Με τους κωδικούς του TAXIS στην πλατφόρμα για την εξόφληση εντός 60 ημερών αγρότες και έμποροι

Αρχές Μαρτίου ενεργοποιείται το «ηλεκτρονικό μάτι» στις συναλλαγές που αφορούν νωπά και ευαλλοίωτα αγροτικά προϊόντα

ον δρόμο για την ενεργοποίηση της «Ψηφιακής Πλατφόρμας διακίνησης και εμπορίας νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων» ανοίγει η πολυαναμενόμενη Κοινή Υπουργική Απόφαση 80/26402/8-02-2019 που δόθηκε πριν από λίγες μέρες στη δημοσιότητα.

Πρόκειται για το βασικό εργαλείο εφαρμογής του ν. 4492/2017 (μετά την τελευταία τροποποίησή του), που φιλοδοξεί να καταστήσει κανόνα αυτό που σήμερα αποτελεί… εξαίρεση στην ελληνική αγορά τροφίμων (και όχι μόνο). Την εξόφληση δηλαδή του παραγωγού μέσα σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα, που δεν θα ξεπερνά τις 60 ημέρες από την έκδοση του τιμολογίου.

της Φωτεινής Μακρή

Ουσιαστικά, η πλατφόρμα, η οποία θα λειτουργεί στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, συνιστά μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων, μέσω της οποίας θα μπορούν να ελέγχονται οι συναλλαγές μεταξύ αγροτών, εμπόρων και επιχειρήσεων ως προς την τήρηση των προθεσμιών, επισύροντας και τις ανάλογες ποινές. Αυτό, βεβαίως, συνεπάγεται και μια σειρά καινούργιων υποχρεώσεων, τόσο για τους αγρότες, όσο και για τους λογιστές τους.

Ισχύς του μέτρου

Σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν. 4492/2017, ο παραγωγός εκδίδει τιμολόγιο ή γίνεται αυτοτιμολόγηση από τον έμπορο και ο τελευταίος οφείλει να εξοφλεί το τιμολόγιο μέσα σε εξήντα (60) ημέρες από την έκδοσή του. Όπως ρητά αναφέρεται στο ίδιο άρθρο, κάθε συμφωνία μεταξύ των μερών που είναι αντίθετη με τις διατάξεις αυτές (π.χ. για εξόφληση σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα) είναι άκυρη.

Το μέτρο, τονίζουμε, έχει ισχύ από 1/1/2018. Για κάθε τιμολόγιο, δηλαδή, που εκδίδεται από 1/1/2018 και μετά (δηλαδή και για αυτά που έχουν ήδη εκδοθεί), ο έμπορος είναι υποχρεωμένος να ακολουθεί τη νομοθεσία και οι πληρωμές του να πραγματοποιούνται εντός της προθεσμίας των 60 ημερών.

Επομένως, αφορά μόνο τις χρονικές πωλήσεις, δίχως να μπαίνει κάποιο όριο στην αξία των τιμολογίων ενώ δεν αναφέρεται στις εκκαθαρίσεις.

Έμποροι και σούπερ μάρκετ

Ως έμπορος λογίζεται, σύμφωνα με τη νομοθεσία, κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που αγοράζει, μεταποιεί ή διαμεσολαβεί στην αγορά, με σκοπό τη χονδρική ή τη λιανική πώληση, νωπών και ευαλλοίωτων εγχώριων αγροτικών προϊόντων και έχει υποχρέωση εγγραφής στο Ενιαίο Μητρώο Εμπόρων Αγροτικών Προϊόντων, Εφοδίων και Εισροών του ν. 3955/2011 που τηρείται στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Στην έννοια του εμπόρου εντάσσονται και οι αγροτικοί συνεταιρισμοί που είναι εγγεγραμμένοι στο Εθνικό Μητρώο Αγροτικών Συνεταιρισμών και άλλων συλλογικών φορέων του άρθρου 19 του ν. 4384/2016, οι οποίοι διαθέτουν στην αγορά νωπά και ευαλλοίωτα εγχώρια αγροτικά προϊόντα μη μελών τους.

Έμποροι επίσης θεωρούνται και οι μεταποιητικές επιχειρήσεις αγροτικών προϊόντων, στις περιπτώσεις που προμηθεύονται/αγοράζουν νωπά και ευαλλοίωτα αγροτικά προϊόντα από αγρότες.

Επιπλέον, όπως ρητά αναφέρει σε σχετική ανακοίνωσή του το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ως έμποροι λογίζονται και, επομένως, βαρύνονται με την υποχρέωση εξόφλησης σε 60 ημέρες (πάντα για τις περιπτώσεις νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων) και τα σούπερ- μάρκετ.

Ο ορισμός του «παραγωγού»

Σύμφωνα με τον νόμο, δικαιούχοι εξόφλησης των τιμολογίων μέσα σε διάστημα 60 ημερών είναι:

α) Τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, τα οποία παράγουν νωπά και ευαλλοίωτα εγχώρια αγροτικά προϊόντα και είναι εγγεγραμμένα στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (ΜΑΑΕ) της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 3874/2010.

β) Οι αγροτικοί συνεταιρισμοί που είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο Αγροτικών Συνεταιρισμών.

γ) Οι μεταποιητικές αγροτικές επιχειρήσεις, όταν μεταποιούν και μεταπωλούν (π.χ. σε λιανέμπορους) προϊόντα που έχουν αγοράσει από παραγωγούς.

Ο διττός ρόλος μεταποιητών και συνεταιρισμών

Δύο ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις που συνάγονται από τα παραπάνω:

-Οι μεταποιητικές επιχειρήσεις θεωρούνται συγχρόνως παραγωγοί και έμποροι. Όταν αγοράζουν εγχώρια προϊόντα από παραγωγούς λογίζονται ως έμποροι και οφείλουν να εφαρμόσουν τις διατάξεις του νόμου και να εξοφλούν εντός 60 ημερών. Ωστόσο, όταν αμέσως μετά από τη δική τους μικρή μεταποίηση, που δεν επηρεάζει το προϊόν ως προς την κατάταξή του στα νωπά και ευαλλοίωτα, το μεταπωλούν, είναι παραγωγοί και δικαιούνται εξόφληση εντός 60 ημερών. Όπως αναφερόταν χαρακτηριστικά, στην αιτιολογική έκθεση του ν. 4492/2017, «θα ήταν άδικο να αγοράζουν πληρώνοντας τιμολόγια σε 60 μέρες και να εισπράττουν σε 180 ημέρες».

-Οι αγροτικοί συνεταιρισμοί αντιμετωπίζονται ως παραγωγοί ή ως έμποροι, ανάλογα με το αν διαθέτουν στην αγορά προϊόντα των μελών τους ή προϊόντα τρίτων.

Η είσοδος στην πλατφόρμα

Η είσοδος στην εφαρμογή πραγματοποιείται ηλεκτρονικά, μέσω της σελίδας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, με χρήση των εξατομικευμένων κωδικών της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων (ηλεκτρονική εφαρμογή taxisnet). Η δε αίτηση εισόδου στην εφαρμογή υπέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986.

Οι ενδιαφερόμενοι συναινούν για τη φύλαξη των προσωπικών τους στοιχείων για χρονικό διάστημα τουλάχιστον πέντε (5) ετών, καθώς επίσης και για την περαιτέρω επεξεργασία των υποβληθέντων στοιχείων και την πραγματοποίηση ελέγχων διασταύρωσης.

Υποχρέωση εγγραφής στην ψηφιακή υπηρεσία έχουν τόσο οι παραγωγοί όσο και οι έμποροι. Στην εφαρμογή, οι συναλλασσόμενοι/ενδιαφερόμενοι εισέρχονται:

Α) Με την ιδιότητα του παραγωγού όπως προκύπτει από το Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων, το Εθνικό Μητρώο Αγροτικών Συνεταιρισμών και Συλλογικών Φορέων και το Ενιαίο Μητρώο Εμπόρων Αγροτικών Προϊόντων Εφοδίων και Εισροών.

Β) Με την ιδιότητα του εμπόρου όπως προκύπτει από το Ενιαίο Μητρώο Εμπόρων Αγροτικών Προϊόντων Εφοδίων και Εισροών.

Κατά την είσοδο τους στο πληροφοριακό σύστημα, πραγματοποιείται έλεγχος διασταύρωσης στοιχείων με τις βάσεις δεδομένων των παραπάνω Μητρώων.

Σε περίπτωση που τα στοιχεία επιβεβαιώθουν, ο χρήστης εισέρχεται κανονικά στην εφαρμογή. Σε αντίθετη περίπτωση, ο χρήσης καλείται να μεταβεί στο οικείο Μητρώο και να πραγματοποιήσει την εκεί απαιτούμενη διαδικασία εγγραφής, ώστε να νομιμοποιείται να εισέλθει στην εφαρμογή.

Οι κυρώσεις για τους εμπλεκόμενους Οι κυρώσεις αναφέρονται στο άρθρο 4 του ν. 4492/2017 και επισύρουν στον παραβάτη έμπορο πρόστιμο ίσο με 15% της αξίας του τιμολογίου. Αν ο παραγωγός δεν αναρτήσει τα ηλεκτρονικά στοιχεία της παραγράφου 1 του άρθρου 3, του επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το πέντε τοις εκατό (5%) της αξίας του τιμολογίου. Αν ο έμπορος υποπέσει στην παράβαση της παραγράφου 1 για δεύτερη φορά, του επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το τριάντα τοις εκατό (30%) της αξίας του τιμολογίου. Αν ο έμπορος υποπέσει στην παράβαση της παραγράφου 1 για τρίτη φορά και για κάθε επιπλέον φορά, του επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το πενήντα τοις εκατό (50%) της αξίας του τιμολογίου. Τα πρόστιμα που επιβάλλονται βεβαιώνονται ως δημόσια έσοδα, εισπράττονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ) και αποτελούν έσοδα του Ταμείου Γεωργίας και Κτηνοτροφίας.

Μέχρι και την 50η μέρα η καταχώρηση του τιμολογίου

Με την είσοδο στην εφαρμογή, ο παραγωγός μπορεί να καταχωρίζει χωρίς πρόστιμο τα προβλεπόμενα από τον νόμο στοιχεία του εκάστοτε τιμολογίου για διάστημα 25 ημερών από την επόμενη της ημερομηνίας έκδοσης του τιμολογίου.

Από την 26η ως την 50η μέρα μπορεί επίσης κάνει καταχώριση στοιχείων, έχοντας ωστόσο τις προβλεπόμενες κυρώσεις (πρόστιμο). Από την 51η μέρα και μετά δεν έχει τη δυνατότητα καμιάς τροποποίησης.

Από την 61η μέχρι την 70η μέρα το τιμολόγιο επισημαίνεται ως «μη εξοφλημένο».

Ο παραγωγός έχει τη δυνατότητα να επισημάνει την ένδειξη της μη εξόφλησης και, επιπλέον, έχει τη δυνατότητα να αναρτά τα στοιχεία που αποδεικνύουν τη μη καταβολή του τιμήματος του τιμολογίου.

Σε περίπτωση αμφισβήτησης, δίνεται η δυνατότητα σε παραγωγούς και εμπόρους να εκθέσουν άπαξ τους ισχυρισμούς τους και να αναρτήσουν τα αποδεικτικά.

Χρόνος έκδοσης Η γενική αρχή, σύμφωνα με την ΠΟΛ 1003/2014, παρ. 2, είναι ότι το τιμολόγιο εκδίδεται το αργότερο μέχρι τη 15η ημέρα του επόμενου μήνα της παράδοσης ή αποστολής αγαθών ή της παροχής της υπηρεσίας, κατά περίπτωση». Η ίδια εγκύκλιος αναφέρει τα ακόλουθα παραδείγματα: «Για μια πώληση/παράδοση αγαθών στις 4 Νοεμβρίου 20Χ1 και μία παροχή υπηρεσίας στις 28 Νοεμβρίου 20Χ1 τα αντίστοιχα τιμολόγια πρέπει να εκδοθούν μέχρι και την 15 Δεκεμβρίου 20Χ1, φέροντας την ημερομηνία έκδοσής τους (π.χ. 12 Δεκεμβρίου ή 15 Δεκεμβρίου 20Χ1). Ομοίως, για παροχή υπηρεσίας στις 3 Δεκεμβρίου 20Χ1 και μια πώληση/παράδοση αγαθών στις 23 Δεκεμβρίου 20Χ1, τα αντίστοιχα τιμολόγια πρέπει να εκδοθούν μέχρι και την 15 Ιανουαρίου 20Χ2, φέροντας την ημερομηνία έκδοσής τους (π.χ. 5 Ιανουαρίου ή 15 Ιανουαρίου 20Χ2)».