Το κυνήγι για καλές αποδόσεις που υπόσχονται οι βραχυπρόθεσµες ενοικιάσεις κατοικιών µέσω Airbnb έχει µετατρέψει σε τουριστικά γκέτο ολόκληρες περιοχές της χώρας, µε τα παραδοσιακά, µακροχρόνια ενοικιαστήρια να τείνουν να µετατραπούν σε είδος υπό εξαφάνιση.
Σύµφωνα µε µελέτη που πραγµατοποίησε η Grant Thornton για λογαριασµό του Ξενοδοχειακού Επιµελητηρίου της Ελλάδος (ΞΕΕ), η οικονοµία του διαµοιρασµού, δηλαδή η ενοικίαση σπιτιών µέσω ιστοσελίδων, µε επικρατέστερη, βάσει µεριδίου αγοράς, αυτήν της εταιρείας Airbnb, απέφερε το 2018 έσοδα 1,9 δισ. ευρώ στους παίκτες της συγκεκριµένης αγοράς, ιδιοκτήτες και εταιρείες διαχείρισης ακινήτων που ενοικιάζονται βραχυπρόθεσµα.
Μάλιστα, σε σχέση µε το 2017, πέρυσι ο τζίρος από τις βραχυχρόνιες µισθώσεις ενισχύθηκε κατά 25%, γεγονός που σηµαίνει ότι αυξήθηκε σηµαντικά ο αριθµός των κατοικιών που µπήκε στο «σύστηµα» Airbnb. Σηµαντικές οι επιπτώσεις Παρότι το Airbnb έβγαλε από το αδιέξοδο ιδιοκτήτες κενών και αναξιοποίητων ακινήτων, έχει προκαλέσει πονοκέφαλο σε όσους αναζητούν στέγη, σε οικονοµικά αδύναµες οµάδες, ενώ έχει επιφέρει επιπτώσεις στον ξενοδοχειακό κλάδο, αλλά και γενικότερα στην οικονοµία.
Ειδικότερα, βάσει της µελέτης του ΞΕΕ, υπολογίζεται ότι µόνο στον ∆ήµο Αθήνας κάθε σπίτι που αναρτάται σε πλατφόρµα βραχυπρόθεσµων µισθώσεων, στερεί δύο ακίνητα στις µακροχρόνιες ενοικιάσεις, οδηγώντας τις τιµές σε αύξηση κατά 9,3%. Στο σύνολο της χώρας τα σπίτια που δεν ενοικιάζονται µέσω Airbnb έχουν µειωθεί δραµατικά, ενώ στα δηµοφιλή τουριστικά νησιά, όπως τα Χανιά, η Ρόδος και η Κέρκυρα, ο αριθµός των ακινήτων που ενοικιάζονται µακροχρόνια είναι µόλις ένα κλάσµα αυτών που µισθώνονται βραχυχρόνια. Ενδεικτικά, στα Χανιά διατίθενται µέσω Airbnb 4.337 σπίτια, ενώ όσα ενοικιάζονται µακροχρόνια ξεπερνούν ελαφρώς τα 210.
Στο νησί των Ιπποτών ενοικιάζονται βραχυπρόθεσµα περίπου 1.500 σπίτια σε τιµές περίπου 19 ευρώ ανά τ.µ., µε τον αριθµό των παραδοσιακών ενοικιαστηρίων να µην ξεπερνά τα 100. Με άλλα λόγια, σε κορυφαίους τουριστικούς προορισµούς το 95% των ακινήτων ενοικιάζεται µέσω Airbnb, ενώ η αναλογία των τιµών µεταξύ βραχυχρόνιας και µακροχρόνιας µίσθωσης αγγίζει το πέντε προς ένα.
Για να γίνει αντιληπτό το µέγεθος αυτό, στα Πετράλωνα ένα σπίτι µέσω Airbnb ενοικιάζεται προς περίπου 21 ευρώ ανά τ.µ., µε την τιµή για τα λιγοστά σπίτια που ενοικιάζονται παραδοσιακά να µειώνεται σε 8 ευρώ ανά τ.µ. Υπολογίζεται ακόµη ότι µια αύξηση του µεγέθους της οικονοµίας διαµοιρασµού κατά 1% προκαλεί µια αύξηση στην τιµή ενοικίασης των ακινήτων µακροχρόνιας µίσθωσης κατά 0,34% (ανά τ.µ.). Ως αποτέλεσµα, η αύξηση κατά 25% του µεγέθους της οικονοµίας διαµοιρασµού το 2018 αύξησε τις τιµές των ενοικίων µακροχρόνιας µίσθωσης κατά 8,7%. Εύλογα, όπως αναφέρει η µελέτη του ΞΕΕ, η ανισορροπία µεταξύ παραδοσιακών ενοικιαστηρίων και βραχυπρόθεσµων µισθώσεων επιβαρύνει τις οικονοµικά αδύναµες οµάδες.
airbnb2.jpg
Οι βραχυχρόνιες µισθώσεις δηµιουργούν «τρύπα» και στα δηµόσια έσοδα. Σύµφωνα µε τη µελέτη, οι καθαρές απώλειες προκύπτουν από τα δηµόσια έσοδα που χάνονται από τον ξενοδοχειακό κλάδο, µειωµένες κατά το εκτιµώµενο φορολογικό έσοδο που δηµιουργεί η οικονοµία διαµοιρασµού. Και αυτό δεδοµένου ότι η φορολογία των ξενοδοχείων είναι σαφώς µεγαλύτερη από εκείνη των βραχυχρόνιων µισθώσεων, γεγονός που σηµαίνει ότι στερούνται πόροι από κοινωνικές πολιτικές.
Το ΞΕΕ τοποθετεί σωρευτικά, για τα έτη 2016, 2017 και 2018, σε 300 εκατ. ευρώ την απώλεια δηµοσίων εσόδων, ενώ κατά την ίδια τριετία χάθηκαν 36.560 θέσεις εργασίας. Πάντως, όπως αναφέρει στο «Εθνος» ο πρώην πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Εκτιµητικής (ΕΛΙΕ) και επιστηµονικός σύµβουλος της SOLUP Property Solutions, Μπάµπης Χαραλαµπόπουλος, οι βραχυπρόθεσµες µισθώσεις εµφανίζουν χαρακτηριστικά «φούσκας». «Εκτιµούµε ότι οι µισθώσεις µέσω Airbnb, που έχουν εκτοξεύσει τα ενοίκια, θα υποχωρήσουν» σηµειώνει.
Σύµφωνα µε τη µελέτη, στο εξωτερικό οι παρεµβάσεις που έχουν υιοθετηθεί στηρίζονται στη δηµιουργία προδιαγραφών λειτουργίας των ακινήτων-καταλυµάτων, στην επιβολή ορίου στις διανυκτερεύσεις και στη διαµόρφωση συγκεκριµένων υποχρεώσεων που πρέπει να ακολουθούν οι ιδιοκτήτες. Στις υπόλοιπες χώρες έχει δηµιουργηθεί ειδικό µητρώο, όπου εγγράφονται τα ακίνητα και καταχωρίζονται οι τεχνικές και λειτουργικές προδιαγραφές τους, επιβάλλεται όριο στις ηµέρες µίσθωσης και καθορίζεται ο µέγιστος αριθµός ακινήτων ανά ιδιοκτήτη προς διάθεση, ενώ οι κάτοικοι προστατεύονται µέσω κανόνων και οδηγιών κοινωνικής συµπεριφοράς.
Πηγή: https://www.ethnos.gr/