"Τσουνάμι" αποποιήσεων κληρονομιάς ακινήτων
09:31
Οικονομία
"Τσουνάμι" αποποιήσεων κληρονομιάς ακινήτων λόγω της βαριάς φορολογίας. Πολλοί φορολογούμενοι προτιμούν να αφήσουν στο Δημόσιο τα ακίνητα που κληρονομούν παρά να φορτωθούν με περισσότερους φόρους και μεγαλύτερα χρέη.
Σύμφωνα με έρευνα της εφημερίδας "ΤΑ ΝΕΑ", οι αιτήσεις αποποίησης κληρονομιάς έχουν ξεπεράσει τις 50.000 από τις αρχές του έτους σε όλη τη χώρα.
Στο Ειρηνοδικείο Αθηνών το τελευταίο 8μηνο κατατέθηκαν 10.083 αιτήσεις ενώ ολόκληρο το 2017 είχαν κατατεθεί 14.075. Στη Θεσσαλονική φέτος έχουν φτάσει τις 5.600 (7.950 όλο το 2017), στην Πάτρα τις 1.452 (2.060 όλο το 2017), στο Χαλάνδρι τις 1.583 (2.223 όλο το 2017), στο Μαρούσι τις 1.242 (1.827 το 2017) και στο Ίλιον τις 903 (940 όλο το 2017).
Η χειρότερη χρονιά ήταν το 2017 όταν συνολικά κατατέθηκαν 130.000 αιτήσεις αποποίησης κληρονομιάς ακινήτων, αριθμός αυξημένος κατά 214% σε σχέση με το 2014.
Αποποίηση κληρονομιάς
Ακίνητα: Σαρώνει το κίνημα «Δεν κληρονομώ»
Οι φορολογούμενοι προτιμούν να αφήσουν στο Δημόσιο τα ακίνητα που κληρονομούν παρά να φορτωθούν με περισσότερους φόρους, τους οποίους ούτως ή άλλως δυσκολεύονται να πληρώσουν, και με χρέη που ήδη τους πνίγουν.
Σε εφιάλτη έχει εξελιχθεί για χιλιάδες πολίτες η κληρονομιά ενός ακινήτου. H βαριά φορολογία, με πρώτο και καλύτερο τον ΕΝΦΙΑ, σε συνδυασμό με τα χρέη που μπορεί να έχει αφήσει αυτός που απεβίωσε στο Δημόσιο και στις τράπεζες, αλλά και την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών τα οποία με δυσκολία τα βγάζουν πέρα, καθιστούν την αποδοχή της περιουσίας απαγορευτική για τους κληρονόμους.
Οι φορολογούμενοι προτιμούν να αφήσουν στο Δημόσιο τα ακίνητα που κληρονομούν παρά να φορτωθούν με περισσότερους φόρους, τους οποίους ούτως ή άλλως δυσκολεύονται να πληρώσουν, και με χρέη που ήδη τους πνίγουν.
Το Ειρηνοδικείο Αθηνών δέχτηκε 10.083 αιτήσεις αποποίησης κληρονομιάς τους τελευταίους 8 μήνες, ενώ το 2017 είχαν υποβληθεί συνολικά 14.075. Στη Θεσσαλονίκη οι αιτήσεις αποποίησης κληρονομιάς έχουν ήδη φθάσει τις 5.600, στην Πάτρα 1.452, στο Ειρηνοδικείο Χαλανδρίου 1.583 και στο Μαρούσι 1.242.
Κατάρα αντί για ευχή η κληρονομιά – Στις 130.000 εκτινάχθηκαν οι αποποιήσεις
δημοσιεύθηκε: 11/05/2018 07:05
Η εξάντληση της φοροδοτικής ικανότητας των φορολογουμένων και η δυσκολία αντιμετώπισης της καθημερινότητας αναγκάζουν ολοένα και περισσότερους πολίτες να αποποιούνται κληρονομιές κυρίως όταν αυτές σχετίζονται με ακίνητα.
Πλέον όπως αναφέρουν νομικοί έχουμε ξεφύγει από την αποποίηση κληρονομιών λόγω χρεών του κληροδότη και παγιώνεται μια κατάσταση αποποιήσεων ακινήτων για να ξεφύγουν οι κληρονόμοι από τον ΕΝΦΙΑ, τον φόρο κληρονομιάς, τα τεκμήρια και τη συντήρησή τους.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία το 2017 οι αποποιήσεις έφθασαν τις 130.000. Το νούμερο αυτό είναι εντυπωσιακό καθώς είναι περίπου τριπλάσιο συγκριτικά με τις αποποιήσεις του 2016 (54.422) και αυξημένο κατά 333% συγκριτικά με το 2013.
Έτσι το Δημόσιο γίνεται ο μεγαλύτερος κληρονόμος μιας περιουσίας που δεν μπορεί να αξιοποιηθεί. Και αυτό καθώς είναι άγνωστο το τι γίνονται τα ακίνητα αυτά καθώς τα προγράμματα πλειστηριασμών του Δημοσίου είναι περιορισμένα.
Για παράδειγμα το διάστημα αυτό έχουν αναγγελθεί προγράμματα πλειστηριασμών για 3 ακίνητα ενώ το προηγούμενο 15νθήμερο είχαν βγει στον πλειστηριασμό 15 ακίνητα (είχαν κηρυχθεί άγονοι).
Όπως επίσης άγνωστο είναι το απόθεμα των ακινήτων που έχει περιέλθει στο Δημόσιο από κατασχέσεις ή εκχωρήσεις ακινήτων.
Το μόνο βέβαιο είναι πως πρόκειται για ακίνητα που απαξιώνονται σε καθημερινή βάση, γεγονός που καθιστά όλο και δυσκολότερη την εύρεση αγοραστών στο μέλλον.
Πηγή Πληροφοριών: Καθημερινή
Η οικονομική κρίση οδηγεί στην αποποίηση της γονικής περιουσίας
Με αμείωτο ρυθμό συνεχίζονται οι αποποιήσεις κληρονομιών από τους Έλληνες φορολογούμενους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία , που διαβίβασε στη Βουλή ο υπουργός Δικαιοσύνης, κ. Σταύρος Κοντονής, ο αριθμός των αποποιήσεων, στο σύνολο της χώρας, το 2013 ανήλθαν σε 29.199, το 2014 σε 41.388, το 2015 σε 45.628 και το 2016 σε 54.422. Αντίστοιχα ο αριθμός αποποιήσεων στην Αθήνα διαμορφωνόταν το 2013 γύρω στις 6.000, το 2014 στις 8.798, και το 2015 στις 9.566.
Σύμφωνα με τα στοιχεία , που διαβίβασε στη Βουλή ο υπουργός Δικαιοσύνης, κ. Σταύρος Κοντονής, ο αριθμός των αποποιήσεων, στο σύνολο της χώρας, το 2013 ανήλθαν σε 29.199, το 2014 σε 41.388, το 2015 σε 45.628 και το 2016 σε 54.422. Αντίστοιχα ο αριθμός αποποιήσεων στην Αθήνα διαμορφωνόταν το 2013 γύρω στις 6.000, το 2014 στις 8.798, και το 2015 στις 9.566.
του Απόστολου Αλωνιάτη*
Το όνειρο κάθε Έλληνα, τα χρόνια των δεκαετιών εξήντα και εβδομήντα, «να έχει ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι του» και να αφήσει ένα σπίτι στο παιδί του, μετατράπηκε σε εφιάλτη για τους πολίτες της κρίσης και των μνημονίων.
Τα αίτια αυτής της κίνησης από τους «κληρονόμους» είναι κατανοητά
-Τα ολοένα αυξανόμενα χρέη – σε σύγκριση με το παρελθόν – που αφήνει ο θανών, όταν αποβιώνει (π.χ. σε Τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία, Εφορία κλπ).
-Η δυσβάσταχτη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας με κάθε λογής φόρους και «χαράτσια» (ΕΝ.Φ.Ι.Α, έμμεση φόροι σε ηλεκτρικό, δήμους, κλπ).-Η δυσκολία στην συντήρηση καθώς και η δυσχέρεια πώλησης των κληρονομούμενων ακινήτων, αλλά και η δυσκολία στην ενοικίαση ή ακριβέστερα στην είσπραξη των ενοικίων.
Η Αποποίηση γενικά
Η αποποίηση της κληρονομιάς είναι η δυνατότητα ενός κληρονόμου, να μην αποδεχθεί το σύνολο ή το μερίδιο, που του αντιστοιχεί από την περιουσία του θανούντος συγγενούς ή όχι.
Το δικαίωμα αυτό μπορεί να δημιουργηθεί από τον θάνατο ενός συγγενούς, οποιουδήποτε βαθμού, που άφησε περιουσία (νόμιμη μοίρα εξ αδιαθέτου διαδοχής ), είτε από αναφορά σε κληρονομιά που άφησε ο θανών.
Το δικαίωμα αυτό μπορεί να δημιουργηθεί από τον θάνατο ενός συγγενούς, οποιουδήποτε βαθμού, που άφησε περιουσία (νόμιμη μοίρα εξ αδιαθέτου διαδοχής ), είτε από αναφορά σε κληρονομιά που άφησε ο θανών.
Να θυμίσουμε ότι σε περίπτωση αποδοχής κληρονομιάς, ο κληρονόμος αποδέχεται και το ενεργητικό (ακίνητα, χρήματα, κινητά κλπ που περιλαμβάνει η κληρονομιά) και το παθητικό (χρέη σε τράπεζες, δημόσιο, ασφαλιστικούς οργανισμούς κλπ.)
Η Αποποίηση κληρονομιάς από νομική άποψη
Η αποποίηση (αλλά και αποδοχή), από νομική άποψη, είναι μονομερής δικαιοπραξία αμετάκλητη και γίνεται στο γραμματέα του δικαστηρίου της κληρονομιάς. Μπορεί όμως να ακυρωθεί συνεπεία πλάνης, απάτης, απειλής.
Δικαίωμα αποποίησης έχει κάθε κληρονόμος, είτε εκ διαθήκης είτε εξ αδιαθέτου. Μόνο το Δημόσιο δεν μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομιά, η οποία περιέρχεται σ’ αυτό.
Δικαίωμα αποποίησης έχει κάθε κληρονόμος, είτε εκ διαθήκης είτε εξ αδιαθέτου. Μόνο το Δημόσιο δεν μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομιά, η οποία περιέρχεται σ’ αυτό.
Η αποποίηση γίνεται με δήλωση στη γραμματεία του δικαστηρίου της κληρονομιάς, που είναι το μονομελές πρωτοδικείο στην περιφέρεια του οποίου κατοικούσε ή διέμενε ο κληρονομούμενος.
Η προθεσμία προς αποποίηση είναι τετράμηνη και αρχίζει:
1. από το θάνατο του κληρονομούμενου (όταν δεν υπάρχει διαθήκη).
2. από τη δημοσίευση της διαθήκης.
Εάν ο κληρονομούμενος είχε την κατοικία του στο εξωτερικό ή αν ο κληρονόμος διέμενε στο εξωτερικό, τότε η προθεσμία για την αποποίηση είναι ένα έτος.
Η αποδοχή και η αποποίηση κληρονομιάς δεν μπορεί να γίνει μερικώς, διαφορετικά είναι άκυρη. Όταν όμως κάποιος είναι κληρονόμος εκ διαθήκης και αποποιηθεί την εκ διαθήκης κληρονομιά που περιέρχεται σ’ αυτόν, μπορεί να είναι κληρονόμος εξ αδιαθέτου, ως πλησιέστερος εξ αίματος συγγενής του κληρονομούμενου, δηλαδή μπορεί να αποποιηθεί την εκ διαθήκης και να δεχθεί την εξ αδιαθέτου κληρονομιά.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Όταν ο κληρονόμος αποποιηθεί την κληρονομιά του θανόντος, τότε αυτή (η κληρονομιά) περιέρχεται στους κληρονόμους του αποποιηθέντος. Δηλαδή το δικαίωμα της αποποίησης μεταβαίνει στους κληρονόμους του κληρονόμου. Αν ο κληρονόμος πεθάνει πριν περάσει η προθεσμία προς αποποίηση, χωρίς να έχει προλάβει να αποποιηθεί και άφησε κληρονόμους περισσότερους του ενός, τότε ο κάθε κληρονόμος του μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομιά που περιήλθε στον αποβιώσαντα (αρχικό) κληρονόμο κατά το μέρος που αντιστοιχεί στη μερίδα του, δεδομένου ότι καθένας τους (από τους κληρονόμους) έχει αυτοτελές δικαίωμα αποποίησης.
Η αποποίηση ενώπιον αναρμόδιου δικαστηρίου είναι άκυρη. Επίσης είναι άκυρη (η αποποίηση) μετά την νόμιμη προθεσμία (των τεσσάρων μηνών ή του ενός έτους).
Πληροφορίες για την Αποποίηση με μια ματιά
-Σε πόσο χρόνο μπορεί να αποποιηθεί ο κληρονόμος την κληρονομιά.
Ο κληρονόμος μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομιά μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών που αρχίζει από τότε που έμαθε το δικαίωμα του να εισέρθει στην περιουσία και το λόγο της. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο χρόνος ξεκινάει από τότε που έμαθε για το θάνατο του κληρονομουμένου.
-Αν υπάρχει διαθήκη σε πόσο χρόνο μπορεί να αποποιηθεί ο κληρονόμος την κληρονομιά.
Ο κληρονόμος μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομία μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών που αρχίζει από τότε που έμαθε το δικαίωμα του να εισέρθει στην περιουσία και το λόγο της. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο χρόνος ξεκινάει από την ημερομηνία που έμαθε για την αναφορά του στην κληρονομιά. Η ημερομηνία αυτή δεν μπορεί να είναι προγενέστερη από την ημερομηνία δημοσίευσης της διαθήκης.
-Αν ο κληρονόμος είναι κάτοικος εξωτερικού σε πόσο χρόνο μπορεί να αποποιηθεί ο κληρονόμος την κληρονομιά;
Αν ο κληρονόμος είναι αποδεδειγμένα, κάτοικός εξωτερικού ή αν έμαθε το δικαίωμα του να εισέρθει στην περιουσία όταν διέμενε στο εξωτερικό η προθεσμία αποποίησης είναι ένας χρόνος, είτε από τον θάνατο (εξ αδιαθέτου κληρονόμος) είτε από την δημοσίευση της κληρονομιάς.
-Πως γίνεται η αποποίηση της κληρονομιάς και σε ποιο δικαστήριο;
Η αποποίηση κληρονομιάς γίνεται στο Γραμματέα του Ειρηνοδικείου, στην περιφέρεια του οποίου είχε την κατοικία του ο κληρονομούμενος κατά το χρόνο του θανάτου του.
Η αποποίηση πρέπει να γίνει με την αυτοπρόσωπή παρουσία του κληρονόμου. Σε περίπτωση που δεν μπορεί να παραστεί, η αποποίηση γίνεται με αντιπρόσωπο που θα πρέπει να έχει ειδική πληρεξουσιότητα (Πληρεξούσιο) με συμβολαιογραφικό έγγραφο.
-Τι συνέπειες υπάρχουν αν περάσει ο χρόνος της αποποίησης;
Εάν και εφ’ όσον δε γίνει ρητή δήλωση αποποίησης του κληρονόμου ενώπιον του Γραμματέα του Ειρηνοδικείου και εντός της ως άνω αποκλειστικής προθεσμίας, εξ’ αντιδιαστολής σημαίνει ότι ο κληρονόμος σιωπηρά αποδέχεται την κληρονομιά και επομένως και το ενεργητικό και το παθητικό της περιουσίας του θανόντος.
-Τι ισχύει για τα ανήλικα τέκνα και πως μπορούν να αποποιηθούν την κληρονομιά;
Τα ανήλικα τέκνα σύμφωνα με τον νόμο αποδέχονται πάντα την κληρονομιά με το ευεργέτημα της απογραφής*. Μπορούν όμως να αποποιηθούν την κληρονομιά μετά από άδεια από το δικαστήριο επικαλούμενοι το λόγο που πρέπει να αποποιηθούν. Ο σημαντικότερος λόγος είναι τα χρέη της κληρονομιάς τα οποία είναι συνήθως περισσότερα από το ενεργητικό της. Τη διαδικασία την κινούν οι έχοντες την επιμέλεια και γονική μέριμνα των τέκνων.
*Ευεργέτημα απογραφής: Η διαδικασία αποδοχής της κληρονομιάς χωρίς να ενωθούν η περιουσία του θανόντος με την περιουσία του κληρονόμου. Ωστόσο, ο κληρονόμος δεσμεύεται με την ανάληψη υποχρέωσης εκκαθάρισης της κληρονομιάς ρευστοποιώντας το ενεργητικό για την αποπληρωμή των χρεών.
Προσοχή:
Η αποποίηση μπορεί να είναι άκυρη, στις παρακάτω περιπτώσεις.
Η αποποίηση μπορεί να είναι άκυρη, στις παρακάτω περιπτώσεις.
α) Η αποποίηση είναι άκυρη αν ο κληρονόμος έχει ρητά ή σιωπηρά δηλώσει ότι αποδέχεται την κληρονομία. Από τη σύνταξη απογραφής της κληρονομίας και μόνο δεν συνάγεται τέτοια δήλωση.
β) Η αποποίηση είναι άκυρη, αν γίνει μετά την πάροδο της προθεσμίας για αποποίηση. Αν περάσει η προθεσμία, η κληρονομία θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή.
Έτσι θα πρέπει να τηρηθούν ρητά η προθεσμίες που απαιτεί ο νόμος. Έστω και μία ημέρα καθυστέρηση μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει γίνει αποδοχή της κληρονομιάς, που σημαίνει αποδοχή και του ενεργητικού της (ακίνητα, μετρητά κλπ) αλλά και του παθητικού (δάνεια, χρέη στο δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, χρέη προς τρίτους κλπ.)
γ) Σε περίπτωση που δεν έχουμε «χρηστεί» νόμιμα ως κληρονόμοι.
Αν για παράδειγμα είμαστε κληρονόμοι δευτέρου βαθμού, δεν μπορούμε να καταθέσουμε αποποίηση, αν δεν αποποιηθούν πρώτα οι κληρονόμοι πρώτου βαθμού.
Παππούς πεθαίνει και αφήνει ακίνητη περιουσία και χρέη. Θα πρέπει να αποποιηθούν πρώτα τα εν ζωή τέκνα και μετά τα παιδιά τους. Αν γίνει αποποίηση των εγγονών χωρίς να έχει γίνει αποποίηση από τους εν ζωή γονείς, τότε η αποποίηση των εγγονών είναι άκυρη.
Παππούς πεθαίνει και αφήνει ακίνητη περιουσία και χρέη. Θα πρέπει να αποποιηθούν πρώτα τα εν ζωή τέκνα και μετά τα παιδιά τους. Αν γίνει αποποίηση των εγγονών χωρίς να έχει γίνει αποποίηση από τους εν ζωή γονείς, τότε η αποποίηση των εγγονών είναι άκυρη.
δ) Επίσης είναι άκυρη, αν έγινε υπό αίρεση ή προθεσμία ή για μέρος της κληρονομίας.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δεν μπορούμε να αποποιηθούμε μέρος της κληρονομιάς ή να αποποιηθούμε θέτοντας προϋποθέσεις.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι η αποποίηση , όπως και η αποδοχή, της κληρονομιάς είναι νομική πράξη αμετάκλητη.
Μπορεί να γίνει ακύρωση ή αποδοχή κληρονομιάς με δικαστική απόφαση αν ο κληρονόμος μπορεί να αποδείξει ότι η πράξη του έκανε ήταν κάτω από καθεστώς απειλής, τελούσε σε πλάνη για τα πραγματικά στοιχεία της περιουσίας.
Πρέπει να κατατεθεί αγωγή στα αρμόδια για την κρίση δικαιοπραξιών, δικαστήρια και να ζητείται η ακύρωση της δικαιοπραξίας.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δεν μπορούμε να αποποιηθούμε μέρος της κληρονομιάς ή να αποποιηθούμε θέτοντας προϋποθέσεις.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι η αποποίηση , όπως και η αποδοχή, της κληρονομιάς είναι νομική πράξη αμετάκλητη.
Μπορεί να γίνει ακύρωση ή αποδοχή κληρονομιάς με δικαστική απόφαση αν ο κληρονόμος μπορεί να αποδείξει ότι η πράξη του έκανε ήταν κάτω από καθεστώς απειλής, τελούσε σε πλάνη για τα πραγματικά στοιχεία της περιουσίας.
Πρέπει να κατατεθεί αγωγή στα αρμόδια για την κρίση δικαιοπραξιών, δικαστήρια και να ζητείται η ακύρωση της δικαιοπραξίας.
*Οικονομολόγος – φοροτεχνικός, Α΄ Αντιπρόεδρος Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.Φ.Ο.Μ), Οικονομικός Διευθυντής της PROSVASIS AEBE, Συγγραφέας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου