Θηλιά στον λαιμό της αγοράς τα ληξιπρόθεσμα χρέη σε εφορία και ΕΦΚΑ Γράφει ο Απόστολος Αλωνιάτης Υποχρεωτική η ηλεκτρονική τιμολόγηση

 

Θηλιά στον λαιμό της αγοράς τα ληξιπρόθεσμα χρέη σε εφορία και ΕΦΚΑ

Γράφει ο Απόστολος Αλωνιάτης

Υποχρεωτική η ηλεκτρονική τιμολόγηση

Νομοθετικός οίστρος από την κυβέρνηση τις τελευταίες εβδομάδες, λες και δεν υπάρχει αύριο. Όχι μόνο δεκάδες νομοθετήματα αλλά και δεκάδες αλλαγές στην φορολογική νομοθεσία και όχι μόνο με εμβόλιμα άρθρα μέσα σε άσχετά νομοσχέδια, που αναγκάζουν τους φορολογούμενους αλλά και τους ασχολούμενους με τα φορολογικά, λογιστές – φοροτεχνικούς , δικηγόρους κλπ. , να ψάχνουν τι στην πραγματικότητα ισχύει.

Εκατομμύρια φορολογούμενοι στην μέγγενη της εφορίας

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), φόροι ύψους 3,740 δισ. ευρώ έμειναν απλήρωτοι το πρώτο πεντάμηνο του 2025, αυξάνοντας έτσι το γενικό συνολικό ληξιπρόθεσμο χρέος των φορολογουμένων στην εφορία στα 110,784 δισ. ευρώ.

Ο συνολικός αριθμός των φορολογουμένων με ληξιπρόθεσμες οφειλές στην Εφορίας ανήλθε τον Μάιο σε 4.039.334 από 4.242.507 που ήταν ένα μήνα νωρίτερα.

Από το συνολικό χρέος των 110,784 δισ. ευρώ, τα 26,352 δισ. ευρώ έχουν χαρακτηριστεί ανεπίδεκτα είσπραξης, συνεπώς το χρέος διαμορφώνεται σε 84,45 δισ. ευρώ.

Ρυθμίσεις σήμερα

Τα τέσσερα (4) εκατομμύρια οφειλετών μπορούν να ρυθμιστεί σε 24 ή 48 δόσεις, ανάλογα με το είδος του χρέους.

Ειδικότερα, σε έως 24 μηνιαίες δόσεις μπορούν να ρυθμιστούν οφειλές που προέρχονται από φόρο εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ, ΦΠΑ και άλλους φόρους και σε έως 48 μηνιαίες δόσεις για οφειλές που προέρχονται από έκτακτη αιτία, δηλαδή από φόρο κληρονομιάς, φορολογικά ή τελωνειακά πρόστιμα. Το ελάχιστο ποσό κάθε μηνιαίας δόσης είναι 30 ευρώ.

Να σημειώσουμε ότι ανάλογα τις δόσεις που επιλέγει ο φορολογούμενος είναι και το επιτόκιο που επιβαρύνεται. Το επιτόκιο αυξάνεται αν η ρύθμιση της οφειλής γίνει από 13 έως 24 δόσεις. Αναλυτικότερα, το επιτόκιο ανέρχεται στο 4,37% για όσους εξοφλήσουν τις φορολογικές τους οφειλές σε 12 δόσεις και σε 5,87% σε όσους επιλέξουν τις 24 δόσεις. Σε περίπτωση που η καταβολή του φόρου γίνει εκπρόθεσμα, τότε η δόση επιβαρύνεται με τόκο 0,73% για κάθε μήνα καθυστέρησης ή 8,76% ετησίως.

Για μέχρι 12 μηνιαίες δόσεις, ο τόκος υπολογίζεται µε βάση το τελευταίο δημοσιευμένο μέσο ετήσιο επιτόκιο δανείων σε ευρώ, που δημοσιεύεται από την Τράπεζα της Ελλάδος, πλέον 0,25% και προσαυξάνεται αναλόγως του αριθμού των δόσεων της ρύθμισης. Για περισσότερες από 12 μηνιαίες δόσεις, το επιπλέον είναι 1,5%.

Η ρύθμιση επικυρώνεται με την καταβολή της πρώτης δόσης μέσα σε 3 εργάσιμες ημέρες από την ημέρα υποβολής της αίτησης ενώ οι επόμενες δόσεις καταβάλλονται την τελευταία εργάσιμη ημέρα των επόμενων μηνών.

 Αξίζει να σημειωθεί ότι όσοι καθυστερήσουν να πληρώσουν μια δόση επιβαρύνεται  με προσαύξηση 15% και η δόση αυτή πρέπει να καταβληθεί το αργότερο μέχρι την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας καταβολής της επόμενης δόσης.

Δηλαδή ο οφειλέτης θα πρέπει σε περίπτωση καθυστέρησης μιας δόσης, να πληρώσει δύο δόσεις μαζί.

Πότε χάνεται η ρύθμιση:

1. Δεν καταβάλλει εμπρόθεσμα μία δόση της ρύθμισης πέραν της μίας φοράς,
2. Καθυστερήσει την καταβολή της τελευταίας δόσης της ρύθμισης για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του ενός μηνός,
3. Δεν υποβάλλει τις προβλεπόμενες δηλώσεις εισοδήματος και φόρου προστιθέμενης αξίας, καθ’ όλο το διάστημα της ρύθμισης των οφειλών του και μέχρι την εξόφλησή τους, εντός τριών (3) μηνών το αργότερο από την παρέλευση της προθεσμίας υποβολής τους
4. Δεν εξοφλήσει ή τακτοποιήσει κατά νόμιμο τρόπο τις οφειλές του, καθ’ όλη τη διάρκεια της ρύθμισης του παρόντος, εντός τριμήνου από τη λήξη της προθεσμίας καταβολής τους,
5. Έχει υποβάλει ελλιπή ή αναληθή στοιχεία προκειμένου να του χορηγηθεί η ρύθμιση.

Υπενθυμίζεται, ότι σε περίπτωση που κάποιος χάσει τη ρύθμιση θα πρέπει να πληρώσει εφάπαξ όλο το ποσό που έχει απομείνει.

Χρέη σε ασφαλιστικές εισφορές

Δεν είναι μόνο τα χρέη στην εφορία. Σύμφωνα με την τελευταία στοιχεία που αφορούν το πρώτο τρίμηνο του 2025, τα ληξιπρόθεσμα χρέη στο ΚΕΑΟ ανέρχονται σε κάτι λιγότερο από 50 δις ευρώ.

Μάλιστα, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, ξεπερνούν τα 10 δισ. ευρώ τα χρέη προς τον ΕΦΚΑ, για τα οποία το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών δηλώνει αδυναμία είσπραξης και τα θέτει στο «αρχείο», την ώρα που τα συνολικά ληξιπρόθεσμα χρέη κατέγραψαν νέα αύξηση και βρίσκονται μια ανάσα από τα 50 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που περιέχονται στη νέα έκθεση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών το συνολικό χρέος προς τα ασφαλιστικά ταμεία μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2025 αυξήθηκε κατά 443,59 εκατ.  ευρώ και διαμορφώθηκε σε 49,73 δισ. ευρώ, από 49,29 δισ. ευρώ ήταν στο τέλος του Δεκεμβρίου 2024.

Η μεταβολή αφορούσε αύξηση κατά 370,8 εκατ. ευρώ λόγω των προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής επί των ληξιπρόθεσμων χρεών και κατά περίπου 70 εκατ. ευρώ σε αύξηση των «φρέσκων» απλήρωτων οφειλών.

Μη εισπράξιμα

Μέσα από την έκθεση και τις αναλύσεις που αυτή περιέχει, σχετικά με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές  προς το ΚΕΑΟ, προκύπτει ότι η συντριπτική τους πλειοψηφία αφορά σε οφειλές που ξεκίνησαν να δημιουργούνται από 2009 και πίσω, δηλαδή είναι ηλικίας άνω των 15 ετών και εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι ανέφικτο, να εισπραχθούν.

Στο πλαίσιο αυτό, το ΚΕΑΟ στην έκθεσή του, αναγνωρίζει τις δυσκολίες είσπραξης και δηλώνει πως ξεπερνούν τα 10 δισ. ευρώ τα χρέη που θα τεθούν το αρχείο,.

Χαρακτηριστικά αναφέρει στην έκθεση πως «όπως προκύπτει από αναλύσεις του Κ.Ε.Α.Ο., από τα 49,7 δισ. ευρώ που είναι σήμερα στο χαρτοφυλάκιο περίπου τα 10,1 δισ. ευρώ είναι οφειλές πολύ χαμηλής εισπραξιμότητας».

Εξηγεί δε ότι οι συγκεκριμένες οφειλές των 10,1 δισ. ευρώ αφορούν:

·         πτωχευμένους εργοδότες,

·         εργοδότες σε καθεστώς εκκαθάρισης,

·         εργοδότες με οφειλές πριν από την εφαρμογή του συστήματος ασφάλισης μέσω ΑΠΔ, που δεν έχουν ποτέ υποβάλει ΑΠΔ και που δεν έχουν ποτέ καταβάλει ποσά στο Κ.Ε.Α.Ο., καθώς και

·         οφειλές ασφαλισμένων που έχουν αποβιώσει.

Τα συγκεκριμένα χρέη θα χαρακτηριστούν ανεπίδεκτα είσπραξης, θα τεθούν στο «αρχείο» και θα παγώσουν οι διαδικασίες αναζήτησης των οφειλετών και περιουσιακών τους στοιχείων, ώστε οι προσπάθειες να επικεντρωθούν στα νεότερα χρέη που έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες είσπραξης.

Υποχρεωτική η ηλεκτρονική τιμολόγηση

Με τις διατάξεις του άρθρου 239 του νομοσχεδίου που κατατέθηκε στη Βουλή με τίτλο "Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας και άλλες διατάξεις - συνταξιοδοτικές διατάξεις" προτείνονται ρυθμίσεις τροποποίησης του άρθρου 14 των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων (ν. 4308/2014) και θεσμοθετείται η υποχρεωτική ηλεκτρονική τιμολόγηση για συναλλαγές μεταξύ οντοτήτων που υπόκεινται στις ρυθμίσεις των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων στο εσωτερικό της χώρας, καθώς και με οντότητες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Να θυμίσουμε ότι η Ελλάδα έχει πάρει την έγκριση για κατά παρέκκλιση εφαρμογής της καθολικής εφαρμογής της υποχρεωτικής ηλεκτρονικής τιμολόγησης. Η απόφαση ισχύει από την 1^η Ιουλίου 2025, και με τις σχετικές διατάξεις, που προωθήθηκαν την βουλή δίνονται ουσιαστική κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή της ηλεκτρονικής τιμολόγησης μέσω παρόχων.

Αν και στη διάταξη δεν αναφέρεται ο χρόνος έναρξης της υποχρεωτικής τιμολόγησης, πληροφορίες αναφέρουν ότι θα ενεργοποιηθεί τον προσεχή Οκτώβριο.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νόμου:

«Άρθρο 239

Με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις τροποποίησης του άρθρου 14 του ν. 4308/2014, θεσμοθετείται η υποχρεωτική ηλεκτρονική τιμολόγηση για συναλλαγές μεταξύ οντοτήτων που υπόκεινται στις ρυθμίσεις του ν. 4308/2014 στο εσωτερικό της χώρας, καθώς και με οντότητες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιδιώκονται η απλοποίηση της διαδικασίας διαβίβασης δεδομένων των οντοτήτων στη Φορολογική Διοίκηση, η μείωση λαθών που συνδέονται με την εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων των οντοτήτων, η μείωση της απώλειας Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.), η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, η μείωση του διαχειριστικού κόστους των οντοτήτων και η πληροφόρηση σε πραγματικό χρόνο σχετικά με τα οικονομικά μεγέθη των οντοτήτων.

Επιπλέον, η εφαρμογή της υποχρεωτικής ηλεκτρονικής τιμολόγησης θα διευκολύνει την εκπλήρωση των δηλωτικών υποχρεώσεων των οντοτήτων αναφορικά με τον Φ.Π.Α. μέσω της προσυμπλήρωσης των δηλώσεών τους, καθώς και των «καταστάσεων οικονομικών στοιχείων από επιχειρηματική δραστηριότητα - Έντυπο Ε3», οι οποίες είναι ήδη σε ισχύ».

Τέλος οι χειρόγραφες αποδείξεις

Με την σχετική διάταξη ουσιαστικά τίθεται τέλος στην χρήση των χειρόγραφων αποδείξεων για όλους τους επιτηδευματίες.

Ποιο συγκεκριμένα η σχετική διάταξη αναφέρει ότι:

 «2. Ηλεκτρονικό τιμολόγιο, συμπεριλαμβανομένου του στοιχείου λιανικής πώλησης είναι:

α) στην περίπτωση πώλησης αγαθών και παροχής υπηρεσιών για συναλλαγές των περ. α), β) και γ) της παρ. 1, οποιοδήποτε τιμολόγιο ή κάθε άλλο έγγραφο που περιλαμβάνει όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες για να θεωρείται τιμολόγιο και το οποίο εκδίδεται σύμφωνα με την απόφαση της περ. α) της παρ. 5,

β) στις λοιπές συναλλαγές οποιοδήποτε τιμολόγιο περιέχει τις πληροφορίες που απαιτούνται από τον παρόντα και το οποίο έχει εκδοθεί και ληφθεί σε ηλεκτρονική μορφή.

3. Η χρήση ηλεκτρονικού τιμολογίου για τις συναλλαγές των περ. α) και γ) της παρ. 1, γίνεται υποχρεωτικά αποδεκτή από τον λήπτη των αγαθών ή υπηρεσιών, που υπόκειται σε τιμολόγηση, με την επιφύλαξη όσων ειδικότερα ορίζονται στις διατάξεις για την εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων και την τιμολόγηση λοιπών δαπανών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης. Στις περιπτώσεις πώλησης αγαθών και παροχής υπηρεσιών από οντότητα που υπόκειται στις ρυθμίσεις του παρόντος νόμου προς χώρα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι υποχρεωτική η χρήση ηλεκτρονικού τιμολογίου σύμφωνα με την περ. β) της παρ. 1, είναι ωστόσο δυνατό αυτό να αποστέλλεται με οιονδήποτε εναλλακτικό τρόπο υποδείξει η αλλοδαπή οντότητα-λήπτρια των αγαθών ή υπηρεσιών. Για τις λοιπές συναλλαγές, η χρήση ηλεκτρονικού τιμολογίου υπόκειται στην αποδοχή του, με έντυπο ή ηλεκτρονικό τρόπο, εκ μέρους του λήπτη των αγαθών ή υπηρεσιών που υπόκεινται σε τιμολόγηση.

4. Στην περίπτωση που πλήθος ηλεκτρονικών τιμολογίων αποστέλλονται ή τίθενται συγκεντρωτικά στη διάθεση του ίδιου προσώπου που αποκτά αγαθά ή λαμβάνει υπηρεσίες, οι επαναλαμβανόμενες ενδείξεις στα διάφορα τιμολόγια είναι δυνατόν να παρατίθενται μία μόνο φορά, όταν είναι δυνατή η πρόσβαση στο σύνολο των πληροφοριών κάθε τιμολογίου.»

Η σχετική διάταξη καταργεί ουσιαστικά την ΠΟΛ.1002/31.12.2014, μια από τις βασικές αποφάσεις για την εφαρμογή των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων (ΕΛΠ), με την οποία δίνεται η δυνατότητα μη χρήση ΦΗΜ (Φορολογικής Ταμειακής Μηχανής ή Φορολογικού μηχανισμού) για την έκδοση αποδείξεων λιανικής).  

Λοιπές σχετικές διατάξεις

Σημειώνεται επίσης ότι με τις διατάξεις του άρθρου 240 επέρχονται οι απαραίτητες προσθήκες στο άρθρο 15 των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων προκειμένου να εξασφαλίζονται η αυθεντικότητα της προέλευσης και η ακεραιότητα του περιεχομένου ενός ηλεκτρονικού τιμολογίου.

Με τις νέες διατάξεις προβλέπεται ότι η αυθεντικότητα της προέλευσης και η ακεραιότητας του περιεχομένου ενός ηλεκτρονικού τιμολογίου μπορεί να διασφαλίζεται και μέσω της Εφαρμογής Έκδοσης και Διαβίβασης Παραστατικών που είναι προσβάσιμη στον διαδικτυακό τόπο της ΑΑΔΕ.

«Άρθρο 240

Αυθεντικότητα του τιμολογίου - Τροποποίηση παρ. 3 και προσθήκη παρ. 4 στο άρθρο 15 του ν. 4308/2014

Στο άρθρο 15 του ν. 4308/2014 (Α' 251), περί αυθεντικότητας του τιμολογίου, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στην παρ. 3 προστίθεται περ. ε), β) προστίθεται παρ. 4 και οι παρ. 3 και 4 διαμορφώνονται ως εξής:

«3. Η αυθεντικότητα της προέλευσης και η ακεραιότητας του περιεχομένου ενός ηλεκτρονικού τιμολογίου μπορεί να διασφαλίζεται με τους πιο κάτω ενδεικτικά αναφερόμενους τρόπους: α) Χρήση προηγμένης ηλεκτρονικής υπογραφής που έχει δημιουργηθεί από έναν μηχανισμό δημιουργίας ασφαλών ηλεκτρονικών υπογραφών και στηρίζεται σε πιστοποιητικό εγκεκριμένου φορέα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις του π.δ.150/2001 (Α'125). β) Ηλεκτρονική ανταλλαγή δεδομένων (EDI), όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 2 της σύστασης 1994/820/ΕΚ της Επιτροπής, της 19ης Οκτωβρίου 1994 (Επίσημη Εφημερίδα Ε.Κ. EL 388/28.12.1994), εφόσον η συμφωνία σχετικά με αυτήν την ανταλλαγή προβλέπει τη χρησιμοποίηση διαδικασιών που εγγυώνται τη γνησιότητα της προέλευσης και την ακεραιότητα των δεδομένων.

γ) Μέσω Υπηρεσιών Παρόχου για την Ηλεκτρονική Έκδοση Στοιχείων (Υ.ΠΑ.Η.Ε.Σ.)

δ) Χρήση των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών, σύμφωνα με τις παραγράφους 8 και 9 του άρθρου 12.

ε) Μέσω της Εφαρμογής Έκδοσης και Διαβίβασης Παραστατικών που είναι προσβάσιμη στον διαδικτυακό τόπο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.

4. Στην περίπτωση συναλλαγών των περ. α), β) και γ) της παρ. 1 του άρθρου 14, η αυθεντικότητα της προέλευσης και η ακεραιότητα του περιεχομένου ενός ηλεκτρονικού τιμολογίου ή κάθε άλλου εγγράφου, που περιλαμβάνει όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες για να θεωρείται τιμολόγιο, διασφαλίζεται αποκλειστικά με τους τρόπους των περ. γ) και ε) της παρ. 3. Κατά παρέκκλιση από το πρώτο εδάφιο του παρόντος άρθρου, τα κράτη μέλη μπορούν, σύμφωνα με τους όρους που τα ίδια καθορίζουν, να απαιτούν από τους υποκείμενους στον φόρο που είναι εγκατεστημένοι στο έδαφός τους να εκδίδουν ηλεκτρονικά τιμολόγια για παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών στο έδαφός τους, εκτός εκείνων που αναφέρονται στο άρθρο 262.».

Κίνητρα για ένταξη πριν την εφαρμογή.

Με το άρθρο 212 του νομοσχεδίου, προστίθεται νέα διάταξη στον Κ.Φ.Ε., με την οποία παρέχονται φορολογικής φύσεως κίνητρα σε οντότητες που επιλέγουν να εφαρμόσουν αποκλειστικά την ηλεκτρονική τιμολόγηση για την έκδοση των παραστατικών τους και συγκεκριμένα πρόωρα, ήτοι προ της υποχρεωτικής εφαρμογής της σύμφωνα με την κοινή απόφαση της παρ. 6 του άρθρου 14 του ν. 4308/2014.

Τα κίνητρα που παρέχονται είναι τα ακόλουθα:

α) η δαπάνη για την αρχική προμήθεια τεχνικού εξοπλισμού και λογισμικού που απαιτείται για την εφαρμογή της ηλεκτρονικής τιμολόγησης, αποσβένονται πλήρως για τους σκοπούς του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος στο έτος πραγματοποίησής της, προσαυξημένη κατά ποσοστό εκατό τοις εκατό (100%) και

β) η δαπάνη για την παραγωγή, τη διαβίβαση και την ηλεκτρονική αρχειοθέτηση ηλεκτρονικών τιμολογίων για το πρώτο ημερολογιακό έτος έκδοσης των παραστατικών πώλησης μέσω ηλεκτρονικής τιμολόγησης που αναγνωρίζεται προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα, σύμφωνα με το άρθρο 22, προσαυξάνεται κατά ποσοστό εκατό τοις εκατό (100%) κατά το έτος πραγματοποίησής της.

Η ένταξη πρέπει να γίνει μέχρι δυο μήνες πριν την υποχρεωτική καθολική εφαρμογή του μέτρου της ηλεκτρονικής τιμολόγησης

Να σημειώσουμε ότι όσοι ενταχθούν προαιρετικά στο μέτρο μέσα στο 2025 , έχουμε λιγότερα κίνητρα από όσους ενταχθεί σε παλαιότερα έτη , μιας και δεν έχουν:

α) Η προθεσμία φορολογικής παραγραφής της χρήσης, περιορίζεται κατά δύο (2) έτη, δηλαδή από 5 έτη γίνεται 3 έτη

β) Η προθεσμία για τα αιτήματα επιστροφής φόρου, τα οποία αφορούν το φορολογικό έτος ή τα φορολογικά έτη, για τα οποία οι εκδότες επιλέγουν και εφαρμόζουν αποκλειστικά την ηλεκτρονική τιμολόγηση, ορίζεται σε σαράντα πέντε (45) ημέρες.

Με κοινή απόφαση του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. εξειδικεύονται το πεδίο εφαρμογής, η έναρξη ισχύος, καθώς και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα για την εφαρμογή της ηλεκτρονικής τιμολόγησης.

 

Αλωνιάτης Απόστολος

  Οικονομολόγος - φοροτεχνικός, Α' Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.

   Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Voice (Finance & Markets Voice) , την Κυριακή 27 Ιουλίου 2025

 

\