«Παράθυρο» για επιστροφή αναδρομικών σε άτομα με βαριές αναπηρίες

Τι ορίζει πρόσφατη δικαστική απόφαση για τα αναδρομικά συνταξιούχων με αναπηρία άνω του 80%. Είχαν εξαιρεθεί από τις περικοπές του 2012 και ξαφνικά, με νόμο του 2012, δέχθηκαν αναδρομικές περικοπές. Καλείται ο ΕΦΚΑ να λογαριάσει τα «χρωστούμενα».

Ελπίδες για επιστροφή αναδρομικών ποσών σε άτομα με βαριές αναπηρίες δημιουργεί απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου, που δικαιώνει τυφλούς ασφαλισμένους οι οποίοι υπέστησαν μειώσεις στη σύνταξή τους με τις διατάξεις του νόμου 4093/2012, καθώς και την κατάργηση των δώρων (εορτών και αδείας) αλλά και του επιδόματος απόλυτης αναπηρίας.

Πρόκειται για την υπ’ αριθμό 14692/2019 απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών (15.10.2019), η οποία μάλιστα καλεί τον ΕΦΚΑ να λογαριάσει επακριβώς και να επιστρέψει τα αναδρομικά από 1/1/2013 έως 31/3/2015 στους τυφλούς δικαιούχους του ιδιωτικού τομέα.

Σύμφωνα με τον δικηγόρο Λουκά Αποστολίδη, πρόκειται για μια σημαντική απόφαση καθώς οι συνταξιούχοι με βαριές αναπηρίες σε ποσοστό άνω του 80%, όπως εν προκειμένω τα άτομα με ολική απώλεια όρασης, υπέστησαν δυσβάστακτες περικοπές στη σύνταξή τους, καθώς και έπαψαν να τους χορηγούνται τα επιδόματα των δώρων και αδείας συμπεριλαμβανομένου και του επιδόματος απολύτου αναπηρίας, κατά τρόπο άνισο, άδικο και υπέρμετρα επαχθή.

Μάλιστα, όπως σημειώνει, ενώ αρχικά η συγκεκριμένη κατηγορία των συνταξιούχων είχε εξαιρεθεί από τις σχετικές διατάξεις του ν.4093/2012 περί περικοπών των συντάξεων, στη συνέχεια, με το άρθρο 34 Νόμου 4111/2013 εφαρμόστηκαν και μάλιστα με αναδρομική ισχύ, από 19.11.2012 και σε αυτούς οι περικοπές που εισήγαγε ο ν.4093/2012 στις συντάξεις. Όλοι οι δικαιούχοι άσκησαν αγωγές για την άνιση αυτή μεταχείριση του νομοθέτη.

Η απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου, επισημαίνει ο κ. Αποστολίδης, με τις κρίσεις που σε αυτήν διαλαμβάνονται, δικαιώνει αυτή την ευπαθή ομάδα ατόμων, με προβλήματα όρασης, και ανοίγει ουσιαστικά τον δρόμο για τη χρηματική τους αποκατάσταση.

Το 2015 οι αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ, αναφέρει ο δικηγόρος, έκριναν αντισυνταγματικές και υπέρμετρες τις περικοπές των νόμων 4051/2012 και 4093/2012 καθώς και την ολοσχερή κατάργηση των επιδομάτων. Οι περικοπές που κρίθηκαν αντισυνταγματικές χορηγήθηκαν μόνο στα ειδικά μισθολόγια (ένστολοι, καθηγητές, γιατροί του ΕΣΥ κ.α.). Στην ευαίσθητη κοινωνική ομάδα των τυφλών υπήρξε άδικη, άνιση και δυσμενέστατη μεταχείριση. Η υπ’ αριθμ. 14692/2019 απόφαση όμως του Διοικητικού Πρωτοδικείου τούς δικαιώνει πανηγυρικά και υποχρεώνει τον ΕΦΚΑ να προσκομίσει τον λογαριασμό για επιστροφή των περικοπών από 1/1/2013 έως 31/3/2015.

Σύμφωνα με τον κ. Αποστολίδη, τα όρια του δικαστικού ελέγχου για τις περικοπές των συνταξιοδοτικών παροχών πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα παρακάτω αντικειμενικά κριτήρια:

α. Τη φροντίδα του εθνικού νομοθέτη για την εξασφάλιση ενός αξιοπρεπούς βιοτικού επιπέδου, ώστε να μην τίθενται ζητήματα παραβίασης του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ, του άρθρου 12 ΕΚΧ και του άρθρου 25 του Συντάγματος.

β. Τη φύση της παροχής και το αυθαίρετο κριτήριο των περικοπών αποκλειστικά για δημοσιονομικούς - ταμειακούς λόγους του κράτους.

γ. Τη χρονική διάρκεια των περικοπών και τον σωρευτικό ή μη χαρακτήρα.

δ. Τον σεβασμό στις θεμελιώδεις αρχές του Συντάγματος της κοινωνικής αλληλεγγύης, της αναλογικότητας και της αποτελεσματικότητας, για να μην υπάρξει παραβίαση της πάγιας νομολογίας του ακυρωτικού.

ε. Τη σύνταξη αναλογιστικής μελέτης για τη βιωσιμότητα του συστήματος κατά τρόπο κοινωνικά αποδεκτό, που δεν θα παραβιάζει τις ως άνω αρχές.

στ. Τη φύση της παροχής, αν έχει ή όχι προνομιακό χαρακτήρα, αλλά και στο πλαίσιο της αρχής της ισότητας με ό,τι λαμβάνουν οι υπόλοιποι συνταξιούχοι.

η. Τον αναδρομικό ή μη χαρακτήρα της παροχής στο πλαίσιο της δίκαιης ισορροπίας μεταξύ του δημοσίου και του ιδιωτικού συμφέροντος.

ι. Την υπέρμετρη επιβάρυνση της περιουσίας των συνταξιούχων σε σχέση με τις άλλες κοινωνικές τάξεις στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης.

Ρούλα Σαλούρουsalourou@euro2day.gr