί, δηλαδή άλλα τους λέει και άλλα κάνει, είμαστε χαμένοι. Είπε αν αποφασίσουμε να κάνουμε κάτι τέτοιο καλύτερα να αποχωρήσω.
Σχετικά με ενδεχόμενη αποχώρηση του Υπουργού
Δεν σκοπεύω να φύγω. Θα κάνω αυτό που πρέπει. Όπως ξέρετε δεν είμαι πολιτικός καριέρας. Βρίσκομαι εδώ από πατριωτικό καθήκον και θα κάνω αυτό που πρέπει, αυτό που μου υπαγορεύει η συνείδησή μου και η σωτηρία της χώρας.
Για τις διαρθρωτικές αλλαγές
Οι διαρθρωτικές αλλαγές θα επιφέρουν τεράστια διαφορά στη ζωή του Έλληνα. Έχω πει και στο παρελθόν, και το είπε και ο κ. Σόιμπλε προχθές, ότι η Ελλάδα σε μεγάλο βαθμό έχει περιορισμούς που δεν έχει ούτε η Κούβα, για παράδειγμα τα κλειστά επαγγέλματα, που τώρα αρχίζουμε να ανοίγουμε. Όταν ήρθα στο υπουργείο, πίστευα ότι τα έχουμε ανοίξει. Και όμως, δεν είχαν βγει ακόμη οι πολιτικές αποφάσεις. Τα είχαμε ανοίξει στη θεωρία. Στην πράξη τώρα ανοίγουν. Και ίσως υπάρχουν και άλλα ακόμη και να μην τα έχουμε αντιληφθεί. Δεν με εκπλήσσει αυτή η χώρα. Όποια πέτρα και να σηκώσεις κάποια προστασία του δημοσίου θα υπάρχει από κάτω σε κάποιο συμφέρον. Αυτά πρέπει να τα εξαλείψουμε. Αυτά είναι μέτρα κοινωνικής δικαιοσύνης κυρίως και είναι μέτρα αναπτυξιακά. Για παράδειγμα οι λιμουζίνες των ξενοδοχείων. Για ποιο λόγο μία ομάδα τουριστών που έρχεται από το εξωτερικό να μην μπορεί να πάρει ένα πουλμανάκι ενός ξενοδοχείου και να κάνει μία περιοδεία; Ίσως αυτό στον κόσμο δεν ακούγεται ως τρομερό, αλλά ας πούμε και για το καμποτάζ που άνοιξε. Δεν μπορούσαν κρουαζιερόπλοια με ξένη σημαία να κάνουν αυτό που λέμε «home porting», δηλαδή να ξεκινούν από ελληνικά λιμάνια και να καταλήγουν σε αυτά. Αυτό σήμαινε απώλεια 0,5% του ΑΕΠ το χρόνο. Ξέρετε τώρα πόσες μεγάλες εταιρείες έρχονται και ζητούν να επενδύσουν στα λιμάνια μας, να κάνουν «home porting», να ξεκινήσουν από τη Ρόδο, από την Κρήτη. Αυτό κατά την άποψή μου ήταν το άκρον άωτον του παραλογισμού. Άλλο παράδειγμα είναι τα φορτηγά, που είχε τεράστια επίπτωση στο κόστος μεταφοράς όταν επί 40 χρόνια από τη δικτατορία και πριν μέχρι σήμερα, οι άδειες των φορτηγών δημοσίας χρήσεως ήταν περιορισμένες. Σε μία περίοδο που ο αριθμός των φορτηγών δημοσίας χρήσεως ήταν σταθερός και το ΑΕΠ ανέβηκε 200%, φανταστείτε τι σημαίνει για την ανταγωνιστικότητα το κόστος μεταφοράς.
Σχετικά με τις απολύσεις στο Δημόσιο
Θα πρέπει να γίνει αξιολόγηση. Αν από αυτή προκύψει ότι κάποιος δεν πρέπει να συνεχίσει να είναι δημόσιος υπάλληλος θα πρέπει να απολυθεί. Αυτό πρέπει να ξεκινήσει μέσα στο 2013 και βεβαίως πάντα με κριτήρια. Έχουμε συμφωνήσει πράγματι σε ορισμένα νούμερα. Πιστεύω ότι θα γίνει στο 2013. Αφορά σε φορείς που θα κλείσουν, επίορκους, ανθρώπους που δεν είναι σε θέση να φέρουν σε πέρας το καθήκον του δημοσίου υπαλλήλου. Ασφαλώς δεν θα τους εγκαταλείψουμε. Θα πάρουν κάποια στιγμή τη σύνταξή τους, και στη διάρκεια της διαθεσιμότητας, θα παίρνουν έναν σημαντικό μισθό, το 75% του μισθού τους.
Σχετικά με όσα ξοδεύει το ελληνικό κράτος
Έχουμε ιδέα, τουλάχιστον καλύτερη από πριν. Η Taske Force θεωρεί αυτή τη στιγμή ότι το ΓΛΚ θεωρείται από τα καλύτερα στην Ευρώπη. Επίσης με το πολυνομοσχέδιο, θα έχουμε ένα σύστημα έγκαιρής προειδοποίησης. Αυτό πιστεύω θα κάνει πολύ καλό. Κάθε μήνα πια θα παρακολουθούμε τις δαπάνες όλων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης. Ένα παράδειγμα που παρά λίγο να τινάξει τη συμφωνία στον αέρα: στο τέλος της συμφωνίας με ενημέρωσαν από το ΓΛΚ ότι το έλλειμμα από τον ΕΟΠΥΥ είναι ένα δισ. παραπάνω. Παρότι είμαι ψύχραιμος και νηφάλιος και αισιόδοξος σκέφτηκα ότι τελικά σε αυτή τη χώρα οι δυσάρεστες εκπλήξεις δεν τελειώνουν ποτέ. Αν όμως είχαμε ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης, θα γνωρίζαμε για τον ΕΟΠΥΥ.
Στη Βουλή, στο πολυνομοσχέδιο, την πρώτη φορά προσπάθησα να κάνω το αυτονόητο. Να βάλω στον ΕΟΠΥΥ τα Ταμεία των τραπεζοϋπαλλήλων που είχαν ήδη μπει, αλλά ξαναβγήκαν με ένα γνωστό ελληνικό τρόπο. Για το Ταμείο των Δημοσιογράφων μου έκανε εντύπωση ότι, κόμματα που θέλουν να λένε ότι είναι στην Αριστερά αντέδρασαν. Εκεί είπα ότι δεν μπορεί να υπάρχει υγεία δύο ταχυτήτων για πατρικίους και πληβείους. Ορισμένα πράγματα πρέπει να τα φτάσουμε μέχρι το τέλος, έστω και αν είναι δυσάρεστα. Προσωπικά έχω χάσει πολλούς φίλους στη διαδικασία αυτή. Νομίζω όμως ότι τελικά το συμφέρον της χώρας είναι πάνω από όλα.
Σε ερώτηση για τον κόσμο που δεν «βγαίνει» οικονομικά και το φόβο της δραχμής:
Δεν ξέρουν πραγματικά τι είναι η δραχμή. Έχει δειλιάσει ο πολιτικός κόσμος να εξηγήσει στον κόσμο τι σημαίνει δραχμή. Τι σημαίνει δραχμή: Δεν είναι μόνο το έλλειμμα του προϋπολογισμού που πρέπει να καλυφθεί - ας πούμε ότι εάν πάμε στη δραχμή θα τυπώσουμε δραχμές και θα πληρώσουμε τους δημοσίου υπαλλήλους. Υπάρχει και το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, η χώρα δηλαδή παράγει πολύ λιγότερο από ό,τι δαπανά και δυστυχώς δεν παράγει βασικά αγαθά. Δεν παράγει πρωτογενή φάρμακα, παράγει γενόσημα. Εισάγει ακόμη και τρόφιμα. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα έχουμε βασικά αγαθά να καταναλώσουμε, που σημαίνει ότι θα έχουμε χάος . Αν πάμε στη δραχμή και χρεοκοπημένοι θα σταματήσει η χρηματοδότηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος από την Ευρωζώνη. Δεν θα υπάρχουν χρήματα στα ΑΤΜ. Συγνώμη που τα διεκτραγωδώ, αλλά αυτό που έγινε στην Αργεντινή η οποία είχε το ¼ του χρέους που έχουμε σήμερα, θα είναι ένα «παιδικό πάρτι» μπροστά σε αυτό που θα γίνει εάν η Ελλάδα πάει στη δραχμή. Θα έχουμε μαφίες.
Πράγματι έχουμε κάνει μια περικοπή εισοδημάτων για να μπορέσουμε να έχουμε εισοδήματα, για να μπορέσουμε να διατηρήσουμε το υπόλοιπο των εισοδημάτων, των συντάξεών μας και να ζούμε μια ζωή – βέβαια πιο περιορισμένη από τη ζωή που ζούσαμε μέχρι σήμερα. Ο κόσμος έχει δίκιο σε ένα πράγμα. Πέφτουν οι μισθοί, αλλά δεν πέφτουν οι τιμές. Θα δώσουμε πολύ μεγάλη έμφαση σε αυτό. Το ότι δεν πέφτουν οι τιμές οφείλεται στους άπειρους περιορισμούς που το Δημόσιο επιβάλλει στον ανταγωνισμό –αυτούς τώρα τους αφαιρούμε όλους. Υπάρχουν όμως και ολιγοπωλιακές καταστάσεις ακόμη και σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, ενδο-ομιλλικές συναλλαγές και τα κοιτάζουμε και αυτά.
Ο πληθωρισμός φέτος είναι πολύ χαμηλότερος από την Ευρωζώνη, του χρόνου θα είναι μηδενικός ή και αρνητικός. Έπρεπε να γίνει εδώ και πολύ καιρό αυτό. Η Ιρλανδία για παράδειγμα, όταν είχε την ύφεση που είχε η Ελλάδα οι τιμές έπεσαν 6%. Στην Ελλάδα μέχρι και φέτος οι τιμές ανεβαίνουν. Είναι παράλογο αυτό. Αυτό δείχνει τους άπειρους περιορισμούς στον ανταγωνισμό που έχει η χώρα μας.
Δεν έχουμε μιλήσει με ειλικρίνεια στον κόσμο. Η πολιτική οικονομία της μεταπολίτευσης προστάτευσε συμφέροντα. Την ημέρα του πολυνομοσχεδίου, που μόνος μου υπερασπίστηκα – όπως μόνος με τον Πρωθυπουργό υπερασπιστήκαμε το νομοσχέδιο για τις αποκρατικοποιήσεις – έρχονταν βουλευτές όλων των κομμάτων και μου έδιναν τροπολογίες. Άλλος για τους δικαστές, άλλος για τα σώματα ασφαλείας, άλλος για τους ιερείς, άλλος για τους δασκάλους, άλλος για τους αναπήρους. Και λέω «Χριστέ μου, τι είναι εδώ μέσα;». Λοιπόν, πρέπει να αλλάξουμε.
Ναι μεν έχω μεγάλη δυσκολία, όπως σας είπα, έχω δύο τρόικες, μια εσωτερικού και μία του εξωτερικού, όμως αυτή η διαδικασία συνεργασίας κομμάτων είναι τρομακτικά εξυγιαντική. Μπορεί να με βρίζουν – το ξέρω, διαβάζω κάθε μέρα εφημερίδες – κύκλοι στην Ιπποκράτους, στην Κουμουνδούρου, στην Αγ. Κωνσταντίνου, λένε τα μύρια όσα εναντίον μου. Πιστέψτε με, όμως, κάνω το καλύτερο που μπορώ να κάνω για να συμβιβάσω τα ασυμβίβαστα. Η διαδικασία αυτής της συναίνεσης και της σύγκλισης είναι πάρα πολύ σημαντική. Παρά την ένταση που υπάρχει στις συναντήσεις μας με τους πολιτικούς αρχηγούς, τελικά τα βρίσκουμε και σε κλίμα καλής συνεργασίας – και με αρκετό χιούμορ- πετύχαμε να είμαστε σήμερα εδώ και η Ελλάδα να έχει πετύχει όλους, μα όλους τους στόχους της διαπραγμάτευσης, εκτός από έναν, αυτό που είπα και πριν, ότι το πρόγραμμα είναι αρκετά εμπροσθοβαρές. Αυτό είναι μάλλον μια αποτυχία, ενώ είχαμε αρκετά μεγάλες επιτυχίες στα υπόλοιπα «μέτωπα».
Σε ερώτηση για το τι θα έλεγε στον Αλέξη Τσίπρα:
Θα του έλεγα ότι θα ήταν ευχής έργον να μιλήσει ρεαλιστικά στον κόσμο. Είδα προχθές στο συνέδριο ορισμένα θετικά στοιχεία. Για παράδειγμα ο φίλος μου ο Ευκλείδης Τσακαλώτος πήρε αρκετές ψήφους, που είναι μια φωνή λογικής. Θέλω να πιστεύω ότι αρχίζει να επικρατεί κάποια φωνή λογικής . Εύχομαι να φτάσει μέχρι τέλους. Θα κάνει πάρα πολύ καλό στην πατρίδα ο κ. Τσίπρας εάν το κάνει αυτό. Στη χώρα αυτή έχουμε υποφέρει πάρα πολύ από το λαϊκισμό και από τη διγλωσσία των πολιτικών. Εγώ θα μιλάω πάντα τη γλώσσα της αλήθειας όσο και να μου κοστίζει σε πολιτικές φιλίες και ανθρώπινες φιλίες αυτό.
Σε ερώτηση για την ανεργία και τους φόβους που εκφράζονται ότι θα φτάσει 30% :
Αν δεν πετύχει το πρόγραμμα το φοβάμαι. Θεωρώ ότι τα πράγματα θα πάνε αρκετά καλά και ότι από τα Χριστούγεννα και μετά, με την εκταμίευση θα αρχίσουν η ένταση και ο φόβος να φεύγουν. Η ανακεφαλαίωση των τραπεζών θα φέρει κατ’ αρχήν χρήματα στην αγορά, θα φτιάξει τα κεφάλαια των τραπεζών, ο κόσμος θα αισθανθεί μεγαλύτερη σιγουριά, θα αρχίσει να φέρνει καταθέσεις πίσω – δεν λέω από το εξωτερικό, αυτό ίσως καθυστερήσει – από τα μαξιλάρια, τα στρώματα, από τους τοίχους, από τις κουζίνες και τους φούρνους όπου είναι χωμένες. Υπάρχει ακόμη μεγάλες ποσότητες καταθέσεων εκεί. Επίσης, θα έρθουν τώρα το Δεκέμβριο 10,6 δισ. ευρώ για τον προϋπολογισμός και τις ληξιπρόθεσμες οφειλές. Το πρώτο τρίμηνο του 2013 θα έρθουν άλλα 10 δισ. και θα πάρουμε και άλλα 10 δισ. από το EFSF για άλλους λόγους. Μην ξεχνάμε έχουμε και το ΕΣΠΑ μπροστά μας. Η διαπραγμάτευση για το ΈΣΠΑ – διότι ήταν ένα πολύ βασικό στοιχείο οι συνέργειες των δύο διαπραγματεύσεων - ήταν ένα από τα στοιχεία που μας έλυσαν το πρόβλημα στο προηγούμενο Eurogroup. Στην ανάλυση βιωσιμότητας χρέους το ΔΝΤ είχε κάνει υπόθεση ότι θα πάρουμε 11,5 δισ. ευρώ. Εκεί λοιπόν, όταν μίλησε με τον Πρωθυπουργό μου είπε «Γιάννη, λάβε υπόψη σου ότι ο Ρομπάι μου είπε ότι θα πάρουμε τουλάχιστον τόσα», δηλαδή αρκετά παραπάνω από αυτά. Το ανέφερα εκεί, το επιβεβαίωσε ο Όλι Ρεν. Αυτό λοιπόν μας έβγαλε από μια δύσκολη θέση. Θα έρθουν λοιπόν και χρήματα ΈΣΠΑ. Μην ξεχνάτε, επίσης, ότι υπογράψαμε συμφωνία εγώ και ο Υπουργός Ανάπτυξης, Κωστής Χατζηδάκης με την ΕΤΕπ, η οποία δεσμεύτηκε ότι μέχρι το τέλος του έτους θα μπουν περίπου 1 δισ. ευρώ για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, για οδικούς άξονες και για μεγάλα έργα, κυρίως στην ενέργεια αλλά και αλλού. Αυτά είναι φρέσκο χρήμα.
Σχετικά με το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων:
Είμαστε πλέον μπαρουτοκαπνισμένοι. Δεν θα φοβηθούμε συμφέροντα. Εδώ φτάσαμε να έχουμε βάλει το κεφάλι μας στον τροβά. Ούτε αυτοί που τρέχουν το ΤΑΙΠΕΔ ούτε η κυβέρνηση, ούτε ο Πρωθυπουργός φοβόμαστε κανενός είδους συμφέρον.
Το δηλώνω αυτό ευθαρσώς. Δεν φοβάμαι τίποτε, είμαι πεντακάθαρος. Θα φέρω τα πράγματα εκεί που πρέπει να τα φέρω ως Υπουργός Οικονομικών. Έχω την απόλυση στήριξη του Πρωθυπουργού σε αυτό και των αρχηγών των δύο κομμάτων.
Σε ερώτηση εάν πρέπει να υπάρχει εποπτεία από την τρόικα στις τράπεζες:
Η εποπτεία από μόνη της δεν οδηγεί σε αφελληνισμό. Η εποπτεία θα γίνει μέσα από Επιτρόπους, οι οποίοι θα είναι και Έλληνες. Υπήρχαν και τώρα, βέβαια, Έλληνες Επίτροποι, αλλά δεν έκαναν τίποτε στην ουσία. Τώρα είναι αναγκασμένοι να κάνουν γιατί ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι. Ξέρω ότι υπήρξαν διάφορες αντιδράσεις για το θέμα των Επιτρόπων, πιστεύω όμως ότι θα λειτουργήσουν εξυγιαντικά στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Επίσης, με την ανακεφαλαιοποίηση δίνουμε κίνηση στους μετόχους των τραπεζών.
Δεν πιστεύει κανείς ότι οι τράπεζες θα ξαναγίνουν κρατικές. Μην ξεχνάτε ότι και στη Βρετανία για ένα διάστημα, το 70% των τραπεζών μετά τη μεγάλη κρίση ήταν θεωρητικά κρατικό, αλλά μετά το Δημόσιο πούλησε τις μετοχές του. Ακόμη έχει σε πολλά τράπεζες πλειοψηφία το βρετανικό Δημόσιο. Και στην Αμερική οι τράπεζες έγιναν κρατικές για ένα διάστημα και κατόπιν το αμερικανικό Δημόσιο τις πούλησε με ένα μικρό κέρδος – δεν έχασε πάντως. Αν πάνε καλά, έτσι θα γίνει και εδώ.
Σχετικά με τη συμπεριφορά της επιχειρηματικής τάξης στην κρίση:
Δεν είμαι ευχαριστημένος. Δεν μου άρεσε καθόλου ότι άνθρωποι που ανήκουν στην ελίτ έβγαλαν τα λεφτά τους έξω. Το καταδικάζω, δεν θα το έκανα ποτέ. Η κόρη μου ζει στο εξωτερικό και πριν ακόμη γίνω Υπουργός μου ζήτησε με τον σύζυγό της να αγοράσουν σπίτι. Τους είπα δεν είναι δυνατόν τώρα να φύγουν λεφτά από την Ελλάδα για οποιοδήποτε σκοπό, για να αγοραστεί ένα σπίτι σε μια ξένη χώρα, θα περιμένετε, θα μένετε σε νοίκι μέχρι να ξεπεράσουμε την κρίση.
Πολλοί Ιρλανδοί, από ότι μου είπε ένας Ιρλανδός πολιτικός, έφεραν χρήματα στην Ιρλανδία με την κρίση. Θα ήθελα να γίνει αυτό στην Ελλάδα τώρα. Επενδύοντας στη χώρα μας, Έλληνες που έχουν βγάλει τα λεφτά τους έξω, να τα φέρουν πίσω, δίνοντας μια ψήφος εμπιστοσύνης σε αυτό που κάνει η χώρα.
Όταν η κρίση είχε κορυφωθεί πριν από μερικούς μήνες και όλοι θεωρούσαν ότι η χώρα θα πάει στη δραχμή, μου έλεγαν ξένοι αναλυτές «γιατί όλοι οι Έλληνες δεν βγάζουν τα χρήματά τους έξω;» και τους απαντούσα ότι υπάρχει αυτός ακριβώς ο πατριωτισμός . Και κυρίως ήταν οι μικροκαταθέτες που κράτησαν τα χρήματά τους στην Ελλάδα. Αυτούς προσπαθούμε να σώσουμε τώρα με τις παρεμβάσεις που κάνουμε στο τραπεζικό σύστημα.
Δεν έχει φύγει ακόμη ο φόβος της δραχμής, αλλά πιστεύω ότι φεύγει τώρα με ταχύτατο ρυθμό. Αν όλα πάνε καλά στο τέλος Δεκεμβρίου θα έχει φύγει σχεδόν τελείως.
Ξέρω ότι υπήρχε μια γερμανική ελίτ – υπάρχει ακόμη – που πίεζε και μέσω ενός γνωστού Ινστιτούτου, ότι η Ελλάδα πρέπει να πάει στη δραχμή . Δεν το κάνουν πια, τέλειωσε αυτή η ιστορία. Η Ελλάδα με το σπαθί της κέρδισε αυτή τη μάχη. Κάνω έκκληση, αυτό πρέπει να το διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού. Καμία σημασία δεν έχει ο οποιοσδήποτε Στουρνάρας, είμαστε αναλώσιμοι όλοι. Αλλά αυτή την αξιοπιστία που κερδίσαμε με το σπαθί μας, τα τρία κόμματα που συγκυβερνούν τους τελευταίους μήνες πρέπει να την διαφυλάξουμε. Δεν φαντάζεστε πόσο χάρηκα ότι στο ECOFIN, που δεν ήταν η Ελλάδα στην ατζέντα, ήρθαν ακόμη και εκπρόσωποι Υπουργοί χωρών που φέρθηκαν εχθρικά στη χώρα μας, και είπαν «πραγματικά δεν πιστεύαμε ότι θα τα καταφέρετε». Σε αυτό δεν πρόκειται να κάνω πίσω ή να κάνω πράγματα που θα μειώσουν την αξιοπιστία μας με τίποτε. Καλύτερα να μην ξαναγυρίσω στο Eurogroup.
Σε ερώτηση για το εσωτερικό μέτωπο:
Όχι, δεν φοβάμαι ( ότι θα χάσουμε το εσωτερικό μέτωπο). Πιστεύω πάρα πολύ στην ιστορία και η ιστορία λέει ότι σε πολύ μεγάλο ποσοστό και με πολύ μεγάλη πιθανότητα τα πράγματα εξελίσσονται ορθολογικά . Η ορθολογική εξέλιξη των πραγμάτων είναι αυτό που κάνουμε τώρα. Δεν έχετε δει απελπισία σε άλλες χώρες που έχουν χρεοκοπήσει. Αυτό που θα ζητήσει από το πολιτικό σύστημα – τουλάχιστον από τα τρία κόμματα – είναι να βγουν και να εξηγήσουν στον κόσμο τι πετύχαμε μέχρι τώρα. Είναι η αρχή. Έχουμε πολύ ανηφορικό δρόμο μπροστά μας. Δεν πρέπει να διακυβεύσουμε την επιτυχία. Πραγματικά η προσπάθεια είναι μεγάλη. Απλά γυρίσαμε τον κάβο. Δεν έχουμε φύγει από τη φουρτούνα ακόμη. Πρέπει αυτό να το καταλάβουμε. Ο δρόμος είναι μακρύς και δύσκολος. Δεν βοηθούν δηλώσεις ότι «θα καταψηφίσω, θα κάνω» . Τι θα καταψηφίσουμε δηλαδή; Αν καταψηφίσουμε και πέσει η κυβέρνηση, τι είναι το επόμενο βήμα μετά; Γι αυτό ας καθίσουμε στο τραπέζι με πνεύμα καλής συνεργασίας να κάνουμε το καλύτερο δυνατό. Αν εγώ δεν τους αρέσω – γιατί βλέπω δυσαρέσκεια από ορισμένους –, σας είπα, δεν είμαι πολιτικός, είμαι εδώ από πατριωτικό καθήκον, το μοναστήρι να είναι καλά. Έχω πάει σε πολλά μοναστήρια στη ζωή μου, δεν διστάζω να ξαναπάω. Είναι ενδιαφέρουσα η πολιτική, αλλά στόχος μου τώρα είναι να σώσουμε τη χώρα. Από κει και πέρα, στο μέλλον βλέπουμε…
Ερώτηση για συμβάν που έχει μείνει χαραγμένο στη μνήμη κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων :
Την ημέρα που είπα στη Βουλή ότι θα πάρουμε την επιμήκυνση. Με πήρε η γραμματέας μου και μου είπε ότι με θέλει επειγόντως ο κ. Σόιμπλε. Τον πήρα πίσω. «Γιάννη, γιατί το έκανες αυτό», με ρώτησε, «έπρεπε να το πούμε μαζί. Υπάρχει και η γερμανική Βουλή». Μου είπε πρόσεχε γιατί αυτό που έκανες ήταν πολύ επικίνδυνο. Στεναχωρήθηκα, βέβαια, γιατί η συζήτηση είχε και άλλα θέματα και κράτησε πολύ ώρα. Μετά από αυτό πήγα στη συζήτηση με τους πολιτικούς αρχηγούς. Είχα ένα άλλο κλίμα, μια άλλη κατεύθυνση. «Δεν μου αρέσει το ένα, δεν μου αρέσει το άλλο». Εκεί- παρότι αισθάνομαι μεγάλη δύναμη μέσα μου - ένιωσα ότι έφτασα στα όριά μ ου. Εκεί κατάλαβα τι σημαίνει να είσαι στη μέση. Από τη μία να σε τραβάει ο ένας και από την άλλη ο άλλος. Εκεί χρειάζεται δύναμη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου