ΝΣΚ 19/2019
Ασφάλιση ανηλίκου τέκνου στη μερίδα του δικαστικώς αναγνωρισθέντος ως πατέρα του
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
Αριθμός Γνωμοδότησης 19/2019
ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
Β' ΤΑΚΤΙΚΗ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ
Συνεδρίαση της 31ης Ιανουαρίου 2019
Σύνθεση:
Πρόεδρος: Ιωάννης - Κωνσταντίνος Χαλκιάς, Πρόεδρος του ΝΣΚ.
Μέλη: Μεταξία Ανδροβιτσανέα, Ιωάννης Διονυσόπουλος, Παναγιώτης Παναγιωτουνάκος, Αντιπρόεδροι του ΝΣΚ, Ασημίνα Ροδοκάλη, Γεώργιος Κανελλόπουλος, Αικατερίνη Γρηγορίου, Γαρυφαλιά Σκιάνη, Δήμητρα Κεφάλα, Γεώργιος Ανδρέου, Δημήτριος Αναστασόπουλος, Ελένη Σβολοπούλου, Δημήτριος Μακαρονίδης, Ευαγγελία Σκαλτσά, Παναγιώτης Παππάς, Σταύρος Σπυρόπουλος, Βασίλειος Καραγεώργος, Πέτρος Κωνσταντινόπουλος, Γεώργιος Γρυλωνάκης, Βασίλειος Κορκίζογλου, Χαράλαμπος Μπρισκόλας, Νικόλαος Καραγιώργης, Μαρία Σπάσου, Ιουλία Σφυρή, Ιωάννης Χατζηνέκουρας και Αθανάσιος Θεοχάρης, Νομικοί Σύμβουλοι του Κράτους.
Εισηγητής: Βασίλειος Κορκίζογλου, Νομικός Σύμβουλος του Κράτους.
Αριθμός Ερωτήματος: Το έγγραφο με αριθμό .... της Κεντρικής Υπηρεσίας/Δ/νσης Ασφάλισης Παροχών ΟΠΑΔ/ΕΦΚΑ.
Περίληψη ερωτήματος: Ερωτάται, εάν το ανήλικο τέκνο, κατόπιν αιτήματος της μητέρας του, έχει δικαίωμα να ασφαλιστεί ως μέλος στη μερίδα του δικαστικά αναγνωρισθέντος ως πατέρα του.
-------------------------------------
Για το παραπάνω ερώτημα, το οποίο εισάγεται στην Ολομέλεια κατόπιν παραπομπής με την γνωμοδότηση με αριθμό 187/2018 του ΣΤ' Τμήματος του ΝΣΚ, λόγω της μείζονος σπουδαιότητας των αναφυομένων ζητημάτων, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Β' Τακτική Ολομέλεια) γνωμοδότησε ως εξής:
Ιστορικό
Στο παραπάνω έγγραφο ερώτημα της υπηρεσίας και στα στοιχεία του φακέλου που το συνοδεύουν, εκτίθεται το ακόλουθο πραγματικό:
1. Η Κ-Σ Σ. με την αίτησή της με αριθμό πρωτ, ... προς το Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Μεσσηνίας του ΕΦΚΑ, ζήτησε την ασφάλιση του τέκνου της Ν.-Π. Σ-Γ.,στην μερίδα του πατέρα του Γ.Κ., η πατρότητα του οποίου αναγνωρίστηκε δικαστικά και ο οποίος, ως στρατιωτικός συνταξιούχος, είναι ασφαλισμένος στον Τομέα Ασφαλισμένων του Δημοσίου. Για τη βασιμότητα της αίτησής της επικαλέστηκε: α) Την απόφαση ... του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Καλαμάτας (που έγινε αμετάκλητη με την απόφαση ... του Εφετείου Καλαμάτας), με την οποία αναγνωρίσθηκε ότι το άρρεν τέκνο της, που γεννήθηκε από την ίδια την 1-9-2008, είναι γνήσιο τέκνο του Γ. Δ. Γ. και υποχρεώθηκε ο τελευταίος να καταβάλει σε αυτή, τόσο ατομικά, όσο και με την ιδιότητά της ως ασκούσας την γονική μέριμνα του εν λόγω ανηλίκου τέκνου της, μηνιαία διατροφή (200 και 250 ευρώ αντιστοίχως), β) ότι η ίδια, ως ασκούσα κατά το άρθρο 1515 του ΑΚ αποκλειστικά τη γονική μέριμνα του ως άνω ανήλικου τέκνου της, έχει δικαίωμα και υποχρέωση να φροντίσει για την ασφάλισή του και δεν είναι ασφαλισμένη σε κάποιον ασφαλιστικό φορέα και ότι για το λόγο αυτόν δεν μπορεί να ασφαλίσει το ανήλικο τέκνο της, γ) ότι ο ως άνω πατέρας του ανηλίκου, συνταξιούχος του Δημοσίου, παρά τις επανειλημμένες οχλήσεις της, αρνείται να υποβάλλει αίτηση ασφάλισης του τέκνου του στον Ασφαλιστικό Φορέα του Δημοσίου, με αποτέλεσμα αυτό να παραμένει ανασφάλιστο και ε) ότι το ως άνω τέκνο της δικαιούται, σύμφωνα με τη συνταγματική αρχή της ισότητας, να απολαμβάνει όλα τα δικαιώματα, που θα απολάμβανε αν ήταν γεννημένο σε γάμο.
Νομοθετικό πλαίσιο
2. Το Σύνταγμα ορίζει στο άρθρο 5 παράγραφο 5, η οποία προστέθηκε κατά την αναθεώρηση του 2001 με το Ψήφισμα της 6.4.2001 της Ζ' Αναθεωρητικής Βουλής (Α' 84), ότι «5. Καθένας έχει δικαίωμα στην προστασία της υγείας και της γενετικής του ταυτότητας. Νόμος ορίζει τα σχετικά με την προστασία κάθε προσώπου έναντι των βιοϊατρικών παρεμβάσεων.», στο άρθρο 21 παρ. 3 ότι « 3. Το κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών και παίρνει ειδικά μέτρα για την προστασία της νεότητας, του γήρατος, της αναπηρίας και για την περίθαλψη των απόρων.» και στο άρθρο 22 παρ. 5, ότι «Το κράτος μεριμνά για την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων, όπως νόμος ορίζει».
3. Στο άρθρο 22 του ν. 4529/2018 ( Α' 56), ορίζονται τα εξής:
«Άρθρο 22
Υπαγωγή στην ασφάλιση για υγειονομική περίθαλψη
1. Στον Κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών του ΕΦΚΑ υπάγονται για παροχές υγειονομικής περίθαλψης οι άμεσα ασφαλισμένοι, οι συνταξιούχοι και τα μέλη οικογενείας τους, των πρώην Κλάδων Υγείας των παρακάτω ασφαλιστικών οργανισμών που εντάχθηκαν από 1.1.2017 στον ΕΦΚΑ και συγκεκριμένα οι υπαγόμενοι στην ασφάλιση:
α) του τ. Κλάδου Ασθένειας του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., του Τομέα Ασφαλισμένων του Δημοσίου και του Τομέα Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων,
β) του τ. Κλάδου Υγείας του Ο.Α.Ε.Ε.,
γ) του τ. Κλάδου Υγείας του Ο.Γ.Α.,
δ) του τ. Κλάδου Υγείας του Ε.Τ.Α.Α.,
ε) του τ. Κλάδου Υγείας του Τ.Α.Υ.Τ.Ε.Κ.Ω. και
στ) του τ. Κλάδου Υγείας του Ε.Τ.Α.Π.-Μ.Μ.Ε..
2. Ως μέλη οικογένειας των ανωτέρω ασφαλιζομένων προσώπων και συνταξιούχων λόγω αναπηρίας ή γήρατος ή δικαιούχων εξωϊδρυματικού επιδόματος θεωρούνται:
α) Ο/η σύζυγος, εφόσον δεν ασφαλίζεται από δικό του/ της δικαίωμα στον ΕΦΚΑ ή σε άλλο ασφαλιστικό οργανισμό εκτός ΕΦΚΑ.
β) Τα άγαμα τέκνα (νόμιμα ή τέκνα που έχουν νομιμοποιηθεί, αναγνωρισθεί ή υιοθετηθεί, ή οι προγονοί), τα φυσικά τέκνα ασφαλισμένης ή συνταξιούχου λόγω αναπηρίας ή γήρατος και τα ανάδοχα τέκνα, την πραγματική φροντίδα ή επιμέλεια των οποίων κατέχει με δικαστική απόφαση ή σύμβαση ο/η ανάδοχος ασφαλισμένος/η, μέχρι τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους και εάν είναι άνεργα ή προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί ή διδακτορικοί φοιτητές σε αναγνωρισμένες ανώτερες ή ανώτατες σχολές στην Ελλάδα ή στην αλλοδαπή, καθώς και σε αναγνωρισμένα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ), Κέντρα/Σχολές Επαγγελματικής Κατάρτισης ή στο «Μεταλυκειακό έτος-τάξη μαθητείας» μέχρι τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας τους ή στην περίπτωση που συνεχίζουν τις σπουδές τους για δύο (2) έτη μετά τη λήξη των σπουδών τους, εφόσον είναι άνεργα, όχι όμως πέραν από τη συμπλήρωση του 26ου έτους της ηλικίας τους. Τα ανωτέρω τέκνα συνεχίζουν να θεωρούνται μέλη οικογένειας των θανόντων άμεσα ασφαλισμένων ή συνταξιούχων, με τις ανωτέρω προϋποθέσεις, εφόσον δεν δικαιωθούν συντάξεως, γ....δ....ε στ....
3. Τα πρόσωπα της παραγράφου 2 θεωρούνται μέλη οικογένειας του ασφαλισμένου ή συνταξιούχου, εφόσον συμβιώνουν με αυτόν και η συντήρηση τους για τις περιπτώσεις β', γ, δ', ε' και of της παραγράφου 2 βαρύνει κυρίως τον άμεσα ασφαλισμένο ή συνταξιούχο. Θεωρείται ότι υπάρχει συμβίωση ακόμη και αν για σοβαρούς λόγους ο/η σύζυγος ή τα τέκνα δεν συγκατοικούν προσωρινά στην ίδια στέγη. 4 ...5 6. Η ισχύς του παρόντος άρθρου αρχίζει από την 1.3.2018».
Ερμηνεία και εφαρμογή των διατάξεων
Από τις προαναφερόμενες διατάξεις, ερμηνευόμενες αυτοτελώς και σε συνδυασμό μεταξύ τους, ενόψει και του όλου νομικού πλαισίου στο οποίο εντάσσονται, τον σκοπό που εξυπηρετούν και την υπαγωγή σ' αυτές των πραγματικών περιστατικών που τίθενται υπόψη του ΝΣΚ από την ερωτώσα υπηρεσία, συνάγονται τα ακόλουθα:
4. Από τις διατάξεις των άρθρων 5 παρ. 5, 21 παρ. 3 και 22 παρ. 5 του Συντάγματος συνάγεται ότι γεννάται ευθεία υποχρέωση του Κράτους και των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης για την προστασία της υγείας των πολιτών, εργαζομένων και συνταξιούχων, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η παροχή υπηρεσιών υγείας υψηλού επιπέδου (ΣΕ 3802/2014, Ολομ. σκ. 15, 9/2016 επταμ. σκ. 4, 2381/2016 σκ. 7, πρβλ. ΣΕ 1187-8/2009, 400/2016 Ολομ., 3485/2010, 1634/2009), οι οποίες πρέπει να καλύπτουν πλήρως τις ανάγκες διάγνωσης και θεραπείας των σχετικών παθήσεων, τις χειρουργικές επεμβάσεις, εφ' όσον απαιτούνται και γενικά, τις ανάγκες νοσηλείας των πολιτών. Η υποχρέωση αυτή υπόκειται σε νομοθετικούς περιορισμούς, υπό τον όρο ότι, οι περιορισμοί αυτοί, δεν οδηγούν στην ανατροπή του δικαιώματος στην προστασία της υγείας (βλ. ΣΕ 3962/2014 Ολομ., 1812/2013, 2033/2009, 1187- 8/2009 Ολομ., 9/2016 7μ„ 2381/2016, Ολομ. ΣτΕ 2287/2015).
5. Από τον συνδυασμό των διατάξεων του άρθρου 22 του ν. 4529/2018 προκύπτει ότι, στον Κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών του ΕΦΚΑ υπάγονται για παροχές υγειονομικής περίθαλψης οι άμεσα ασφαλισμένοι, οι συνταξιούχοι και τα μέλη οικογενείας τους, των πρώην Κλάδων Υγείας των ασφαλιστικών οργανισμών που εντάχθηκαν από 1.1.2017 στον ΕΦΚΑ, μεταξύ των οποίων, και ο Τομέας Ασφαλισμένων του Δημοσίου και ότι ως μέλη οικογένειας των ανωτέρω ασφαλιζομένων προσώπων θεωρούνται, ο σύζυγος, εφόσον δεν ασφαλίζεται από δικό του δικαίωμα στον ΕΦΚΑ ή σε άλλο ασφαλιστικό οργανισμό εκτός ΕΦΚΑ, τα άγαμα τέκνα (νόμιμα ή τέκνα που έχουν νομιμοποιηθεί, αναγνωρισθεί ή υιοθετηθεί, ή οι προγονοί), τα φυσικά τέκνα ασφαλισμένης ή συνταξιούχου λόγω αναπηρίας ή γήρατος και τα ανάδοχα τέκνα, την πραγματική φροντίδα ή επιμέλεια των οποίων κατέχει με δικαστική απόφαση ή σύμβαση ο ανάδοχος ασφαλισμένος, μέχρι τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους και, εάν είναι άνεργα ή προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί ή διδακτορικοί φοιτητές, μέχρι τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας τους ή στην περίπτωση που συνεχίζουν τις σπουδές τους για δύο έτη μετά τη λήξη των σπουδών τους, εφόσον είναι άνεργα, όχι, όμως, πέραν από τη συμπλήρωση του 26ου έτους της ηλικίας τους. Τα ως άνω τέκνα θεωρούνται μέλη οικογένειας ενός εκ των ως άνω προαναφερθέντων ασφαλισμένων, εφόσον συμβιώνουν με αυτόν και η συντήρησή τους βαρύνει κυρίως αυτόν, θεωρείται δε ότι υπάρχει συμβίωση ακόμη και αν για σοβαρούς λόγους τα τέκνα δεν συγκατοικούν προσωρινά στην ίδια στέγη.
6. Κατ' ακολουθία των προαναφερθέντων, κατά την πλειοψηφήσασα γνώμη, που απαρτίσθηκε από τον Ιωάννη - Κωνσταντίνο Χαλκιά, Πρόεδρο του ΝΣΚ, τον Ιωάννη Διονυσόπουλο, Αντιπρόεδρο του ΝΣΚ και τους Ασημίνα Ροδοκάλη, Γεώργιο Κανελλόπουλο, Αικατερίνη Γρηγορίου, Γαρυφαλιά Σκιάνη, Δήμητρα Κεφάλα, Δημήτριο Αναστασόπουλο, Ελένη Σβολοπούλου, Δημήτριο Μακαρονίδη, Παναγιώτη Παππά, Σταύρο Σπυρόπουλο, Βασίλειο Καραγεώργο, Πέτρο Κωνσταντινόπουλο, Γεώργιο Γρυλωνάκη, Βασίλειο Κορκίζογλου, Χαράλαμπο Μπρισκόλα, Μαρία Σπάσου, Ιουλία Σφυρή, και Αθανάσιο Θεοχάρη, Νομικούς Συμβούλους του Κράτους (ψήφοι 20), είναι μεν αληθές, ότι, κατά την κοινή πείρα, συμβίωση υπάρχει όταν τα μέλη της οικογένειας κατοικούν, διανυκτερεύουν και σιτίζονται σε κοινό οίκημα, ωστόσο, όμως, με βάση τα οριζόμενα στο τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 3 του άρθρου 22 του ν.4529/2018, αναγνωρίζεται πλασματική συμβίωση, όταν ο σύζυγος ή η σύζυγος ή τα τέκνα δεν διαμένουν προσωρινά υπό την αυτή στέγη για λόγους οι οποίοι κρίνονται δικαιολογημένοι από την αρμόδια υπηρεσία του οικείου ασφαλιστικού φορέα. Οι λόγοι αυτοί, η κρίση για την συνδρομή των οποίων ανάγεται σε εκτίμηση των πραγματικών δεδομένων της κάθε περίπτωσης, δεν είναι μόνο οι συνήθεις και κατά βάση συναινετικοί λόγοι (π.χ. εκπαίδευση, στράτευση, υγεία κ.λ.π.) οι οποίοι αποκλείουν προσωρινά, την διαμονή των μελών της οικογένειας (και εν προκειμένω των τέκνων) κάτω από την αυτή στέγη, αλλά και όλοι οι άλλοι λόγοι οι οποίοι ανάγονται στην σφαίρα της υπαιτιότητας του ασφαλισμένου γονέα (και όχι του τέκνου) και οι οποίοι καθιστούν ουσιαστικά αδύνατη, έστω και μη προσωρινά, την μεταξύ τους συμβίωση. Τέτοιος λόγος πλασματικής συμβίωσης για τα τέκνα, υφίσταται αναμφισβήτητα και στις περιπτώσεις δικαστικής αναγνώρισης της πατρότητάς τους, όταν το τέκνο δεν συμβιώνει με τον πατέρα και αυτός, υπαίτια, αρνείται ή αδιαφορεί για την ασφάλισή του. Η άποψη αυτή δεν τελεί σε αντίθεση προς τη γενική αρχή της στενής ερμηνείας των διατάξεων περί κοινωνικής ασφάλισης, καθόσον δεν εισάγει προνόμιο κατηγορίας ασφαλισμένου σε σχέση με άλλους, αλλά επεκτείνει την προστασία της κοινωνικής ασφάλισης σε πρόσωπα, τα οποία, χωρίς υπαιτιότητά τους, τη στερούνται αδικαιολόγητα και αντίθετα προς βασικές αρχές του δικαίου της κοινωνικής ασφάλισης και, ειδικότερα, στις αρχές της επιείκειας προς τον ασφαλισμένο και της χρηστής διοίκησης, οι οποίες επιβάλλουν την ερμηνεία των διατάξεων που διέπουν την κοινωνική ασφάλιση, κατά τρόπο που ευνοεί το αδύνατο μέρος, δηλαδή τον ασφαλισμένο. Εξάλλου, η αντίθετη εκδοχή θα είχε ως συνέπεια, σε περίπτωση κατά την οποία η μητέρα είναι ανασφάλιστη, την έλλειψη ασφαλιστικής κάλυψης του αναγνωρισμένου τέκνου από οποιονδήποτε φορέα ασφάλισης. Η συνέπεια αυτή, όχι μόνο δεν ανταποκρίνεται στο σκοπό του νομοθέτη των παραπάνω διατάξεων του άρθρου 22 του ν. 4529/2018, αλλά έρχεται σε αντίθεση και προς το συνταγματικά κατοχυρωμένο (άρθρα 5 παρ. 5, 21 παρ. 3 και 22 παρ. 5 του Συντάγματος), δικαίωμα στην υγεία και την αντίστοιχη προς αυτό υποχρέωση του Κράτους και των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης να μεριμνούν για την κοινωνική ασφάλιση, όχι μόνο των εργαζομένων, αλλά και των μελών της οικογένειάς τους (πρβλ. Γνωμ. ΝΣΚ 143/2009 και αποφάσεις Ολομ. ΣτΕ 1187- 88/2009).
7. Επομένως, κατά τη γνώμη αυτή, στην περίπτωση του εξεταζόμενου ερωτήματος, η απάντηση που πρέπει να δοθεί είναι ότι το δικαστικά αναγνωρισμένο τέκνο δικαιούται να ασφαλισθεί στον ασφαλιστικό φορέα του πατέρα του, κατά παραδοχή της σχετικής προς τούτο αίτησης της μητέρας του.
8. Κατά την άποψη της μειοψηφίας, η οποία απαρτίσθηκε από τους Μεταξία Ανδροβιτσανέα, Παναγιώτη Παναγιωτουνάκο, Αντιπροέδρους του ΝΣΚ και τους Γεώργιο Ανδρέου, Ευαγγελία Σκαλτσά, Νικόλαο Καραγιώργη και Ιωάννη Χατζηνέκουρα, Νομικούς Συμβούλους του Κράτους, (ψήφοι 6), κατά γενική αρχή του κοινωνικοασφαλιστικού δικαίου, οι διατάξεις οι οποίες περιέχουν ασφαλιστικό προνόμιο πρέπει να ερμηνεύονται στενά, δηλαδή να μην καλύπτουν με την ερμηνεία τους περισσότερες περιπτώσεις από αυτές που ο νόμος καθαρά ορίζει (ΣτΕ 2033/90, 2035/1990, 4888/1988) και επομένως, κατά τις διατάξεις του άρθρου 22 του ν.4529/2018, τα τέκνα ενός ασφαλισμένου θεωρούνται μέλη της οικογένειάς του, εφόσον συμβιώνουν με αυτόν και η συντήρησή τους βαρύνει κυρίως αυτόν.
9. Στην προκείμενη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι την επιμέλεια του ανήλικου τέκνου Ν.-Π.Σ.-Γ. έχει η μητέρα του Κ.-Σ. Σ., με την οποία και συγκατοικεί. Επομένως, το τέκνο αυτό δεν μπορεί να ασφαλιστεί στον ασφαλιστικό φορέα του πατέρα του Γ.Γ., έστω και αν η μητέρα του είναι ανασφάλιστη. Αντίθετη άποψη, ότι στην περίπτωση αυτή, όταν δηλαδή η επιμέλεια του τέκνου και η κατοικία αυτού έχει ανατεθεί δικαστικώς στον μη ασφαλισμένο γονέα, το τέκνο, κατά διασταλτική ερμηνεία, θα πρέπει να υπαχθεί στον φορέα ασφάλισης του ασφαλισμένου γονέα, έστω και αν δεν συμβιώνει με αυτόν, είναι αντίθετη με τη γενική αρχή του κοινωνικοασφαλιστικού δικαίου, σύμφωνα με την οποία, οι διατάξεις οι οποίες περιέχουν ασφαλιστικό προνόμιο πρέπει να ερμηνεύονται στενά. Η μη ασφαλιστική κάλυψη του ανηλίκου τέκνου, που συμβιώνει με τον ανασφάλιστο γονέα, μπορεί να ρυθμιστεί μόνο νομοθετικά και όχι με διασταλτική ερμηνεία των ισχυουσών διατάξεων.
Απάντηση
10. Κατόπιν όλων των ανωτέρω, στο ερώτημα που υποβλήθηκε, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους ( Β' Τακτική Ολομέλεια ), γνωμοδοτεί, κατά πλειοψηφία, ότι το ανήλικο τέκνο, που έχει αναγνωριστεί δικαστικά, μπορεί να ασφαλιστεί στον ασφαλιστικό φορέα του πατέρα του, ακόμα και όταν δεν συμβιώνει με αυτόν, όταν ο τελευταίος, υπαίτια, αρνείται ή αδιαφορεί για την ασφάλισή του, μετά από αίτηση της ανασφάλιστης μητέρας του ανηλίκου, η οποία έχει τη γονική μέριμνα και επιμέλεια του προσώπου του.
ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ
Αθήνα, 07-2-2019
Ο Πρόεδρος
Γ. Χαλκιάς
Ιωάννης - Κωνσταντίνος Γ. Χαλκιάς
Πρόεδρος ΝΣΚ
Ο Εισηγητής
Βασίλειος Κορκίζογλου
Νομικός Σύμβουλος του Κράτους
https://www.taxheaven.gr
Ασφάλιση ανηλίκου τέκνου στη μερίδα του δικαστικώς αναγνωρισθέντος ως πατέρα του
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
Αριθμός Γνωμοδότησης 19/2019
ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
Β' ΤΑΚΤΙΚΗ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ
Συνεδρίαση της 31ης Ιανουαρίου 2019
Σύνθεση:
Πρόεδρος: Ιωάννης - Κωνσταντίνος Χαλκιάς, Πρόεδρος του ΝΣΚ.
Μέλη: Μεταξία Ανδροβιτσανέα, Ιωάννης Διονυσόπουλος, Παναγιώτης Παναγιωτουνάκος, Αντιπρόεδροι του ΝΣΚ, Ασημίνα Ροδοκάλη, Γεώργιος Κανελλόπουλος, Αικατερίνη Γρηγορίου, Γαρυφαλιά Σκιάνη, Δήμητρα Κεφάλα, Γεώργιος Ανδρέου, Δημήτριος Αναστασόπουλος, Ελένη Σβολοπούλου, Δημήτριος Μακαρονίδης, Ευαγγελία Σκαλτσά, Παναγιώτης Παππάς, Σταύρος Σπυρόπουλος, Βασίλειος Καραγεώργος, Πέτρος Κωνσταντινόπουλος, Γεώργιος Γρυλωνάκης, Βασίλειος Κορκίζογλου, Χαράλαμπος Μπρισκόλας, Νικόλαος Καραγιώργης, Μαρία Σπάσου, Ιουλία Σφυρή, Ιωάννης Χατζηνέκουρας και Αθανάσιος Θεοχάρης, Νομικοί Σύμβουλοι του Κράτους.
Εισηγητής: Βασίλειος Κορκίζογλου, Νομικός Σύμβουλος του Κράτους.
Αριθμός Ερωτήματος: Το έγγραφο με αριθμό .... της Κεντρικής Υπηρεσίας/Δ/νσης Ασφάλισης Παροχών ΟΠΑΔ/ΕΦΚΑ.
Περίληψη ερωτήματος: Ερωτάται, εάν το ανήλικο τέκνο, κατόπιν αιτήματος της μητέρας του, έχει δικαίωμα να ασφαλιστεί ως μέλος στη μερίδα του δικαστικά αναγνωρισθέντος ως πατέρα του.
-------------------------------------
Για το παραπάνω ερώτημα, το οποίο εισάγεται στην Ολομέλεια κατόπιν παραπομπής με την γνωμοδότηση με αριθμό 187/2018 του ΣΤ' Τμήματος του ΝΣΚ, λόγω της μείζονος σπουδαιότητας των αναφυομένων ζητημάτων, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Β' Τακτική Ολομέλεια) γνωμοδότησε ως εξής:
Ιστορικό
Στο παραπάνω έγγραφο ερώτημα της υπηρεσίας και στα στοιχεία του φακέλου που το συνοδεύουν, εκτίθεται το ακόλουθο πραγματικό:
1. Η Κ-Σ Σ. με την αίτησή της με αριθμό πρωτ, ... προς το Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Μεσσηνίας του ΕΦΚΑ, ζήτησε την ασφάλιση του τέκνου της Ν.-Π. Σ-Γ.,στην μερίδα του πατέρα του Γ.Κ., η πατρότητα του οποίου αναγνωρίστηκε δικαστικά και ο οποίος, ως στρατιωτικός συνταξιούχος, είναι ασφαλισμένος στον Τομέα Ασφαλισμένων του Δημοσίου. Για τη βασιμότητα της αίτησής της επικαλέστηκε: α) Την απόφαση ... του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Καλαμάτας (που έγινε αμετάκλητη με την απόφαση ... του Εφετείου Καλαμάτας), με την οποία αναγνωρίσθηκε ότι το άρρεν τέκνο της, που γεννήθηκε από την ίδια την 1-9-2008, είναι γνήσιο τέκνο του Γ. Δ. Γ. και υποχρεώθηκε ο τελευταίος να καταβάλει σε αυτή, τόσο ατομικά, όσο και με την ιδιότητά της ως ασκούσας την γονική μέριμνα του εν λόγω ανηλίκου τέκνου της, μηνιαία διατροφή (200 και 250 ευρώ αντιστοίχως), β) ότι η ίδια, ως ασκούσα κατά το άρθρο 1515 του ΑΚ αποκλειστικά τη γονική μέριμνα του ως άνω ανήλικου τέκνου της, έχει δικαίωμα και υποχρέωση να φροντίσει για την ασφάλισή του και δεν είναι ασφαλισμένη σε κάποιον ασφαλιστικό φορέα και ότι για το λόγο αυτόν δεν μπορεί να ασφαλίσει το ανήλικο τέκνο της, γ) ότι ο ως άνω πατέρας του ανηλίκου, συνταξιούχος του Δημοσίου, παρά τις επανειλημμένες οχλήσεις της, αρνείται να υποβάλλει αίτηση ασφάλισης του τέκνου του στον Ασφαλιστικό Φορέα του Δημοσίου, με αποτέλεσμα αυτό να παραμένει ανασφάλιστο και ε) ότι το ως άνω τέκνο της δικαιούται, σύμφωνα με τη συνταγματική αρχή της ισότητας, να απολαμβάνει όλα τα δικαιώματα, που θα απολάμβανε αν ήταν γεννημένο σε γάμο.
Νομοθετικό πλαίσιο
2. Το Σύνταγμα ορίζει στο άρθρο 5 παράγραφο 5, η οποία προστέθηκε κατά την αναθεώρηση του 2001 με το Ψήφισμα της 6.4.2001 της Ζ' Αναθεωρητικής Βουλής (Α' 84), ότι «5. Καθένας έχει δικαίωμα στην προστασία της υγείας και της γενετικής του ταυτότητας. Νόμος ορίζει τα σχετικά με την προστασία κάθε προσώπου έναντι των βιοϊατρικών παρεμβάσεων.», στο άρθρο 21 παρ. 3 ότι « 3. Το κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών και παίρνει ειδικά μέτρα για την προστασία της νεότητας, του γήρατος, της αναπηρίας και για την περίθαλψη των απόρων.» και στο άρθρο 22 παρ. 5, ότι «Το κράτος μεριμνά για την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων, όπως νόμος ορίζει».
3. Στο άρθρο 22 του ν. 4529/2018 ( Α' 56), ορίζονται τα εξής:
«Άρθρο 22
Υπαγωγή στην ασφάλιση για υγειονομική περίθαλψη
1. Στον Κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών του ΕΦΚΑ υπάγονται για παροχές υγειονομικής περίθαλψης οι άμεσα ασφαλισμένοι, οι συνταξιούχοι και τα μέλη οικογενείας τους, των πρώην Κλάδων Υγείας των παρακάτω ασφαλιστικών οργανισμών που εντάχθηκαν από 1.1.2017 στον ΕΦΚΑ και συγκεκριμένα οι υπαγόμενοι στην ασφάλιση:
α) του τ. Κλάδου Ασθένειας του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., του Τομέα Ασφαλισμένων του Δημοσίου και του Τομέα Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων,
β) του τ. Κλάδου Υγείας του Ο.Α.Ε.Ε.,
γ) του τ. Κλάδου Υγείας του Ο.Γ.Α.,
δ) του τ. Κλάδου Υγείας του Ε.Τ.Α.Α.,
ε) του τ. Κλάδου Υγείας του Τ.Α.Υ.Τ.Ε.Κ.Ω. και
στ) του τ. Κλάδου Υγείας του Ε.Τ.Α.Π.-Μ.Μ.Ε..
2. Ως μέλη οικογένειας των ανωτέρω ασφαλιζομένων προσώπων και συνταξιούχων λόγω αναπηρίας ή γήρατος ή δικαιούχων εξωϊδρυματικού επιδόματος θεωρούνται:
α) Ο/η σύζυγος, εφόσον δεν ασφαλίζεται από δικό του/ της δικαίωμα στον ΕΦΚΑ ή σε άλλο ασφαλιστικό οργανισμό εκτός ΕΦΚΑ.
β) Τα άγαμα τέκνα (νόμιμα ή τέκνα που έχουν νομιμοποιηθεί, αναγνωρισθεί ή υιοθετηθεί, ή οι προγονοί), τα φυσικά τέκνα ασφαλισμένης ή συνταξιούχου λόγω αναπηρίας ή γήρατος και τα ανάδοχα τέκνα, την πραγματική φροντίδα ή επιμέλεια των οποίων κατέχει με δικαστική απόφαση ή σύμβαση ο/η ανάδοχος ασφαλισμένος/η, μέχρι τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους και εάν είναι άνεργα ή προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί ή διδακτορικοί φοιτητές σε αναγνωρισμένες ανώτερες ή ανώτατες σχολές στην Ελλάδα ή στην αλλοδαπή, καθώς και σε αναγνωρισμένα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ), Κέντρα/Σχολές Επαγγελματικής Κατάρτισης ή στο «Μεταλυκειακό έτος-τάξη μαθητείας» μέχρι τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας τους ή στην περίπτωση που συνεχίζουν τις σπουδές τους για δύο (2) έτη μετά τη λήξη των σπουδών τους, εφόσον είναι άνεργα, όχι όμως πέραν από τη συμπλήρωση του 26ου έτους της ηλικίας τους. Τα ανωτέρω τέκνα συνεχίζουν να θεωρούνται μέλη οικογένειας των θανόντων άμεσα ασφαλισμένων ή συνταξιούχων, με τις ανωτέρω προϋποθέσεις, εφόσον δεν δικαιωθούν συντάξεως, γ....δ....ε στ....
3. Τα πρόσωπα της παραγράφου 2 θεωρούνται μέλη οικογένειας του ασφαλισμένου ή συνταξιούχου, εφόσον συμβιώνουν με αυτόν και η συντήρηση τους για τις περιπτώσεις β', γ, δ', ε' και of της παραγράφου 2 βαρύνει κυρίως τον άμεσα ασφαλισμένο ή συνταξιούχο. Θεωρείται ότι υπάρχει συμβίωση ακόμη και αν για σοβαρούς λόγους ο/η σύζυγος ή τα τέκνα δεν συγκατοικούν προσωρινά στην ίδια στέγη. 4 ...5 6. Η ισχύς του παρόντος άρθρου αρχίζει από την 1.3.2018».
Ερμηνεία και εφαρμογή των διατάξεων
Από τις προαναφερόμενες διατάξεις, ερμηνευόμενες αυτοτελώς και σε συνδυασμό μεταξύ τους, ενόψει και του όλου νομικού πλαισίου στο οποίο εντάσσονται, τον σκοπό που εξυπηρετούν και την υπαγωγή σ' αυτές των πραγματικών περιστατικών που τίθενται υπόψη του ΝΣΚ από την ερωτώσα υπηρεσία, συνάγονται τα ακόλουθα:
4. Από τις διατάξεις των άρθρων 5 παρ. 5, 21 παρ. 3 και 22 παρ. 5 του Συντάγματος συνάγεται ότι γεννάται ευθεία υποχρέωση του Κράτους και των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης για την προστασία της υγείας των πολιτών, εργαζομένων και συνταξιούχων, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η παροχή υπηρεσιών υγείας υψηλού επιπέδου (ΣΕ 3802/2014, Ολομ. σκ. 15, 9/2016 επταμ. σκ. 4, 2381/2016 σκ. 7, πρβλ. ΣΕ 1187-8/2009, 400/2016 Ολομ., 3485/2010, 1634/2009), οι οποίες πρέπει να καλύπτουν πλήρως τις ανάγκες διάγνωσης και θεραπείας των σχετικών παθήσεων, τις χειρουργικές επεμβάσεις, εφ' όσον απαιτούνται και γενικά, τις ανάγκες νοσηλείας των πολιτών. Η υποχρέωση αυτή υπόκειται σε νομοθετικούς περιορισμούς, υπό τον όρο ότι, οι περιορισμοί αυτοί, δεν οδηγούν στην ανατροπή του δικαιώματος στην προστασία της υγείας (βλ. ΣΕ 3962/2014 Ολομ., 1812/2013, 2033/2009, 1187- 8/2009 Ολομ., 9/2016 7μ„ 2381/2016, Ολομ. ΣτΕ 2287/2015).
5. Από τον συνδυασμό των διατάξεων του άρθρου 22 του ν. 4529/2018 προκύπτει ότι, στον Κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών του ΕΦΚΑ υπάγονται για παροχές υγειονομικής περίθαλψης οι άμεσα ασφαλισμένοι, οι συνταξιούχοι και τα μέλη οικογενείας τους, των πρώην Κλάδων Υγείας των ασφαλιστικών οργανισμών που εντάχθηκαν από 1.1.2017 στον ΕΦΚΑ, μεταξύ των οποίων, και ο Τομέας Ασφαλισμένων του Δημοσίου και ότι ως μέλη οικογένειας των ανωτέρω ασφαλιζομένων προσώπων θεωρούνται, ο σύζυγος, εφόσον δεν ασφαλίζεται από δικό του δικαίωμα στον ΕΦΚΑ ή σε άλλο ασφαλιστικό οργανισμό εκτός ΕΦΚΑ, τα άγαμα τέκνα (νόμιμα ή τέκνα που έχουν νομιμοποιηθεί, αναγνωρισθεί ή υιοθετηθεί, ή οι προγονοί), τα φυσικά τέκνα ασφαλισμένης ή συνταξιούχου λόγω αναπηρίας ή γήρατος και τα ανάδοχα τέκνα, την πραγματική φροντίδα ή επιμέλεια των οποίων κατέχει με δικαστική απόφαση ή σύμβαση ο ανάδοχος ασφαλισμένος, μέχρι τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους και, εάν είναι άνεργα ή προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί ή διδακτορικοί φοιτητές, μέχρι τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας τους ή στην περίπτωση που συνεχίζουν τις σπουδές τους για δύο έτη μετά τη λήξη των σπουδών τους, εφόσον είναι άνεργα, όχι, όμως, πέραν από τη συμπλήρωση του 26ου έτους της ηλικίας τους. Τα ως άνω τέκνα θεωρούνται μέλη οικογένειας ενός εκ των ως άνω προαναφερθέντων ασφαλισμένων, εφόσον συμβιώνουν με αυτόν και η συντήρησή τους βαρύνει κυρίως αυτόν, θεωρείται δε ότι υπάρχει συμβίωση ακόμη και αν για σοβαρούς λόγους τα τέκνα δεν συγκατοικούν προσωρινά στην ίδια στέγη.
6. Κατ' ακολουθία των προαναφερθέντων, κατά την πλειοψηφήσασα γνώμη, που απαρτίσθηκε από τον Ιωάννη - Κωνσταντίνο Χαλκιά, Πρόεδρο του ΝΣΚ, τον Ιωάννη Διονυσόπουλο, Αντιπρόεδρο του ΝΣΚ και τους Ασημίνα Ροδοκάλη, Γεώργιο Κανελλόπουλο, Αικατερίνη Γρηγορίου, Γαρυφαλιά Σκιάνη, Δήμητρα Κεφάλα, Δημήτριο Αναστασόπουλο, Ελένη Σβολοπούλου, Δημήτριο Μακαρονίδη, Παναγιώτη Παππά, Σταύρο Σπυρόπουλο, Βασίλειο Καραγεώργο, Πέτρο Κωνσταντινόπουλο, Γεώργιο Γρυλωνάκη, Βασίλειο Κορκίζογλου, Χαράλαμπο Μπρισκόλα, Μαρία Σπάσου, Ιουλία Σφυρή, και Αθανάσιο Θεοχάρη, Νομικούς Συμβούλους του Κράτους (ψήφοι 20), είναι μεν αληθές, ότι, κατά την κοινή πείρα, συμβίωση υπάρχει όταν τα μέλη της οικογένειας κατοικούν, διανυκτερεύουν και σιτίζονται σε κοινό οίκημα, ωστόσο, όμως, με βάση τα οριζόμενα στο τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 3 του άρθρου 22 του ν.4529/2018, αναγνωρίζεται πλασματική συμβίωση, όταν ο σύζυγος ή η σύζυγος ή τα τέκνα δεν διαμένουν προσωρινά υπό την αυτή στέγη για λόγους οι οποίοι κρίνονται δικαιολογημένοι από την αρμόδια υπηρεσία του οικείου ασφαλιστικού φορέα. Οι λόγοι αυτοί, η κρίση για την συνδρομή των οποίων ανάγεται σε εκτίμηση των πραγματικών δεδομένων της κάθε περίπτωσης, δεν είναι μόνο οι συνήθεις και κατά βάση συναινετικοί λόγοι (π.χ. εκπαίδευση, στράτευση, υγεία κ.λ.π.) οι οποίοι αποκλείουν προσωρινά, την διαμονή των μελών της οικογένειας (και εν προκειμένω των τέκνων) κάτω από την αυτή στέγη, αλλά και όλοι οι άλλοι λόγοι οι οποίοι ανάγονται στην σφαίρα της υπαιτιότητας του ασφαλισμένου γονέα (και όχι του τέκνου) και οι οποίοι καθιστούν ουσιαστικά αδύνατη, έστω και μη προσωρινά, την μεταξύ τους συμβίωση. Τέτοιος λόγος πλασματικής συμβίωσης για τα τέκνα, υφίσταται αναμφισβήτητα και στις περιπτώσεις δικαστικής αναγνώρισης της πατρότητάς τους, όταν το τέκνο δεν συμβιώνει με τον πατέρα και αυτός, υπαίτια, αρνείται ή αδιαφορεί για την ασφάλισή του. Η άποψη αυτή δεν τελεί σε αντίθεση προς τη γενική αρχή της στενής ερμηνείας των διατάξεων περί κοινωνικής ασφάλισης, καθόσον δεν εισάγει προνόμιο κατηγορίας ασφαλισμένου σε σχέση με άλλους, αλλά επεκτείνει την προστασία της κοινωνικής ασφάλισης σε πρόσωπα, τα οποία, χωρίς υπαιτιότητά τους, τη στερούνται αδικαιολόγητα και αντίθετα προς βασικές αρχές του δικαίου της κοινωνικής ασφάλισης και, ειδικότερα, στις αρχές της επιείκειας προς τον ασφαλισμένο και της χρηστής διοίκησης, οι οποίες επιβάλλουν την ερμηνεία των διατάξεων που διέπουν την κοινωνική ασφάλιση, κατά τρόπο που ευνοεί το αδύνατο μέρος, δηλαδή τον ασφαλισμένο. Εξάλλου, η αντίθετη εκδοχή θα είχε ως συνέπεια, σε περίπτωση κατά την οποία η μητέρα είναι ανασφάλιστη, την έλλειψη ασφαλιστικής κάλυψης του αναγνωρισμένου τέκνου από οποιονδήποτε φορέα ασφάλισης. Η συνέπεια αυτή, όχι μόνο δεν ανταποκρίνεται στο σκοπό του νομοθέτη των παραπάνω διατάξεων του άρθρου 22 του ν. 4529/2018, αλλά έρχεται σε αντίθεση και προς το συνταγματικά κατοχυρωμένο (άρθρα 5 παρ. 5, 21 παρ. 3 και 22 παρ. 5 του Συντάγματος), δικαίωμα στην υγεία και την αντίστοιχη προς αυτό υποχρέωση του Κράτους και των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης να μεριμνούν για την κοινωνική ασφάλιση, όχι μόνο των εργαζομένων, αλλά και των μελών της οικογένειάς τους (πρβλ. Γνωμ. ΝΣΚ 143/2009 και αποφάσεις Ολομ. ΣτΕ 1187- 88/2009).
7. Επομένως, κατά τη γνώμη αυτή, στην περίπτωση του εξεταζόμενου ερωτήματος, η απάντηση που πρέπει να δοθεί είναι ότι το δικαστικά αναγνωρισμένο τέκνο δικαιούται να ασφαλισθεί στον ασφαλιστικό φορέα του πατέρα του, κατά παραδοχή της σχετικής προς τούτο αίτησης της μητέρας του.
8. Κατά την άποψη της μειοψηφίας, η οποία απαρτίσθηκε από τους Μεταξία Ανδροβιτσανέα, Παναγιώτη Παναγιωτουνάκο, Αντιπροέδρους του ΝΣΚ και τους Γεώργιο Ανδρέου, Ευαγγελία Σκαλτσά, Νικόλαο Καραγιώργη και Ιωάννη Χατζηνέκουρα, Νομικούς Συμβούλους του Κράτους, (ψήφοι 6), κατά γενική αρχή του κοινωνικοασφαλιστικού δικαίου, οι διατάξεις οι οποίες περιέχουν ασφαλιστικό προνόμιο πρέπει να ερμηνεύονται στενά, δηλαδή να μην καλύπτουν με την ερμηνεία τους περισσότερες περιπτώσεις από αυτές που ο νόμος καθαρά ορίζει (ΣτΕ 2033/90, 2035/1990, 4888/1988) και επομένως, κατά τις διατάξεις του άρθρου 22 του ν.4529/2018, τα τέκνα ενός ασφαλισμένου θεωρούνται μέλη της οικογένειάς του, εφόσον συμβιώνουν με αυτόν και η συντήρησή τους βαρύνει κυρίως αυτόν.
9. Στην προκείμενη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι την επιμέλεια του ανήλικου τέκνου Ν.-Π.Σ.-Γ. έχει η μητέρα του Κ.-Σ. Σ., με την οποία και συγκατοικεί. Επομένως, το τέκνο αυτό δεν μπορεί να ασφαλιστεί στον ασφαλιστικό φορέα του πατέρα του Γ.Γ., έστω και αν η μητέρα του είναι ανασφάλιστη. Αντίθετη άποψη, ότι στην περίπτωση αυτή, όταν δηλαδή η επιμέλεια του τέκνου και η κατοικία αυτού έχει ανατεθεί δικαστικώς στον μη ασφαλισμένο γονέα, το τέκνο, κατά διασταλτική ερμηνεία, θα πρέπει να υπαχθεί στον φορέα ασφάλισης του ασφαλισμένου γονέα, έστω και αν δεν συμβιώνει με αυτόν, είναι αντίθετη με τη γενική αρχή του κοινωνικοασφαλιστικού δικαίου, σύμφωνα με την οποία, οι διατάξεις οι οποίες περιέχουν ασφαλιστικό προνόμιο πρέπει να ερμηνεύονται στενά. Η μη ασφαλιστική κάλυψη του ανηλίκου τέκνου, που συμβιώνει με τον ανασφάλιστο γονέα, μπορεί να ρυθμιστεί μόνο νομοθετικά και όχι με διασταλτική ερμηνεία των ισχυουσών διατάξεων.
Απάντηση
10. Κατόπιν όλων των ανωτέρω, στο ερώτημα που υποβλήθηκε, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους ( Β' Τακτική Ολομέλεια ), γνωμοδοτεί, κατά πλειοψηφία, ότι το ανήλικο τέκνο, που έχει αναγνωριστεί δικαστικά, μπορεί να ασφαλιστεί στον ασφαλιστικό φορέα του πατέρα του, ακόμα και όταν δεν συμβιώνει με αυτόν, όταν ο τελευταίος, υπαίτια, αρνείται ή αδιαφορεί για την ασφάλισή του, μετά από αίτηση της ανασφάλιστης μητέρας του ανηλίκου, η οποία έχει τη γονική μέριμνα και επιμέλεια του προσώπου του.
ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ
Αθήνα, 07-2-2019
Ο Πρόεδρος
Γ. Χαλκιάς
Ιωάννης - Κωνσταντίνος Γ. Χαλκιάς
Πρόεδρος ΝΣΚ
Ο Εισηγητής
Βασίλειος Κορκίζογλου
Νομικός Σύμβουλος του Κράτους
https://www.taxheaven.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου