Αυξήθηκε ο τζίρος στο εμπόριο, αλλά όχι για όλους

Αυξήθηκε ο τζίρος στο εμπόριο, αλλά όχι για όλους

ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΑΝΙΦΑΒΑ

• 

Ο τζίρος στο εμπόριο αυξάνεται, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η μεγαλύτερη «πίτα» κατανέμεται ομοιόμορφα μεταξύ «μικρών και «μεγάλων», καθώς το άνοιγμα της ψαλίδας γίνεται ολοένα και μεγαλύτερο προς όφελος των δεύτερων. Η μεγάλη αυτή αλλαγή που συντελείται τα τελευταία χρόνια στο εμπόριο με την κυριαρχία αλυσίδων και πολυκαταστημάτων επιβεβαιώνεται από την ετήσια έκθεση για το εμπόριο που παρουσίασε, χθες, η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ).

ΕΤΙΚΕΤΕΣ:

Ο τζίρος στο εμπόριο αυξάνεται, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι παίρνουν όλοι κομμάτι ή έστω όλοι το ιδίου μεγέθους κομμάτι από αυτή την «πίτα». Το ολοένα και μεγαλύτερο «άνοιγμα» της ψαλίδας ανάμεσα σε «μικρούς» και «μεγάλους» στον κλάδο του εμπορίου, που συντελείται τα τελευταία χρόνια, ήρθε να επιβεβαιώσει η ετήσια έκθεση ελληνικού εμπορίου 2018 που παρουσίασε, χθες, η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ).

Ειδικότερα, σύμφωνα με τους ενοποιημένους ισολογισμούς 3.008 εμπορικών ανώνυμων εταιρειών (Α.Ε.) και εταιρειών περιορισμένης ευθύνης (ΕΠΕ) για την οικονομική χρήση 2017 που διαθέτει η Icap, το 2017 ο κύκλος εργασιών τους ενισχύθηκε κατά 7,9% σε σύγκριση με το 2016, ενώ τα καθαρά κέρδη ενισχύθηκαν κατά 8,5% και τα λειτουργικά τους κατά 11,7%. Τα μεικτά κέρδη τους αυξήθηκαν κατά 3,9% το 2017 σε σύγκριση με το 2016, ενώ ήταν η τρίτη χρονιά που σημείωσαν ανοδική πορεία. Επιπλέον, επτά στις δέκα Α.Ε. και ΕΠΕ στον κλάδο του εμπορίου εμφάνισαν είτε αύξηση είτε διατήρηση του κύκλου εργασιών τους στα ίδια επίπεδα με το 2016, ενώ πέντε στις δέκα κατέγραψαν αύξηση των κερδών τους. Η βελτίωση της ρευστότητας των μεγάλων εμπορικών επιχειρήσεων είχε ως συνέπεια τη μείωση κατά 9% των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεών τους, σε σημαντικό βαθμό, επειδή λόγω της βελτίωσης της οικονομικής τους κατάστασης πέτυχαν αναδιάρθρωση αυτών και μετατροπή τους σε μακροπρόθεσμες. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι οι μακροπρόθεσμες τραπεζικές υποχρεώσεις αυξήθηκαν κατά 37,7% σε σύγκριση με το 2016. Ειδικά οι πωλήσεις των Α.Ε. και ΕΠΕ που δραστηριοποιούνται στο λιανικό εμπόριο ενισχύθηκαν κατά 6,6% το 2017 σε σύγκριση με το 2016, ενώ τα μεικτά κέρδη τους αυξήθηκαν κατά 3,9%.

Θα πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι ο κύκλος εργασιών συνολικά στο λιανεμπόριο αυξήθηκε, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), το 2017 σε σύγκριση με το 2016 κατά 1,8% και ο όγκος πωλήσεων κατά 1,2%, ενώ στο 10μηνο του 2018 η αύξηση ήταν 2,1% και 1,4% αντιστοίχως.

Τι συμβαίνει την ίδια ώρα στις μικρές και πολύ μικρές εμπορικές επιχειρήσεις; Με βάση την έρευνα που πραγματοποιεί η ΕΣΕΕ σε δείγμα 1.000 επιχειρήσεων στρωματοποιημένων ανά περιφέρεια και κλάδο προκύπτει ότι το α΄ εξάμηνο του 2017 το 62% κατέγραψε μείωση πωλήσεων και αύξηση μόλις το 8%, ενώ ελαφρώς καλύτερη, αλλά όχι καλή, ήταν η κατάσταση το 2018, με το 56% των επιχειρήσεων να καταγράφει μείωση πωλήσεων.

Το άνοιγμα της «ψαλίδας» είναι ορατό ακόμη και μεταξύ των μικρών επιχειρήσεων. Ετσι, το ποσοστό των εταιρειών με εξαμηνιαίο κύκλο εργασιών άνω των 150.000 ευρώ αυξήθηκε ελαφρώς στο 8% το α΄ εξάμηνο του 2018, από 6% το α΄εξάμηνο του 2017, ενώ μειώθηκε σε 28% το α’ εξάμηνο του 2018 το ποσοστό των επιχειρήσεων με εξαμηνιαίο κύκλο εργασιών από 10.001 έως 35.000 ευρώ, το οποίο ήταν 32% το α΄εξάμηνο του 2017.

Η βελτίωση της ρευστότητας των μεγάλων εμπορικών επιχειρήσεων είχε ως συνέπεια τη μείωση κατά 9% των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεών τους.

Η συγκέντρωση του εμπορίου σε λιγότερες αλλά μεγαλύτερες επιχειρήσεις αποδεικνύεται και από τα στοιχεία για την απασχόληση. Κατά το β΄τρίμηνο του 2018 για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, ο αριθμός των αυτοαπασχολουμένων στον κλάδο του εμπορίου μειώθηκε κατά 8,6%, όπως και των βοηθών κατά 1,6%, ενώ την ίδια ώρα αυξήθηκε κατά 4,1% ο αριθμός των μισθωτών. Με άλλα λόγια, αρκετές από τις πολύ μικρές επιχειρήσεις έκλεισαν και οι ιδιοκτήτες τους είτε αποσύρθηκαν από το επάγγελμα είτε εργάζονται πλέον οι ίδιοι ως υπάλληλοι σε κάποια μεγαλύτερη εμπορική επιχείρηση.

Ο κλάδος τροφίμων «κρατάει» και τις μικρές εμπορικές επιχειρήσεις

Ο κλάδος των τροφίμων φαίνεται ότι αποτελεί τον πλέον δυναμικό μεταξύ των μικρών εμπορικών επιχειρήσεων, παρά το γεγονός ότι μεγάλο μέρος του τζίρου κατευθύνεται στα σούπερ μάρκετ. Ο βαθμός εξειδίκευσης των μεμονωμένων καταστημάτων τροφίμων, ο εκσυγχρονισμός αρκετών εξ αυτών με πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα τα αρτοποιεία, τα παντοπωλεία που μετατράπηκαν σε ντελικατέσεν και τα τελευταία χρόνια και τα κρεοπωλεία, είναι η κυριότερη αιτία. Από την άλλη, ο παραδοσιακός κλάδος της ένδυσης - υπόδησης βρίσκεται σε μαρασμό, με τις μεγάλες, οργανωμένες αλυσίδες να κυριαρχούν εις βάρος των συνοικιακών μικρών καταστημάτων, ενώ μεικτή είναι η εικόνα στον κλάδο του οικιακού εξοπλισμού.

Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο της φετινής έκθεσής της η ΕΣΕΕ ομαδοποίησε τις μικρές εμπορικές επιχειρήσεις σε έξι κατηγορίες, έξι «φυλές»: τις «δυναμικές», δηλαδή όσες έχουν καταγράψει αύξηση τζίρου και δεν έχουν χρέη, τις «αναπτυσσόμενες», επιχειρήσεις που ενίσχυσαν τις πωλήσεις τους αλλά επιβαρύνονται με χρέη, τις «ανθεκτικές», όσες δηλαδή έχουν στάσιμο τζίρο αλλά δεν είναι χρεωμένες, τους «αγωνιστές», όπου υπάγονται επιχειρήσεις με στασιμότητα πωλήσεων και ύπαρξη χρεών, τις «συνεπείς», επιχειρήσεις χωρίς χρέη αλλά με κάμψη τζίρου, και τις «απειλούμενες», εκείνες δηλαδή τις επιχειρήσεις που βρίσκονται στη χειρότερη κατάσταση, καθώς επιβαρύνονται με χρέη και ταυτόχρονα βλέπουν τον τζίρο τους να υποχωρεί.

Από την έκθεση, λοιπόν, προκύπτει ότι ο κλάδος των τροφίμων αποτελεί το σημαντικότερο πεδίο εμπορικής δραστηριότητας των δυναμικών επιχειρήσεων (26% δραστηριοποιούνται σε αυτόν).
Μάλιστα, ακόμη και στην υποκατηγορία των παντοπωλείων, το ποσοστό των δυναμικών επιχειρήσεων είναι 13%. Την ίδια στιγμή οι δυναμικές επιχειρήσεις εμφανίζουν χαμηλή συμμετοχή στον κλάδο ένδυσης - υπόδησης (μόλις 11%).

Το γεγονός ότι οι «αγωνιστές» παρουσιάζουν στον κλάδο της ένδυσης - υπόδησης το υψηλότερο ποσοστό, 22%, προκαλεί αν μη τι άλλο προβληματισμό για το μέλλον του κλάδου, με την ΕΣΕΕ να συνδέει το φαινόμενο αυτό με την ανάπτυξη των εμπορικών κέντρων και την απορρόφηση μεγάλων μεριδίων αγοράς από τις λιανεμπορικές αλυσίδες.

Στην έρευνα, επίσης, καταρρίπτεται εν μέρει η εντύπωση ότι η επιχειρηματικότητα που αναπτύχθηκε στη διάρκεια της κρίσης ήταν εν πολλοίς ευκαιριακή, με τους ιδρυτές των επιχειρήσεων να αναζητούν πρόσκαιρη διέξοδο από την ανεργία. Το 40% των λεγόμενων δυναμικών επιχειρήσεων ιδρύθηκε κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης.

Το στοιχείο αυτό είναι αν μη τι άλλο ενθαρρυντικό, καθώς δείχνει ότι ίσως κάτι αλλάζει στην αντίληψη περί επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα.

Έντυπη